Barcha maqolalar - Nazariy asoslari va oziq-ovqat texnologiyasi

Maqolalar soni: 33
  • Aholining turli qatlamlari ichidan umumta’lim maktablarining boshlang‘ich sinf о‘quvchilari alohida ahamiyatga ega qatlam hisoblanadi. Chunki bolalar maktabgacha ta’lim tashkilotlarida 3-4 mahaldan ovqatlantirilib boriladi. Bola ulg‘ayib maktabning boshlang‘ich sinfiga qabul qilinganda bugungi kunda ularni tartibli ovqatlantirish yо‘lga qо‘yilmayotganligi sababli ular maktablarda ovqatlantirilmayapti. Natijada bola organizmining rivojlanishi uchun zarur bо‘lgan vitaminlar mikro va makro elementlar yetishmasligi, maktabda о‘qish davomida sarflanadigan energiya manbalari yetarlicha qoplay olinmayapti. Bunday holatlar esa davlatimizning kelajagi bо‘lgan bolalarimizni sog‘liqlariga salbiy ta’sir kо‘rsatmoqda. Bolalar о‘rtasida kamqonlik, avitaminoz, kalsiy, fosfor, yod yetishmovchiligi tufayli kо‘p kasalliklar kelib chiqmoqda.

    Ermat Sanayev , Abdurashid Sadikov , Nodira Fayzullayeva , Komola Shomaksudova, Shirin Uzoqova
    6-9
    71   44
  • В статье приведется данные исследования химического состава семян проса местных сортов и рассматривается возможность его использования в производстве концентрированных сухих смесей. Просо - одна из старейших зерновых культур, возделываемая во многих регионах Узбекистана. Из проса вырабатывают пшенную крупу и муку. Пшено занимает одно из первых мест по вкусовым качествам и пищевым достоинствам.Пшено считается одной из наиболее питательных и наименее аллергенных зерновых культур. Пшено является источником некоторых витаминов (особенно группы В), крахмала, аминокислот, минеральных элементов и клетчатки. Пшено легко усваивается организмом и оказывает на него общеукрепляющее воздействие. Анализ представленных данных подтверждает, что пшено является продуктом повышенной пищевой ценности и рекомендовано для использования при производстве концентрированных сухих смесей.

    Гулноза Джахангирова
    10-16
    75   30
  • Paxta moyinining sifat kо‘rsatkichlariga turli xil regantlarning ta’siri tadqiq qilingan va maqbul reagentlar tanlangan. Paxta moylarini ishqoriy rafinasiyalashda an’anaviy kaustik sodaning bir qismining о‘rniga natriy silikatning suvli eritmasidan foydalanish moyning sifat kо‘rsatkichlarini yaxshilashi aniqlangan. Paxta moyini an’anaviy kaustik soda va natriy silikatning suvli eritmalari bilan bosqichli rafinasiyalash texnologiyasi ishlab chiqilgan.

    Fazilat Kurbanova , Dildora Otanazarova , Akbarali Ruziboyev , Axror Abduraximov , Sanobar Achilova
    17-23
    58   17
  • Alkaloidlar fiziologik taʼsiriga koʻra har xil: ularning baʼzilari asab tizimini susaytiradi yoki qoʻzgʻatadi, boshqalari nerv uchlarini falaj qiladi, qon tomirlarini kengaytiradi yoki toraytiradi, boshqalari ogʻriq qoldiruvchi taʼsirga ega hisoblanadi. Xromatografiya, spetoskopiya kabi usullar orqali o`rganilib kelinmoqda, va bu usullarda yuqori natijalarga ega bo`lib kelinmoqda. Bu usulning afzallikari shundaki, alkaloidlarni o`rganayotganizda, alkaloidlar tarkibidagi qo`shimchalar, organik va meniral moddalarni hamda biologik obʼyektlarning analizini o`rganish uchun nihoyatda zarur hisoblanadi. Xromatografiya usulida alkaloidlar tarkibidagi birikmalarni aniqlash, ajratib olishni oʻrganishda keng qoʻllanadi. Spetoskopiya usulida esa alkaloidlarga nur orqali ta`sir qilish orqali o`rganiladi. Ultrabinafsha nurlari orqali va bazi reagentlar orqali alkaloidlarning kimyoviy tarkibi o`rganilib kelinmoqda.

