№ 11 (2024) Современная наука и исследования

Статьи

• 

  ABOUT THE HISTORY OF ETHNOGRAPHY This article discusses the theory of the history of ethnography about people and ethnic groups, ethnic processes in the past.

  Rita Boribaeva

  82-86

  33   21

  • Читать
• 

  ATMOSFERA HAVOSINI IFLOSLANTIRUVCHI MANBALAR Ushbu maqolada atmosfera havosini iflostantiruvchi asosiy manbalardan xisoblangan kimyoviy moddalar, transportlardan chiqadigan zaharli tutunlar, insonlar tomonidan turli xildagi chiqindilar keltirib o‘tilgan. Shuningdek sanoat korxonalari tomonidan turli xil gazlarning chala yonishi natijasida afmosferaga katta miqdorda zararli ta‘sir ko‘rsatadi.

  Odina Mamirova

  87-89

  33   13

  • Читать
• 

  ATMOSFERA HAVOSIGA ZARARLI TA’SIR KO‘RSATMAYDIGAN BAKTERIAL PREPARATLAR Mazkur maqolada Jizzax viloyati Zarbdor tumanida joylashgan “DiyoraFarangiz’’ fermer xo‘jaligidagi paxta ekilgan maydonlarining tuprog‘ini o‘rganish, kuchli sho‘rlangan tuproqlar tarkida qanday foydali bakteriyalar borligini o‘rganish, xona labaratoriya sharoitida bakteriyalarni sof holda ajratish va bakterial preparatlar ishlab chiqarishda immobilizatsiya usulini qo‘llash texnologiyasini o‘rganish haqida ma’lumotlar keltirilgan.

  Odina Mamirova

  90-93

  19   11

  • Читать
• 

  K.KARIMOVTÍŃ «AǴABIY» ROMANÍNDA GÓNERGEN SÓZLERDIŃ QOLLANÍLÍW ÓZGEHSELIKLERI Bul maqalada Qaraqalpaq jazıwshısı K.Karimovtıń “Aǵabiy” romanında gónergen sózlerdiń qollanılıw ózgeshelikleri berilgen. Jazıwshınıń romanda gónergen sózlerdi qollanıw stili, ózgeshelikleri mısallar tiykarında talqılanǵan

  J. Tańirbergenov, A Usnatdinov

  181-185

  58   16

  • Читать
• 

  MILLIY QADRIYATLAR-MA’NAVIYATNING KO’ZGUSI. Mazkur maqolada jamiyatimizdagi har bir mustaqil shaxsni ma’naviy-marifiy jihatdan kamol toptirishda, o’zini, o’zligini anglab yetishda beqiyos ahamiyatga ega bo’lgan milliyligimiz, umumbashariy qadriyatlarimizning bugungi kundagi holati, ushbu masala borasidagi ayrim muammolar hamda ularni bartaraf etish yuzasidan turli fikr mulohazalar atroflicha bayon etiladi.

  Visola Muqimova

  186-190

  83   9

  • Читать
• 

  KORRUPSIYAGA QARSHI KURASHISH HAR BIRIMIZNING BURCHIMIZDIR. Korrupsiya davlat va jamiyat rivojiga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi, xalqning adolatga bo’lgan ishonchiga jiddiy putur yetkazadigan xavf, eng yomon illatlardan biri bo’lib, kelmoqda. Hozirgi kunda rivojlanib kelayotgan mustaqil O’zbekistondagi ayrim sohalarining taraqqiy etishiga to’sqinlik qilayotgan korrupsiya sekin astalik bilan yo’qolib bormoqda desak aslo mubolag’a bo’lmaydi. Lekin bu zararli illatni nafaqat ta’lim tizimi balki jamiyatning barcha sohalaridan quvib chiqarishimiz uchun hamma birdek harakat qilmasa, korrupsiya holatlari yuzaga chiqishi bilan o’z vaqtida chora tadbir ko’rmasa Yurtboshimiz tomonlaridan barcha amalga oshirilayotgan islohatlar o’z natijasini ko’rsatmaydi.Zero, yurtimizda korrupsiyaga qarshi kurashish uchun bir qancha chora tadbirlar amalga oshirilmoqda, qonunlar va farmoyishlar qabul qilinmoqda.Ularning ijrosi ta’minlanishida barchamiz birdek harakat qilishimiz va ushbu zararli illatga qarshi tura olishimiz kerak.

