ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
117
O'ZBEKISTON IQTISODIYOTIGA HOZIRGI KUNDA XISSA
QO'SHAYOTGAN INSONLAR
Turopova Nigora
Termiz davlat universiteti o’qituvchisi
Mavlonov Bunyod Abduazim o'g'li
Terdu, iqtisodiyot va turizm fakulteti, menejment yo’nalishi talabasi
Annotatsiya
Mazkur maqolada O‘zbekiston iqtisodiyotining rivojlanishiga hissa qo‘shayotgan
yetakchi insonlarning roli va ta’siri tahlil qilinadi. Tahlil O‘zbekistondagi biznes, ilm-fan,
moliya va davlat boshqaruvi sohalaridagi muhim vakillarning iqtisodiy o‘sishdagi
ulushiga qaratiladi. Maqolada ushbu sohalarning o‘sishiga ko‘maklashayotgan
shaxslarning ishi va ularning iqtisodiyotdagi o‘rni keltirilgan.
Kalit so’zlar.
O‘zbekiston iqtisodiyoti, yetakchi tadbirkorlar, iqtisodiy o‘sish,
davlat rahbarlari, investorlar, innovatsion loyihalar.
Abstract
This article analyzes the role and influence of leading people contributing to the
development of the economy of Uzbekistan. The analysis focuses on the share of
important representatives in the fields of business, science, finance and public
administration in the economic growth of Uzbekistan. The article presents the work of
individuals who help the growth of these industries and their role in the economy.
Keywords.
Economy of Uzbekistan, leading entrepreneurs, economic growth, state
leaders, investors, innovative projects.
KIRISH
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
118
O‘zbekiston iqtisodiyoti o‘tgan bir necha yil davomida katta o‘zgarishlar va
rivojlanish bosqichlarini boshdan kechirmoqda. Bu jarayonda iqtisodiyotga katta ta’sir
ko‘rsatayotgan yetakchi tadbirkorlar, investorlar, davlat arboblari va olimlarning xizmati
beqiyos. Ushbu maqolada O‘zbekistonning turli sohalaridagi iqtisodiy o‘sish va
rivojlanishga ijobiy hissa qo‘shayotgan insonlarning faoliyati, ularning iqtisodiy
dasturlarni amalga oshirishdagi o‘rni va samaradorligi ko‘rib chiqiladi.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
O‘zbekiston iqtisodiy rivojlanishiga hissa qo‘shayotgan shaxslar haqidagi
tadqiqotlar va maqolalar qatorida ushbu mavzuda tadbirkorlik, innovatsiyalar va davlat
boshqaruvi sohalaridagi muvaffaqiyatlarni o‘rgangan mualliflar mavjud. Jumladan,
Xushvaqtov (2022) O‘zbekistonning yetakchi tadbirkorlarining iqtisodiy loyihalardagi
ishtirokini o‘rganib, ularning mamlakat iqtisodiyotiga ta’sirini tahlil qilgan. Shuningdek,
Milliy innovatsiyalar va texnologiyalar markazi tadqiqotlariga asoslangan holda
O‘zbekistonda tadbirkorlikning innovatsion rivojlanishi muhokama qilingan.
Maqolada Davlat statistika qo‘mitasi va Markaziy bank kabi rasmiy manbalardan
olingan ma’lumotlar tahlil qilinadi. O‘zbekiston iqtisodiyotiga katta hissa qo‘shayotgan
yetakchi insonlarning faoliyati iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlari asosida baholanadi.
Tahlilda asosiy sektorlar bo‘yicha to‘plangan statistik ma’lumotlar va bir qator
ekspertlarning fikrlari keltirilgan.
NATIJALAR
O‘zbekiston iqtisodiy rivojlanishida asosiy ro‘l o‘ynayotgan insonlar quyidagi
yo‘nalishlarda faoliyat ko‘rsatmoqda:
Biznes va Tadbirkorlik
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
119
O‘zbekistondagi eng yirik tadbirkorlik kompaniyalari va biznes rahbarlari ichki
bozordagi talabni qondirish, eksport salohiyatini oshirish va raqobatbardosh mahsulot
ishlab chiqarish orqali iqtisodiyotga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda. Yirik xoldinglar
rahbarlari mamlakatning oziq-ovqat, qurilish, energetika kabi strategik sohalarida faoliyat
yuritmoqda.
Innovatsiyalar va Texnologik Rivojlanish
Milliy innovatsiyalar va texnologiyalar markazi hamda qator texnoparklar
asoschilari O‘zbekiston iqtisodiyotini raqamlashtirish va texnologik innovatsiyalarni
kengaytirishga katta hissa qo‘shmoqda. Ularning faoliyati natijasida so‘nggi yillarda bir
qancha yangi texnologik startaplar va loyihalar ishga tushirilgan.
