№ 11 (2025) Solution of social problems in management and economy

Mazkur maqolada ichki audit hisobotini tuzish tartibi, uning tashkilot faoliyati samaradorligiga ta’siri, xalqaro standartlar va zamonaviy yondashuvlar asosida takomillashtirish yo‘nalishlari tahlil qilinadi. Ichki audit tizimi nafaqat tekshiruv natijalarini aks ettiruvchi hujjat, balki boshqaruv qarorlarini qabul qilishda strategik vosita bo‘lib xizmat qilishi lozim. Maqolada mavjud muammolar, takomillashtirish mexanizmlari va amaliy tavsiyalar bayon etiladi.

GPS, GLONASS, Galileo va BeiDou kabi global navigatsiya sun’iy yo‘ldosh tizimlari (GNSS) zamonaviy qishloq xo‘jaligida yerlarni aniqlash, xaritalash va monitoring qilishning asosi bo‘lib qoldi. Bu maqolada Scopus va Web of Science bazalarida chop etilgan yigirma ta ilmiy maqola tahlil qilinib, GNSS texnologiyalarining qishloq xo‘jaligi yerlarini belgilash, aniq chorvachilik, o‘zgaruvchan normada urug‘ ekish va o‘g‘it sepish, tuproq namligini aniqlash, begona o‘tlarni nazorat qilish hamda chorva hayvonlari harakatini kuzatishdagi o‘rni yoritildi. Tadqiqotlar natijalari GNSS texnologiyalari yer sirtini aniq xaritalash, o‘zgaruvchan norma texnologiyalari orqali resurslarni tejash, RTK differensial tuzatishlar yordamida yuqori aniqlik va chorva monitoringi uchun virtual to‘siq tizimlari yaratish imkonini berishini ko‘rsatdi. Shu bilan birga, murakkab landshaftlar, daraxt soyasi va qo‘shimcha sensorlar bilan integratsiya ehtiyoji kabi cheklovlar ham tahlil qilindi.

Electronic commerce (e-commerce) has revolutionized how businesses operate, interact with customers, and deliver value. For small businesses, e-commerce offers avenues for market expansion, operational efficiency, and competitive positioning. However, assessing the actual impact of e-commerce initiatives remains a complex task, particularly in the case of small enterprises with limited resources and analytical capabilities. The objective of this study is to develop a methodological approach tailored for evaluating e-commerce performance and effectiveness specifically in small business settings.

This thesis examines the development stages and key features of the securities market in Uzbekistan, tracing its evolution from the early post-independence period to the present. The research analyzes the institutional, legal, and economic factors that have shaped market growth, as well as the challenges hindering its full potential. A comprehensive review of domestic reforms and global capital market trends provides a comparative perspective, highlighting opportunities for policy improvement and innovation. The findings reveal that while significant progress has been made in establishing the foundational infrastructure, the market remains relatively underdeveloped in terms of liquidity, investor diversity, and product range. Addressing these gaps will require strategic reforms, such as enhancing transparency, strengthening regulatory frameworks, expanding financial instruments, and fostering investor education. Ultimately, a competitive and well-regulated securities market is essential for mobilizing investment, supporting sustainable economic growth, and integrating Uzbekistan more effectively into the global financial system.

Maqolada yoshlar orasida keng tarqalgan ruhiy salomatlik muammolari — depressiya, stress va tashvish buzilishlarining sabablari, oqibatlari va oldini olish strategiyalari yoritilgan. Individual, ta’lim tizimi va davlat miqyosidagi profilaktik chora-tadbirlar ilmiy nuqtai nazardan tahlil qilingan.

Based on an integrative approach, the goal is to demonstrate the connection between the knowledge, skills, and competencies acquired by 6th-grade students and their daily lives through lessons and extracurricular activities. This involves conducting educational research, performing experiments, fostering creativity directed toward project development, and cultivating students’ interest in creating innovations.

This article analyzes the pedagogical, psychological and physical development of using volleyball in physical education classes. Volleyball develops motor activity, teamwork, reaction speed and coordination in students. Also, this sport forms healthy competition, socialization and self-control skills in children. The article discusses the use of the game style in lessons, motivational factors, as well as ways to increase efficiency based on methodological approaches. According to the results of the research, effective integration of volleyball into physical education classes has a positive effect on the overall physical and psychological development of students.

