ISLOM DINIDA AXLOQIY TARBIYA VA QADRIYATLAR FALSAFASINING SHAKLLANISHI

Аннотация

Mazkur maqolada Islom dinida axloqiy tarbiya va qadriyatlar falsafasining shakllanishi, uning asosiy manbalari va jamiyat hayotidagi o‘rni tahlil qilinadi. Qur’on va Hadis asosida shakllangan axloqiy qadriyatlar, ilm-ma’rifat, oilaviy tarbiya va ijtimoiy hayotdagi o‘rni yoritilgan. Islom ta’limotining axloqiy tamoyillari insonlar o‘rtasida hurmat, adolat va mehr-oqibatni mustahkamlashga xizmat qiladi.

Тип источника: Журналы
Годы охвата с 2022
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Ergashev, O. (2025). ISLOM DINIDA AXLOQIY TARBIYA VA QADRIYATLAR FALSAFASINING SHAKLLANISHI. Современная наука и исследования, 4(5). извлечено от https://www.inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/87077
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Mazkur maqolada Islom dinida axloqiy tarbiya va qadriyatlar falsafasining shakllanishi, uning asosiy manbalari va jamiyat hayotidagi o‘rni tahlil qilinadi. Qur’on va Hadis asosida shakllangan axloqiy qadriyatlar, ilm-ma’rifat, oilaviy tarbiya va ijtimoiy hayotdagi o‘rni yoritilgan. Islom ta’limotining axloqiy tamoyillari insonlar o‘rtasida hurmat, adolat va mehr-oqibatni mustahkamlashga xizmat qiladi.


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

399

ISLOM DINIDA AXLOQIY TARBIYA VA QADRIYATLAR FALSAFASINING

SHAKLLANISHI

Ergashev Oybek Qaxramon o‘g‘li

Qo‘qon Universiteti, Ijtimoiy fanlar kafedrasi o‘qituvchisi.

+998 91-153-98-99.

oergashev@kokanduni.uz

https://doi.org/10.5281/zenodo.15369445

Annotatsiya. Mazkur maqolada Islom dinida axloqiy tarbiya va qadriyatlar falsafasining

shakllanishi, uning asosiy manbalari va jamiyat hayotidagi o‘rni tahlil qilinadi. Qur’on va
Hadis asosida shakllangan axloqiy qadriyatlar, ilm-ma’rifat, oilaviy tarbiya va ijtimoiy
hayotdagi o‘rni yoritilgan. Islom ta’limotining axloqiy tamoyillari insonlar o‘rtasida hurmat,
adolat va mehr-oqibatni mustahkamlashga xizmat qiladi.

Kalit so‘zlar: Islom, axloqiy tarbiya, qadriyatlar, Qur’on, Hadis, ilm-ma’rifat, adolat,

mehr-oqibat, jamiyat, oila tarbiyasi.


Islom axloqiy qadriyatlarining tarixiy asoslari

Islom axloqiy qadriyatlari payg‘ambarlar tarixi, shar’iy manbalar va Islom

sivilizatsiyasining shakllanish jarayonida muhim ahamiyat kasb etgan. Quyida Islom axloqiy
qadriyatlarining tarixiy asoslarini yorituvchi muhim jihatlar keltiriladi:

1.

Jahiliyat davri va Islomning kelishi

: Islomdan oldingi arab jamiyati axloqiy buzilishlar,

adolatsizlik va qullik tizimi bilan ajralib turardi. Islomning kelishi bilan bu illatlarga qarshi
kurash boshlandi.

2.

Qur’on axloqiy qadriyatlarni shakllantiruvchi asosiy manba sifatida

: Qur’onda

halollik, rostgo‘ylik, adolat, sabr, va fidoyilik kabi qadriyatlar ko‘p bora ta’kidlangan.

3.

Hadis va Sunnat ta’siri

: Muhammad (s.a.v)ning hayoti va amaliy tajribasi musulmonlar

uchun axloqiy me’yorlarni belgilovchi asosiy manba hisoblanadi.