Xorijiy Investitsiyalarni Jalb Qilish
Davlat rahbarlari va moliyaviy sektordagi yetakchi shaxslar xorijiy investitsiyalarni
mamlakatga jalb qilishda muhim rol o‘ynaydi. So‘nggi yillarda xorijiy kapital
ishtirokidagi loyihalar, xususan, infratuzilma, transport va energetika sohalarida amalga
oshirilayotgan yirik investitsion loyihalar iqtisodiyotning o‘sishiga kuchli turtki berdi.
Moliyaviy Sektor va Banklar
O‘zbekistonning moliya sektori va banklar rahbarlari kichik biznes va
tadbirkorlikni moliyaviy qo‘llab-quvvatlashda yetakchi rol o‘ynamoqda. Ularning
faoliyati natijasida kichik va o‘rta tadbirkorlik kreditlash hajmi sezilarli darajada oshdi,
bu esa, o‘z navbatida, ichki bozorda ishlab chiqarishni kengaytirishga xizmat qilmoqda.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
120
Quyidagi jadvalda O‘zbekiston iqtisodiyotiga hissa qo‘shayotgan sohalar bo‘yicha
o‘sish ko‘rsatkichlari keltirilgan:
1-jadval. O‘zbekiston iqtisodiyotiga hissa qo‘shayotgan sohalar
Yo‘nalish
2020
2021
2022
2023
Tadbirkorlik
ulushi (%)
33.5
36.0
38.2
40.5
Texnologik
loyihalar soni
250
320
380
450
Xorijiy
investitsiyalar
hajmi
$1.2 mlrd
$1.5 mlrd
$1.8 mlrd
$2.0 mlrd
Kreditlash
hajmi
95 mlrd so‘m
110 mlrd so‘m 125 mlrd so‘m 140 mlrd so‘m
O‘zbekiston iqtisodiyotiga hozirgi kunda hissa qo‘shayotgan asosiy shaxslar
quyidagi sohalarda faoliyat olib borayotgan yirik tadbirkorlar, davlat arboblari va
innovatorlar sifatida tanilgan:
Sodiq Safoyev – O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining birinchi
o‘rinbosari. Safoyev iqtisodiy qonunchilik, tadbirkorlik muhitini yaxshilash va
investitsiya sohasida muhim rol o‘ynaydi.
Botir Xo‘jayev – O‘zbekiston Respublikasi Moliya vaziri, u moliya siyosatini olib
borishda hamda davlat byudjeti va fiskal siyosatni rivojlantirishda katta ahamiyat kasb
etadi.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
121
Xushnudbek Abdullayev – “O‘zagroinspeksiya” raisi, u qishloq xo‘jaligi va oziq-
ovqat xavfsizligi masalalarida yirik loyihalarni amalga oshiradi.
Zafar Hoshimov – “Korzinka.uz” supermarketlar tarmog‘i asoschisi va rahbari. U
chakana savdo va xizmat ko‘rsatish sohasida muvaffaqiyatga erishgan tadbirkorlardan biri
bo‘lib, aholi ehtiyojlarini qondirish va yangi ish o‘rinlari yaratishda faol hissa
qo‘shmoqda.
Bekzod Yuldashev – Ucell mobil aloqa kompaniyasi rahbari, telekommunikatsiya
sohasida raqamli transformatsiya va innovatsiyalarni keng joriy qilish orqali iqtisodiyotga
hissa qo‘shadi.
Rustam Azimov – avvalgi Moliya vaziri, bugungi kunda bir qancha iqtisodiy
loyihalarda, xususan, iqtisodiy islohotlar va investitsiya dasturlarida faol ishtirok etib
kelmoqda.
Ilhom Abdug‘aniyev – “UzCard” to‘lov tizimi bosh direktori. Uning rahbarligida
elektron to‘lov tizimlari va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish bo‘yicha sezilarli
natijalarga erishildi.
Bu shaxslar va ularning ishlari iqtisodiyotning asosiy yo‘nalishlarida ijobiy ta’sir
ko‘rsatib, iqtisodiy o‘sish va barqarorlikka katta hissa qo‘shib kelmoqda.
XULOSA
O‘zbekiston iqtisodiyotiga hissa qo‘shayotgan insonlarning faoliyati mamlakatning
raqobatbardoshligini oshirishda va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashda muhim
ahamiyatga ega. Davlat rahbarlari, yirik tadbirkorlar va investorlarning qo‘shayotgan
hissasi mamlakatning jahon bozoridagi o‘rnini mustahkamlash uchun keng imkoniyatlar
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
122
yaratmoqda. Ular bilan bir qatorda yangi texnologiyalar va raqamlashtirish jarayonlari
iqtisodiy o‘sishga ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
1.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi. (2023). Iqtisodiy
rivojlanish ko‘rsatkichlari.
2.
Xushvaqtov, I. (2022). Tadbirkorlarning iqtisodiy rivojlanishdagi o‘rni.
Iqtisodiyot va biznes jurnali.
3.
O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi. (2023).
Xorijiy investitsiyalar bo‘yicha yillik hisobot.
4.
Innovatsiyalar va texnologiyalar markazi. (2023). O‘zbekistonda innovatsion
loyihalar holati.