    Sabina Ziyotova , Kamola Sattorova , Baxodir Xolmurodov , Shirin Uzoqova
    24-33
    192   48
  • Bugungi kunda yog’lar tarkibidagi trans kislotralar miqdorini kamaytirish dolzarb masalalaridan biri bo’lib, uni bartaraf etishning bir nechta usullari ishlab chiqilgan. Mazkur tadqiqot ishida o'simlik moylarini superkritik suyuqlik holatida gidrogenlash texnologiyasi adabiyotlar tahlili orqali o’rganilgan. O'simlik moylarini superkritik suyuqlik holatida gidrogenlash texnologiyasining prinsipal sxemasi ishlab chiqilgan va texnologik rejim meyorlari aniqlangan.

    Nargiza Meliyeva , Obidjon Yunusov , Akbarali Ro’ziboyev
    34-48
    59   17
  • Shokolad va shokolad mahsulotlari tarkibida kakos moyi qo’llanilishi lozim. Biroq kakos moyining tannarxi qimmatligi sababli unung o’rinbosarlari ishlab chiqilgan. Maqolada shokolad mahsulotlari tarkibida qo’llaniladigan kakos va uning o’rnida ishlatiladigan yog’lar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Shuningdek shokolad mahsulotlari tarkibida qo’llaniladigan qandolat yog’lari va kakos yog’i o’rinbosarlarining fizik-kimyoviy ko’rsatkichlarini tahlil qilish natijasida olingan natijalar keltirilgan. Tadqiqot natijasida tahlil qilingan yog’larning tarkibidagi tran yog’ kislotalar miqdori standart meyorlaridan ko’p ekanligi aniqlandi.

    Nodira Qadamboyeva , Barno Umirbaeva , Nargiza Suleymanova , Mansur Akbarov , Akbarali Ro’ziboyev, Umid Baltayev , Shaxnozahon Salijonova
    39-48
    67   49
  • Bugungi kunda Respublikamizda aksariyat nonvoylik yog‘lari sifatida oziqa salomasi asosida tayyorlanayotgan margarinlar qо‘llanib kelinmoqda. Bu margarinlar tarkibidagi trans kislota miqdori bо‘yicha standart talabalariga mos kelmaydi(2% dan kо‘p). Tadqiqot ishida paxta palmitinini regenerasiyalangan katalizator ishtirokida gidrogenlab, erish harorati 59 °C dan kam va yod soni 6 dan kо‘p bо‘lmagan salomas olish va uning asosida nonvoychilikda qо‘llaniladigan, trans kislota miqdori kamaytirilgan, margarin resepti tuzishga oid natijalar keltirilgan.

    Nozima Alimova , Zuxraxon Muximova, Nigoraxon Abdullayeva , Akbarali Ruziboyev , Xasan Qodirov , Xurshid Agzamov
    49-57
    44   13
  • Margarin sariyogʼ oʼrnini bosuvchi mahsulot boʼlganligi uchun aksariyat margarin retseptlarida sut qoʼshiladi. Biroq sigir suti qimmatligi uchun olinadigan margarin tannarxi oshib ketadi. Maqoladi soya dukkagidan sut olish va uni margarin tarkibidagi sigir suti oʼrniga qoʼllash boʼyicha olib borilgan tajribalarning natijalari keltirilgan. Soya dukkagidan anʼnaviy usulda soya suti olib tahlil qilinganda uning tarkibiy qismlari sigir sutinikiga yaqin ekanligi aniqlandi. Xususan, oqsil miqdori soya sutida 3,48%, sigir sutida esa 2,31-2,84% ni tashkil qiladi. Uglevod miqdori 2,10% va 8,48-8,91%, yog' miqdori 1,96% va 0,11-0,14%, kul miqdori esa mos ravishda 0,28% va 0,21-0,26% ni tashkil qiladi. Sigir suti soya sutidan uglevod miqdorining kopligi bilan jiddiy farq qildi. Olingan soya suti asosida margarin retsepti shakllantirildi va margarin tayyorlandi. Olingan qilingan barcha margarinlar sifat koʼrsatkichlari boʼyicha OzDSt 3317-2018 talablariga mos keldi. Faqat soya suti qoʼshilgan retsept asosida olingan margarinlarning konsistentsiyasi (plastikligi, eruvchanligi, kesilgandagi yuzasi) nisbatan yaxshi ekanligi kuzatildi.