4.

Erta Islom davlatlarida axloqiy qadriyatlarning rivojlanishi

: Rashidun xalifaligi,

Umaviylar va Abbosiylar davrida axloqiy tamoyillar huquqiy va siyosiy tizimlarda ham
qo‘llanilgan.

5.

Tasavvuf va axloqiy kamolot

: Tasavvuf ahli insonning ruhiy poklanishi va axloqiy

komillikka erishishiga urg‘u bergan.

6.

Islom falsafasida axloq

: Al-G‘azoliy, Ibn Sino, Ibn Rushd kabi olimlar axloqiy

qadriyatlarni falsafiy nuqtai nazardan tahlil qilganlar.

7.

Islom qonunshunosligida axloqiy qadriyatlarning o‘rni

: Shariat qonunlari adolat va

halollik tamoyillariga asoslangan.

8.

Hozirgi zamonda Islom axloqiy qadriyatlari

: Bugungi kunda Islom qadriyatlari nafaqat

musulmon dunyosida, balki global miqyosda ham inson huquqlari, ijtimoiy adolat va ta’lim
sohalarida o‘z aksini topmoqda.

Axloqiy qadriyatlarning asosiy manbalari

Islom qadriyatlari Qur’on, Sunnat, Ijmo‘ va Qiyos kabi shar’iy manbalar asosida

shakllanadi. Ushbu manbalar Islom axloqiy ta’limotining negizini tashkil etadi va musulmonlar
hayotida muhim o‘rin tutadi.

1.

Qur’on – asosiy ilohiy manba


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

400

Qur’on musulmonlarning hayot yo‘riqnomasi bo‘lib, axloqiy qadriyatlarning eng muhim

manbasi hisoblanadi. Unda rostgo‘ylik, halollik, adolat, sabr, shukr, saxovat va taqvo kabi
axloqiy fazilatlar haqida ko‘plab oyatlar mavjud. Misol uchun, Qur’onda shunday deyiladi:
“Albatta, Alloh adolatni, ezgulikni va qarindoshlarga saxovat qilishni buyuradi” (Nahl surasi,
90-oyat). Ushbu oyat axloqiy qadriyatlarning asosiy tamoyillarini ifodalaydi.

2.

Sunnat va Hadis – amaliy yo‘riqnoma

Payg‘ambar Muhammad (s.a.v)ning hayoti va amaliy tajribasi musulmonlar uchun

axloqiy me’yorlarni belgilovchi asosiy manba hisoblanadi. Hadislar orqali insonning ichki va
tashqi axloqini shakllantiruvchi ko‘rsatmalar berilgan. Masalan, Rasululloh (s.a.v): “Men go‘zal
axloqni mukammal qilish uchun yuborildim” deb ta’kidlaganlar. Bu hadis Islom axloqiy
tarbiyasining muhimligini ifodalaydi.

3.

Ijmo’ – musulmon olimlarining kelishuvlari

Islom olimlari muayyan masalalar bo‘yicha kelishuvga kelganda, bu Ijmo’ deb ataladi.
Axloqiy qadriyatlar ham vaqt o‘tishi bilan turli sharoitlarga mos ravishda sharhlanib,

yangi hayotiy holatlarga tatbiq qilinadi. Bu Islom axloqiy tizimining dinamik va doimiy
rivojlanib borishini ta’minlaydi.

4.

Qiyos – yangi masalalarga echim topish usuli

Islomda axloqiy qadriyatlarni zamonaviy hayotga tatbiq etishda Qiyos usuli qo‘llaniladi.
Bu usul orqali Qur’on va Hadisda bevosita tilga olinmagan holatlar uchun axloqiy echim

topiladi. Masalan, zamonaviy texnologiyalar va iqtisodiy faoliyatga doir masalalar aynan shu
usul yordamida sharhlanadi.

5.

