№ 13 (2024) Педагогика и психология в современном мире: теоретические и практические исследования

Sun’iy intellekt ta’lim jarayoniga faol kirib kelmoqda va shundan kelib chiqib aytish mumkinki, bu ilg‘or texnologiyalarning qo‘llanish ko‘lami har yili faqat kengayib boradi. Ayni vaqtda sun’iy intellektning ta’limdagi asosiy qo‘llanish yo‘nalishlari ko‘rib chiqilsa, bu avvalambor o‘qituvchilarning zimmasiga katta mas’uliyat yuklaydi, talabalarning akademik natijalarini nazorat qilish, standart topshiriqlarni tekshirish, ularning bilim darajasi va mashg‘ulotlarga tayyorgarligini baholash va boshqalar. Bunday muntazam vazifalar darslardagi muhim ta’lim jarayonidan ko‘p vaqtni olib qo‘yadi. Endi ta’lim samaradorligi va sifati oshishi uchun bunday muntazam vazifalarni sun’iy intellektga topshirish mumkin.

Mazkur maqolada har bir xalqning o’z ona tili borligi va bu til mana shu xalq ko’zgusi ekanligi, o’z ona tilini har bir xalq asrashi va qadrlashi, uni sof tutgan holda avlodlarga yetkazishi hamda bizning o’z ona tilimiz haqida qabul qilingan qarorlar va til  haqida bir nechta chet el olimlarining fikrlari keltirilib o’tildi va tilning xalq hayotida tutgan o’rni masalalari ko’rib chiqildi.

Mazkur maqolada har bir xalqning o’z ona tili borligi va bu til mana shu xalq ko’zgusi ekanligi, o’z ona tilini har bir xalq asrashi va qadrlashi, uni sof tutgan holda avlodlarga yetkazishi hamda bizning o’z ona tilimiz haqida qabul qilingan qarorlar va til  haqida bir nechta chet el olimlarining fikrlari keltirilib o’tildi va tilning xalq hayotida tutgan o’rni masalalari ko’rib chiqildi.

Ushbu maqolada bo‘lajak o‘qituvchilarda ekopsixologik madaniyatni shakllantirishning psixologik xususiyatlari o‘rganish bo‘yicha har xil ma`lumotlar keltirib o‘tilgan.

Ushbu maqolada bo‘lajak o‘qituvchilarda ekopsixologik madaniyatni shakllantirishning psixologik xususiyatlari o‘rganish bo‘yicha har xil ma`lumotlar keltirib o‘tilgan.

This article discusses the problem of speech development in preschool children. Such concepts as: speech, speech development, language are disclosed. The tasks of speech development by different authors are also presented. The question of the importance of the formation of correct and good oral speech in preschool children has been studied.

This article discusses the problem of speech development in preschool children. Such concepts as: speech, speech development, language are disclosed. The tasks of speech development by different authors are also presented. The question of the importance of the formation of correct and good oral speech in preschool children has been studied.

Ushbu maqolada ta'lim jarayonida kollaborativ yondashuvning ahamiyati va uning o'quvchilarning adabiy va nutqiy kompetentsiyalarini rivojlantirishdagi roli tahlil qilingan. Maqolada kollaborativ yondashuvning nazariy asoslari, uning ijtimoiy-madaniy, kognitiv rivojlanish va tajriba asosidagi o'rganish nazariyalariga tayanib tushuntirilgan. Lev Vygotsky, Jean Piaget va John Deweyning ta'limdagi yondashuvlari orqali bu metodning samarali ekanligi isbotlangan. Shuningdek, kollaborativ yondashuvning o'quvchilarning ijodiy, tanqidiy fikrlash, hamkorlikda ishlash va nutq kompetentsiyalarini rivojlantirishdagi o'rni ko'rsatilgan. Maqola shuningdek, kollaborativ yondashuvning pedagogik va psixologik imkoniyatlarini, ta'lim jarayonida muvaffaqiyatli qo'llanilishi uchun amaliy tavsiyalarni ham o'z ichiga oladi.