    Xusniya Elmurodova , Gulmira Rahimova , Akbarali Ro’ziboyev , Salijonova Salijonova
    58-67
    57   41
  • Bugungi kunda to‘g‘ri ovqatlanish, sog‘lom turmush tarzi kabi talablar kundan kunga ortib bormoqda. Lekin yurtimiz aholisi qadimdan yog‘li (jumladan margarin) mahsulotlarni ko‘p miqdorda istemol qilib kelayotganligi, yuqorida keltirilgan talablarni bajarish bir muncha muammolarni yaratib kelmoqda. Ushbu muammolarni bartaraf etishning samarali yechimlaridan biri kundalikda istemol qilinadigan mahsulotlarni tarkibini o‘zgartirish va talab darajasiga tushirish hisoblanadi. Tadqiqot ishida margarin mahsulotlari uchun tayyorlanadigan yog‘li asosni polito‘yinmagan yog‘ kislotalariga boyitish orqali, olinadigan mahsulotning biologik qiymatini oshirishga erishish hisoblanadi. Buning uchun an’anaviy salomasdan to‘liq voz kechib, mol yog‘i, paxta palmitini va soya moyi asosida olingan pereeterifikatsiyalangan aralashma taklif etilmoqda.

    Sarvar Xodjayev , Muxlisa Vohidova , Asqar Muhammadiyev
    68-73
    61   25
  • Emulsiyali mahsulotlar olishda, jumladan margarin uchun emulgator asosiy xom ashyo hisoblanadi. Bugungi kunda respublikamizga xorijdan E322 – soya letsitini import sifatida olib kirilmoqda va margarin sanoatida keng qo‘llanmoqda. Tadqiqotning maqsadi etib mahalliy soya moyidan ajratib olingan soya letsitinini margarin mahsulotlari olishda qo‘llash va E322 bilan taqqoslash etib belgilab olingan. Natijada qattiq yog‘lar miqdori yuqori bo‘lgan margarinlar uchun mahalliy soya moyidan ajratib olingan letsitinning samarasi E322ga nisbatan yuqori bo‘ldi.

    Sarvar Xodjaev, Asqar Muhammadiyev, Muxlisa Vohidova
    74-79
    74   33
  • Несмотря на то, что подготовка студентов к развитию исследовательской деятельности, рассматриваемых в статье, не являлас конкретным объектом исследования, в ходе исследования было убеждено, что вопросы развития их исследовательских компетенций были проанализированы с разных сторон. В результате изучения теоретических работ были описаны условия повышения мотивации к дициплине «Химия» с использованием STEM-технологий. Позволило узнать характер научных направлений проблемы исследовательской деятельности. STEM-технологии гарантируют повышение эффективности учебного процесса и достижение планируемых результатов обучения. Основное направление-создание условий для личности учащегося и формирования уровня знаний личности. Применение элементов технологии STEM обеспечивает повышение эффективности учебного процесса, позволя преподавателю устанавливать логические связи между изучаемыми дисsиплинами. Кроме того, обеспечивает развитие мотивационной сферы учащегося, интеллекта, самостоятельности, коллективистских
    качеств, способности контролироват и управлят своей учебно-познавательной деятельностью.
    Наша цел в этой статье-определит области образования STEM, в которых используются подходы
    сетевого стенда, обобщит некоторые ключевые выводы об использовании сетевого стенда в
    образовании STEM и представит методы. Мы выделили один конкретный случай, когда
    исследователи использовали междициплинарную структуру для всесторонней оценки сетевого
    стенда. Хотя сетевой стенд не был широко изучен или использован в химическом образовании, многие концептуальные основы, используемые в других учебных дисциплинах STEM, могут
    быть использованы в химическом образовании. Мы считаем, что преимущества, наблюдаемые
    при использовании подходов сетевого стенда в других дициплинах STEM-образования, могут
    способствоват аналогичным результатам в химическом образовании. 

    Bibigul Shagrayeva, Noila Shertaeva, Gulimjon Tuymebayeva, Elmira Amirbekova, Aizat Ualikhan
    80-87
    106   45
  • Установление оптимальных норм минеральных удобрений на фоне внесения органических удобрений (навозов) для сорта пшениsы Половчанка в условиях староорошаемости светлых сероземов и обоснование иx положительного влияния на рост, развитие, срой, урон. Основная wел исследования заключается в решении влияния качества режима на технологические показатели, которые показ вают качество зерна Половчанка, сорт озимой пшениsы в условиях светло - сере земли почвы в Кашкадарьинской области.

    Дилфуза Убайдуллаева
    88-97
    64   23
  • Bugungi kunda o‘simlik moylarini ishlab chiqarishda ekstraksion benzin qo‘llanib kelinmoqda. Ushbu erituvchi bir necha yillar davomida o‘simlik moylarini ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun xech bir qo‘shimchalar bilan boyitilmagan yoki uning o‘rniga boshqa turdagi erituvchi qo‘llanilayotgani yo‘q. Shu sababdan ushbu tadqiqot ishimizda ekstraksion benzin o‘rniga uning analogini taklif etdik. Olingan natijalar asosida taklif etilayotgan analogda an’anaviy ekstraksion benzinga nisbatan ham jarayonni jadallashtirish, ham olinadigan moyning sifatini oshirish mumkinligi aniqlangan.