Islom falsafasi va axloqiy tafakkur

Al-G‘azoliy, Ibn Sino, Ibn Rushd kabi olimlar axloqiy qadriyatlarni falsafiy jihatdan

tahlil qilib, Islom axloqiy tizimining asoslarini boyitganlar. Ularning asarlari axloqiy tarbiya va
insoniy kamolot yo‘llarini ko‘rsatib bergan.

6.

Tasavvuf va axloqiy kamolot

Tasavvufiy ta’limotda axloqiy komillikka erishish muhim o‘rin tutadi. Tasavvuf

peshvolari insonni ruhiy poklanish va qalbni yomon fazilatlardan tozalashga chaqirgan.
Jaloliddin Rumi, Ahmad Yassaviy, Bahouddin Naqshband singari mutasavviflar Islom axloqini
chuqurroq tushunish va amalda qo‘llash yo‘lini ko‘rsatganlar.

7.

Ilm-ma’rifat va axloqiy qadriyatlar

Islom dini ilm olishni insonning eng ulug‘ burchi sifatida ko‘rsatadi. Payg‘ambar

Muhammad (s.a.v): “Ilm izlash har bir musulmon erkak va ayol uchun farzdir” deb
ta’kidlaganlar. Ilm-fan rivoji nafaqat diniy, balki dunyoviy bilimlar orqali ham jamiyat
taraqqiyotiga xizmat qiladi.

8.

Zamonaviy jamiyat va Islom qadriyatlari

Bugungi kunda axloqiy qadriyatlarning dolzarbligi ortib bormoqda. Globalizatsiya va

zamonaviy madaniyatning ta’siri ostida Islomiy qadriyatlarning saqlanishi muhim ahamiyat kasb
etmoqda. Islomiy axloq me’yorlarini amaliy hayotga tatbiq etish orqali insonlar o‘rtasida
birdamlik, hurmat va adolat mustahkamlanadi.

Axloqiy tarbiya tamoyillari


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

401

Islom dinida axloqiy tarbiya inson kamoloti va jamiyatning barqarorligi uchun asosiy

ahamiyatga ega. Axloqiy tarbiya tamoyillari Qur’on, Hadis va Islom ulamolari ta’limotlarida
keng yoritilgan bo‘lib, insonning shaxsiy va ijtimoiy hayotiga ta’sir ko‘rsatadi. Quyida axloqiy
tarbiyaning asosiy tamoyillari keltiriladi:

1.

Halollik va rostgo‘ylik

Islom axloqiy tarbiyasining asosiy tamoyillaridan biri halollik va rostgo‘ylikdir.

Qur’onda: “Ey iymon keltirganlar! Allohdan qo‘rqinglar va rostgo‘y bo‘linglar” (Ahzob surasi,
70-oyat) deb marhamat qilingan. Rostgo‘ylik insonning obro‘-e’tiborini oshiradi va jamiyatda
ishonch muhitini mustahkamlaydi.

2.

Adolat va tenglik

Adolat har bir jamiyatning ustuni bo‘lib, Islom ta’limotida muhim o‘rin tutadi.

Payg‘ambar Muhammad (s.a.v) aytganlar: “Sizlarning eng yaxshilaringiz adolatli
bo‘lganlaringizdir”. Adolat shaxsiy va ijtimoiy munosabatlarda muvozanatni saqlashga xizmat
qiladi.

3.

Mehr-oqibat va rahm-shafqat

Mehr-oqibat va rahm-shafqat Islomning asosiy qadriyatlaridan biridir. Payg‘ambar

Muhammad (s.a.v): “Kim yerdagilarga rahm-shafqat qilsa, unga osmondagilar rahm qiladi” deb
marhamat qilganlar. Insonlar o‘rtasida mehr-muruvvatni oshirish jamiyatning ahil va barqaror
bo‘lishiga hissa qo‘shadi.

4.

Sabr va shukr

Islom ta’limotida sabr va shukr eng muhim axloqiy fazilatlar sifatida qaraladi. Qur’onda:

“Albatta, sabr qiluvchilar mukofotlarini to‘la olurlar” (Zumar surasi, 10-oyat) deb ta’kidlangan.
Sabr qiyinchiliklarga bardosh berish va hayot sinovlariga qat’iy turishdir. Shukr esa insonning
Alloh bergan ne’matlarga minnatdor bo‘lishini ifodalaydi.

