№ 1 (2025) Наука и технология в современном мире

Job satisfaction is also an important factor since it determines organization performance as well as employee turnover rate and several other factors that affects workplace. The present study aims at presenting the theoretical analysis of the factors influencing the job satisfaction of the employees of Sri Lanka, the South Asian developing country with unique cultural, economical and social environment. The review also focuses on the impact of the intrinsic motivation by using job contents, organizational recognition, and career advancement opportunities together with the extrinsic motivation by using monetary rewards, work-family balance and work environment of employees. Further, Sri Lankan cultural values, organizational culture and/or economic characteristics that might influence employee satisfaction level are discussed.

Globallashuv jarayonida sug‘urta bozorining innovatsion rivojlanishi jadal o‘zgarishlar qamrovida kechayotganligi mazkur institut faoliyatini nazariy-amaliy tadqiq etish dolzarb ekanligini anglatadi. Sug‘urta bozori har qanday mamlakat iqtisodiyotining asosiy segmenti hisoblanadi hamda bevosita uning ravnaqiga ham xizmat qiladi. Demak, sug‘urta faoliyati o‘ziga xos tarzda shakllangan va keng qo‘llanilayotgan ijtimoiy hodisa bo‘lib, barqarorlik omili sanaladi. Mamalakat sug‘urta bozori rivojini prognozlash o‘z navbatida, biznes subyektlari va aholi manfaatlari himoyasini kafolatli darajada ta’minlash instituti sifatida sug‘urta faoliyatini rivojlantirish yo‘nalishlarini tadqiq etish zaruratini keltirib chiqardi.

Ushbu maqolada turizm aglomeratsiyani optimal joylashtirishni zamonaviy  modellar asosida takomillashtirish  yo’llari va Qashqadaryo viloyatida turizm aglomeratsiyalarini optimal joylashtirishga ta'sir etuvchi omillar yoritilgan hamda viloyatda turistik aglomeratsiyalarni rivojlantirishda ichki va tashqi sayyohlar talabini o‘rganish zarur. Mahalliy va xalqaro sayyohlar oqimini jalb qilish uchun marketing strategiyasini shakllantirish va turizm xizmatlarini diversifikatsiya qilish jarayonlari yozilgan.

Ijtimоiy shеriklik vа dаvlаt-xususiy shеriklik (DXSh) mоdеllаri xususiy оliy tа’lim muаssаsаlаrini (ОTM) rivоjlаntirishdа tоbоrа muhim rоl о‘ynаmоqdа. Ushbu mоdеllаr ilmiy muаssаsаlаr, sаnоаt mаnfааtdоr tоmоnlаri vа jаmоаt tuzilmаlаri о'rtаsidаgi hаmkоrlikni оsоnlаshtirаdi, ilmiy tаdqiqоtlаrni kuсhаytirаdi, innоvаtsiyаlаrni rаg'bаtlаntirаdi vа rivоjlаnаyоtgаn bоzоr tаlаblаrini qоndirish uсhun insоn rеsurslаrini rivоjlаntirаdi. Ushbu mаqоlа xususiy оliy о'quv yurtlаridа ijtimоiy vа DXSh mоdеllаrining nаzаriy аsоslаri vа аmаliy qо'llаnilishini о'rgаnаdi. Ulаrning tаdqiqоt еkоtizimlаrigа tа'siri, о'quv dаsturlаrigа innоvаtsiyаlаrning intеgrаtsiyаsi vа ishсhi kuсhigа tаyyоr bitiruvсhilаrni rivоjlаntirishgа tа'sirini о'rgаnаdi. Butun dunyо bо'ylаb muvаffаqiyаtli аmаliy tаdqiqоtlаrni qiyоsiy tаhlil qilish оrqаli ushbu mаqоlа hаmkоrlikni оptimаllаshtirish uсhun еng yаxshi аmаliyоtlаr, muаmmоlаr vа strаtеgiyаlаrni аniqlаydi. Аsоsiy tаvsiyаlаr siyоsаtni shаkllаntirish, mоliyаviy rаg'bаtlаntirish vа tа'lim nаtijаlаrini jаmiyаt vа ishlаb сhiqаrish еhtiyоjlаrigа mоslаshtirish uсhun о'zаrо hаmkоrlik mаdаniyаtini rivоjlаntirishgа qаrаtilgаn.

