№ 3 (2020) Иқтисодиёт ва таълим

Maqolalar

• 

  Инсон тараққиётига йўналтирилган таълим соҳасини ривожланишида илмий-назарий қарашларнинг тутган ўрни Ушбу мақолада инсон тараққиётига йўналтирилган таълим соҳасини ривожлантириш бўйича жаҳоннинг етук иқтисодчи олимларининг илмий-назарий қарашлари, тадқиқотлари ўрганилган ҳамда улар томонидан билдирилган таклиф ва тавсиялар ўрганилган.

  Акмал Салимов

  192-197

  65   24

  • Batafsil o'qish
• 

  Солиқ хавфсизлигини таъминлаш мақсадида солиқ назорати тизимини оптималлаштириш чора-тадбирлари Мақолада солиқ органлари ва солиқ тўловчилар ўртасидаги муносабатларнинг самарали тизимини яратиш имкониятларини шакллантиришга ёрдам берувчи давлат солиқ хавфсизлигини таъминлаш мақсадида солиқ назорати тизимини оптималлаштириш бўйича жаҳон тажрибаси кўриб чиқилди.

  Фурқат Базаров

  134-139

  87   22

  • Batafsil o'qish
• 

  Халқаро стандартлар асосида молиявий натижалар таҳлили ахборот базасини такомиллаштириш Мақолада молиявий натижалар таҳлили ахборот базасини халқаро стандартлар асосида такомиллаштириш юзасидан молиявий ҳисобот тузишда концептуал ёндашув ва унинг муҳим жиҳатлари ажратиб кўрсатилган.

  Махбуба Исмаилова

  139-143

  93   19

  • Batafsil o'qish
• 

  Солиқлар йиғилувчанлигини оширишга қаратилган солиқмаъмуриятчилиги тизимини такомиллаштириш истиқболлари Мақолада солиқлар йиғилувчанлигини оширишда солиқ маъмуриятчилиги тизимини такомиллаштиришнинг концептуал асослари ёритилган, унинг бош мақсади ва унга эришиш учун қўйиладиган вазифалар баён этилган, солиқ маъмуриятчилиги самарали фаолиятини таъминлаш истиқболлари масалалари тадқиқ этилган.

  Угулой Бердиева

  144-148

  87   44

  • Batafsil o'qish
• 

  Давлат қарзи – умумдавлат молиясининг муҳим бўғини сифатида Ушбу мақолада давлат қарзининг классификацияси, давлат ташқи қарзининг хусусиятлари ва бугунги кундаги ҳолати уни амалга ошириш, давлат қарзини бошқариш кўриб ўтилган.

  Шоҳрух Наимов

  149-151

  138   77

  • Batafsil o'qish
• 

  Аҳолига хизмат кўрсатиш тармоқларини ривожлантиришнинг имитация модели Мақолада аҳолига хизмат кўрсатиш тармоқларини ривожлантиришнинг имитацион моделлаштириш билан боғлиқ муаммолар кенг ўрганилган. Қашқадарё вилояти аҳолисига хизмат кўрсатиш тармоқларини ривожлантириш учун қарорлар қабул қилишнинг имитацион моделлари таҳлил қилинган;

  Худаяр Мухитдинов

  152-159

  110   22

  • Batafsil o'qish
• 

  Спорт-таълим муассасалари спорт натижаларини мониторинг қилишни такомиллаштиришда ахборот-коммуникация тизимларидан фойдаланиш Ушбу мақолада спорт натижаларини мониторинг қилиш ва уларни умумий ўлчамларга келтириш ҳамда уни такомиллаштиришда ахборот-коммуникация тизимларидан фойдаланиш масалалари кўриб чиқилган. Шунинг билан биргаликда, спорт натижаларини электрон қайд қилиб бориш ахборот тизимини шакллантиришга концептуал ёндашув ва унинг муҳим жиҳатлари алоҳида келтириб ўтилган.

  Фурқат Ҳалимов

  159-165

  49   16

  • Batafsil o'qish
• 

  Элeктрон тижоратда долзарб хавфсизлик масалалари Мақолада Ўзбекистон Республикасида электрон тижоратнинг динамикаси ва ривожланиш даражасига таъсир қилувчи омиллар кўриб чиқилган. Электрон тижоратнинг ривожланишидаги асосий омилларни тавсифловчи эконометрик тенгламалар таҳлили келтирилган. Барча омиллар қаторида тармоқдаги транзакциялар хавфсизлиги электрон тижоратни ривожлантиришга таъсир қилувчи энг муҳим омил эканлиги аниқланган. Ўтказилган социологик тадқиқотлар буни тасдиқлаган.

  Мунира Исохужаева

  165-168

  126   58

  • Batafsil o'qish
• 

  Меҳнатни ташкил этишнинг ижтимоий-иқтисодий асослари Ушбу мақола меҳнат бозорининг моҳиятини ижтимоий-иқтисодий категорияси сифатида ўрганиш, Ўзбекистон Республикасида меҳнат бозорида шаклантиришда ва ривожлантиришга бағишланган.

