Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
89
QASHQADARYO VILOYATI HUDUDIDA ISHSIZLIKNING KELIB CHIQISH SABABLARI,
JAMIYATGA TA’SIRI, YECHIMLARI VA MINTAQADA ISHSIZLIK DARAJASINING
PROGNOZ KO‘RSATGICHLARI
G‘afforov Javohir Farhodjon o‘g‘li
Qarshi xalqaro universiteti
javohirgafforov.2811@gmail.com
ORCID: 0009-0005-1814-594X
Annotatsiya.
Ushbu keng qamrovli maqolada O‘zbekistondagi ishsizlik vaziyatiga alohida
e’tibor qaratilgan holatda muhokama qilinadi. Maqolada ishsizlikning iqtisodiy va ijtimoiy
oqibatlari, uning sabablari hamda shaxs va jamiyatga ta'siri o'rganiladi. Unda statistik
ma’lumotlar asosida O‘zbekistondagi ishsizlik darajasining chuqur tahlili va kelajakdagi
tendensiyalarning prognozi taqdim etilgan. Bundan tashqari, maqolada strategik rejalashtirish
va aralashuv zarurligiga oydinlik kiritib, muammoni hal qilish uchun bir qator profilaktika
choralarni ham taklif qiladi. Maqolada mavzuning yaxlit ko‘rinishini taklif qiluvchi miqdoriy va
sifat tadqiqot usullarining kombinatsiyasini ifodalaydi.
Kalit so‘zlar:
ishsizlik, iqtisodiy omillar, ijtimoiy ta'sir, O'zbekistonda ishsizlik darajasi,
ishsizlik sabablari, ishsizlikni bashorat qilish, mehnat bozori,
avtokorrelyatsiya koeffisentlari,
trend model, eng kichik kvadratlar usuli.
ПРИЧИНЫ БЕЗРАБОТИЦЫ В КАШКАДАРЬИНСКОЙ ОБЛАСТИ,
ЕЕ ВЛИЯНИЕ НА ОБЩЕСТВО, ПУТИ РЕШЕНИЯ И ПРОГНОЗНЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ
УРОВНЯ БЕЗРАБОТИЦЫ В РЕГИОНЕ
Гаффоров Жавохир Фарходжонович
Каршинский международный университет
Аннотация.
В этой всеобъемлющей статье с особым вниманием будет
обсуждаться ситуация с безработицей в Узбекистане. В статье рассматриваются
экономические и социальные последствия безработицы, ее причины и влияние на человека
и общество. В нем представлен углубленный анализ уровня безработицы в Узбекистане
на основе статистических данных и прогноз будущих тенденций. Кроме того, в статье
подчеркивается необходимость стратегического планирования и вмешательства, а
также предлагается ряд превентивных мер для решения проблемы. Статья
представляет собой сочетание количественных и качественных методов исследования,
позволяющих целостно взглянуть на тему.
Ключевые слова:
безработица, экономические факторы, социальные последствия,
уровень безработицы в Узбекистане, причины безработицы, прогноз безработицы, рынок
труда, коэффициенты автокорреляции, трендовая модель, метод наименьших
квадратов.
UO‘K: 330.115
V SON - MAY, 2024
89-96
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
90
THE CAUSES OF UNEMPLOYMENT IN KASHKADARYA REGION,
ITS IMPACT ON SOCIETY, SOLUTIONS AND FORECAST INDICATORS OF THE
LEVEL OF UNEMPLOYMENT IN THE REGION
Gafforov Javokhir Farkhodjon ugli
Karshi International University
Abstract.
This comprehensive article will discuss the situation of unemployment in
Uzbekistan with special attention. The article examines the economic and social consequences of
unemployment, its causes and effects on individuals and society. It provides an in-depth analysis
of the level of unemployment in Uzbekistan based on statistical data and a forecast of future
trends. In addition, the article highlights the need for strategic planning and intervention, and
suggests a number of preventive measures to address the problem. The article represents a
combination of quantitative and qualitative research methods that offer a holistic view of the
topic.
Keywords:
unemployment, economic factors, social impact, unemployment rate in
Uzbekistan, causes of unemployment, unemployment forecast, labor market, autocorrelation
coefficients, trend model, method of least squares.
Kirish.
