Studying the clinical manifestations of helminthiasis in school-age children

Abstract

The results of the study of the features of the clinical manifestations of helminthiases in children of school age are presented. The data obtained indicate that helminthiasis in adolescent schoolchildren is characterized by dyspeptic, astheno-vegetative disorders on the high incidence of allergic diseases, in particular in the form of atopic dermatitis, eczema, allergic conjunctivitis and rhinitis, neurodermatitis and bronchial asthma.

Source type: Journals
Years of coverage from 2021
inLibrary
Google Scholar
HAC
CC BY f
142-144
123

Downloads

Download data is not yet available.
To share
Shamansurova Э., Shayxova М., & Karimova Д. (2019). Studying the clinical manifestations of helminthiasis in school-age children. Doctor’s Herald, 1(4), 142–144. Retrieved from https://www.inlibrary.uz/index.php/doctors_herald/article/view/2667
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Abstract

The results of the study of the features of the clinical manifestations of helminthiases in children of school age are presented. The data obtained indicate that helminthiasis in adolescent schoolchildren is characterized by dyspeptic, astheno-vegetative disorders on the high incidence of allergic diseases, in particular in the form of atopic dermatitis, eczema, allergic conjunctivitis and rhinitis, neurodermatitis and bronchial asthma.


background image

Доктор ахборотномаси № 4—2019

141

УДК: 616

-

002.951:616.9:616

-

056.3

-

053.2

МАКТАБ ЁШИДАГИ ЎСМИР БОЛАЛАРДА ГЕЛЬМИНТОЗЛАРНИНГ ЎЗИГА ХОС

КЛИНИК НАМОЁН БЎЛИШИНИ ЎРГАНИШ

Э. А. Шамансурова, М. И. Шайхова, Д. И. Каримова

Тошкент педиатрия тиббиѐт институти, Тошкент, Ўзбекистон

Таянч сўзлар:

мактаб ѐшидаги болалар, гельминтозларнинг клиник намоѐн бўлиши, аллергик

касалликларнинг учраши.

Ключевые слова:

дети школьного возраста; клинические проявления гельминтозной инфекции; частота

встречаемости аллергических заболеваний.

Key words:

school

-

age children, clinical manifestations of helminth infection, frequency of occurrence of allergic

diseases.

Ушбу тадқиқот ишида мактаб ѐшидаги ўсмир болаларда гельминтозларнинг ўзига хос клиник намоѐн

бўлишини ўрганишда олинган натижалар келтирилди. Олинган маълумотлар гельминтозлар, хусусан атопик
дерматит, экзема, аллергик конъюнктивит ва ринит, нейродермит ва бронхиал астма кўринишидаги аллергик
касалликларнинг кўп учраши фонида диспептик, астеновегетатив бузилишлар билан кечиши ҳақида далолат
беради.

ИЗУЧЕНИЕ ОСОБЕННОСТЕЙ КЛИНИЧЕСКИХ ПРОЯВЛЕНИЙ ГЕЛЬМИНТОЗОВ У ДЕТЕЙ

ШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА

Э. А. Шамансурова, М. И. Шайхова, Д. И. Каримова

Тошкент педиатрия тиббиѐт институти, Тошкент, Ўзбекистон

Представлены результаты изучения особенностей клинических проявлений гельминтозов у детей

школьного возраста. Полученные данные свидетельствуют о том, что гельминтозы у школьников

-

подростков

характеризуется диспепсическими, астено

-

вегетативными нарушениями на фоне высокой встречаемости

аллергических заболеваний, в частности в виде атопического дерматита, экземы, аллергического
конъюнктивита и ринита, нейродермитов и бронхиальной астмы.

STUDYING THE CLINICAL MANIFESTATIONS OF HELMINTHIASIS IN SCHOOL

-

AGE CHILDREN

E. A. Shamansurova, M. I. Shayxova, D. I. Karimova

Tashkent pediatric medical institute, Tashkent, Uzbekistan

The results of the study of the features of the clinical manifestations of helminthiases in children of school age

are presented. The data obtained indicate that helminthiasis in adolescent schoolchildren is characterized by dyspeptic,
astheno

-

vegetative disorders on the high incidence of allergic diseases, in particular in the form of atopic dermatitis,

eczema, allergic conjunctivitis and rhinitis, neurodermatitis and bronchial asthma.