  Виктория Подзорова

  169-175

  71   15

  • Batafsil o'qish
• 

  Аҳоли сони ва таркибини башорат қилиш самарадорлиги Мақолада аҳоли сони ва миқдорини прогнозлаштиришнинг назарий жихатдан кўриб чиқилган. Демографик прогнозларнинг ижтимоий-иқтисодий самарадорлиги тўғрисида маълумотлар келтирилган. Унда аҳоли сони ва ва таркибини прогнозлашнинг иқтисодий, экологик, ташкилий, ахборот ва ижтимоий самарадорлиги таҳлил қилинади. Аҳоли учун зарур миқдордаги эмлашларни режалаштириш, шунингдек, туғилиш даражаси тагликларнинг талабига таъсири, мисол қилиб келтирилган.

  Нодирбек Тула

  175-178

  80   18

  • Batafsil o'qish
• 

  Инсон капиталини ривожлантириш назарияси: тарихий жиҳат Мақолада инсон капитали назариясининг шаклланиш тарихи келтирилган бўлиб, бугунги кунда у ҳар қандай жамият ва ижтимоий-иқтисодий тарақққиётни белгилаб беради. Инсон капитали, жамиятнинг асосий бойлиги ва иқтисодий ривожланишнинг асосий омили бўлган инсон ва инсон ҳаётига бўлган мунособатни янгича босқичга олиб чиқишда муҳам аҳамият касб этади.

  Гавхар Ҳотамова

  179-182

  75   28

  • Batafsil o'qish
• 

  Давлат-хусусий шериклигидан олий таълим соҳасида фойдаланиш хусусиятлари Ушбу мақолада олий таълим соҳасида давлат-хусусий шериклик (ДХШ) механизмларидан фойдаланиш асосида эришиладиган самарадорлик ҳамда давлат, бизнес ва таълим тизимининг ўзаро алоқалар йўналишлари очиб берилган. Олий таълим соҳасида ДХШ механизмлари ва уларнинг воситасида амалга ошириладиган шартнома турлари атрофлича келтириб ўтилган.

  Жавоҳир Абдуллаев

  183-186

  150   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Мактабгача таълим тизими бошқарувининг шаклланиши ва тараққиёти Мақолада мактабгача таълим тизими бошқарувининг шаклланиши, таълимни менежменти назарияси, даврлар бўйича бошланғич таълим тизими бошқарувидаги ўзгаришлар, мустақиллик даврида мактабгача таълим хусусиятлари баён қилинган.

  Нодир Салихов

  186-191

  77   29

  • Batafsil o'qish
• 

  Маҳаллий буджетлар даромад базалари барқарорлигини  таъминлаш масалалари Мақолада маҳаллий бюджетларнинг даромадларини шаклланиши ва даромадларнинг асосий йўналишларини белгилаш масалалари ёритилган

  Нодира Соатова

  129-134

  83   121

  • Batafsil o'qish
• 

  Кўчмас мулк солиғи: хорижий давлатлар тажрибаси Мақолада муаллиф томонидан хориж давлатларда кўчмас мулкка солиқ солиш тажрибаси чуқур таҳлил этилган. Бундан ташқари, ҳар қандай давлатда солиқ солиш тизимлари, солиқ солиш базаси, солиқ ставкаларини аниқлаш, солиқ тўловчининг мақоми ва тақдим этиладиган имтиёзлардан келиб чиққан ҳолда ўзига хос хусусиятларга эга эканлиги аниқланган. Солиқ солиш объекти қийматини белгиловчи органнинг ваколатларини ҳисобга олган ҳолда солиқ солиш базасини шакллантиришга бўлган ёндашувлар ўрганилди.

  Шухрат Мусалимов

  198-203

  104   27

  • Batafsil o'qish
• 

  Миллий инновацион тизимни ривожлантиришнинг жаҳон тажрибаси: америка қўшма штатлари мисолида Мақоланинг кириш қисмида бугунги кунда жаҳоннинг етакчи иқтисодчилари томонидан миллий инновацион тизим (МИТ) ривожланишининг замонавий кўриниши бўлиб ҳисобланган “уч спирал” моделининг қисқача таҳлили амалга оширилган бўлиб, унда асосан мазкур модел тамойиллари, бошқа моделлардан фарқли томонлари ҳамда асосий тузилмалари кўриб чиқилган. Асосий қисмда Америка Қўшма Штатлари (АҚШ) миллий инновацион тизимининг ўзига хос хусусиятлари, инновацион тизим субъектларининг ИТТКИ харажатлари, шунингдек илм-фан ва инновацияларни давлат томонидан қўллаб-қувватлашнинг асосий омиллари ва тенденциялари кўрсатиб ўтилган. Хулоса сифатида мазкур тизимнинг бир қатор камчиклари келтирлган.

  Сирожиддин Махатов

  203-207

  168   47

  • Batafsil o'qish
• 

  Ўзбекистон Республикаси ҳудудлари иқтисодий ривожланишининг таҳлили Ушбу макола 2019 йил январ ойидаги сентябр ойгача бўлган даврда Ўзбекистон Республикаси ҳудудларининг ривожланиши ва ривожланашининг иқтисодий таҳлили бўйича назарий саволларга бегишланган.