  Yulduzxon Jumanazarova

  191-197

  107   14

  • Читать
• 

  KICHIK MAKTABGACHA YOSHDAGI O‘QUVCHILARDA BILISH JARAYONLARINING O‘SISHI Mazkur maqolada kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarda bilish jarayonlarining o‘sishi, aqliy rivojlanish bosqichlari va psixologik tadqiqotlar natijalari bo‘yicha berilgan tavsiflar keltirilgan. Maqolada shuningdek, bilish jarayoni rivojlanishi uchun zarur bo’lgan diqqat, xotira, zehn kabi psixologik holatlar izohi ham keltirib o‘tilgan.

  Davronbek Nomozov

  198-202

  47   5

  • Читать
• 

  KICHIK MAKTAB YOSHDAGI O‘QUVCHILARDA NUTQNING RIVOJLANISHI Mazkur maqolada kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarda nutqning rivojlanish bosqichlari, qo’llaniladigan metodlar hususida ma’lumotlar berilgan. Maqolada keltirilgan ma’lumotlar asosida boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqini rivojlantirish jarayonini yengillashtirish imkoni yaratiladi, xalq og‘zaki ijodi namunalari asosida bolalar nutqini rivojlantirish imkoniyatlari ham maqola mazmunida yoritib berilgan.

  Davronbek Nomozov

  203-207

  97   19

  • Читать
• 

  ЛЕКСИЧЕСКИЕ ТРУДНОСТИ ПЕРЕВОДА КУЛЬТУРНЫХ И ИСТОРИЧЕСКИХ РЕАЛИЙ В РОМАНЕ ПИРИМКУЛА КАДЫРОВА «ЗВЁЗДНЫЕ НОЧИ» Целью настоящего исследования является анализ лексических трудностей перевода романа Пиримкула Кадырова «Звёздные ночи» с узбекского на русский язык, с акцентом на культурные и исторические реалии, характерные для эпохи Тимуридов. Применение качественного и количественного контент-анализа позволило выявить основные группы терминов и фразеологических единиц, затрудняющих адекватную передачу смысла. Сравнение различных стратегий перевода, таких как транслитерация, адаптация и использование эквивалентов, показало, что сохранение аутентичности оригинала может затруднить восприятие текста русскоязычной аудиторией, тогда как адаптация способствует пониманию, но частично теряет культурный колорит. Полученные данные подтверждают необходимость комбинированного подхода, который учитывает и сохраняет культурные особенности текста, обеспечивая при этом его доступность. Исследование предлагает оригинальный подход к передаче культурного контекста в переводе и открывает новые перспективы для изучения узбекской литературы в русском языке.

  Шахинабону Саидова, Мехринисо Киличева

  208-214

  59   21

  • Читать
• 

  DEVELOPING CREATIVITY IN THE MATHEMATICS TEACHING PROCESS: CONTENT AND ESSENCE This scientific article explores the theoretical and practical aspects of using applied and practical problems to shape and develop students' creative activities in the mathematics teaching process. Based on the works of scholars such as N.R. G‘aybullaev, F.M. Qosimov, A.J. Xurramov, and U.J. Sodikov, it analyzes the role of creative tasks, problem-oriented approaches, and educational technologies in enhancing students' creative thinking abilities. The study identifies the lack of creative activities in general secondary education schools as a significant issue. It proposes innovative approaches aimed at developing the creativity of future primary school teachers, thereby providing opportunities to make the educational process more effective and meaningful.

  Akmal Taniberdiyev, Sohiba Abduraimova

  278-281

  42   15

  • Читать
• 

  THE ROLE AND IMPORTANCE OF MATHEMATICAL CREATIVITY IN EDUCATION This article discusses what mathematical creativity is, the definitions and perspectives related to it, its role in education, and its importance. Additionally, it addresses the concepts of “Creative Mathematics” and “Mental Arithmetic” in education, and the differences between these concepts.