Ishsizlik – bir qism iqtisodiy faol aholining oʻziga loyiq ish topa olmasdan qolishi va
mehnat zaxirasiga aylanishidir. Oʻzbekistonda Ishsizlik tushunchasi rasman 1992-yil "Aholini
ish bilan taʼminlash toʻgʻrisida"gi qonunining qabul qilinishi bilan meʼyoriy kuchga ega boʻldi
(1998-yil 1 mayda ushbu qonunning yangi tahriri qabul qilindi).
Ishsizlik inson manfaatlariga toʻgʻridan-toʻgʻri taʼsir qiladigan yirik ijtimoiy-iqtisodiy
muammolardan biri hisoblanadi. Ish joyini yoʻqotish koʻp kishilar uchun oilaviy turmush
darajasining pasayishini, shaxsiy hayotining notinchligini keltirib chiqaradi, kishiga jiddiy ruhiy
taʼsir koʻrsatadi.
Ishsizlik inson munosabatlariga alohida ta’sir ko‘rsatadigan asosiy ijtimoiy-iqtisodiy
muammolardan biridir. Ko‘pgina odamlar uchun ishni yo‘qotish oilaviy hayot sifatining
pasayishiga, shaxsiy hayotiga noqulay ta’sir ko‘rsatishiga olib keladi va bu shaxsga jiddiy ruhiy
ta’sir koʻrsatadi.
Haqiqiy moliyaviy hayotda ishsizlik ishchi kuchi taklifining unga bo‘lgan talabdan ko‘pligi
doirasida namoyon bo‘ladi. Ishsizlikning sababi xilma-xil: innovatsiyalar rivojlanishi bilan
mehnat samaradorligining oshishi, ishlab chiqarishning ishchi kuchiga talabi kamroq bo‘ladi.
Iqtisodiyotda jami talab va taklif muvozanati buziladi, tovarlarga bozor talabining qisqarishi ish
kuchiga talabni ham qisqartirib yuboradi, natijada ishchi kuchining bir qismi ortiqcha boʻlib
qoladi; iqtisodiyot rivojlanishi bilan malakali ishchi kuchiga talab oshib, malakasizlar kerak
boʻlmay qoladi; aholi ishchilarga nisbatan tez oʻsgan kezlarda, uning bir qismi ortiqcha bo‘lib,
ishsiz qoladi
22
.
2022 yil 1 yanvar holatiga O‘zbekistonda ishsizlik darajasi 9,6 foizni tashkil etdi. Bu haqda
Mehnat vazirligi xabar berdi.
2021 yilning dekabr oyida vazirlik huzuridagi Mehnat bozori tadqiqotlari tomonidan
O‘zbekistonning 108 ta shahar va tumanlarida ijtimoiy so‘rov o‘tkazilgan. Tadqiqot davomida
500 ta o‘zini-o‘zi boshqarish organlari, 5 mingta uy xo‘jaliklari hamda 26,5 ming nafar fuqarolar
qamrab olingan.
2022 yil 1 yanvar holatida mamlakatdagi mehnat resurslari soni 19 million 345 ming
kishini tashkil etib, 2020 yilning shu davriga nisbatan 1,1 foizga yoki 202,6 ming kishiga
oshgan.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
91
Iqtisodiyot tarmoqlarida band bo‘lganlar soni 13 million 538,9 ming kishini tashkil etib,
o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 2,3 foizga (299,3 ming kishiga) oshgan.
Shuningdek, rasmiy sektorda band aholi soni 6 million 196,3 ming kishini tashkil qilgan.
Bu 2020 yilning shu davriga nisbatan 6,3 foizga yoki 314,8 ming kishiga o‘sishni anglatadi.
Norasmiy sektorda band bo‘lganlar soni 5 million 885,5 ming kishini tashkil etib, 2021 yilning
1 oktabr holatiga nisbatan 1 foiz yoki 58,4 ming kishiga kamaygan
23
.
Adabiyotlar sharhi.
Blanchard & Leighning
(
2013)
maqolalarida yozilishicha m
oliyaviy modellarni baholash
va oqilona venchur taktikasini tanlash uchun monetar xayriyachilar kompaniya ma'lumotlari
va umumiy milliy mahsulot kabi moliyaviy hisob-kitoblardan foydalanadilar. Boshqacha qilib
aytadigan bo‘lsak, ishsizlik darajasi davlat daromadlilik rejasi bilan bog‘liqligi va pul-kredit
siyosatiga ta’siri tufayli har bir mamlakat uchun mos pul ko‘rsatkichiga aylanadi.