Ushbu maqolada ta'lim jarayonida kollaborativ yondashuvning ahamiyati va uning o'quvchilarning adabiy va nutqiy kompetentsiyalarini rivojlantirishdagi roli tahlil qilingan. Maqolada kollaborativ yondashuvning nazariy asoslari, uning ijtimoiy-madaniy, kognitiv rivojlanish va tajriba asosidagi o'rganish nazariyalariga tayanib tushuntirilgan. Lev Vygotsky, Jean Piaget va John Deweyning ta'limdagi yondashuvlari orqali bu metodning samarali ekanligi isbotlangan. Shuningdek, kollaborativ yondashuvning o'quvchilarning ijodiy, tanqidiy fikrlash, hamkorlikda ishlash va nutq kompetentsiyalarini rivojlantirishdagi o'rni ko'rsatilgan. Maqola shuningdek, kollaborativ yondashuvning pedagogik va psixologik imkoniyatlarini, ta'lim jarayonida muvaffaqiyatli qo'llanilishi uchun amaliy tavsiyalarni ham o'z ichiga oladi.

Ushbu tezis Montessori ta’lim tizimi asosida ingliz tilida gapirish va eshitish ko‘nikmalarini rivojlantirish usullari tahlil qilinadi. Montessori sinflarining o‘ziga xosligi, ya’ni bolalarning erkin faoliyati, mustaqil ta’lim olishi va tabiiy til muhiti orqali kommunikativ kompetensiyalarini rivojlantirish imkoniyatlari ko‘rsatib beriladi. Tadqiqotda amaliy faoliyatlar, audio-materiallardan foydalanish, til o‘yinlari va ingliz tili muhitini yaratish usullarining samaradorligi tahlil qilinadi. Montessori pedagogikasining asosiy tamoyillari til o‘rgatish jarayoniga moslashtirilgan holda, bolalarning muloqot va eshitish qobiliyatlarini takomillashtirish mexanizmlari ochib beriladi. Tadqiqot xulosalarida mazkur usullarning samaradorligi va amaliyotga tatbiq etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

Ushbu tezis Montessori ta’lim tizimi asosida ingliz tilida gapirish va eshitish ko‘nikmalarini rivojlantirish usullari tahlil qilinadi. Montessori sinflarining o‘ziga xosligi, ya’ni bolalarning erkin faoliyati, mustaqil ta’lim olishi va tabiiy til muhiti orqali kommunikativ kompetensiyalarini rivojlantirish imkoniyatlari ko‘rsatib beriladi. Tadqiqotda amaliy faoliyatlar, audio-materiallardan foydalanish, til o‘yinlari va ingliz tili muhitini yaratish usullarining samaradorligi tahlil qilinadi. Montessori pedagogikasining asosiy tamoyillari til o‘rgatish jarayoniga moslashtirilgan holda, bolalarning muloqot va eshitish qobiliyatlarini takomillashtirish mexanizmlari ochib beriladi. Tadqiqot xulosalarida mazkur usullarning samaradorligi va amaliyotga tatbiq etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

Ushbu tezisda texnik tafakkurni rivojlantirish jarayonida onlayn va masofaviy o‘qitish texnologiyalarining o‘rni va samaradorligi tahlil qilingan. Tezisda raqamli platformalar, virtual laboratoriyalar, masofaviy treninglar va interaktiv texnologiyalar orqali texnik ko‘nikmalarni shakllantirish va mustahkamlashning innovatsion yondashuvlari o‘rganilgan. Shuningdek, texnik tafakkurni rivojlantirishda o‘quvchilar faoliyatini faollashtirish, motivatsiyasini oshirish va mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish uchun onlayn ta’limning metodik jihatlari tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari texnologiyalar yordamida o‘qitish samaradorligini baholash va texnik ta’lim sifatini yaxshilash bo‘yicha tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.

