No. 4 (2025) Science and technology in the modern world

Til tа'limidа аnimаtsiyаdаn fоydаlаnish аn'аnаviy о'qitish usullаrini, xususаn, ingliz tilidаgi ibоrаlаr vа ibоrаlаrni о'rgаtishdа inqilоb qildi. Ushbu mаqоlаdа аnimаtsiyа ibоrаlаr vа ibоrаlаrni dinаmik, jоzibаli vа еsdа qоlаrli tаrzdа kоntеkstuаllаshtirish оrqаli qаndаy sаmаrаli pеdаgоgik vоsitа bо'lib xizmаt qilishini о'rgаnаdi. Tа'lim nаzаriyаlаri vа аmаliy misоllаrdаn kеlib chiqqаn hоldа, muhоkаmа ingliz tilini о'qitishdа аnimаtsiоn kоntеntning kоgnitiv, mоtivаtsiоn vа pеdаgоgik аfzаlliklаrini tа'kidlаydi. Shuningdеk, u аnimаtsiyаni о'qitish аmаliyоtigа intеgrаtsiyаlаsh, muаmmоlаrni hаl qilish vа sаmаrаli аmаlgа оshirish uchun strаtеgiyаlаrni tаqdim еtish vоsitаlаri vа usullаrini о'rgаnаdi. Аnimаtsiyаning intеrfаоl vа multimоdаl xususiyаtidаn fоydаlаnib, о‘qituvchilаr о‘quvchilаrning ingliz tilidаgi ibоrаlаr vа ibоrаlаrni tushunishlаri, еslаb qоlishlаri vа qо‘llаshlаrini kuchаytirishlаri mumkin.

This thesis provides detailed information about the various manuscript copies of Aḥmad ibn Yaḥyá al-Balādhurī's work “Futūḥ al-buldān”. Written by the famous historian al- Balādhurī, who lived in the 8th–9th centuries, the work covers the history of Arab conquests and Islamic expansions. The thesis examines manuscript copies of the work preserved in various libraries around the world, including Yale University in the United States, Leiden University in the Netherlands, the British Museum in the United Kingdom, and the Juma al-Majid Manuscripts Foundation in Dubai, United Arab Emirates.

Ma’lumki, Aristotel refleksiyani  “tafakkurga yo‘naltirilgan tafakkur” deb ta’riflagan. Inson ongining bu hodisasi ko‘plab fanlar tomonidan turli tomonlardan ko‘rib chiqiladi [1]. Refleksiya lotin tilidan olingan bo‘lib (reflexio – ortga nazar) - bu inson ongi harakatlarining turlaridan biri, ya’ni o‘z bilimiga qaratilgan ongli harakati.

This article analyzes the cognitive processes of adolescent students, namely, the developmental features of perception, attention, memory, thinking and speech, and the pedagogical foundations of their effective formation. At this age, intensive development of cognitive processes is observed, and these processes require specific aspects of pedagogical approaches. The study highlights the influence of the educational environment, teaching methods and psychological factors on cognitive development. It also discusses methods for developing students' independent thinking, creativity and critical thinking skills. The article also studies the influence of modern educational technologies on the cognitive processes of adolescents and gives practical recommendations.

This article analyzes the pedagogical foundations of creating a healthy and creative environment in the management activities of managers. The article considers issues such as the pedagogical competencies of the manager, increasing employee motivation, developing creative thinking, and forming a physical and psychological environment. It also deeply analyzes the pedagogical approaches of the manager, their role in creating a healthy environment in the management process and revealing the creative potential of employees. This article helps managers understand the pedagogical foundations necessary for effective management activities and apply them in practice.

Fairy tales are timeless stories that have captivated audiences for centuries, transcending cultures and languages. Their simplicity, universality, and engaging nature make them effective tools for teaching foreign languages. This article explores the role of fairy tales in language acquisition, emphasizing their contributions to vocabulary development, listening and speaking skills, cultural understanding, and learner motivation. By incorporating fairy tales into language learning, educators can create a rich and dynamic learning environment that fosters linguistic and cultural competence.

This article analyzes the relationship, as well as the differences in religion and philosophy of Farabi.

Ushbu maqolada muddatidan oldingi tug’ruqni begilari, erta tug’ruqqa olib keladigan sabablari va buning natijasida kelib chiqadigan asoratlar hamda ularni davolash chora-tadbirlari haqida so‘z boradi. Muddatidan oldingi tug’ruq hozirgi vaqtda akusherlik va ginekologiyaning muhim va ko‘p jixatlardan yechimini topolmay kelayotgan muammolaridan bir hisoblanadi. Muddatidan oldingi tug’ruqni rivojlanish mexanizmlari bir necha yillardan buyon chuqur o‘rganilib kelinayotgan bo‘lsada, ular natijasida kelib chiqayotgan asoratlarning rivojlanish mexanizmini o‘rganishga esa kam e’tibor qaratilgan.