  Sohiba Abduraimova

  575-579

  24   31

  • Читать
• 

  ТИЖОРАТ БАНКЛАРИДА KPI ТИЗИМИНИ ЖОРИЙ ҚИЛИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ Бу мақолада бугунги кунда банк фаолиятига KPI тизимини жорий қилишнинг аҳамияти ҳақида сўз боради. KPI тизими – бу бaнклaрнинг менежерлaри вa ходимлaри фaолиятини белгилaнгaн тaлaб дaрaжaсидa олиб борилишини ёки белгилaнгaн мaқсaдгa эришишни нaзорaт қилувчи, бaҳоловчи сaмaрaдорлик ёки нaтижaдорлик кўрсaткичи деб ҳaм юритилaди, ва яна мақолада бу тизимнинг афзалликлари ва камчиликлари ҳақида ҳам сўз боради.

  Дилноза Насирова

  215-220

  38   12

  • Читать
• 

  AYBGA IQRORLIK TO‘G‘RISIDA KELISHUV INSTITUTI TUSHUNCHASI, O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI VA AFZALLIKLARI. Maqolada jinoyat ishlarida aybiga iqrorlik instituti tushunchasi va uning kelib chiqishi, uning o‘ziga xos hususiyatlari, milliy qonunchilik tizimida o‘rni va qulayliklari yoritib o‘tilgan.

  S.S. Saydaliyev

  221-223

  22   5

  • Читать
• 

  IQLIM O'ZGARISHI VA UNING EKOLOGIYAGA TA'SIRI Mazkur maqola iqlim o'zgarishining global ekologiyaga, ayniqsa biologik xilma-xillik va dengiz ekotizimlariga bo'lgan ta'sirini chuqur tahlil qiladi. Tadqiqot, asosan, inson faoliyatining iqlimga ta'sir qiluvchi asosiy omillari (masalan, fosil yoqilg'i yoqish, o'rmonlarni kesish va qishloq xo'jaligi faoliyati) hamda tabiiy omillarni o'rganadi. Shuningdek, maqola Parij kelishuvi kabi xalqaro kelishuvlar doirasida amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarni ko‘rib chiqadi va ularning samaradorligini baholaydi. Ekstremal ob-havo hodisalarining ortishi, okean haroratining ko'tarilishi va suvning kislotali darajasining oshishi natijasida ko'plab ekotizimlar zarar ko'rmoqda. Maqola, shuningdek, iqlim o'zgarishi bilan kurashish va barqaror rivojlanishni ta'minlash uchun xalqaro hamkorlik va texnologik ⅰⅰⅰinnovatsiyalarning muhimligini ta'kidlaydi.

  Shohijahon Tolibov

  361-365

  129   19

  • Читать
• 

  RAQAMLI SOYA. KIBERSTALKING MUAMMOSI Kiberstalking – bu zamonaviy raqamli muhitda insonlar uchun jiddiy tahdid solayotgan hodisalardan biridir. Ushbu maqolada kiberstalkingning kelib chiqishi, tarqalishi va uning ijtimoiy va psixologik oqibatlari tahlil qilinadi. Maqolaning asosiy maqsadi – kiberstalking tahdidlarini aniqlash va unga qarshi kurash strategiyalarini ishlab chiqishga ko‘maklashishdir. Maqola kiberstalking fenomenini chuqurroq tushunishga, kiberstalking faoliyatlarini monitoring qilish, himoya qilish texnologiyalari va qonunchilikdagi imkoniyatlarni ko‘rib chiqishga qaratilgan.Natijalarda kiberstalkingning shaxsiy xavfsizlikka salbiy ta’siri va jamiyatdagi stress darajasini oshirish omillari aniqlanadi. Tadqiqot natijalari kiberstalkingning oldini olish bo‘yicha amaliy tavsiyalar beradi va shu bilan birga, raqamli tahdid muammosini hal qilishda texnologik himoya usullari, qonuniy asoslar va ijtimoiy ongni oshirishning ahamiyati tahlil qilinadi.