Ushbu tezisda texnik tafakkurni rivojlantirish jarayonida onlayn va masofaviy o‘qitish texnologiyalarining o‘rni va samaradorligi tahlil qilingan. Tezisda raqamli platformalar, virtual laboratoriyalar, masofaviy treninglar va interaktiv texnologiyalar orqali texnik ko‘nikmalarni shakllantirish va mustahkamlashning innovatsion yondashuvlari o‘rganilgan. Shuningdek, texnik tafakkurni rivojlantirishda o‘quvchilar faoliyatini faollashtirish, motivatsiyasini oshirish va mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish uchun onlayn ta’limning metodik jihatlari tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari texnologiyalar yordamida o‘qitish samaradorligini baholash va texnik ta’lim sifatini yaxshilash bo‘yicha tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.

Bugungi  dunyo iqtisodiyotni jadal rivojlanayotgan bir vaqtda mamlakatimizning soliq tizimini soddalashtirish shuningdek soliq to‘lovchilar zimmasidagi soliq yukini bosqichma-bosqich kamaytirish orqali soliq tizimining samaradorligini oshirish alohida ahamiyatga ega. Ushbu yondashuv nafaqat iqtisodiy faollikni rag‘batlantiradi, balki davlat moliyaviy tizimining barqarorligini ta’minlashga ham xizmat qiladi. Soliq yuki bu hukumatni yuritish uchun zarur mablag’ning soliq siyosatining eng asosiy maqsadi bo’lgan adolatli va xolisona ravishda yig’ilishini ifodalaydigan ko’rsatkichdir. Darhaqiqat soliq yukining adolatli ravishda taqsimlanishi soliq to’lovchilarning soliq tizimiga bo’lgan ishonchini oshirib ularning soliq to’lashga rag’batlantiradi.  Ayniqsa korxonalar faoliyati uchun soliq yukining optimal belgilanishi uning  xo’jalik faoliyatining o’sishiga va davlat daromadlarining o’sishiga olib keladi. Aksincha soliq yukining adolatsiz ravishda taqsimlanishi nafaqat soliq to’lovchilarning o’z majburiyatlarini bajara olmasligi balki ularning yashirin iqtisodiyot tomon harakatiga asosiy sabab bo’lishi mumkin.

Bugungi  dunyo iqtisodiyotni jadal rivojlanayotgan bir vaqtda mamlakatimizning soliq tizimini soddalashtirish shuningdek soliq to‘lovchilar zimmasidagi soliq yukini bosqichma-bosqich kamaytirish orqali soliq tizimining samaradorligini oshirish alohida ahamiyatga ega. Ushbu yondashuv nafaqat iqtisodiy faollikni rag‘batlantiradi, balki davlat moliyaviy tizimining barqarorligini ta’minlashga ham xizmat qiladi. Soliq yuki bu hukumatni yuritish uchun zarur mablag’ning soliq siyosatining eng asosiy maqsadi bo’lgan adolatli va xolisona ravishda yig’ilishini ifodalaydigan ko’rsatkichdir. Darhaqiqat soliq yukining adolatli ravishda taqsimlanishi soliq to’lovchilarning soliq tizimiga bo’lgan ishonchini oshirib ularning soliq to’lashga rag’batlantiradi.  Ayniqsa korxonalar faoliyati uchun soliq yukining optimal belgilanishi uning  xo’jalik faoliyatining o’sishiga va davlat daromadlarining o’sishiga olib keladi. Aksincha soliq yukining adolatsiz ravishda taqsimlanishi nafaqat soliq to’lovchilarning o’z majburiyatlarini bajara olmasligi balki ularning yashirin iqtisodiyot tomon harakatiga asosiy sabab bo’lishi mumkin.

