№ 1 (2022) Adliya sohasida raqamlashtirishni rivojlantirishning zamonaviy tendentsiyalari

Статьи

• 

  Litva Respublikasi jinoyat qonunchiligida jazoni yengillashtiruvchi va javobgarlikni istisno qiluvchi holatlar (qiyosiy tahlil) O'tgan asrda Litva jinoyat huquqi birinchi navbatda Rossiya, keyin esa Sovet qonunchiligini takrorladi. 1918 yilda Litvada nemis bosqinchi hokimiyati 1903 yilgi Rossiya Jinoyat kodeksini kiritdi, u respublika mustaqillikka erishgandan keyin ham o'z kuchida qoldi. 1940 yilda Litva hududida RSFSR Jinoyat kodeksi va SSSR jinoyat qonunlari ishlay boshladi. 1960 yilda Litva SSR Jinoyat kodeksi qabul qilindi, unda boshqa ittifoq respublikalarining kodekslari ko'chirildi. Ushbu Kodeks ko'plab o'zgarishlar bilan 2002 yil oxirigacha amal qildi.

  Bunyod Islomov

  205-218

  148   24

  • Batafsil o'qish
• 

  Sud-huquq sohasida raqamlashtirishning ahvoli va istiqbollari Maqolada davlat va jamoat institutlarini o'zgartiruvchi raqamli texnologiyalarning tarqalishi kontekstida zamonaviy qonunchilik holati ko'rib chiqiladi. Muallif raqamli texnologiyalarning huquqning mazmuni va tuzilishiga ta'sirini o'rganish, yuridik amaliyotda raqamli texnologiyalardan foydalanish bilan bog'liq yangi afzalliklar va tahdidlarni ta'kidlash va davlat huquqiy maqomining turli jihatlarini huquqiy tartibga solishning mumkin bo'lgan variantlarini taklif qilishni maqsad qilgan. huquq sub'ektlari, huquq ob'ektlarining huquqiy rejimi, virtual huquqiy munosabatlar.Huquq sohasiga raqamli texnologiyalarning “kirish” jarayoni va asosiy yo‘nalishlari tahlili, “davlat xususiy” tizimida axborot huquqining majburiy rolini tan olish, umumiy ilmiy va maxsus huquqiy usullardan foydalanish, shu jumladan qiyosiy huquq, muallifni umuman huquqiy davlat haqida umumiyroq xulosalar chiqarishga olib keladi.

  Surayyo Raxmonova

  139-145

  181   54

  • Batafsil o'qish
• 

  AQSHda ijtimoiy tarmoqlarni huquqiy tartibga solishning o‘ziga xos xususiyatlari Maqolada Internet munosabatlari sohasidagi qonun ijodkorligi siyosatining xususiyatlari, shu jumladan. xorijiy davlatlar. Internetda yuzaga keladigan munosabatlarni huquqiy tartibga solishning turli usullari tahlil qilinadi. Xalqaro miqyosda me'yorlarni ishlab chiqish, ya'ni Internet munosabatlarini huquqiy tartibga solish strategiyasini yaratish zarurligi asoslanadi.

  Shoxjaxon Xo‘jayev

  146-150

  144   58

  • Batafsil o'qish
• 

  Ўзбeкистон Рeспубликаси иқтисодиётига кибeржиноятларнинг хавф-хатари Ушбу мақолада муаллиф кибержиноятларнинг аниқловчи омилларини таҳлил қилган, хусусан, ахборот технологиялари ва хавфсизлик соҳасида жиноятлар содир этилишига ёрдам берувчи сабаб ва шарт-шароитларни ўрганган.

  Амириддин Анорбоев

  151-161

  100   38

  • Batafsil o'qish
• 

  Қасддан баданга шикаст етказиш жиноятларини тeргов қилишда рақамли тeхнологиялардан фойдаланиш Дунёда ҳар йили ўртача бир 1 миллиард 150 мингдан ортиқ жиноят рўйхатга олиниб, 700 миллионга яқин жиноятлар расмий рўйхатга киритилмай қолмоқда. Эътиборли томони шундаки, суд-тергов амалиётида ушбу жиноятларнинг салкам ярми фош этилмаслиги кузатилмоқда. Халқаро норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда қасддан баданга шикаст етказиш жиноятларига қарши курашиш ва тергов қилиш самарали механизмини яратиш жуда долзарб аҳамиятга эгалиги ва бу масалага алоҳида ёндашиш зарурлигидан далолат беради.