    Bahodir Artiqov , Sarvar Xodjayev , Umidbek Baltayev , Nuriddin Kenjayev
    129-135
    46   26
  • Ma’lumki, o‘rtacha jismoniy faoliyat uchun insonga bir kecha-kunduzda 1200-1300 kJ kaloriyaga teng oziq-ovqat mahsulotlari iste'mol qilishi tavsiya etiladi. 100 g non 1100-1300 kJ quvvatga ega.To‘g‘ri ovqatlanish uchun zarur oziq-ovqat miqdori insonlarning yoshi, jinsi, mehnat faoliyati va iqlim sharoitiga bog‘liq. Oziqaviy qiymati jihatidan un va un mahsulotlari yuqori o‘rinda turadi.
    Yildan-yilga aholining sifatli un mahsulotlariga bo’lgan talabi oshib bormoqda natijada esa ishlab chiqaruvchilar mahsulot sifatini yanada oshirish choralarini ko’rishmoqda. Natijada ishlab chiqaruvchilar mahsulot tahlilini zamonaviy uskuna va jihozlar bilan nazorat qilishni taqozo etmoqda. Bundan tashqari ishlab chiqaruvchilar nafaqat o’zlariga tegishli un mahsulotlarini bundan tashqari shu turdagi mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar mahsulotlarini ham doimiy tarzda tadqiq qilib borishmoqda

    Yusuf Uzoqov , Anvar Normatov, Yorqin Raximov
    143-150
    59   27
  • В работе приведены результаты исследования интегральная схема с целью считывания влияния дифференциальных блоков на процесс сушки. Эксперименты проведены выборочно на новой интегральной схеме за счет нагрева воздушного потока, имеющего пульсационные колебания.

    Karima Norqulova, Botir Jumaev, Sarvara Chorieva, Nilufar Alovidinova, Jumaev Bahodir
    151-155
    39   15
  • Glitserin o’simlik moylari va yog’lardan olinganligi uchun uning sifati bevosita moy va yog’ning sifatiga bog’liq bo’ladi. Shiningdek glitserinni olish va unga ishlov berish usullari
    hamda texnologiyalar ham glitserinning sifatiga ta’sir etadi. Tadqiqot ishida distillanagan glitserinning sifatini yaxshilash uchun adsorbentlar aralashmasidan foydalash samarali ekanligi IK tahlil natijalari asosida ko’rsatib berilgan. Oqlangan glitserinning IK tahlil natijalarini ko’radigan bo’lsak, glitserinning IK spektri 3338,15 cm -1 da O-H cho'zilishini ko'rsatdi, C-H cho'zilishi esa 2800-2950 cm -1 mintaqadagi
    cho'qqilarda aniqlandi. 1736,58 cm -1 da oqlanmagan glitserinda mavjud bo'lgan C=O cho'zish bandi oqlangan glitserin spektrlarida mavjud emas. 3600 cm -1 dan yuqori spektrlarda kuzatilgan cho'qqilar ham yo’qolganligi kuzatildi. Bu oqlangan glitserinda fenol guruhli moddalarning tozalanganligini bildiradi.

    Shaxlo Ahmedova, Ahror Abduraximov , Akbarali Ro’ziboyev
    156-164
    78   41
  • Вместе с тем вопрос обеспечения качества пшеницы, его технологических свойств, имеет социально-экономическую значимость, так как хлеб и хлебобулочные изделия занимают особое место в питании населения Республики, как традиционные, ничем не заменимые продукты повседневного спроса, доступные всем слоям общества. Наряду с увеличением объемов производства пшеницы, повышения её качества, определенная часть пшеницы из-за недостаточного количества и низкого качества клейковины, используется на кормовые, технические и другие цели. Одной из причин снижения качества клейковины продовольственной пшеницы, является поражение посевов вредителем «клопом-черепашкой».

    N Ayxo'jaeva, М Tadjieva, Dilorom Gofurova
    165-169
    87   20
  • Aspen Plus dasturidan foydalangan holda sochiluvchan qattiq moddalarni gaz yoki havo tarkibidan ajratish uchun maxsus, siklondan keng foydalanilanib KCl ni quritishdan keyin
    chiqadigan turli tutun va issiq havo tarkibidagi qattiq zarrachalarni sanoat miqyosida ajratish orqali havo
    iflosligini kamaytirgan holda, qimmatbaho mahsulotlarni ajratib olish yoki texnologiyaga salbiy ta’sir etuvchi zararli, hamda qurilmalarni buzilishga olib keluvchi moddalarni chiqarib tashlashini ta’minlaydigan kompyuter modelini ishlab chiqish.