Долзарблиги.

Жаҳон Соғлиқни Сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра 1,4 млрд

инсон ичак паразитлари билан зарарланган. Гельминтозлар соматик касалликларнинг юзага
келиши ва мавжуд сурункали касалликларнинг зўрайишига олиб келади, бунда улар инсон
организми, хусусан иммун тизимига, патологик таъсир кўрсатиб, аллергик касалликларнинг
ривожланиши ѐки кучайишига имкон яратади.

Мақсади.

Мактаб ѐшидаги ўсмир болаларда гельминтознинг ўзига хос клиник намоѐн

бўлишини ўрганиш.

Материаллар ва текширув усуллари.

Текширув Тошкент шаҳри Юнус обод

туманидаги 55

-

Оилавий поликлиникада олиб борилди. Клиник

-

лаборатор ташҳисланган

гижжа касаллиги билан оғриган 10 ѐшдан 14 ѐшгача бўлган 112 нафар ўсмир

-

болалар

текширувдан ўтказилди. Беморлар умумий клиник текширувдан ўтказилди, антропометрик
текширув (тана вазни, бўйи, тана вазни индекси) олиб борилди, лаборатор текширувлардан
– умумий қон таҳлили, гижжа тухумларини аниқлаш билан нажаснинг копрологик
текшируви ўтказилди. Ўсмирларнинг умумий текшируви болалар невропатологи,
аллерголог

-

иммунолог билан биргаликда олиб борилди. Бир вақтнинг ўзида барча

пациентлар, перианал соҳадан ѐпишқоқ тасмага тушириш усули билан, энтеробиозга
текширилди.

Барча текширувдан ўтказилган пациентлар ѐшга кўра 3 гуруҳга ажратилди:

Э. А. Шамансурова, М. И. Шайхова,...


background image

Доктор ахборотномаси № 4—2019

142

Оригинальная статья

I гуруҳ, эрта ўсмирлик даври (10

-

12 ѐш)

-

47 (50,8 %) нафар ўсмир;

II гуруҳ, ўрта ўсмирлик даври (12

-

14 ѐш)

-

36 (32,1 %) нафар ўсмир;

Ш гуруҳ, катта ўсмирлик даври (14 ѐшдан катта)

-

29 (25,8 %) нафар ўсмир.

Текширув натижалари ва уларнинг муҳокамаси.

Дастлаб гельминтоз

қўзғатувчилари аниқланди. Бу мақсадда перианал соҳадан ѐпишқоқ тасмага тушириш билан
бирга копроовоскопик диагностика олиб борилди. Нажасни текшириш ичак
паразитларининг баъзи турларини аниқлашга имкон берди. Текширувлар юмалоқ
чувалчанглар, ѐки нематодалар, Ascaris lumbricoides — 79,4% (n = 89) ва Necator americanus
— 20,5% (n = 23) энг кўп учрашини кўрсатди. Шунингдек, тасмасимон чувалчанглар
Diphyllobothrium latum — 7,8 % (n = 13), Taenia saginata — 3,6 % (n = 6) ва Taenia solium —
1,8 % (n = 3), амѐба Entamoeba histolytica — 1,2 % (n = 2) Giardia lamblia — 13,2 % (n = 22)
аниқланган. Нажасда шунингдек циклоспоридиялар ва уларнинг ооцисталари аниқланган.