  Барно Эсимбетова

  162-165

  59   43

  • Batafsil o'qish
• 

  Дастлабки тeрговда ахборот-коммуникация тeхнологияларини қўллаш жараёнини қонуний тартибга солиш мeханизми Мақолада фуқароларнинг давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларига ва маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органларига мурожаатлари, улар томонидан хизматлар кўрсатиши, жамоатчилик ташаббусларини амалга ошириш масалалари бўйича қонунчиликни тартибга солишни ривожлантириш масалалари ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш имкониятлари нуқтаи назаридан кўриб чиқилади.

  Бахтиёр Примов

  166-169

  57   38

  • Batafsil o'qish
• 

  Кибержиноятларнинг келиб чиқиш тарихи ва бугунги кундаги ривожи Ушбу мақолада кибержиноятлар тарихи, ушбу соҳадаги миллий ва хорижий қонунчилик, шунингдек, статистик маълумотлар асосида кибержиноятларнинг ҳозирги ҳолати муҳокама қилинади.

  Амириддин Анорбоев

  170-187

  147   328

  • Batafsil o'qish
• 

  Ахборот борасидаги хавфсизлик соҳасидаги мавжуд муаммоларнинг ҳуқуқий таҳлили Ушбу мақолада ахборот борасидаги хавфсизликни таъминлаш борасидаги мавжуд муаммолар ёритилган. Хусусан, давлат органларидаги тизимли камчиликлар, ушбу соҳадаги тартибга солиниши лозим бўлган ҳолатлар таҳлил қилинган. Бу борада ўрганилган илғор хориж тажрибаси баён қилинган. Амалга оширилиши лозим бўлган чора-тадбирлар алоҳида белгилаб ўтилган.

  Зафар Эргашев

  188-192

  64   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Ichki ishlar organlari tomonidan axborot xavfsizligini ta’minlash - davr talabi Bugungi kunda dunyoda davlat, jamiyat va shaxsning axborot xavfsizligini ta’minlash muammosi tobora global tus olmoqda. Ayni paytda axborot xavfsizligi sohasida xalqaro tajribani to‘plash jarayonlari, ayniqsa, BMT, Yevropa Kengashi, Yevropa Ittifoqi, BRIKS, ShHT, YeOII kabi xalqaro tashkilotlar faoliyati doirasida faol davom etmoqda. MDH, Belarus Respublikasi va Rossiya ittifoq davlati va boshqalar.[bir]. BMT Bosh Assambleyasi, YeXHT, Yevropa Kengashi, ShHT, MDH va boshqa tashkilotlar tomonidan mintaqaviy va xalqaro miqyosda axborot xavfsizligini ta’minlash, axborot texnologiyalaridan jinoiy foydalanishga qarshi kurashish va uning oldini olish, ushbu sohada jinoyatchilikning oldini olishga doir maxsus hujjatlar qabul qilindi. Daraja.

  G‘ayrat Sadullayev

  193-197

  119   29

  • Batafsil o'qish
• 

  AQSHda axborot texnologiyalari sohasida jinoyatchilikga qarshi kurashishning dolzarb muammolar Jahon hamjamiyatining eng dolzarb muammolaridan biri oxirgi oʻn yillikda axborot texnologiyalari sohasidagi jinoyatlarning eksponensial oʻsishi boʻldi. Eng kuchli protsessorlarga ega shaxsiy kompyuterlarning mavjudligi, inson faoliyatining deyarli barcha sohalarida Internet mavjudligi, tarmoqlarni buzish usullari va usullari haqida millionlab gigabayt kontent, smartfonlar, planshetlar va boshqa zamonaviy gadjetlar sotuvining ulkan o'sishi. so'nggi yillarda jamiyat uchun yangi real tahdidlarni keltirib chiqarmoqda.

  Yulduz Sulaymonova

  198-201

  145   37

  • Batafsil o'qish
• 

  Raqamli O‘zbekiston – raqamli kelajak Oxirgi yigirma yillikda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jadal sur’atlarda o‘sishi va ularning iqtisodiyotni rivojlantirishdagi rolining ortishi kuzatilmoqda. Raqamlashtirishning rivojlanishiga qoʻshimcha turtki boʻlgan koronavirus infeksiyasi (COVID-19) pandemiyasi. Raqamlashtirish insoniyat jamiyatining ko'p jihatlarini o'zgartirdi. Bu xalqaro savdodagi biznes jarayonlariga, xarajatlarni kamaytirishga, transchegaraviy operatsiyalar hajmi va tezligini oshirishga sezilarli ta'sir ko'rsatdi. Savdoning eng muhim dvigateli elektron tijorat bo'lib, uning ko'lami yildan-yilga oshib bormoqda. Maqolada global raqamlashtirish jarayonining yangi tendentsiyalari muhokama qilinadi.