5.

Ota-onaga hurmat va farzand tarbiyasi

Islomda ota-onaga hurmat qilish farz deb belgilangan. Qur’onda: “Ota-onangizga

yaxshilik qiling” (Isro surasi, 23-oyat) deb ta’kidlangan. Farzand tarbiyasi esa ota-onaning eng
muhim vazifalaridan biridir. Islom axloqiy tarbiyasida ota-onaning mas’uliyati katta bo‘lib,
farzandlarni to‘g‘ri yo‘lga yo‘naltirish muhim hisoblanadi.

6.

Ilm olish va ma’rifat

Ilm olish Islom axloqiy tarbiyasining ajralmas qismidir. Payg‘ambar Muhammad (s.a.v)

aytganlar: “Ilm izlash har bir musulmon erkak va ayolga farzdir”. Ilm orqali inson dunyo va
oxirat haqida bilimga ega bo‘lib, jamiyat taraqqiyotiga hissa qo‘shadi.

7.

Yaxshilik qilish va saxovat

Islom dini insonlarni yaxshilik qilishga da’vat etadi. Qur’onda: “Kim bir yaxshilik qilsa,

unga o‘n barobar mukofot beriladi” (An’om surasi, 160-oyat) deb aytilgan. Saxovat va xayriya
ishlari orqali jamiyatda birdamlik va hamjihatlik mustahkamlanadi.

8.

G‘iybat va tuhmatdan saqlanish

G‘iybat va tuhmat Islom axloqida qattiq qoralangan. Qur’onda: “Bir-biringizni g‘iybat

qilmang” (Hujurot surasi, 12-oyat) deb ta’kidlangan. G‘iybat va tuhmat jamiyatdagi ishonchni
buzadi va insonlar o‘rtasida kelishmovchilik keltirib chiqaradi.

9.

Ishonch va vafodorlik


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

402

Vafodorlik va ishonchli bo‘lish musulmon insonning asosiy fazilatlaridan biridir.

Payg‘ambar Muhammad (s.a.v) aytganlar: “Bizning ummatimizdan bo‘lishni istagan kishi
va’dasiga vafo qilsin”. Ishonchli inson jamiyatda hurmatga sazovor bo‘ladi va barqarorlikni
ta’minlaydi.

10.

Jamiyatga xizmat qilish va fidoyilik

Islom axloqiy tarbiyasida jamiyatga xizmat qilish va fidoyilik muhim o‘rin tutadi.

Payg‘ambar Muhammad (s.a.v): “Odamlarning eng yaxshisi boshqalarga foydali bo‘lganidir”
deb aytganlar. Bu tamoyil insonlarni jamiyat ravnaqi uchun fidokorlik qilishga undaydi.

Zamonaviy jamiyat va Islom qadriyatlari

Zamonaviy jamiyat murakkab tuzilishga ega bo‘lib, u iqtisodiy, madaniy, ijtimoiy va

axloqiy jihatdan doimiy ravishda o‘zgarib boradi. Bunday o‘zgarishlar jarayonida
qadriyatlarning o‘zgarishi yoki ularga nisbatan yangi yondashuvlar shakllanishi tabiiydir. Biroq
Islom qadriyatlari, o‘zining mangu va universal tamoyillariga ega bo‘lib, har qanday jamiyat
uchun ahamiyatli bo‘lib qolmoqda.

Islom qadriyatlari va globalizatsiya
Globalizatsiya jarayoni butun dunyo madaniyatlari va qadriyatlarini bir-biriga

yaqinlashtirib, axloqiy me’yorlarni ham o‘zgartirib yuborishi mumkin. Shu nuqtai nazardan,
Islom qadriyatlari globalizatsiya ta’siriga qaramay, o‘zining mohiyatini saqlab qolish muhim
hisoblanadi. Axloqiy me’yorlar – halollik, adolat, mehr-oqibat, saxovat, ota-onaga hurmat kabi
qadriyatlar har qanday sharoitda ham inson hayoti uchun muhim sanaladi.