  Izzatillo Hamroyev

  366-372

  94   26

  • Читать
• 

  BOLA HUQUQLARINI XALQARO HUQUQIY HIMOYA QILISH Maqolada bola manfaatlarini himoya qilishning xalqaro huquq tizimidagi ahamiyati, uning istiqbolli rivojlanishi uchun ta’sir qiluvchi omillar muhokama qilinib, bola huquqlariga oid xalqaro konvensiya va hujjarlar orqali faoliyat ko‘rsatayotgan huquqiy mexanizimlarga asosiy urg‘u qaratiladi hamda bola himoyasiga oid xalqaro huquqiy standardlarni shakllantirishning milliy qonunchilikka qo‘shadigan hissasi tahlil qilinadi.

  Ozodbek Muxtorov

  373-378

  71   15

  • Читать
• 

  XORIJ АMАLIYOTIDА MEDIАTSIYA INSTITUTINING HUQUQIY TАRTIBGА SOLINISHI Ushbu maqola xorijiy mamlakatlar tajribasida mediatsiya institutining huquqiy tartibga solinishi masalalarini tahlil qilishga bag'ishlangan. Maqolada mediatsiya institutining xorijiy davlatlardagi huquqiy asoslari, uning amaliyotda qo'llanilishi va samaradorligi o'rganilgan. Mediatsiyaning nizolarni hal etishdagi ahamiyati, uning an'anaviy sud tartibidan afzalliklari hamda xalqaro tajribada mediatsiya institutini rivojlantirish tendentsiyalari yoritib berilgan. Shuningdek, mediatsiya sohasidagi xalqaro standartlar va ilg'or xorijiy tajribani milliy qonunchilikka implementatsiya qilish masalalari ko'rib chiqilgan. Maqolada mediatsiya institutini yanada rivojlantirish bo'yicha ilmiy asoslangan takliflar va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

  Ahmadjon Aliyev

  379-389

  78   34

  • Читать
• 

  KREDIT BO‘LIMIDA INNOVATSIYALAR: AVTOMATLASHTIRISH VA RAQAMLI HISOBOTLAR Ushbu maqola kredit bo‘limlarida innovatsion texnologiyalarni joriy etish jarayonini o‘rganadi. Asosiy e’tibor avtomatlashtirish va raqamli hisobotlar tizimlarini rivojlantirishga qaratilgan bo‘lib, bu texnologiyalar kredit jarayonini tezlashtirish, xatoliklarni kamaytirish, va mijozlar bilan muloqotni yaxshilashda muhim rol o‘ynaydi.

  Jahonabegim Avezxonova

  390-396

  47   18

  • Читать
• 

  AKADEMIK LITSEYLARDA TURKISTON MUXTORIYATI MAVZUSINING O‘RGANILISHI Ushbu maqolada Markaziy Osiyo mintaqasi xalqlari davlatchiligi tarixida Turkiston Muxtoriyatini tashkil etilishi yoritilgan. Shuningdek uning davlat tuzilishi xaqidagi turli fiklar bayon etilgan va tahlilga tortilgan.

  Aziz Mamatxolov

  397-400

  29   10

  • Читать
• 

  O’ZBEKISTONDA LEGAL TECH SOHASIDA XALQARO RAQAMLI HUQUQ TEXNOLOGIYALARI STARTUP-FORUMINI TASHKIL ETISH Ushbu maqolada Legal Techning asosiy yo‘nalishlari, O‘zbekiston Respublikasida xalqaro raqamli huquq texnologiyalari startup-forumini tashkil etish, o‘tkazish, ushbu forumdan ko’zlangan asosiy maqsadlar, xalqaro miqyosdagi tajribalarni o‘zlashtirish shuningdek, raqamli huquq texnologiyalarini davlat organlari, muassasalari, tashkilotlari faoliyatiga keng taqdim etish orqali ish samaradorligini sezilarli darajada oshirishi, xizmat sifatini yaxshilashi va xarajatlarni kamaytirishi haqida so‘z boradi. Maqola xalqaro miqyosdagi raqamli huquq texnologiyalarini O‘zbekistonga keng miqyosda olib kirish va modernizalatsiyalash to‘g‘risida ham ma’lumot beradi.