Dunyo mustamlakachilik siyosatida Koreya yarimoroli ham XVIII asr va XIX asr o’rtalarigacha dunyoning gigant mustamlakachi davlatlarining e’tiborini tortib keldi.  Koreys hukumatining o’zida kechgan turli xil saroy ichidagi fitnalar davlatning o’zga davlatlar tomonidan egallanishiga keng imkoniyatlar yaratib berdi.

Mamlakatimizning xizmat ko‘rsatish sohasini rivojlantirishning o‘ziga xos xususiyati shundaki xizmatlar sohasini rivojlantirish hududlarning nisbiy ustunliklarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi, bunda aholi soni, geografik joylashuvi, iqtisodiy salohiyatidan kelib chiqqan holda rivojlantirish tendensiyalari ishlab chiqiladi.

Aholi bandligini oshirish iqtisodiy taraqqiyotning eng muhim omillaridan biridir. Bandlik darajasini oshirish orqali nafaqat aholining ijtimoiy holati yaxshilanadi, balki iqtisodiy faollik ham kuchayadi. Shu sababli, bandlik siyosati samaradorligini baholash muhim masala hisoblanadi. Mazkur tezisda aholi bandligini oshirish samaradorligini baholash usullari tahlil qilinadi va ularning ahamiyati yoritiladi.

O‘zbekiston davlatining mustaqillikka erishganidan keyingi davrida turli iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy sohalarda muhim o‘zgarishlar sodir bo‘ldi. Biroq, bu jarayonda mahalliychilik tushunchasi davlat taraqqiyotiga jiddiy to‘siq bo‘lib kelmoqda. Ushbu maqolaning maqsadi O‘zbekistonda mahalliychilikning davlat taraqqiyotiga ta’sirini har tomonlama o‘rganish, uning iqtisodiyot, siyosat va ijtimoiy hayotga keltiradigan salbiy oqibatlarini aniqlash hamda uni bartaraf etish yo‘llarini taklif qilishdan iborat. Maqolada mahalliychilik fenomeni keng tahlil qilinib, mahalliychilik va taraqqiyot o‘rtasidagi bog‘liqlik va qarama-qarshiliklar ko‘rib chiqiladi. O‘zbek jamiyatida mahalliychilikning ijtimoiy-siyosiy muhitga ta’siri va uning oqibatlarini yumshatish uchun strategik tavsiyalar beriladi.

Rus balet san’atini Anna Pavlovasiz tasavvur qilib bo‘lmaydi, yosh Anna sahnaga chiqganida, tanqidchilar uni yangi Mariya Talyoni deb atashdi.

Sifatli ta’lim – kelajak poydevoridir. Bugungi kunda insonlarning eng asosiy ma’naviy ehtiyoji bo‘lgan turli darajadagi va shakldagi bilimlar kundan kunga texnologiyalar ta’sirida boyib bormoqda. Ushbu yangi bilimlar jamiyat tomonidan kech qabul qilinishi yoki ba’zi qatlamlar tomonidan o‘zlashtirilmasligi natijasida har xil iqtisodiy-texnologik, axloqiy, huquqiy, ijtimoiy-psixologik, ekologik va boshqa muammolar yuzaga kelmoqda. Rivojlangan mamlakatlarda bunday muammolarning oldini olish, turli holatlarda (vaziyatlarda) mas’uliyat hissi bilan mustaqil ravishda qaror qabul qila oladigan, hamkorlik qilishga qodir, tashabbuskor insonlarni tarbiyalash uchun ilm-ma’rifat, ta’lim taraqqiyotiga katta e’tibor berilib, sarmoya kiritilmoqda

So‘nggi yillarda atrof-muhitning tezkor o‘zgarishi inson salomatligiga, xususan, yurak-qon tomir tizimiga katta ta’sir ko‘rsatmoqda. Urbanizatsiya, sanoat rivojlanishi va iqlim o‘zgarishlari tufayli havo, suv va tuproqning ifloslanishi ortib bormoqda. Atmosfera havosidagi zararli moddalar, ekstremal haroratlar va toksik kimyoviy moddalar yurak-qon tomir tizimi kasalliklari xavfini oshiruvchi asosiy omillar sifatida e’tirof etilmoqda. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotlariga ko‘ra, yurak-qon tomir kasalliklari global o‘lim sabablari orasida yetakchi o‘rinni egallaydi.