Zamonaviy jamiyatda axloqiy muammolar va Islom qadriyatlari
Bugungi kunda jamiyat axloqiy inqiroz bilan yuzlashmoqda. Turli axloqiy buzilishlar –

yolg‘on, poraxo‘rlik, zo‘ravonlik, oilaviy ajrimlar, ijtimoiy tengsizlik kabi muammolar tobora
kuchayib bormoqda. Islom qadriyatlari esa bu kabi muammolarga qarshi samarali yechim bo‘lib
xizmat qiladi. Qur’onda adolat, halollik, rostgo‘ylik va insoniylik tamoyillariga qat’iy rioya
qilish buyurilgan.

Texnologiyalar asrida Islom qadriyatlarining ahamiyati
Raqamli texnologiyalar va internet taraqqiyoti inson hayotining barcha jabhalariga kirib

kelgan. Bu esa axloqiy qadriyatlarning saqlanishiga ham ta’sir qilmoqda. Axborotning tez
tarqalishi, ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanishi axloqiy mas’uliyatni yanada oshirish zaruratini
keltirib chiqarmoqda. Islom qadriyatlari, xususan, axloqiy poklik, rostgo‘ylik va odamlar
o‘rtasida ijobiy muhit yaratish tamoyillari zamonaviy axborot muhitida ham o‘z ahamiyatini
yo‘qotmaydi.

Ijtimoiy adolat va inson huquqlari
Islom qadriyatlari inson huquqlariga katta e’tibor qaratadi. Islomda har bir inson qadrli

hisoblanadi va u teng huquqlarga ega. Zamonaviy jamiyatda ijtimoiy adolat va inson huquqlarini
ta’minlash muhim masalalardan biri bo‘lib, Islom bu borada aniq yo‘nalishlarni belgilab bergan.
Qur’onda: "Albatta, Alloh adolatni, ezgulikni va qarindoshlarga saxovat qilishni buyuradi" (Nahl
surasi, 90-oyat) deb ta’kidlangan. Bu tamoyillar bugungi kunda ham dolzarbligini yo‘qotmagan.

Oilaviy qadriyatlarning saqlanishi
Zamonaviy jamiyatda oilaviy qadriyatlarning zaiflashuvi kuzatilmoqda. Ajrimlarning

ko‘payishi, ota-onaga hurmatsizlik, bolalarning tarbiyasizligi kabi muammolar ko‘plab


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

403

mamlakatlarda dolzarb masala hisoblanadi. Islomda oila jamiyatning eng muhim bo‘g‘ini
sifatida qaraladi va uning mustahkamligi uchun maxsus qadriyatlar ishlab chiqilgan. Qur’onda:
"Ey iymon keltirganlar! O‘zlaringizni va oilalaringizni do‘zax olovidan saqlang" (Tahrim surasi,
6-oyat) deb ta’kidlangan.

Islom qadriyatlarini targ‘ib qilish yo‘llari
Islom qadriyatlarini zamonaviy jamiyatga moslashtirib targ‘ib qilish muhimdir. Bu

borada quyidagi yo‘llarni ko‘rib chiqish mumkin:

Ta’lim tizimida Islom qadriyatlarini mustahkamlash

– maktab va oliy ta’lim

muassasalarida axloqiy tarbiya berish.

Ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlardan samarali foydalanish

– ijobiy

va tarbiyaviy mazmundagi kontentni ko‘paytirish.

Oilaviy muhitni mustahkamlash

– ota-onalarning farzand tarbiyasiga e’tiborini

oshirish.

Jamoaviy hamkorlik va madaniy tadbirlar

– mahallalar va jamiyat miqyosida Islom

qadriyatlarini rivojlantirish.