This research examines the correlation between financial stability management and the market valuation of automotive companies in Uzbekistan, specifically targeting UzAuto Motors JSC and ADM Jizzakh Automobile Plant. The study assesses the impact of liquidity, profitability, and capital structure on competitive positioning, investor confidence, and sustainable growth. Financial ratio analysis and time-series review from 2018 to 2023 indicate that, although both firms have had substantial revenue and asset growth, deteriorating liquidity ratios and heightened debt pose strategic risks. The research advocates for the optimisation of debt structures, the acceleration of receivables turnover, diversification into high-value automotive sectors, and investment in technical modernisation to maintain market value and resilience.

This article explores the emergence, development, and modern approaches to pyrotechnic devices from a historical, scientific, and technological perspective. Pyrotechnics first appeared in the 9th–12th centuries in China with the accidental discovery of gunpowder, initially used for religious and ceremonial purposes. The technology later spread across Eurasia through trade, military campaigns, and scientific exchanges, with significant contributions from Arab-Islamic scholars. From the 14th to 18th centuries, pyrotechnics evolved into an art form in European countries such as Italy, Germany, and France. The industrial era brought about mass production and militarization, especially during the 19th and 20th centuries. In the 21st century, the field has seen further development through automation, environmental safety, and artificial intelligence. Given their inherent risks, pyrotechnic products require strict legal regulation, including certification, licensing, and international standards. The article argues for the integration of historical experience, scientific innovation, and legal mechanisms to ensure the safe and lawful use of pyrotechnics.

This article analyzes socially dangerous circumstances related to the illegal trafficking of pyrotechnic devices and their consequences. It examines the existing criminal law norms in the Republic of Uzbekistan, the problems encountered in practice, and ways to eliminate them. Furthermore, the experience of foreign countries in regulating the circulation of pyrotechnic devices is studied, and proposals and recommendations are developed to improve national legislation. The research results aim to enhance the effectiveness of combating the illegal trafficking of pyrotechnic devices, protect citizens’ lives and health, and strengthen public safety.

Maqolada Oʻzbekistonda uzumchilikning iqtisodiy ahamiyati, hududiy rivojlanishi va asosiy omillari tahlil qilingan. Intensiv agrotexnologiyalar, yuqori hosildor navlar va infratuzilma rivoji umumiy oʻsishga xizmat qilgan, ammo iqlim va suv taʼminoti muammolari ayrim hududlarda hosil hajmining oʻzgaruvchanligiga olib kelgan. Barqaror rivojlanish uchun suv tejamkor texnologiyalar, iqlimga chidamli navlar va eksport raqobatbardoshligini oshirish tavsiya etilgan.

Мазкур мақолада хўжалик юритувчи субъектларнинг кредитга лаёқатлилигини баҳолашнинг замонавий усуллари таҳлил қилинади. Молиявий барқарорлик, ликвидлик, қарз юки ва бошқа иқтисодий кўрсаткичлар асосида корхоналарнинг кредит қобилиятини аниқлаш усуллари кўриб чиқилади. Шунингдек, кредит рискларини баҳолашда статистик ва иқтисодий моделлардан фойдаланиш имкониятлари ва уларнинг афзалликлари ҳам таҳлил қилинади. Мақолада замонавий молиявий таҳлил воситалари ва инновацион ёндашувлар кредит қарорлари қабул қилишда аҳамиятли экани таъкидланади.

Ushbu maqolada O‘zbekiston tekstil sanoatida raqobatbardoshlikni oshirish masalalari yoritilgan. Jahon bozoridagi tendensiyalar, innovatsion texnologiyalarni joriy etish, mahsulot diversifikatsiyasi, brend yaratish va eksport salohiyatini kengaytirish strategiyalari tahlil qilingan. Metodologik yondashuv sifatida tizimli tahlil, xalqaro tajriba o‘rganish va iqtisodiy-statistik usullar qo‘llangan. Natijalar asosida raqobatbardoshlikni oshirishning ustuvor yo‘nalishlari ishlab chiqilgan.