В данной статье рассматриваются правовая сущность, признаки обществ с ограниченной ответственностью, закреплённые в законодательстве Республики Узбекистан, критерии выбора организационно-правовой формы для ведения предпринимательской деятельности, преимущества и недостатки общества с ограниченной ответственностью как одной из организационно-правовых форм ведения бизнеса.

In numerous works devoted to acute renal failure (ARF), not all aspects have been sufficiently covered. This is especially true for ARF of obstetric etiology, which is given undeservedly little attention, because in most countries with a high birth rate, ARF caused by pathology of pregnancy and childbirth occurs in 50 - 70% of cases in the structure of all etiological factors leading to this complication. A few works by domestic authors clearly show the high frequency of development (50 - 70%) of ARF of obstetric etiology, the severity of its clinical course and the stability of high mortality rates within (30 - 40%). Numerous features of the development, course and outcomes of ARF caused by pathology of pregnancy in various regions of the Republic of Uzbekistan are shown, many unresolved issues, which directly or indirectly cause such disappointing results.

В многочисленных работах, посвящённых острой почечной недостаточности (ОПН) не все аспекты нашли достаточное освещение. Особенно это относится к ОПН акушерской этиологии, которой отводится незаслуженно мало внимания, ибо в большинстве стран с высокой рождаемостью ОПН, вызванная патологией беременности и родов, встречается в 50 – 70% случаев в структуре всех этиологических факторов, приводящих к данному осложнению. Немногочисленными работами отечественных авторов наглядно показана высокая частота развития (50 – 70%) ОПН акушерской этиологии, тяжесть её клинического течения и стабильность высоких процентов летальности в пределах (30 – 40%). Показаны многочисленные особенности развития, течения и исходов ОПН, вызванной патологией беременности в различных регионах Республики Узбекистан, множество нерешенных вопросов, что прямо или косвенно служит причиной столь неутешительных результатов.

Bugungi kunda taʻlim sohasida innovatsiyalar, ayniqsa onlayn taʻlim platformalari yordamida, keng tarqalmoqda. Ommaviy onlayn ochiq kurslar (MOOC) - bu talabalar va oʻquvchilarga dunyoning istalgan burchagidan turib, yuqori sifatli taʻlim olish imkonini beruvchi platformalardir. Ushbu kurslar ilmiy va kasbiy malaka oshirishni osonlashtirib, bir vaqtning oʻzida dunyo boʻylab millionlab oʻquvchilarga xizmat qiladi. MOOC konsepti 2008-yilda AQShda taʻlim texnologiyalari mutaxassislari tomonidan ishlab chiqilgan boʻlib, tez orada global taʻlim tarmogʻining ajralmas qismiga aylandi. “Massive Open Online Course” deb ataladigan bu tizimda kurslar barcha uchun bepul yoki arzon narxlarda mavjud, shu bilan birga, ishtirokchilar darslar va materiallar bilan onlayn tanishish, ular ustida ishlash va baholashni amalga oshirish imkoniga ega. Ommaviy onlayn ochiq kurslarning asosiy afzalliklaridan biri shundaki, ular har qanday yoshdagi va malakaga ega insonlarga oʻz bilimlarini yangilash yoki yangi sohalarda oʻqish imkoniyatini yaratadi.

Ushbu maqola “Canvinda infografikani yaratish texnologiyalari” mavzusini oʻz ichiga oladi va infografika yaratish jarayonida Canva platformasining rolini tahlil qiladi. Hozirgi kunda axborotning ortib borayotgan hajmi va murakkabligi sharoitida, infografika sifatida maʻlumotlarni vizual tarzda taqdim etishning ahamiyati oshib bormoqda. Canva platformasi foydalanuvchilarga infografikalarni oson, tez va samarali yaratish imkoniyatini beradi. Maqolada infografika tushunchasi, uning ahamiyati, qoʻllanilish sohalari va yaratilish jarayonidagi asosiy qoidalar haqida soʻz boradi. Ushbu maqola infografikalarni yaratuvchilar, taʻlimchilar, marketologlar va mahsulotlar dizaynerlari uchun zarur bilim va koʻnikmalarni taklif etadi. Maqola davomida infografikalarni yaratishga doir texnikalar, eng yaxshi amaliyotlar va vizual kommunikatsiyaning tamoyillari muhokama qilinadi. Bu jarayonda Canva imkoniyatlari va boshqa variantlar orqali ijodiy va samarali infografikalarni yaratish uchun foydalanuvchilarga zarur koʻnikmalar beradi.