Milas & Rothman
(2008)
fikricha t
ashkilot o‘zining pul masalalari to‘g‘ri boshqarilishini
ta’minlash uchun juda aniq harakatlarni amalga oshiradi va buning uchun asosni
rasmiylashtiradi. 1990-yillarning oʻrtalaridan boshlab, ishsizlik darajasi va makroiqtisodiyot
boʻyicha tadqiqotlar kutilgan holda avj oldi. Makroiqtisodiy komponentlarni baholash uchun
bir nechta vaqt seriyali modellari ko ‘rib chiqildi.
Funke
(1992)
Germaniyada ishsizlik darajasini vaqtli prognoz qilish jurnalida quyidagi
fikrlarni keltirtib o‘tgan – t
o‘g‘ridan-to‘g‘ri ma'lumotlar yoshidagi yutuqlar bo‘yicha xilma-
xillikni doimiylikdagi tarqoq o‘zgarishlar bilan aks ettiruvchi muhim vaqt o‘yin rejasi mavjud.
Ushbu tadqiqotning maqsadi ayyor koronavirus pandemiyasi rivojlanayotgan mamlakatlar
aholisini yo‘q qilgandan keyin Osiyodagi ishsizlar sonini aniqlashdan iborat. Hozirgi ayanchli
holat bundan atigi o‘n yil oldin hukm surgan sharoitlar uchun mutlaqo xarakterga ega emas.
So‘nggi keng ko‘lamli falokat pul bo‘linmasida boshlandi va iqtisodiyotning qolgan qismini
kredit, pul bilan bog‘liq nuqtai nazar va to‘liq daromadning qisqarishi bilan hayratlanarli tarzda
kechiktirilgan mavsumga olib keldi.
Karimovning (2023) “Ishsizlikni kamaytirish” maqolasida ishsizlikka sabab bo‘luvchi
quyidagi omillarni keltirib o‘tgan.
1. Ish joyini yo‘qotish sababli ko‘p kishilar uchun oilaviy turmush darajisining pasayishi.
2. O‘qituvchilar, shifokorlar va boshqa budjet tashkiloti xodimlari majburiy tarzda
obodonlashtirish, tozalash kabi ishlarga jalb qilinishi.
3. Ishlab chiqarish korxonalarining yetarli darajada ko‘p emasligi.
4. Pul aylanish tezligining kamligi.
5. Aholini yengil hayotga o‘rganib qolishi(davlat tomonidan berilayotgan mikro va makro
kreditlar, kam ta’minlangan oilalarga yaxshi o‘rganilmay berilayotgan pullar…)
6. Mukammal texnologiyalardan foydalanishda ishchi kuchining savodsizligi.
7. Mavjud korxonalarda mutaxassislar yetishmasligi.
8. Ishlab chiqarishda mehnat unumdorligining pastligi.
Tadqiqot metodologiyasi.
Ishsizlik darajasini har tomonlama tahlil qilish uchun ko‘p qirrali tadqiqot metodologiyasi
qo‘llaniladi. Bu masalani yaxlit tushunishni ta’minlash uchun ham miqdoriy, ham sifat
yondashuvlarini o‘z ichiga oladi. Ishsizlik darajasi bilan bog‘liq statistik ma‘lumotlarni to‘plash
va tahlil qilish uchun miqdoriy tadqiqot usullaridan foydalaniladi. Bu hukumat hisobotlari,
mehnat bozori so‘rovlari va iqtisodiy ko‘rsatkichlar kabi ishonchli manbalardan ma’lumotlarni
to‘plashni o‘z ichiga oladi. Umuman olganda, ushbu tadqiqot metodologiyasi ishsizlik darajasi,
uning sabablari va potentsial yechimlari haqida har tomonlama tushunishni ta’minlash uchun
miqdoriy ma’lumotlar tahlilini sifatli tushunchalar bilan birlashtirishga qaratilgan.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
92
Ushbu maqolada ishsizlik darajasi, uni keltirib chiqaruvchi omillar va bartaraf etish
yo‘llari haqida so‘z yuritilgan. Bundan tashqari Qashqadaryo viloyatidagi ishsizlik darajalari
to‘g‘risidagi ma’lumotlar Statistika agentligining rasmiy saytidan olingan va avtokorrelyatsiya
orqali ishsizlik darajalari bog‘liqliklari tekshirilish jarayonlaridan so‘ng bashoratlash metodlari
orqali keying yillardagi ishsizlik darajalari taxmin qilingan.