  Behruz Tursunov , Islombek Abdihakimov

  404-415

  281   27

  • Читать
• 

  O‘ZBЕKISTONDA IPOTЕKA QALTISLIKLARINI SUG‘URTALASH VA UNI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI Ushbu ilmiy maqolada O‘zbekiston Respublikasida ipoteka kreditlari bilan bog‘liq qaltisliklarni sug‘urtalash tizimi hamda uni rivojlantirish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Mamlakatda uy-joyga bo‘lgan talab oshib borayotgan bir vaqtda ipoteka kreditlari iqtisodiyotning muhim qismiga aylanmoqda, biroq bu jarayon qator qaltisliklarni keltirib chiqaradi. Ipoteka qaltisliklarini sug‘urtalash mazkur xatarlarni kamaytirishning samarali vositasi sifatida ko‘rib chiqiladi. Maqolada ipoteka sug‘urtasining afzalliklari, uni rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan huquqiy va moliyaviy sharoitlar hamda amaliyotga tatbiq etish mexanizmlari haqida fikr yuritiladi. Maqola O‘zbekistonning iqtisodiy rivojlanishida ipoteka sug‘urtasining ahamiyatini chuqurroq tushunish va uning istiqbollari haqida tavsiyalar berishni maqsad qiladi.

  Elyor Fatullayev

  416-424

  30   7

  • Читать
• 

  THE EFFICACY OF MOBILE APPS IN LEARNING ENGLISH; USER PERSPECTIVES AND OUTCOMES This thesis explores the efficacy of mobile apps in learning English, with a specific focus on user perspectives and learning outcomes in Uzbekistan. With the rise of mobile learning, these apps have become a popular tool for English learners, offering benefits such as accessibility, flexibility, interactive learning, and personalized experiences.

  Alfiya Amangeldieva

  450-454

  57   16

  • Читать
• 

  DEMOKRATIYALIQ REFORMALARDA MÁNAWIYATTIN ORNI Bul maqalada Ózbekstanda insan huqıqları hám demokratiyalıq reformalarda mánawiyattiń ornı haqqında sóz etilgen.

  J.N. Sagindikov, D. Baynazarova

  401-403

  17   13

  • Читать
• 

  DAVLAT SEKTORI TARKIBIDAGI MUASSASALARNING RIVOJLANTIRISH JAMGʻARMASI MABLAGʻLARI HISOBI VA NAZORATINI YURITISH Maqolada budjetdan tashqari mablag‘larni turkumlanishi, boshlang‘ich va yig‘ma hujjatlarni shakllantirish, budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag‘lari hisobini tashkil etish bilan bog‘liq jihatlar, ko‘rsatkichlar, jarayonlar, munosabatlar, hodisalar, o‘ziga xos bo‘lgan tomonlar o‘rganilishi natijasida buxgalteriya hisobi va budjet hisobi bilan bog‘liq umumiy jihatlar mavjudligi kuzatildi. Budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag‘lari hisobining maqsadi, vazifalari, funksiyalari, predmeti, obyektlari, subyektlari, usullari nazariy jihatdan asoslash hamda budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag‘lari harakati to‘g‘risidagi hisobotlarning tarkibi, ularni tuzish va taqdim etish tartibini o‘rganish bo‘yicha ilmiy xulosalar shakllantirilgan va ilmiy takliflar berilgan.

  Sharofiddin Eshonkulov

  224-232

  41   26

  • Читать
• 

  G‘O‘ZADA VILT KASALLIGI BELGILARINING NAMOYON BO‘LISHI VA UNGA QARSHI KURASH CHORALARI G‘o‘zaning vilt ya’ni so‘lish kasalligi juda xavfli va zararli kasallik hisoblanadi. Bu kasallikning belgilari asosan avgust oyida namoyon bo‘la boshlaydi. G‘o‘za barglari oldin sarg‘ayib, keyin esa qurib qoladi. Bu kasallik hosilga sezilarli darajada zarar yetkazadi. Paxta tolasi mo‘rt bo‘lib qoladi, chigit moydorligi, unuvchanligi keskin pasayadi. Vilt kasalligini tuproqda yashovchi Verticillum dahlia zamburug‘i qo‘zg‘atadi. Bu kasallikni bartaraf qilish uchun zararlangan o‘simlik daladan tozalanib, yo‘q qilinadi. Ya’ni yoqib yuborish, ko‘mib tashlash kabilar. Tuproq holati mahalliy hamda sidrat o‘g‘itlar bilan unumdorligi oshiriladi.

  Fazilat Choriyeva

  233-236

  110   23

  • Читать