№ 15 (2025) Наука и технология в современном мире

Ushbu maqolada qobiliyat, uning psixologik mohiyati haqida soʻz yuritiladi. Qobiliyatning asosiy turlari va shakllantiruvchi omillari haqida ham bayon qilinadi. Shu bilan birga geniallik haqida ma'lumot va geniylik xarakterlovchi isteʼdod sohiblari keltirib o'tiladi. Qolaversa, qobiliyatning yuqori cho'qqisi hisoblanmish isteʼdod borasidagi fikrlar ham o'rin olgan.

В данной статье раскрываются роль фразеологизмов,  дефиниции понятия, система норм литературного языка, а также описана лингвометодическая модель по развитию речевой культуры школьной молодёжи. В данной статье обращается особое внимание формированию речевой культуры студентов в учебном процессе.

В  статье   рассматриваются   теоретические проблемы  использования ситуативного метода в учебном процессе, описываются значения понятий «ситуация» и «ситуативный метод»,  особенности данного метода,  а также описываются теоретические основы ситуативного метода.

Mazkur maqolada nutq nuqsonlariga ega bo‘lgan bolalarni aniqlash, ularning nutqiy rivojlanishini baholash, korreksion-pedagogik yondashuvlarni tanlash hamda individual reabilitatsiya rejalari asosida ishlash metodikasi yoritilgan. Nutqdagi nuqsonlar bolaning psixologik holati, ijtimoiy moslashuvi va ta’lim jarayonidagi ishtirokiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Shu bois, maqolada logopedik diagnostika, terapiya usullari, innovatsion yondashuvlar, ota-onalar bilan hamkorlik va multidissiplinar yondashuv kabi masalalar atroflicha ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, amaliy tavsiyalar, samarali metodikalar va pedagogik tajribalar asosida nutq nuqsonlarini bartaraf etishda qo‘llaniladigan yondashuvlar tahlil etilgan. Maqola maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar bilan ishlaydigan logopedlar, defektologlar hamda maxsus pedagoglar uchun metodik qo‘llanma sifatida tavsiya etiladi.

Mazkur maqolada biologiya fanini o‘qitishda o‘quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirishga qaratilgan samarali usullar, pedagogik yondashuvlar va innovatsion texnologiyalarning o‘rni haqida so‘z yuritiladi. Zamonaviy ta’lim tizimi o‘quvchilarning faolligini oshirishga, ularning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantirishga katta e’tibor qaratmoqda. Ayniqsa, tabiiy fanlar, xususan, biologiya fani bu borada keng imkoniyatlarga ega. Biologiya – hayotiy muhim fan bo‘lib, uni o‘qitishda o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish, kuzatish va tahlil qilish ko‘nikmalarini rivojlantirish zarur. O‘quvchilarni dars jarayoniga faol jalb qilish, mustaqil fikrlash va muammoli vazifalarni hal qilishga o‘rgatish orqali bilim sifatini oshirish yo‘llari tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada suv aralashmasining temperaturasi qanday aniqlanishi, uning fizik-kimyoviy xususiyatlari va amaliy hisoblash usullari yoritilgan. Suvning turli haroratdagi turli miqdorlari aralashganda hosil bo‘ladigan umumiy haroratni aniqlash uchun matematik formulalar va eksperimental metodlar tahlil qilindi. Maqolada aralashmaning issiqlik muvozanati va issiqlik sig‘imi kabi tushunchalar asosida natijalar taqdim etilgan. Shu bilan birga, suv aralashmalarining temperaturasi kundalik hayot va sanoatda keng qo‘llanilishining ahamiyati ko‘rsatildi.   

Ushbu maqolada H. Gardnerning «Turfa zakovatlar» nazariyasi va STEAM yondashuvi asosida “Alpomish” dostonini fanlararo integratsiya orqali o‘qitish metodikasi yoritiladi. Har bir o‘quvchining individualligini inobatga olgan holda, doston mazmuni fanlar (biologiya, texnologiya, san’at, matematika) bilan uyg‘unlashtirilgan topshiriqlar orqali o‘zlashtiriladi. Bu usul o‘quvchilarda tanqidiy fikrlash, ijodkorlik va milliy qadriyatlarga qiziqishni kuchaytiradi.