Tahlil va natijalar muhokamasi.
Ushbu misolda Qashqadaryo viloyatidagi ishsizlik darajasi to‘g‘risida ma’lumotlar
keltirilgan va avtokorrelyatsiya koeffisentlari topilgan ish so‘ngida keyingi yillarning ishsizlik
darajasining bashoratlash ko‘rsatgichlari keltirib o‘tilgan.
1-jadval
Qashqadaryo viloyatidagi ishsizlik darajasining avtokorrelyatsiya koeffisentlari
24
L
𝒚
𝒕
𝒚
𝒕−𝟏
𝒚
𝒕
− 𝒚
𝟑
𝒚
𝒕−𝟏
− 𝒚
𝟐
(𝒚
𝒕
− 𝒚
𝟑
)(𝒚
𝒕−𝟏
− 𝒚
𝟐
)
(𝒚
𝒕
− 𝒚
𝟑
)
𝟐
(𝒚
𝒕−𝟏
− 𝒚
𝟐
)
𝟐
2015
5.5
-
-
-
-
-
-
2016
5.3
5.5
-3,4
-2,671
9,12102
11.65735
7.136531
2017
6.1
5.3
-2,6
-2,871
7,506735
6.83449
8.245102
2018
9.7
6.1
1,0
-2,071
-2,041837
0.971633
4.290816
2019
9.3
9.7
0,6
1,529
0,895306
0.343061
2.336531
2020
11.1
9.3
2,4
1,129
2,692449
5.691633
1.273673
2021
10.2
11.1
1,5
2,929
4,35102
2.207347
8.576531
2022
9.3
10.2
0,6
2,029
1,188163
0.343061
4.115102
Jami
23,712
28.048
35.974
Qator darajalarining o‘rtacha qiymatlari:
3
(5.3 6.1 9.7 9.3 11.1 10.2 9.3)
2
8.714
1
8 1
n
yt
t
y
n
2
(5.5 5.3 6.1 9.7 9.3 11.1 10.2)
2
8.171
1
8 1
n
yt
t
y
n
Formula orqali darajalar orasidagi korrelyatsiya koeffitsientini aniqlaymiz:
3
1
2
1
3
1
2
(
)(
)
2
(
)
(
)
2
2
t
t
t
t
n
y
y
y
y
t
r
n
n
y
y
y
y
t
t
Birinchi tartibli avtokorrelyatsiya koeffitsientini olamiz:
1
23.712
23.712
0.746
31.764
28.048 35.974
r
Olingan qiymat joriy va oldingi oydagi ishsizlik darajasi o‘rtasidagi juda yaqin
munosabatni va shuning uchun ishsizlik darajasining vaqt qatorida kuchli chiziqli tendentsiya
mavjudligini ko‘rsatadi.
24
Muallif tomonidan yaratilgan.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
93
2-jadval
Ikkinchi tartibli avtokorrelyatsiya koeffitsientini aniqlaymiz
25
L
𝒚
𝒕
𝒚
𝒕−𝟐
𝒚
𝒕
− 𝒚
𝟑
𝒚
𝒕−𝟐
− 𝒚
𝟒
(𝒚
𝒕
− 𝒚
𝟑
)(𝒚
𝒕−𝟐
− 𝒚
𝟒
)
(𝒚
𝒕
− 𝒚
𝟑
)
𝟐
(𝒚
𝒕−𝟐
− 𝒚
𝟒
)
𝟐
2015
5.5
-
-
-
-
-
-
2016
5.3
-
-
-
-
-
-
2017
6.1
5.5
-3,183
-2,333
7,428
10,134
5,444
2018
9.7
5.3
0,417
-2,533
-1,056
0,174
6,418
2019
9.3
6.1
0,017
-1,733
-0,029
0,000
3,004
2020
11.1
9.7
1,817
1,867
3,391
3,300
3,484
2021
10.2
9.3
0,917
1,467
1,344
0,840
2,151
2022
9.3
11.1
0,017
3,267
0,054
0,0003
10,671
Jami
0
0
11,133
14,448
31,173
Qator darajalarining o‘rtacha qiymatlari:
4
(5.5 5.3 6.1 9.7 9.3 11.1)
3
7.833
2
8 2
t
n
y
t
y
n
Formula orqali darajalar orasidagi korrelyatsiya koeffitsientini aniqlaymiz:
3
2
4
2
3
2
4
(
)(
)
3
(
)
(
)
3
3
t
t
t
t
n
y
y
y
y
t
r
n
n
y
y
y
y
t
t
Ikkinchi tartibli avtokorrelyatsiya koeffitsientini olamiz:
2
11.133
11.133
0.52
21.222
14.448 31.173
r
Olingan natijalar ishsizlik darajasi qatorida chiziqli tendentsiya mavjudligi haqidagi
xulosani yana bir bor tasdiqlaydi.