Zamonaviy jamiyat va Islom qadriyatlari

Zamonaviy jamiyat murakkab tuzilishga ega bo‘lib, u iqtisodiy, madaniy, ijtimoiy va

axloqiy jihatdan doimiy ravishda o‘zgarib boradi. Bunday o‘zgarishlar jarayonida
qadriyatlarning o‘zgarishi yoki ularga nisbatan yangi yondashuvlar shakllanishi tabiiydir. Biroq
Islom qadriyatlari, o‘zining mangu va universal tamoyillariga ega bo‘lib, har qanday jamiyat
uchun ahamiyatli bo‘lib qolmoqda.

Islom qadriyatlari va globalizatsiya
Globalizatsiya jarayoni butun dunyo madaniyatlari va qadriyatlarini bir-biriga

yaqinlashtirib, axloqiy me’yorlarni ham o‘zgartirib yuborishi mumkin. Shu nuqtai nazardan,
Islom qadriyatlari globalizatsiya ta’siriga qaramay, o‘zining mohiyatini saqlab qolish muhim
hisoblanadi. Axloqiy me’yorlar – halollik, adolat, mehr-oqibat, saxovat, ota-onaga hurmat kabi
qadriyatlar har qanday sharoitda ham inson hayoti uchun muhim sanaladi.

Zamonaviy jamiyatda axloqiy muammolar va Islom qadriyatlari
Bugungi kunda jamiyat axloqiy inqiroz bilan yuzlashmoqda. Turli axloqiy buzilishlar –

yolg‘on, poraxo‘rlik, zo‘ravonlik, oilaviy ajrimlar, ijtimoiy tengsizlik kabi muammolar tobora
kuchayib bormoqda. Islom qadriyatlari esa bu kabi muammolarga qarshi samarali yechim bo‘lib
xizmat qiladi. Qur’onda adolat, halollik, rostgo‘ylik va insoniylik tamoyillariga qat’iy rioya
qilish buyurilgan.

Texnologiyalar asrida Islom qadriyatlarining ahamiyati
Raqamli texnologiyalar va internet taraqqiyoti inson hayotining barcha jabhalariga kirib

kelgan. Bu esa axloqiy qadriyatlarning saqlanishiga ham ta’sir qilmoqda. Axborotning tez
tarqalishi, ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanishi axloqiy mas’uliyatni yanada oshirish zaruratini
keltirib chiqarmoqda. Islom qadriyatlari, xususan, axloqiy poklik, rostgo‘ylik va odamlar
o‘rtasida ijobiy muhit yaratish tamoyillari zamonaviy axborot muhitida ham o‘z ahamiyatini
yo‘qotmaydi.


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

404

Ijtimoiy adolat va inson huquqlari
Islom qadriyatlari inson huquqlariga katta e’tibor qaratadi. Islomda har bir inson qadrli

hisoblanadi va u teng huquqlarga ega. Zamonaviy jamiyatda ijtimoiy adolat va inson huquqlarini
ta’minlash muhim masalalardan biri bo‘lib, Islom bu borada aniq yo‘nalishlarni belgilab bergan.
Qur’onda: "Albatta, Alloh adolatni, ezgulikni va qarindoshlarga saxovat qilishni buyuradi" (Nahl
surasi, 90-oyat) deb ta’kidlangan. Bu tamoyillar bugungi kunda ham dolzarbligini yo‘qotmagan.

Oilaviy qadriyatlarning saqlanishi
Zamonaviy jamiyatda oilaviy qadriyatlarning zaiflashuvi kuzatilmoqda. Ajrimlarning

ko‘payishi, ota-onaga hurmatsizlik, bolalarning tarbiyasizligi kabi muammolar ko‘plab
mamlakatlarda dolzarb masala hisoblanadi. Islomda oila jamiyatning eng muhim bo‘g‘ini
sifatida qaraladi va uning mustahkamligi uchun maxsus qadriyatlar ishlab chiqilgan. Qur’onda:
"Ey iymon keltirganlar! O‘zlaringizni va oilalaringizni do‘zax olovidan saqlang" (Tahrim surasi,
6-oyat) deb ta’kidlangan.