Ushbu tadqiqot tijorat banklarining kredit riski boshqaruvida hisob siyosatining o'rni va ta'sirini tahlil qilishga qaratilgan. Zamonaviy bank faoliyatida kredit risklari boshqaruvi moliyaviy barqarorlik va raqobatbardoshlikni ta'minlashda muhim ahamiyatga ega. Tadqiqot davomida xalqaro va mahalliy adabiyotlar tahlili asosida hisob siyosatining kredit riski boshqaruviga ta'siri o'rganildi. Natijalar shuni ko'rsatadiki, to'g'ri ishlab chiqilgan hisob siyosati kredit riskini aniqlash, baholash va nazorat qilishda muhim vosita bo'lib, bankning moliyaviy holatini obyektiv aks ettirishga yordam beradi.

В Статье Рассматриваются Современные Подходы К Совершенствованию Системы Учета И Контроля Материально-Производственных Запасов В Организациях В Условиях Цифровой Трансформации Экономики. Анализируются Проблемы И Недостатки Традиционных Методов Учета, А Также Влияние Автоматизации И Внедрения Информационных Технологий На Повышение Эффективности Управления Запасами. Предлагаются Меры По Оптимизации Учетных Процессов, Минимизации Ошибок, Повышению Прозрачности И Достоверности Данных. Особое Внимание Уделено Внедрению Инновационных Программных Решений И Интеграции Систем Учета С Другими Функциональными Подразделениями Предприятия. Результаты Исследования Могут Быть Использованы Для Повышения Эффективности Ресурсопользования И Укрепления Финансовой Стабильности Хозяйствующих Субъектов.

Ушбу мақолада халқаро аудит стандартлари (ISA) асосида аудиторлик хулосаларини тайёрлаш ва тақдим этиш жараёнларини такомиллаштириш масалалари ёритилади. Аудиторлик хулосаларининг мазмуни, тузилиши ва шаклига қўйиладиган халқаро талабларга таҳлилий ёндашув берилади. Амалдаги миллий амалиёт ва халқаро стандартлар ўртасидаги фарқлар ўрганилиб, уларни уйғунлаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилади. Шунингдек, аудиторлик хулосаларининг фойдаланувчилар учун тушунарлилигини ошириш, аниқлигини таъминлаш ва ишончлилигини мустаҳкамлаш бўйича замонавий ёндашувлар келтирилади. Тадқиқот натижалари аудиторлик фаолиятининг самарадорлигини ошириш ва молиявий ахборотнинг сифатини яхшилашга хизмат қилиши мумкин.

Ushbu maqolada qurilish sohasida iqtisodiy samaradorlikni oshirishning asosiy yo‘nalishlari, dolzarb muammolari va ularni hal qilish bo‘yicha takliflar yoritilgan. Qurilish tarmog‘i iqtisodiyotning yetakchi sohalaridan biri sifatida mamlakat infratuzilmasining rivojlanishiga xizmat qiladi. Samaradorlikni ta’minlashda zamonaviy texnologiyalardan foydalanish, moliyaviy resurslarni oqilona boshqarish va loyihalashtirishning ilmiy yondashuvlarini joriy etish muhim ahamiyatga ega.

Ушбу мақолада давлат молиявий назоратининг мазмун-моҳияти ва бюджет маблағлари устидан мониторинг тизимини ташкил этиш масалалари ёритиб берилади. Бюджет маблағлари устидан самарали мониторинг тизими маблағларнинг мақсадли сарфланиши, молиявий интизомни таъминлаш, коррупция ва маблағларни ноқонуний ўзлаштириш ҳолатларини олдини олишда муҳим ўрин тутади. Мақолада давлат молиявий назоратининг ҳуқуқий асослари, мониторинг жараёнида қўлланиладиган усуллар, замонавий ахборот технологияларининг ўрни ҳамда миллий ва халқаро тажриба таҳлил қилинади. Шунингдек, бюджет маблағлари устидан мониторинг тизимини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилади.

Ushbu maqolada milliy valyutaning barqarorligini ta’minlash bo‘yicha dolzarb muammolar, ularni keltirib chiqaruvchi omillar hamda ularni bartaraf etish bo‘yicha taklif etilayotgan yechimlar tahlil qilinadi. Xususan, valyuta kursiga bo‘lgan bosim, inflyatsiya darajasi, import-eksport muvozanati, xorijiy investitsiyalar oqimi va pul-kredit siyosatining o‘rni yoritilgan. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan amalga oshirilayotgan siyosatning samaradorligi baholab chiqiladi va milliy valyutaning uzoq muddatli barqarorligini ta’minlash bo‘yicha takliflar beriladi.