2) Chiziqli tendentsiya quramiz:
t
y
a b t
Eng kichik kvadratlar usulidan foydalanib, biz parametrlar uchun taxminlarni topamiz:
Formulalar bo‘yicha tendentsiya:
2
2
( )
y t
y t
b
t
t
a
y b t
Keling, quyidagi hisob-kitoblarni qilaylik:
25
Muallif tomonidan yaratilgan.
3
(6.1 9.7 9.3 11.1 10.2 9.3)
3
9.283
2
8 2
n
yt
t
y
n
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
94
Keyin trend parametrlarining taxminlari teng bo‘ladi:
𝑏 =
41,513 − 37,4085
25,5 − 20,25
= 0,782
𝑎 = 8,313 − (0,782) ⋅ 4,5 = 4,794
Shuning uchun chiziqli trend tenglamasi shu shaklga ega:
y
t
=4,794+0,782*t
Endi ishsizlik darajalari diagrammasini hosil qilamiz:
1-rasm. Qashqadaryo viloyati ishsizlik koeffisentlari
26
y
t
= 4,794 + 0,782
.
t quyidagi trend tenglamasi yordamida kelgusi (2023, 2024, 2025)
yillarda prognoz ko‘rsatgichlarini hosil qilamiz (9,10,11 sonlari bu yerda yillar):
2023 yil y
t
=4,794+0,782
.
9= 11,832
2024 yil y
t
=4,794+0,782
.
10=12,614
2025 yil y
t
=4,794+0,782
.
11= 13,396
26
Muallif ishlanmasi.
5,5
5,7
6,1
9,7
9,8
11,1
11,4
11,8
0
2
4
6
8
10
12
14
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1 5, 5 2 5, 3 3 6,1 4 9, 7 5 9, 3 7 10, 2 8 9, 3
8
332,1
41, 513
8
1 2 3 4 5 6 7 8
4, 5,
8
66, 5
8, 313,
8
37, 4085,
1
2
3
4
5
6
7
8
204
25, 5
8
8
4, 5
20, 25.
y t
y t
n
t
t
n
y
y
n
t y
t
t
n
t
t
n
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
95
2-rasm Qashqadaryo viloyati ishsizlik koeffisentlarining prognoz ko‘rsatgichlari
27
Olib borilgan hisoblash ishlaridan ko‘rinib turipdiki viloyat xududida ishsizlik darajasi
yildan yilga o‘sib bormoqda bunday masalalarni ijobiy tomonga xal qilish uchun keng ko‘lamli
ishlar olib borilishini kerak deb hisoblaymiz
Xulosa va takliflar.
O‘zbekistonda, xususan, Qashqadaryo viloyatida ishsizlik muammosi zudlik bilan e’tibor
qaratishni talab qiluvchi dolzarb masaladir. Ishsizlik darajasining ortib borayotgan
tendentsiyasi mintaqa oldida turgan ijtimoiy-iqtisodiy muammolarning yorqin dalilidir.
Ishsizlikning sabablari ko‘p qirrali bo‘lib, ular ish o‘rinlarining yo‘qolishi, ishlab chiqarish
korxonalarining yetarli emasligi, pul aylanmasining sekinligi, malakali ishchi kuchi va
mutaxassislarning yetishmasligigacha. Ishsizlikning ta’siri keng qamrovli bo‘lib, nafaqat
mintaqaning iqtisodiy barqarorligiga, balki jalb qilingan shaxslar va oilalarning psixologik
farovonligiga ham ta’sir qiladi.