    Yo‘ldoshxo‘ja Akramxo‘jayev , Alisher Jabborov , Komil Usmanov , Sherbek Axmatov
    170-176
    70   53
  • Ферментные препараты играют существенную роль в биотехнологических процессах получения пищевой продукции. Представлены классификация ферментов, специфичность их действия на различных субстратах и процессы получения ферментных препаратов на основе микроорганизмов - продуцентов ферментов. Проведен мониторинг мирового и отечественного рынка ферментных препаратов, используемых в пищевой промышленности. Рассмотрены вопросы эффективности ферментов для производства мучных продуктов.

    Nazokat Baymatova , Nadira Ayxo‘jaeva, Gulnoza Djahangirova
    177-183
    63   16
  • Ushbu maqolada bug'doy donidan un ishlab chiqarishdagi asosiy texnologik jarayonlardan biri donga suv bilan ishlov berishda donning namligini unning ayrim sifat ko'rsatkichlaridagi o'zgarishlarini maydalash tizimi oldin namlikning o'zgarishi bilan bog'liq holda o'rganilgan. Avvalo, zarur bo'lgan suv miqdori mavjud usul bo'yicha donning dastlabki namligi bo'yicha hisoblab chiqilgan. Natijada unning ayrim sifat ko‘rsatkichlari, jumladan, unning oqligi va kuldorligi don namligining oshishi bilan ijobiy tomonga o‘zgargan.

    Shoxrux Bekmirzayev , Farruxbek Sarbolayev , Aziza Miralimova, Xurshid Agzamov
    198-204
    59   23
  • Обеспечение устойчивого развития предприятий является основой стратегии устойчивого развития экономики Республики Узбекистан. Именно предприятия оказывают первоочередное влияние на все элементы устойчивого развития страны и заслуживают наибольшего внимания при изучении данной проблемы. В связи с этим совершенствование теории и практики обеспечения устойчивого развития предприятий пищевой промышленности имеет в настоящее время не только теоретическое, но и важнейшее практическое значение.

    А Скубакова , С Тоирова , С Разаков , Г Джахангирова
    156-158
    97   18
  • Конопля имеет богатую историю использования людьми в качестве пищи (семена и масла), и за счет своего состава, с повышенным содержанием полезных для человека веществ и элементов, входит в раздел “суперфудов”. Конопля или Каннабис (от латинского названия конопли (лат. Cаnnabis)) - род однолетних лубоволокнистых растений семейства Коноплёвые (Cannabaceae). Ранее, по мере изменения классификации, коноплю относили к шелковичным, тутовым и крапивным.

    С Тоирова , А Скубакова , С Разаков , Г Джахангирова
    159-160
    72   34
  • Пахта мойини cузувчи насадкалар иштирокида дезодорациялаш жараёнини компьютерда моделлаштириш натижалари ишлаб чиқариш ҳаражатлари минимал бўлган ҳолатларда юқори сифатли, инсон организми учун безарар пахта мойи ишлаб чиқаришнинг оптимал шароитларини тавсия қилиш имконини беради.

    С Султанов , Д Самижонов, О Нурдинбоева
    150-151
    42   11
  • Метил спирти (метанол, СН 3 ОН) – кўплаб маҳсулотлар олиш учун муҳим бири кма хисобланади. Тоза холда метанол эритувчи ва мотор ёқилғиси сонини оширувчи реагент сифатида қўлланилади. У рангсиз суюқлик бўлиб, молекуляр оғирлиги 32 ρ қ 793 кг/м 3 (20 0 С) қайнаш ҳароратси 64,8 0 С (337,8К). Суюқланиш ҳарорати – 97,8 0 С (175,2К)/ (кг*К) Ўртача солиштирма иссиқлик сиғими 2,516 кДж .

    М Умарова , У Азаматов , Г Абдуразакова
    152-154
    85   23
  • Moyli ekin xomashyosi sifatida poliz urug‘larining texnologik xossalari, fizik-mexanik, fizik-kimyoviy va kimyoviy tarkibining yuqoriligi va taqqoslash yo’li bilan aniqlanadi. Urug‘larining rivojlanishida tarkibi muhim ahamiyatga ega. urug‘dan yuqori unumda moyi va protein ajratib olish bilan izohlanadi [1, 2, 3, 4].

    I Abdurasulova , A Normatov , I Bobaev , R Xusanov
    190-191
    60   10