Гижжа касаллиги билан оғриган ўсмирлар вақт

-

вақти билан қоринда оғриқ бўлиши

-

33,9% (n=38), қорин дамлиги – 51,7% (n=58), кўнгил айниши – 24,1% (n=27), иштаҳанинг
пасайиши – 43,7% (n=49), асабийлашиш – 67,8% (n=76), уйқунинг бузилиши

-

57,1% (n=64)

га шикоят қилганлар. Барча пациентларда темир танқислиги камқонлигининг турли
даражалари учраган, умумий қон таҳлилида эозинофилия аниқланган. Текширув
натижалари шуни кўрсатдики, гельминтоз фонида ўсмирларда қатор аллергик
касалликларнинг ривожланиши кузатилган. Текширувдан ўтказилган ўсмирларда атопик
дерматит —24,1% (n =27), экзема —9,8% (n =11), аллергик конъюнктивит – 8 % (n =9),
нейродермит – 7,1% (n = 8) аниқланган. Шунингдек, 14,2% (n =16) ўсмирларда аллергик
ринит ва 2,6 % (n = 3) ўсмирларда бронхиал астма кузатилган. Жами 112 нафар
ўсмирлардан 74 нафарида аллергик касалликлар аниқланган.

Агар олинган маълумотларни ѐшга кўра тақсимлаб чиқадиган бўлсак, болаларнинг

ѐши катталашган сари гельминтозлар фонида аллергик касалликларнинг камайиб боришини
аниқлашимиз мумкин. Хусусан, I гуруҳдаги ўсмирлар орасида аллергик касалликлар 61,1%
(n = 73), II

-

гуруҳда 51,7% (n = 58), III гуруҳда 41% (n = 46) ҳолатларда кузатилган. Ушбу

ҳолатларни ѐшга кўра организмнинг гормонал ва адаптацион қайта қурилиши билан
асослаш мумкин.

Гельминтозларнинг клиник кечиши таҳлил қилинганда унинг клиник белгилари

касаллик қўзғатувчисининг тури ва беморнинг ѐшига бевосита боғлиқ эканлигини кўрсатди.

Текширувлар шуни кўрсатдики, айниқса Ascaris lumbricoides ва Necator americanus

билан зарарланганда овқат ҳазм қилиш трактининг дисфункцияси энг кўп учраган.
Шунингдек энтеробиоз нематодозлар гуруҳидаги энг кўп учрайдиган гельминтоз бўлиб
ҳисобланади. Қўзғатувчиси острица бўлиб, ингичка ичакнинг пастки қисмида, кўр ичакда
ва чамбар ичакнинг бошланғич қисмида зараркунандалик қилади. Ушбу гельминтозларнинг
клиник белгилари таҳлил қилинганда нажаснинг нотурғун бўлиши

-

67,8% (n=76), вақт

-

вақти билан қоринда оғриқ безовта қилиши –50,8% (n = 57), қорин дам бўлиши – 37,5% (n =
42), кўнгил айнаши – 18,7 % (n = 21), иштаҳанинг пасайиши – 38,3% (n = 43) кузатилган.

Барча пациентларда бир вақтнинг ўзида ўсмирлар организмининг сурункали

интоксикацияси белгилари бўлиб ҳисобланган – уйқунинг бузилиши – 52,6 % (n =59),
бруксизм (тишини ғичирлатиши) – 75 % (n =84), асабийлашиш – 51,7 % (n =58), инжиқлик –
46,4 % (n=52) каби неврологик бузилишлар кузатилган. Шунингдек, энтеробиоз ва
аскаридозда анус соҳаси, оралиқ соҳаси ва ташқи жинсий аъзоларининг қичишиши хос
бўлган (n =81).

Агар олинган маълумотларни аллергик ҳолатларнинг клиник шаклига боғлиқ ҳолда

кўриб чиқадиган бўлсак, эрта ўсмирлик гуруҳидаги пациентларда атопик дерматит – 12,5%
(n=14), экзема– 8,9% (n=10) ва нейродермитларнинг 5,3 % (n=6) юқори даражада учрашини
кузатишимиз мумкин. III гугурхдаги ўсмирларда бронхиал астма 1,8% (n = 2), ва аллергик
конъюнктивит – 4,5% (n =5) ва аллергик ринит —11,6% (n =13) устунлик қилган.