Язык и каждое из его понятий имеют свои специфические нюансы. Поэтому мы знаем, что язык изучается рядом социальных наук, включая лингвистику. Известно также, что каждая дисциплина, изучающая язык, имеет с ним свою собственную связь. Эта связь определяется тем, какой аспект языка изучает та или иная социальная наука. Язык ‒ это совокупность единиц, заранее подготовленных для всех членов данного общества и служащих для выражения общей и обязательной для всех мысли и для других целей, а также законы объединения этих единиц. Такая трактовка языка доказывает, что он представляет собой психофизическое явление, воплощающее в себе такие качества, как общность, сущность, возможность, разум. Язык проявляет эти свойства в конкретных формах – в форме конкретных явлений и событий. К ним относятся фразема и семантические отношения между фраземами.

Ushbu maqola kulolchilikning neolit davrida turli hududlarda (Sharqiy Osiyo, Shimoliy Afrika, Janubiy Amerika) dehqonchilikdan avvalroq paydo bo‘lganligini ko‘rsatuvchi arxeologik dalillarni tahlil qiladi va idish yasashga olib kelgan ehtiyojlarni (ovqatni termik qayta ishlash, resurslarni intensiv o‘zlashtirish — ayniqsa suv-baliq mahsulotlari, zaharli/og‘ir hazm bo‘ladigan o‘simliklarni “detoksikatsiya” qilish, saqlash va ijtimoiy namoyish) tizimli tarzda muhokama etadi. Ish usuli sifatida manbalar sharhi (systematic literature review) hamda hududlararo qiyosiy tahlil qo‘llanadi. Natijalar kulolchilik texnologiyasi bir necha marta mustaqil ravishda, ko‘pincha ovchi-terimchilarda va iqlim hamda resurs sharoitlaridagi bosim ostida paydo bo‘lganini ko‘rsatadi.

Ushbu maqolada tibbiyot oliy ta'lim tashkilotlarida talabalarni biokimyo fanidan mustaqil ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirish metodikasi tahlil qilinadi. Mustaqil ishlash talabalarining ilmiy izlanishlari, tahliliy fikrlash va amaliy ko‘nikmalarini oshirishga yo‘naltirilgan samarali yondashuvlar ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, zamonaviy o‘quv texnologiyalari va metodik vositalar yordamida talabalar mustaqil ishlarining sifatini yaxshilash usullari tavsiya etiladi. Tadqiqot natijalari tibbiyot oliy ta'limida biokimyo fanini o‘qitishda o‘quv jarayonini samarali tashkil etishda qo‘llanilishi mumkin.

В данной статье рассматриваются исторические, политические и экономические взаимоотношения между государствами Центральной Азии. Особое внимание уделено последствиям национально-территориального размежевания, проведённого в советский период, которое привело к многочисленным спорам по поводу границ, этническим противоречиям и конкуренции за водные ресурсы. После обретения независимости страны региона стремились к интеграции, однако приоритет национальных интересов и влияние внешних акторов замедлили этот процесс. Тем не менее, пересмотр внешнеполитического курса Узбекистана и реализация инициатив, таких как программа CAREC, придали импульс региональному сближению.

Ushbu maqolada koʻp farzandli oilalar va kam farzandli oilalarning ijtimoiy hamda iqtisodiy jihatdan jamiyat rivojiga boʻlgan ta'siri tahlil qilinadi.Uning asosiy savollari - insoniyat taraqqiyoti kontekstida farzandlar soni koʻp boʻlishining foydasi bormi, yoki shaxsiy e'tibor va tarbiya ustunroqmi - atroflicha oʻrganiladi.Demografik dividend, iqtisodiy va psixologik manbalardan olingan ma'lumotlar hisobga olinadi.

Mustahkam huquqiy asоslar bilan ta’minlangan huquqiy ta’limning amaldagi tizimi yоshlar о‘rtasida huquqbuzarliklarning оldini оlishda muhim ahamiyat kasb etmоqda. Yоshlarni huquqiy maydоnda harakat qilish uchun zarur bilim va kо‘nikmalar bilan qurоllantirish оrqali huquqiy ta’lim qоnuniylik va qоnun ustuvоrligini hurmat qilish madaniyatini tarbiyalaydi. Birоq, uning samaradоrligini оshirish uchun uni huquqbuzarliklarning asоsiy sabablarini bartaraf etuvchi kengrоq ijtimоiy va iqtisоdiy tashabbuslar bilan tо‘ldirish kerak.