  Yulduz O‘ktayeva

  133-135

  149   102

  • Batafsil o'qish
• 

  Yoshlarning ishsizligi O‘zbekistondagi eng dolzarb muammolardan biri sifatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 37-moddasiga ko‘ra, fuqarolarning iqtisodiy va ijtimoiy huquqlariga har kimning mehnat qilish, erkin kasb tanlash, adolatli mehnat sharoitlari va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ishsizlikdan himoyalanish huquqi kiradi.

  Rushana Sadullayeva

  219-223

  174   35

  • Batafsil o'qish
• 

  O‘zbekiston Respublikasining o‘rmon plantatsiyalari va tabiat yodgorliklarini muhofaza qilish sohasidagi amaldagi qonunchiligini tahlil qilish va ularni takomillashtirish bo‘yicha takliflar Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasining atrof-muhit va tabiiy yodgorliklarni muhofaza qilishga oid amaldagi qonunchiligi tahlil qilinib, O‘zbekistonda daraxtlarni himoya qilishni ta’minlash bo‘yicha davlat va jamoat tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish masalalari muhokama qilinadi. Ekologiya va daraxtlarni muhofaza qilish sohasidagi muammolar, xususan, ularning noqonuniy kesilishi tahlil qilinadi. Bu borada amalga oshirilgan ishlar va belgilangan vazifalar mavzusiga qisqacha to‘xtalib o‘tiladi. O‘zbekiston Respublikasining daraxt va butazorlarni muhofaza qilish sohasidagi milliy qonunchiligini takomillashtirish bo‘yicha takliflar beriladi.

  Faxriyor Maxmudjonov, A’zamjon Teshabaev, Firdavs Mamatov

  224-229

  140   16

  • Batafsil o'qish
• 

  Талончиликни фирибгарликдан фарқлашга оид айрим мулоҳазалар Бугунги кунда давлатнинг мулкни муҳофаза қилиш функциясини жадаллаштириш йўлида, мулкий ҳуқуқларга қилинадиган ҳар қандай тажовузларнинг олдини олиш, уларга қарши кураш, ҳуқуқни қўллаш амалиётида ушбу соҳада учрайдиган муаммоларни аниқлаш, уларни ҳал этиш мақсадида бу борадаги жиноят қонунчилиги нормаларини такомиллаштириш масалаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда.

  Фарходжон Абдуқодиров

  230-232

  49   26

  • Batafsil o'qish
• 

  Давлат бошқаруви органларини ташкил этишдаги айрим муаммолар: «квази-мустақил» назорат қилувчи органлар таҳлили 2016–2020 йилларда Ўзбекистон тарихидаги энг шиддатли маъмурий ислоҳотлар амалга оширилди: 70 дан ортиқ давлат бошқаруви органлари фаолияти такомиллаштирилиб, қайтадан ташкил этилди; 20 га яқин янги давлат органлари тузилди. Аммо, айрим назорат қилувчи органларнинг ҳуқуқий мақомини белгилашда назорат қилишнинг энг муҳим инструменти бўлган “мустақиллик” тамойили кўп ҳолларда кафолатланмасдан қолиб кетди. Ушбу мақолада “квази-мустақил”, яъни кўринишидан мустақилдек аммо, фаолиятида ташқи сиёсий таъсирга нисбатан “ҳимоя қобиғи”га эга бўлмаган айрим назорат қилувчи органлар фаолияти таҳлил қилинади.

  Адҳам Баратов

  233-239

  61   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Ma’muriy sudlar instituti va ularning sudlov tizimidagi o‘rni So‘nggi yillarda yurtimizda sud-huquq tizimini takomillashtirish borasida tizimli ishlar olib borilmoqda. Fuqarolar hamda tadbirkorlar huquq, manfaatlarini ishonchli himoyasi kuchaytirilmoqda. Amalga oshirilayotgan ishlar natijasida odil sudlov jarayonida inson huquqlari himoyasi yangi bosqichga chiqdi.