LMS (Learning Management System) — taʻlimni boshqarish tizimlari bugungi kunda taʻlim jarayonlarini soddalashtirish va optimallashtirishda muhim vosita sifatida xizmat qilmoqda. Ushbu annotatsiyada LMSlarning asosiy tushunchalari, funktsiyalari va taʻlim sohasidagi ahamiyati batafsil koʻrib chiqiladi. LMS - bu onlayn platforma boʻlib, oʻqituvchilar va oʻquvchilar oʻrtasidagi aloqani kuchaytirish, oʻquv materiallarini taqdim etish va baholash jarayonlarini boshqarish imkonini beradi. Taʻlim muassasalari va korporativ taʻlimda keng qoʻllanilayotgan ushbu tizimlar, oʻquvchilarga qulay sharoit yaratish, ularning bilim va koʻnikmalarini baholashda samarali vositalarni taklif etadi. LMSʻlarning asosiy funktsiyalari orasida kurslarni yaratish va boshqarish, oʻquvchilarni roʻyxatdan oʻtkazish, materiallarni yuklash, test va topshiriqlarni tayyorlash hamda baholash jarayonini avtomatlashtirish kabilar mavjud.

Ushbu maqolada “SSM platformalar bilan tanishish. Facebook tarmogʻI” mavzusi oʻrganiladi. Facebook, ijtimoiy media marketingi (SSM) sohasida eng koʻp ishlatiladigan platformalardan biri boʻlib, brendlar va bizneslar uchun keng imkoniyatlar yaratadi. Maqolada Facebookning marketing strategiyalaridagi roli, maqsadli reklama imkoniyatlari, mijozlar bilan muloqot qilish usullari va yaratuvchan kontentning ahamiyati tahlil etiladi. Shuningdek, maqolada brendlar uchun Facebookda muvaffaqiyatga erishish uchun bir qancha takliflar keltiriladi, jumladan, maqsadli auditoriya tahlili, innovatsion kontent yaratish va reklamalarni samarali tahlil qilish. Ushbu annotatsiya, Facebook tarmogʻining marketingdagi ahamiyatini tushunishga va brendlar uchun ushbu platformadan maksimal darajada foydalanish boʻyicha yoʻl-yoʻriqlar taqdim etishga qaratilgan.

Туғма бронх аномалиялари (ТБА) нафас олиш йўлларининг ривожланишидаги тўлиқ шаклланмаслик ёки морфологик бузилишларни ўз ичига олади. Ушбу патология кўп ҳолларда нафас олиш қийинчилиги, қайталанувчи инфекциялар ва респиратор дисфункция билан намоён бўлади.

Test metodi bu o'quvchilarning bilim darajasi, ko'nikmalari va kompetensiyalarini aniqlash uchun ishlatiladigan o'qitish va baholash usulidir. Testlar yordamida o'quvchilarning o'zlashtirishi, o'rgangan bilimlari va ma'lumotlarini qanchalik yaxshi anglanganini aniqlash mumkin. Ular turli formatlarda bo'lishi mumkin: yopiq va ochiq savollar, test savollari, misollar va boshqalar. Hozirgi davrda testlar quyidagi turlarga ajratiladi: maqsadga erishuv testlari (bilimlarni oʻlchashga qaratilgan); aqliy testlar (zehn, aql-idroq, aql-zakovat, isteʼdodni aniqlashga yoʻnaltirilgan); ijodiyot testlari (ijodkorlik, bunyod etishlik darajalarini tekshiruvchi); mezoniy moʻljal testlari (oʻquv yoki kasbiy bilimlar va topshiriqlarni qaysi koʻnikma, malaka, xatti-harakat tizimi orqali oʻlchash mumkinligi); shaxsga oid testlar (xususiyat, bezovtalanish, sifat, fazilat, xislatlarni oʻlchashga aloqador); proyeksiyaviy testlar (tashqi taʼsirsiz shaxs oʻzini oʻzi oshkor qilishiga moʻljallangan) va boshqalar.