В статье представлен сравнительный анализ моделей корпоративного спонсорства двух ведущих узбекских компаний - кондитерского дома Safia и сети супермаркетов Korzinka. Исследование выявляет два различных подхода к использованию спонсорства как инструмента управления корпоративным имиджем: эмоционально-ориентированную модель (Safia) и технологически-ориентированную модель (Korzinka). Анализируются механизмы ассоциативного переноса имиджа, роль социальной ответственности бизнеса в формировании спонсорских стратегий и особенности адаптации международных практик к локальному контексту. Результаты показывают, что успешность спонсорства определяется глубиной интеграции с корпоративной стратегией, соответствием ценностям целевой аудитории и способностью создавать долгосрочную эмоциональную связь с потребителями.

Ушбу ишда ходимларни мотивация қилишнинг замонавий ёндашувлари ҳамда замонавий назариялар нуқтаи назаридан кўриб чиқилади, улар қуйидагиларни ўз ичига олади: ходимларни рағбатлантиришдаги адолат назарияси, олдинга қўйилган жамийки мақсадларни белгилаш назарияси, ҳар томонлама мустаҳкамлаш назарияси ва натижаларни кутишлар назарияси.

Mazkur tezisda ota-onalarning teng huquqliligi tamoyilining huquqiy asoslari, amaliy tatbiq etilishi hamda uni takomillashtirishning dolzarb yo‘nalishlari tahlil etilgan. Oila institutida ota va onaning farzand tarbiyasidagi teng mas’uliyati, ularning huquq va majburiyatlarining muvozanatli taqsimlanishi jamiyat taraqqiyoti va sog‘lom avlod tarbiyasida muhim omil sifatida ko‘rilmoqda. Tezisda milliy qonunchilik va xalqaro huquqiy hujjatlar doirasida ota-onalik huquqlari tahlil qilinib, mavjud muammolar va taklif etilayotgan islohotlar yoritilgan. Shuningdek, ota-onalarning teng huquqliligi tamoyilini takomillashtirish bo‘yicha huquqiy, institutsional va ijtimoiy mexanizmlarni rivojlantirish istiqbollari asoslab berilgan.

Mazkur ish tasvir huquqining tijoratlashtirilishi bilan bog‘liq huquqiy asoslar, nazariy yondashuvlar va xalqaro hamda milliy amaliyotdagi dolzarb muammolarni tahlil qiladi. Unda shaxsiy hayot daxlsizligi va iqtisodiy manfaatlar o‘rtasidagi muvozanat, taniqli shaxslarning tasviridan tijorat maqsadida foydalanish, sun’iy intellekt va OAV faoliyatidagi huquqiy cheklovlar yoritilgan. Muallif O‘zbekiston qonunchiligi doirasida ushbu sohani takomillashtirish bo‘yicha takliflar beradi.

Ushbu tezisda guvohning sud majlisidagi protsessual maqomi, uni belgilovchi huquqiy asoslar, huquq va majburiyatlar tahlil qilinadi. O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksi asosida guvohning suddagi ishtiroki, uning huquqlari, majburiyatlari va xavfsizligini ta’minlashga oid me’yoriy-huquqiy kafolatlar o‘rganiladi. Shu bilan birga, xorijiy davlatlar tajribasi asosida guvoh maqomini yanada mustahkamlovchi huquqiy normalarni milliy qonunchilikka joriy etish zarurati asoslab berilgan. Tezisda guvohning faoliyati bilan bog‘liq zamonaviy yondashuvlar, xalqaro huquqiy standartlar va amaliy masalalar chuqur tahlil qilinadi. Ishda guvoh maqomini mustahkamlash va sud muhokamasining adolatli yuritilishini ta’minlash bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Ushbu maqolada boshlangʻich sinf o‘quvchilariga qoʻshish va ayirish amallarini oʻrgatishning dastlabki bosqichlari, ularning psixologik va didaktik xususiyatlari, shuningdek, zamonaviy pedagogik yondashuvlar asosida samarali metodlar haqida so‘z yuritiladi.

Ushbu maqolada jinsiy erkinlikga qarshi qaratilgan jinoyatlar tushunchasi, jinsiy erkinlikga qarshi qaratilgan jinoyatlarni tergov qilishning o‘ziga xos xususiyatlari ilmiy-amaliy tahlil qilingan.

Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi jinoyat protsesual qonunchiligida mutaxassis instituti, uning mazmun va mohiyati, mutaxassis va ekspertlarning huquq va majburiyatlari, ular ishtirokining jinoiy-protsessual ahamiyati tahlil qilingan.