Ishsizlik muammosini hal qilish uchun kompleks yondashuv zarur. Bu erda bir nechta
takliflar mavjud:
1.
Tadbirkorlikni rag‘batlantirish : Aholini o‘z biznesini boshlashga undash. Buni o‘quv
dasturlari, moliyaviy yordam va qulay biznes muhitini ta’minlash orqali amalga oshirish
mumkin.
2.
Ta’lim va ta’limni yaxshilash: ishchi kuchini zarur ko‘nikma va bilimlar bilan
jihozlash uchun ta’lim va kasbiy tayyorgarlik sifatini oshirish. Bunga STEM ta’limi va raqamli
savodxonlikni targ‘ib qilish kiradi.
3.
Investitsiyalarni jalb qilish: mahalliy va xorijiy investitsiyalarni jalb qiladigan
siyosatni yarating. Bu ko‘proq korxonalar tashkil etish, shu tariqa ko‘proq ish o‘rinlari yaratish
imkonini beradi.
4.
Ijtimoiy himoyani kuchaytirish : ishsizlarni qo‘llab-quvvatlash uchun ijtimoiy
himoya choralarini amalga oshirish. Bunga ishsizlik nafaqalari, ishga joylashtirish xizmatlari va
psixologik yordam kiradi.
5.
Mehnat bozori axborot tizimini takomillashtirish : bo‘sh ish o‘rinlari, malaka talabi
va mehnat bozorining boshqa tendentsiyalari to‘g‘risida aniq va o‘z vaqtida ma’lumotlarni
taqdim etish uchun mehnat bozori axborot tizimini takomillashtirish.
Ushbu chora-tadbirlarni hayotga tatbiq etish orqali Qashqadaryo viloyati va umuman
O‘zbekistonda ishsizlik muammosini samarali hal etish mumkinligiga umid qilish mumkin.
27
Muallif ishlanmasi.
11,832
12,614
13,396
11
11,5
12
12,5
13
13,5
14
2023
2024
2025
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
96
Adabiyotlar / Литература/ Reference:
Blanchard OJ, & Leigh D. (2013). O‘sish prognozidagi xatolar va fiskal
multiplikatorlar. American Economic Review
Funke M. (1992). Germaniyada ishsizlik darajasini vaqtli prognoz qilish. Prognozlash
jurnali, 11 ( 2 ), 111-125. [ Google Scholar ] [ Ref list ]
G‘afforov Javohir Farhodjon o‘g‘li (2022) Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi
“Xorazm Maʼmun akademiyasi axborotnomasi” ilmiy jurnal “Бизнес жараёнлари тушунчаси ва
унинг эконометрик моделлаштириш асослари
G‘afforov Javohir Farhodjon o‘g‘li (2024) “Raqamli iqtisodiyot sharoitida ta’lim xizmatlari
sohasining umumiy ko‘rinishi” 2024 yil 2- son “Iqtisodiyot va ta’lim” ilmiy jurnali
Karimov B. (2023) “ISHSIZLIKNI KAMAYTIRISH” Vol 4, No 1 | Decabir _ 2023
https://sciencepromotion.uz/index.php/sp/article/download/965/949
Milas C., & Rothman P. (2008). Birlashtirilgan stvecm prognozlari bilan ishsizlik darajasini
namunadan tashqari prognozlash . Prognozlash xalqaro jurnali, 24 (1), 101-121. [ Google
Scholar ] [ Ref list ]
Mukhitdinov Kh.S., Rakhimov A.N. (2020). The forecast for the development of the public
services sector. Scopus, Solid State Technology, December 2020, Vol 63, № 6
Muxitdinov X.S., Xatamov O.Q., Raximov A.N. (2021) Ekonometrika asoslari. o‘quv qo‘llanma.
- Qarshi: «Intellekt» nashriyoti. ISNB 978-9943-7745-2-0
Rakhimov A.N., Makhmatkulov G.K., Rakhimov A.M. (2021) Construction Of Econometric
Models Of Development Of Services For The Population In The Region And Forecasting Them
//The American Journal of Applied sciences. – Т. 3. – №. 02. – С. 15-42.