Bugungi kunda shiddat bilan rivojlanib borayotgan global iqtisodiyot sharoitida inflyatsiyaning o‘sishi tabiiy jarayon sifatida qaraladi. Har qanday inflyatsiyaning negizida iqtisodiy muvozanatlarning buzilishi, ya’ni talab va taklif o‘rtasidagi nomutanosiblik, ishlab chiqarish samaradorligining pasayishi yoki pul-kredit siyosatidagi muayyan kamchiliklar yotadi. Shu bois inflyatsiyaga qarshi kurashni faqatgina uning ko‘rinadigan belgilarini bosib qo‘yish, narxlarning o‘sishini vaqtinchalik to‘xtatish yoki qisqa muddatli choralar bilan cheklash emas, balki iqtisodiyotda chuqur ildiz otgan muammolarni aniqlab, ularga samarali yechim topishga yo‘naltirilgan tarkibiy siyosatni amalga oshirish zarur.

Bugungi kunda shiddat bilan rivojlanib borayotgan global iqtisodiyot sharoitida inflyatsiyaning o‘sishi tabiiy jarayon sifatida qaraladi. Har qanday inflyatsiyaning negizida iqtisodiy muvozanatlarning buzilishi, ya’ni talab va taklif o‘rtasidagi nomutanosiblik, ishlab chiqarish samaradorligining pasayishi yoki pul-kredit siyosatidagi muayyan kamchiliklar yotadi. Shu bois inflyatsiyaga qarshi kurashni faqatgina uning ko‘rinadigan belgilarini bosib qo‘yish, narxlarning o‘sishini vaqtinchalik to‘xtatish yoki qisqa muddatli choralar bilan cheklash emas, balki iqtisodiyotda chuqur ildiz otgan muammolarni aniqlab, ularga samarali yechim topishga yo‘naltirilgan tarkibiy siyosatni amalga oshirish zarur.

Ushbu maqolada boshlang’ich sinf o’quvchilariga gapning bosh va ikkinchi darajali bo’laklari haqidagi tushunchalar ,o’quvchilarning ega kesm haqidagi umumiy ma’lumotlari va mavzu o’quvchilarning til o’rganish jarayoniga ta’siri mavzu yuzasida metodlar va interaktiv mashqlarni qo’llash haqida so’z yuritiladi 

Ushbu maqolada boshlang’ich sinf o’quvchilariga gapning bosh va ikkinchi darajali bo’laklari haqidagi tushunchalar ,o’quvchilarning ega kesm haqidagi umumiy ma’lumotlari va mavzu o’quvchilarning til o’rganish jarayoniga ta’siri mavzu yuzasida metodlar va interaktiv mashqlarni qo’llash haqida so’z yuritiladi 

Ushbu maqolada boshlang’ich sinflarda o’qish darsining o’qitish maqsadi va vazifasi haqida ma’lumotlar keltirib o’tiladi.

Ushbu maqolada boshlang’ich sinflarda o’qish darsining o’qitish maqsadi va vazifasi haqida ma’lumotlar keltirib o’tiladi.

Xorazm vohasi azaldan o‘zining boy tarixi, madaniyati va noyob tabiiy sharoitlari bilan mashhur. Bu yerda yashagan xalqlar asrlar davomida o‘zlarining etnoekologik madaniyatini shakllantirdilar, ya'ni tabiat bilan uyg’unlikda yashab, uning xususiyatlariga moslashishga o’rganishdi. 

Xorazm vohasi azaldan o‘zining boy tarixi, madaniyati va noyob tabiiy sharoitlari bilan mashhur. Bu yerda yashagan xalqlar asrlar davomida o‘zlarining etnoekologik madaniyatini shakllantirdilar, ya'ni tabiat bilan uyg’unlikda yashab, uning xususiyatlariga moslashishga o’rganishdi. 

The research aims at investigating the phenomenon of adequacy and equivalency in poetic translation from English into Uzbek. The work addresses such aspects of adequacy as semantic adequacy, structural adequacy, pragmatic adequacy, and so on.

The research aims at investigating the phenomenon of adequacy and equivalency in poetic translation from English into Uzbek. The work addresses such aspects of adequacy as semantic adequacy, structural adequacy, pragmatic adequacy, and so on.