  Ирина Долгова

  208-213

  100   19

  • Batafsil o'qish
• Иқтисодий-экологик тизимларни ҳудудлар даражасида барқарор ривожланиши ва уларни баҳолаш Ушбу мақолада иқтисодий-экологик тизимлар фаолиятини барқарор ривожланиши ва уни баҳолаш ёндашувлари ёритилган. Мақолада худудлар кесимида иқтисодий-экологик тизимлар ривожланиши таҳлили амалга оширилган ва аниқланган камчиликлар асосида зарур таклифлар келтирилган.

  Пахлавон Рахмоназаров

  214-217

  63   34

  • Batafsil o'qish
• 

  Мақсадли дастурлаш минтақалар иқтисодиёти ривожланишини тартибга солиш воситаси сифатида Ушбу мақолада минтақалар иқтисодиёти ривожланишини тартибга солишда дастурий-мақсадли бошқарув усулларини қўллаш масалалари кенг ёритилган.

  Санобар Камилова

  218-223

  58   20

  • Batafsil o'qish
• 

  Аграр соҳа илмий-тадқиқот ишлари натижаларига асосланган илмий маҳсулотига нарх белгилашнинг илмий асослари Ушбу мақолада тайёр илмий ишланмаларга нарх белгилаш ва уни товар маҳсулотга айлантиришнинг ташкилий-иқтисодий жиҳатлари бўйича мушоҳада қилинади. Иқтисодий ислоҳатлар шароитида илмий махсулотга нарх белгиланиши уни жорий этишдан олинадиган реал самарадорлик билан белгиланиши лозим, бунда илмий-тадқиқот олиб борувчиларнинг пировард натижага жавобгарлигини оширади. Бундан ташқари илмий янгилик учун шартномавий нарх белгилаш мақсадга мувофиқ эканилиги таъкидланиб, бунда тадқиқот учун харажатлардан келиб чиққан ҳолда эмас, балки, илмий ишланмани фермер ва деҳқон хўжаликлари даласида жорий қилинишидан олинаётган самара асосида белгаланиши эътироф этилган.

  Абдирашид Бабаджанов

  231-236

  103   23

  • Batafsil o'qish
• 

  Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортини кўпайтириш Қишлоқ хўжалигининг мева-сабзавот секторидаги таъминот занжири муаммолари таҳлили асосида мақолада мамлакат экспорт имкониятларининг янада ўсиши муҳокама қилинади.

  Анвар Ибрагимов

  236-240

  129   24

  • Batafsil o'qish
• 

  Сув ресурсларидан фойдаланишнинг экологик жиҳатлари Ҳозирги кунда Орол атрофи, шу жумладан Қорақалпоғистон Республикаси ва Хоразм вилоятининг экологик ҳолатини яхшилашда Орол денгизини сақлаб қолиш ҳар қачонгидан муҳим аҳамиятга эга. Мазкур мақолада суғорма ерлар кенг тарқалган жойларда сув ресурсларидан фойдаланишнинг экологок жиҳатлари атрофлича ўрганиб чиқилган.

  Абдулла Мирзаев

  240-246

  128   30

  • Batafsil o'qish
• 

  Қишлоқ туризми тушунчасининг ижтимоий-иқтисодий моҳияти ва мазмуни Мақолада аҳолига туристик хизмат кўрсатиш, аҳолининг ички ва ташқи туристик хизматларга бўлган эҳтиёжи, овқатлантириш хизмати, ахборот-реклама хизматлари, меҳмонхона хизматлари, туроператорлик хизматлари, экскурсия хизматлари, қишлоқ туризмининг ривожланишини таъминлаш, қишлоқ жойларида рекреация ва соғломлаштириш зоналарида уларнинг ресурсларидан оқилона фойдаланиш ҳақида сўз юритилган.

  Ўткир Остонов

  247-252

  71   28

  • Batafsil o'qish
• 

  Туризм хизматлар бозорини ривожланишига таъсир қилувчи омиллар таҳлили Ушбу мақолада туризм хизматлар бозорини ривожланишига таъсир қилувчи омиллар асосида туристик хизматлар соҳасидаги муаммоли масалалар чуқур таҳлил қилиб ўтилган.

  Зиёвуддинхон Бакаев

  252-258

  69   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Агрокластерлар ривожланишининг хориж тажрибаси ва уни ўзбекистон шароитига мослаштириш имкониятлари Мақолада глобаллашув янада кенгайиб бораётган, дунё мамлакатларининг иқтисодиёти ўзаро алоқадорлиги ошиб бораётган, ресурсларга ҳамда сотиш бозорига бўлган глобал рақобати кескинлашиб бораётган шароитида кластер модели иқтисодиётнинг, жу жумладан аграр соҳасининг фаолият кўрсатишнинг энг муҳим йўналишларидан бири эканлиги кўрсатилган.

  Абдурашид Қодиров, Алия Ахмедиева

  224-231

  89   28

  • Batafsil o'qish