Мазкур мақола ҳозирги кунда жинсий эркинликка дахл қилувчи жиночт тури ҳисобланган номусга тегишнинг психологик ва шахслараро муросабатлардаги тутган ўрни ва тергов органлар томонидан ушбу жиноятни тергов қилишда учрайдиган турли хилдаги вазиятларда терговчи шахси ўлароқ вазиятни тўғри муқобил ечим еча олишида намоён булиб, ушбу ҳолатлар ҳақида қисқача малумот беришдан иборатдир.

Ushbu maqolada, o`zganing transport vositasini olib qochish jinoyati tushunchasi, obyektiv, subyektiv belgilari, motivi, ushbu jinoyatni sodir etgan shaxslarga tayinlangan jazo choralari haqida bayon qilingan.

O‘zbekistonda bosqinchilik jinoyati,uni boshqa jinoiy huquqbuzarliklardan ajratib turadigan o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Ushbu xususiyatlarni tushunish huquqshunoslar, huquqni muhofaza qiluvchi organlar va keng jamoatchilik uchun juda muhimdir. Ushbu maqola O'zbekistonda bosqinchilik jinoyatini sodir etishning o'ziga xos xususiyatlarini yoritishga qaratilgan.

Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi jinoyat qonunchiligida javobgarlikka tortish muddatining o'tib ketganligi sababli jinoiy javobgarlikdan ozod qilishning ayrim o‘ziga xos hususiyatlari, uning mazmun va mohiyati, amalga oshirish shakllari ilmiy tahlil qilingan.

Mazkur maqolada Oʻzbekistonda imkoniyati cheklangan bolalar uchun inklyuziv taʼlimni joriy etish, milliy qonunchilik va davlat siyosati doirasidagi o‘rni tahlil qilinadi. Shuningdek, mamlakatdagi mavjud muammolar,  pedagog kadrlar tayyorlash, Maqola yakunida inklyuziv taʼlimni kengaytirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar berilgan. Ushbu tadqiqot natijalari imkoniyati cheklangan bolalarning teng huquqli taʼlim olishlarini taʼminlashda amaliy ahamiyatga ega.

Maqolada, Sharq olamining buyuk ilmiy, falsafiy va ijtimoiy mutaffakkirlari, masalan, al-Farobiy, Ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy, va boshqa ko'plab allomalar o'z asarlarida ta'lim va tarbiya masalalariga qanday yondashganlari tahlil qilinadi. Maqolada, mutaffakkirlarning inson tarbiyasini rivojlantirishdagi roli, ahamiyati va ta'limning maqsadlariga erishish uchun zarur bo'lgan me'yorlar ko'rsatiladi. Maqola Sharq mutaffakkirlarining ta'limga oid fikrlarini yoritib, ular asarlarining bugungi kunda ham ta'lim tizimiga qo'shgan ulkan hissa va ahamiyatini ta'kidlaydi.

Lexical blending, a non-canonical yet increasingly prolific word formation process, occupies a significant role in the evolution of contemporary English. By integrating segments from two or more lexemes into a novel, semantically cohesive unit, blending serves as a locus of linguistic creativity and socio-cognitive relevance. This study investigates the morphological structures, phonological constraints, and semantic mechanisms underlying blend formation. It also explores the cognitive operations facilitating blend comprehension and the sociolinguistic contexts driving their proliferation. Drawing on recent examples from corpora and digital discourse, this paper demonstrates that lexical blending is not merely a peripheral phenomenon but a productive, rule-governed, and socially salient mechanism of neologism.

The following article illustrates the importance of games in teaching. Moreover, it show the role of games in learning lexical materials as well as discusses some ways of teaching with the help of various games.

Mazkur maqolada alohida yordamga muhtoj shaxslar uchun yaratilayotgan inklyuziv ta’lim tizimining mohiyati, asosiy tamoyillari va ularning jamiyatdagi o‘rni yoritilgan. Inklyuziv ta’lim – bu barcha bolalar, shu jumladan, jismoniy yoki aqliy cheklovlarga ega bo‘lgan shaxslar uchun teng ta’lim olish imkonini yaratish g‘oyasiga asoslanadi. Maqolada inklyuziv ta’limning huquqiy asoslari, didaktik yondashuvlari hamda o‘qituvchi va jamiyatning bunday ta’limdagi roli tahlil qilingan. Shuningdek, inklyuziv muhitda ta’lim jarayonini tashkil etishdagi dolzarb muammolar va ularni hal qilish bo‘yicha takliflar berilgan.