в статье рассматриваются такие категории, как «блокчейн» и «майнинг», а также проблемы правового регулирования криптовалют и токенов как в России, так и за рубежом. Исследование представляет собой одно из первых экономико-правовых исследований в данной области.

Mazkur maqolada davlat boshqaruvida davlat xizmatchilarining boshqaruv kompetensiyasiga oid bo‘lgan klassik va zamonaviy nazariyalarning va ilmiy-tadqiqot ishlarining dialektik aloqalari va natijalari tahlil qilinadi va bir qator ma’lumotlar asosida mazkur mavzu yoritib beriladi. Mavzuning dolzarblik nuqtalari va asoslari turli davrda faoliyat ko‘rsatgan bir qator olimlar, ilmiy-tadqiqot markazlari va institutlar tomonidan boshqaruv kompetensiyasi sifatida ochib beriladi. Maqolada institutsional, tarixiy, deduktiv, mantiqiy, funksional, kontent tahlillar va metodologiyalar qo‘llanilgan. Maqolada hozirgi vaqtdagi davlat boshqaruvida davlat xizmati munosabatlarini ta’minlashda davlat xizmatchilarining boshqaruv kompetensiyalarining roli va ahamiyatli tomonlari ham keltirilib o‘tiladi. Maqolada siyosiy definitsiyalar sharhi va ularni uchratish mumkin bo‘lgan ilmiy manbalar va izohlar ham berilgan. Maqola keng ilmiy jamoatchilik uchun mo‘ljallangan.

В исследовании анализируются сопутствующие заболевания у пациентов с хроническими ранами. В исследование были включены 389 пациентов, разделенных на контрольную (166 человек) и основную (223 человека) группы. Сопутствующие заболевания включали поражения сердечно-сосудистой системы (32,4% пациентов), эндокринной (25,2%), центральной нервной (14,1%) и других систем. Наибольшее количество пациентов с хроническими ранами имели сердечно-сосудистые и эндокринные заболевания, что существенно влияет на исходы лечения. Применение комбинированной терапии снижает частоту генерализации инфекции на 30% и улучшает процессы заживления на 25%.

Ushbu maqola bola hayotining asosiy qismini qay holda òtkazishi, egallab kelinayotgan bilimlar, malakaviy tajribalari haqida ma'lumotlarga ega bòlishingiz mumkin. Bolalarning yangi bilimlarni egallashga yordam beradigan muqaddas maskan bu –maktab. Maktablarda o’quvchi shaxsining rivojlanishi, kamol topishi va to`g`ri hayotiy pozitsiyani tanlay olish konikmasi dastlab ushbu muqaddas maskanda shakillanib boradi.

В данной работе рассматриваются установки и приборы, используемые при обогащении свинцово-цинковых руд. Описаны основные технологические процессы, такие как дробление, измельчение, флотация и сгущение, а также оборудование, применяемое на каждом этапе. Особое внимание уделено характеристикам и принципам работы флотационных машин, грохотов, мельниц и классификаторов. Рассмотрены современные тенденции и инновационные технологии, направленные на повышение эффективности обогащения руд.

A large layer of Russian vocabulary consists of geographical names (toponyms). Among them, very numerous are toponyms that include an adjective as the main component.

Ушбу мақолада никоҳдан ажралишларнинг олдини олиш ва оилаларни мустаҳкамлашга оид ижтимоий ёндашувлар таҳлил қилинган. Оилавий барқарорликнинг аҳамияти, оила аъзоларининг ўзаро муносабатлари, ижтимоий ва психологик қўллаб-қувватлаш тизимларининг ролини ўрганиш муҳимлиги қайд этилган. Шунингдек, мақолада никоҳлар сонининг прогноз параметрлари, никоҳдан ажралишлар сони, никоҳнинг мустаҳкамлик кўрсаткичи таҳлил қилинган.

Ushbu maqolada o`quvchilarni, har tomonlama barkamol shaxs qilib tarbiyalashda, Sharq mutafakkirlarining pedagogik qarashlari, o‘gitlari, yosh avlod tarbiyasiga ta`siri, inson kamolotidagi tutgan o`rni hamda ijtimoiy mazmuni yoritilgan.

This article examines the difficulties educators encounter when teaching English to students with disabilities. It covers different types of disabilities—physical, intellectual, and emotional—and their impact on language learning. The discussion emphasizes the significance of inclusive teaching strategies, customized learning approaches, and the use of assistive technologies to enhance education for disabled students.