  Shohsanam Jo‘rayeva

  240-242

  93   78

  • Batafsil o'qish
• 

  Дунё мамлакатларида коррупцияга қарши курашиш борасида қандай амалиётлар татбиқ этилган? Ушбу иллат ҳар қандай давлат ва жамиятнинг турли соҳаларига, хусусан, сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, маданий ривожланишига жиддий путур етказиш билан бир қаторда инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг поймол бўлишига олиб келади. Шу боис унга қарши кураш халқаро аҳамият касб этиб, жаҳон сиёсатининг муҳим масалалари қаторидан жой олган.

  Назарали Норбоев, Равшан Нурматов

  243-247

  58   26

  • Batafsil o'qish
• 

  Kooperatsiyalarning huquqiy asoslarini mustahkamlash – ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish omili sifatida Kooperatsiyalar mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida muhim o‘rin tutadi. Mamlakatimizda ham so‘nggi yillarda kooperatsiyalarni rivojlantirish maqsadida 10 ga yaqin normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilindi. Ular, asosan, paxta xomashyosini yetishtirish va qayta ishlash, meva- sabzavotchilik, sanoat sohasidagi kooperatsiyalarni rivojlantirish, tadbirkorlik subyektlari va aholi o‘rtasida kooperatsiyalarni kengaytirishga qaratilgan. Biroq mamlakatimiz iqtisodiyotida kooperatsiyalarning o‘rnini xorijiy davlatlar bilan qiyoslaganda salbiy baholash mumkin. Bunga kooperatsiyalar faoliyatini tartibga soluvchi milliy qonunchiligimiz xalqaro standartlar talablariga javob bermasligi, mazkur sohada davlat aralashuvlarining saqlanib qolganligi, kooperatsiyalarga a’zolikni rag‘batlantiradigan mexanizmlar mavjud emasligi kabi omillar sabab bo‘lmoqda. Maqolada kooperatsiyalarning rivojlanishiga ta’sir qiluvchi omillar tahlil qilingan bo‘lib, mavjud amaliyot va xorijiy davlatlar tajribasi asosida qonunchilikka takliflar berilgan.

  Adiba Safarova

  248-262

  95   101

  • Batafsil o'qish
• 

  Тадбиркорлик фаолияти субъектларининг қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларига бўлган ҳуқуқлари, уларни амалга ошириш ва тижорийлаштиришнинг ҳуқуқий асослари Мақолада мамлакатимизда қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларини тижорийлаштиришнинг ҳуқуқий асосларини яратиш ҳолати ўрганилган. Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларидан фойдаланиш ҳамда уларга нисбатан ҳуқуқларнинг бошқа шахсларга ўтказишга оид Ўзбекистон Республикасинининг қонунчилиги ҳамда халқаро тажриба қиёсий таҳлил қилинган.

  Лазизжон Нуриддинов

  263-268

  77   32

  • Batafsil o'qish
• 

  Raqamlashtirishning korruptsiyaga qarshi kurashish vositasi sifatida o‘ziga xos xususiyatlari Hozirgi kunda davlat boshqaruvi tuzilmalarini raqamlashtirish va aholiga xizmat ko‘rsatish hamda huquqbuzarliklar profilaktikasi bir-birining ajralmas qismiga aylandi. Buning asosiy sababi jahon davlatlari hayotining barcha sohalariga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining global tarzda joriy etilishidir. Bu jarayon ancha oldin boshlangan, biroq u to‘xtab qolgani yo‘q va har kuni har xil turdagi raqamli tizimlar hamda jinoyatlarni sodir etishning yangi usullari ham paydo bo‘lmoqda. Har qanday davlat rivojiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi korrupsiya kabi ommaviy ijtimoiy hodisaga qarshi kurashishning alohida ahamiyatini hisobga olib, aholiga davlat xizmatlarini ko‘rsatishda shuningdek boshqa davlat tarkibiy tuzilmalarida axborot texnologiyalarini korrupsiyaga qarshi kurashishda muhim vosita sifatida joriy etish mantiqan to‘g‘ri deb hisoblanadi. Bu usul korrupsiyaga qarshi kurashning samarali usullaridan biri hisoblanadi, biroq AKT ni korrupsiyaga qarshi kurashning muhim vositasi sifatida joriy etishda ushbu tadqiqotda muhokama qilinganidek, e'tibor qaratish lozim bo'lgan xususiyatlar mavjud.

  Nozimaxon Sobirova

  269-273

  214   40

  • Batafsil o'qish
• 

  “Aqlli tartibga solish” modelini ishlab chiqish istiqbollari Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasida “aqlli tartibga solish” modelini rivojlantirish istiqbollari muhokama qilinadi. Bu borada xorijiy mamlakatlar tajribasi o‘rganildi.