Текширув натижалари ушбу пациентларнинг тана вазни индекси соғлом


background image

Доктор ахборотномаси № 4—2019

143

тенгдошларига нисбатан 9% дан 14% гача орқада қолаѐтганлигини кўрсатди. Таққослаш
учун биз ЖССТ бўйича тана вазни индекси (ТВИ) жадвалидан (2003) фойдаландик. Бунда
III гугурхдаги ўсмирларда ТВИ нинг орқада қолиши энг юқори бўлиб, бу гельминтоз билан
оғриган пациентларда ѐши катталашган сари жисмоний ривожланишдан орқада
қолишининг зўрайиб боришини кўрсатади.

Шуни таъкидлаш лозимки, барча гельминтларнинг умумий патологик таъсири бу –

аллергизация ва иммун жавобнинг бостирилишидир. Гельминтлар, уларнинг структуралари,
ҳаѐт фаолиятининг маҳсулотлари – аллергенлар бўлиб, иммунсупрессив таъсир кўрсатади,
ва яллиғланишли ўзгаришларни келтириб чиқаради, биз буни ўз текширувларимизда
кузатдик.

Хулоса.

Мактаб ѐшидаги ўсмир болаларда гижжа касаллигининг клиник белгилари,

атопик дерматит, экзема, аллергик конъюнктивит ва ринит каби аллергик касалликларнинг
кўп учраши фонида, диспептик, астеновегетатив бузилишлар билан характерланади.





Фойдаланилган адабиѐтлар:

1.

Ершова, И. Б. Аллергические реакции при паразитозах у детей / И. Б. Ершова, А. А. Мочалова, И. А.
Лохматова //АИ. — 2014. — № 4 (5). — С. 72

-

75.

2.

Жарнова, В. В. Результаты анкетирования пациентов городской поликлиники № 3 г. Гродно на предмет
осведомленности о глистных заболеваниях / В. В. Жарнова, В. С. Ненартович // Теория и практика
паразитарных болезней животных. — 2016. — № 17. — С. 182

-

184.

3.

Иванюк, В. П. Эпизоотология кишечных нематодозов свиней в хозяйствах Центрального федерального
округа РФ /В. П. Иванюк, Г. Н. Бобкова // Вестник ФГОУ ВПО Брянская ГСХА. — 2016. — № 6 (58). —
С. 33

-

37.

4.

Файзуллина, Р. М. Влияние паразитозов на формирование сенсибилизации и клиническое течение
аллергических заболеваний в детском возрасте / Р. М. Файзуллина, А. В. Санникова // Медицинский
вестник Башкортостана. — 2015. —№ 5 (59). — С. 41

-

44.

5.

Практические вопросы диагностики и лечения гельминтозов у детей / О. Г. Шадрин [и др.] // ЗР. —
2015. — № 4(64). — С. 7

-

10.

Э. А. Шамансурова, М. И. Шайхова,...

References

Ершова, И. Б. Аллергические реакции при паразитозах у детей / И. Б. Ершова, А. А. Мочалова, И. А. Лохматова //АИ. — 2014. — № 4 (5). — С. 72-75.

Жарнова, В. В. Результаты анкетирования пациентов городской поликлиники № 3 г. Гродно на предмет осведомленности о глистных заболеваниях / В. В. Жарнова, В. С. Ненартович // Теория и практика паразитарных болезней животных. — 2016. — № 17. — С. 182-184.

Иванюк, В. П. Эпизоотология кишечных нематодозов свиней в хозяйствах Центрального федерального округа РФ /В. П. Иванюк, Г. Н. Бобкова // Вестник ФГОУ ВПО Брянская ГСХА. — 2016. — №6 (58). — С. 33-37.

Файзуллина, Р. М. Влияние паразитозов на формирование сенсибилизации и клиническое течение аллергических заболеваний в детском возрасте / Р. М. Файзуллина, А. В. Санникова // Медицинский вестник Башкортостана. — 2015. —№ 5 (59). — С. 41-44.

Практические вопросы диагностики и лечения гельминтозов у детей / О. Г. Шадрин [и др.] // ЗР. — 2015. —№4(64). —С. 7-10.