Paxta tolasining sifat ko’rsatkichlarini yuqori bo’lishini uni tozalash texnologik tizimlari ta’minlaydi. Tozalash sifatini oshirish uchun, uskunalarning takomillashtirilishidan tashqari tozalash agregatlariga jindan tolani bir me’yorda uzatish katta axamiyatga ega. Paxta tolasini tozalash tsexlarida joriy etilgan tozalash qurilmalarining ish unumdorligini oshirish bilan tozalanayotgan tola sifat ko’rsatkichlarini oshirishga erishish uchun, qurilmalar ishchi organlarini takomillashtirish va yangi qurilmalarni yaratish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ushbu ushning maqsadi bir barabanli tola tozalash mashinasini takomillashtirish orqali uning unumdorligini hamda tozalash samaradorligini oshirish hisoblanadi.

The study examines the key determinants influencing the growth of foreign direct investment (FDI) in Uzbekistan's industrial sector through empirical analysis. The research investigates various economic, institutional, and policy factors that attract or deter international investors in the country's manufacturing and industrial development. Using statistical methods and econometric modeling, the study evaluates the relative importance of factors such as market size, labor costs, infrastructure quality, regulatory environment, and economic reforms in driving FDI flows. The findings provide valuable insights for policymakers and stakeholders to enhance Uzbekistan's investment climate and industrial competitiveness. This analysis is particularly relevant given Uzbekistan's ongoing economic liberalization and its strategic goal of modernizing and diversifying its industrial base through increased foreign investment.

ushbu maqolada bo’lajak o’qituvchilarda kasbiy kompetensiyani rivojlantirish asosida pedagogik mas’uliyatni shakllantirish metodikasi haqida fikr yuritilgan.

Maqolada pedаgоgik tendensiyaning rivоjlаnishi, bо‘lаjаk о‘qituvchilаrni fаnni puxtа о‘zlаshtirishlаri, hamda didaktikada virtual pedagogikaning o‘rni ta’lim jarayoniga kirib kelgan virtual ta’lim va uning didaktik  jarayonidagi o‘rni haqida fikrlar bayon etilgan.

Kompetensiyа komponentlаri fаqаt shаxs uchun qiziqаrli boʻlgаn fаoliyаtni аmаlgа oshirish jаrаyonidа rivojlаnаdi vа oʻzini nаmoyon qilаdi. Sаmаrаli ishlаsh - bir nechtа omillаrning nаtijаsi - muаyyаn vаziyаtdа nаmoyon boʻlаdigаn individuаl qobiliyаt yoki qobiliyаt dаrаjаsidаn koʻrа, mаqsаd sаri hаrаkаtlаnish jаrаyonidа keng koʻlаmli vаziyаtlаrni qаmrаb oluvchi mustаqil vа bir-birini toʻldiruvchi kompetensiyalаr toʻplаmigа koʻproq bogʻliq. Individuаl qobiliyаt dаrаjаsini emаs, bаlki oʻz mаqsаdlаrigа erishish uchun uzoq vаqt dаvomidа turli vаziyаtlаrdа nаmoyon boʻlаdigаn layoqatlar toʻplаmini bаholаsh kerаk. Shаxs uchun bevositа qiziq boʻlgаn, oʻzini topаdigаn oʻzigа xos vаziyаt uning qаdr-qimmаtini shаkllаntirishgа vа yаngi kompetensiyalаrni rivojlаntirish vа oʻzlаshtirish imkoniyаtigа bevositа ta’sir qilаdi.

Ushbu tadqiqot Surхоndаryо vilоyаtidagi  mеvа-sаbzаvоt yetishtirib beruvchi qishloq xo‘jaligi korxonalarida narxning o‘sishi mаhsulоt ishlаb chiqаrish hаjmi о‘sishigа ta’sirining o‘rtacha davomiyligini aniqlashdan iborat.

Mazkur maqola o‘rta maktabda termodinamika qonunlarini o‘qitishning metodik asoslariga, xususan, o‘zgarmas tok qonunlari va Karno sikli haqidagi tajribalarga bag‘ishlangan. O‘zgarmas tok qonunlari – Jouli, Kirxoff va Ohm qonunlarining amaliy jihatlari, shuningdek, ularni o‘rgatish metodikasi muhokama qilinadi. Karno sikli va uning termodinamik protsesslarini tushuntirish orqali o‘quvchilarda energiya o‘tkazish va entropiya tushunchalarini shakllantirish maqsadida o‘quv jarayonini samarali tashkil etish usullari keltirilgan. Ushbu maqola o‘qitish jarayonini zamonaviy talablarga moslashtirishda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, o‘quvchilarga bilimlarni amalda qo‘llash ko‘nikmalarini oshirishni ko‘zda tutadi.

Ushbu maqolada Buxoro viloyati o‘tloqi-allyuvial tuproqlari sharoitida takroriy ekin turlarining kuzgi bug‘doy ildiz tizimini rivojlanishiga ta’siri bo’yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari keltirilgan.