San'at ta'limi yoshlarning emotsional, kognitiv va ijtimoiy rivojlanishini rag'batlantirishda kuchli vosita sifatida tan olingan. Ushbu maqola san'atning yoshlar ta'limidagi ko'p qirrali rolini o'rganadi, uning ijodiy fikrlash, emotsional ifoda, ijtimoiy inklyuziya va kognitiv rivojlanishni qanday yaxshilashiga e'tibor qaratadi. Tadqiqot mavjud adabiyotlarni ko'rib chiqadi, empirik misollarni taqdim etadi va san'atning akademik muvaffaqiyat va shaxsiy o'sishga ijobiy ta'sirini ko'rsatadi.

Prоfеssоr-о'qituvchilаr оliy о'quv yurtlаrining kоrpоrаtiv mаdаniyаtini shаkllаntirish vа qо'llаb-quvvаtlаshdа muhim rоl о'ynаydi. Аkаdеmik rаhbаrlаr vа murаbbiylаr sifаtidа ulаr institutsiоnаl аxlоqni bеlgilаydigаn qаdriyаtlаr, аmаliyоtlаr vа xаtti-hаrаkаtlаrgа tа'sir qilаdi. Ushbu mаqоlаdа prоfеssоrlаrning kоrpоrаtiv mаdаniyаtgа qо'shgаn kо'p qirrаli hissаlаri kо'rib chiqilаdi, ulаrning о'qituvchi, hаmkаsb vа rаhbаr sifаtidаgi rоllаrigа е'tibоr qаrаtilаdi. Ulаrning tа'sirini kuchаytirish strаtеgiyаlаrigа kаsbiy rivоjlаnish, ishtirоk еtuvchi bоshqаruv vа inklyuziv аkаdеmik muhitni rivоjlаntirish kirаdi. Prоfеssоrlаrning hissаlаrini institutsiоnаl mаqsаdlаrgа mоslаshtirish оrqаli оliy о'quv yurtlаri yаxlit vа ilg'оr kоrpоrаtiv mаdаniyаtni rivоjlаntirishi mumkin.

Mazkur maqolada ingliz tilini o'qitishda foydalaniladigan 1-2-sinf darsliklarida grammatik topshiriqlar turli metodologik yondashuvlar va ta'lim usullariga asoslanishi yoritilgan. Shuningdek, darsliklar o`quvchilarga tilni o'rganishda yordam berish uchun turli mavzular, grammatika qoidalari, leksika, gapirish, tinglash, o'qish va yozish ko'nikmalarini rivojlantiradigan topshiriqlar va materiallar taqdim etilishi bayon etilgan.

В данной тезис исследуются методы обеспечения семантической и функциональной совместимости в процессе перевода семантико-функциональных конфигураций богословских лексем. Теологические лексемы – это лексические единицы, отражающие религиозные понятия, обычаи и традиции. Их перевод требует сложного процесса, включающего не только правильный перевод слов, но и их значения, коннотации и культурный контекст. Основная цель дипломной работы – выявить сложность процесса перевода путем изучения семантико-функциональных конфигураций богословских лексем и определить эффективные методы обеспечения семантической и функциональной совместимости в этом процессе. В результате это исследование будет иметь важное значение для понимания взаимопонимания религиозных и культурных концепций.

The observation that habituality may with evidentiality is typologically not surprising. In the Yukaghir languages mentioned above, a distinction between future and non-future tense is made. Correspondingly, the use of a particular evidential expression strongly depends on tense and aspect values. For example, if a verb is marked for the continuous aspect and if it occurs with an inferential evidential marker, the embedded proposition is anchored in the past. This restriction disappears as soon as a direct realis marker is attached to verb stem. In this case, both past and present tense anchoring is possible. What is interesting in this context is that no temporal-evidential restrictions arise when the speaker quantifies habitually over embedded proposition; see also Huber and Cahlon, this issue, for similar (diachronic) observations on Shumcho and Quzco Quechua, respectively. Why habituality appears to be compatible with both types of evidential expressions and overwrites temporal restrictions observerd for the aspectual values still remains an open issue.