  Bobur Muqimov

  75-78

  83   41

  • Batafsil o'qish
• 

  Elektron davlat xizmatlarini ko‘rsatishda ma’lumotlarni himoyalashning dolzarb masalalari Raqamlashtirishning uch turi mavjud. Ulardan biri raqamlashtirish, ya'ni qog'ozni raqamli shaklga aylantiradi. Raqamlashtirish - bu jarayonlarni avtomatlashtirish. Va nihoyat, bizda raqamli transformatsiya mavjud, bu allaqachon haqiqat, lekin eng modernizatsiya qilingan mamlakatlar va raqamli o'tish davridagi mamlakatlar o'rtasida katta bo'shliqni ko'rsatishi mumkin. Bu biznesni biz tasavvur qilmagan tarzda o'zgartirish uchun barcha mavjud texnologiyalardan, asosan AI va bulutli serverlardan foydalanishni anglatadi. Sloveniya instituti Yozef Stefan haqida gapiradigan narsa bu o'zgarishlarning misoli va u biznes va boshqaruv dunyosiga qanday ta'sir qilishi va sun'iy intellekt raqamli egizaklardir. Uning transformatsion kuchini hisobga olgan holda, buni batafsilroq ko'rib chiqish kerak.

  Dobran Bojich

  25-30

  97   45

  • Batafsil o'qish
• 

  Adliya sohasini raqamlashtirish sharoitida korrupsiyaga qarshi kurashish Avvalo, ushbu masala yuzasidan shuni aytmoqchimanki, muhokama qilinadigan mavzu – adliya sohasida raqamlashtirishni rivojlantirishning zamonaviy tendentsiyalari juda dolzarb. Men O‘zbekistonda so‘nggi 3 yildan beri ishlayman va aytishim mumkinki, siz bu borada sezilarli yutuqlarga erishdingiz. Siz raqamlilashtirishni siyosiy kun tartibining birinchi o‘rniga qo‘ydingiz va ba’zi Yevropa yechimlari bilan yonma-yon qo‘yilishi mumkin bo‘lgan bir qancha muvaffaqiyatli loyihalarni amalga oshirdingiz. Ayniqsa, qonunchilikning internetda mavjudligi, notarius, intellektual mulk, soliq undirish va hokazolar nuqtai nazaridan aniq loyihalar... Hammasi mukammalmi? Albatta, bu ideal emas. Va men hamma narsa mukammal bo'ladigan mamlakatni bilmayman.

  Goran Klemenchich

  31-34

  101   45

  • Batafsil o'qish
• 

  Raqamlashtirish davrida O‘zbekiston Respublikasida sud-ekspertlik faoliyati Davlatning raqamli transformatsiyasi jamoatchilik bilan aloqalarning barcha sohalarida innovatsion yondashuvlarni joriy etishni belgilaydi. Raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish, sunʼiy intellekt texnologiyalarini joriy etish davlat siyosatining asosiy vazifalari etib belgilangan. O‘zbekistonda Xalqaro raqamli forumni o‘tkazish, logistika sohasini raqamlashtirish va boshqa ko‘plab masalalar ko‘zda tutilgan. Bir tomondan, raqamlashtirish jamiyat hayotini yaxshilash, davlat va bank xizmatlarini masofadan turib olish, korruptsiya xavfini minimallashtirish va h.k.

  Lyudmila Yugay

  35-40

  203   33

  • Batafsil o'qish
• 

  O‘zbekiston Respublikasida interaktiv davlat xizmatlari ko‘rsatishni huquqiy tartibga solish rivojlanishining asosiy bosqichlari va xususiyatlari Maqola interaktiv davlat xizmatlarini ko‘rsatishni tartibga soluvchi O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarini ko‘rib chiqish va tahlil qilishga bag‘ishlangan. Elektron davlat xizmatlarini huquqiy tartibga solish rivojlanishining asosiy tarixiy bosqichlari, ularning paydo bo‘lishidan to hozirgi kungacha, bu jarayonning texnologiyalar rivoji va boshqa omillar bilan bog‘liqligi aniqlanib, elektron davlat xizmatlarini huquqiy tartibga solishni institutsional va qonunchilik jihatdan takomillashtirish masalasi ko‘rib chiqildi. -O‘zbekistonda davlat boshqaruvi ko‘tarildi.

  Laviza Isxakova

  41-51

  236   71

  • Batafsil o'qish