Islom qadriyatlarini targ‘ib qilish yo‘llari
Islom qadriyatlarini zamonaviy jamiyatga moslashtirib targ‘ib qilish muhimdir. Bu

borada quyidagi yo‘llarni ko‘rib chiqish mumkin:

Ta’lim tizimida Islom qadriyatlarini mustahkamlash

– maktab va oliy ta’lim

muassasalarida axloqiy tarbiya berish.

Ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlardan samarali foydalanish

– ijobiy

va tarbiyaviy mazmundagi kontentni ko‘paytirish.

Oilaviy muhitni mustahkamlash

– ota-onalarning farzand tarbiyasiga e’tiborini

oshirish.

Jamoaviy hamkorlik va madaniy tadbirlar

– mahallalar va jamiyat miqyosida Islom

qadriyatlarini rivojlantirish.

Oila va gender masalalari

Oila Islom jamiyatining eng muhim instituti hisoblanadi. Ota-onalar farzandlarini Islomiy

qadriyatlar asosida tarbiyalashlari shart. Qur’onda: "Ey iymon keltirganlar! O‘zlaringizni va
oilalaringizni do‘zax olovidan saqlang" (Tahrim surasi, 6-oyat) deb ta’kidlangan. Bu esa oilaviy
tarbiyaning naqadar muhimligini ko‘rsatadi.

Xulosa

Islom dinida axloqiy tarbiya va qadriyatlar falsafasi Qur’on va Hadis asosida shakllangan

bo‘lib, axloqiy, ijtimoiy va ilmiy tamoyillarni o‘z ichiga oladi. Bu qadriyatlar nafaqat diniy
hayotning, balki jamiyat taraqqiyotining ham muhim qismi hisoblanadi. Islomiy qadriyatlarning
hayotimizda tatbiq etilishi insonlarning o‘zaro hurmat, mehr-oqibat va adolat bilan yashashiga
xizmat qiladi. Shu bois, Islom qadriyatlarini chuqur o‘rganish va ularga rioya qilish har bir
musulmonning burchidir.


REFERENCES

1.

Qur’oni Karim va uning tafsirlari.

2.

Hadis to‘plamlari: Imom Buxoriy, Imom Muslim.

3.

Al-G‘azoliy. "Ihyo Ulum ad-Din".

4.

Yusuf al-Qaradoviy. "Islom axloqi".


background image

ISSN:

2181-3906

2025

International scientific journal

«MODERN

SCIENCE

АND RESEARCH»

VOLUME 4 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

405

5.

Sh. Sirojiddinov. "Islom tarixi va madaniyati".

6.

Muhammad Ali. "Islom va zamonaviy jamiyat".

7.

O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi materiallari.

8.

Islom ensiklopediyasi.

9.

Qaxramon o‘g‘li, E. O. THE IMPORTANCE OF ISLAMIC ETHICAL VALUES IN
MODERN SOCIETY.

10.

Ergashev, O., & Abdullayeva, A. (2025). THE IMPORTANCE OF ISLAMIC ETHICAL
VALUES IN MODERN SOCIETY.

Наука и инновация

,

3

(6), 178-181.

Библиографические ссылки

Qur’oni Karim va uning tafsirlari.

Hadis to‘plamlari: Imom Buxoriy, Imom Muslim.

Al-G‘azoliy. "Ihyo Ulum ad-Din".

Yusuf al-Qaradoviy. "Islom axloqi".

Sh. Sirojiddinov. "Islom tarixi va madaniyati".

Muhammad Ali. "Islom va zamonaviy jamiyat".

O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi materiallari.

Islom ensiklopediyasi.

Qaxramon o‘g‘li, E. O. THE IMPORTANCE OF ISLAMIC ETHICAL VALUES IN MODERN SOCIETY.

Ergashev, O., & Abdullayeva, A. (2025). THE IMPORTANCE OF ISLAMIC ETHICAL VALUES IN MODERN SOCIETY. Наука и инновация, 3(6), 178-181.