ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
84
O‘ZBEKISTONDA RAQAMLI IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISH VA
UNING MILLIY IQTISODIYOTGA TA’SIRI
Turopova Nigora Xolmurod qizi
Termiz davlat universiteti o’qituvchisi
nturopova@tersu.uz
Absalomov Shaydulla
Terdu, iqtisodiyot va turizm fakulteti, menejment yo’nalishi talabasi
Annotatsiya
Ushbu
maqolada
O‘zbekiston
Respublikasi
iqtisodiyotida
raqamli
texnologiyalarning rivojlanishi va ularning milliy iqtisodiyotga ta’siri tahlil qilinadi.
Raqamli iqtisodiyot nafaqat ish jarayonlarini avtomatlashtirish va innovatsiyalarni joriy
etishga yordam beradi, balki mahsulot samaradorligini oshirish va yangi ish o‘rinlarini
yaratish imkonini ham beradi.
Kalit so’zlar.
Raqamli
iqtisodiyot,
innovatsiyalar,
milliy
iqtisodiyot,
avtomatlashtirish, texnologik rivojlanish, raqamli infratuzilma.
Abstract
This article analyzes the development of digital technologies in the economy of the
Republic of Uzbekistan and their impact on the national economy. The digital economy
not only helps to automate work processes and introduce innovations, but also increases
product efficiency and creates new jobs.
Keywords.
Digital economy, innovation, national economy, automation,
technological development, digital infrastructure.
KIRISH
So‘nggi yillarda dunyo bo‘ylab raqamli texnologiyalarga asoslangan iqtisodiyot
yuksalmoqda. O‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish davlat tomonidan
qo‘llab-quvvatlanib, “Raqamli O‘zbekiston – 2030” dasturi doirasida keng ko‘lamli
islohotlar amalga oshirilmoqda. Raqamli iqtisodiyot nafaqat milliy mahsulot ishlab
chiqarishni modernizatsiya qilish, balki davlat xizmatlari, bank, savdo va boshqa
tarmoqlarda ham o‘zgarishlar kiritish imkonini beradi. Ushbu maqolada raqamli
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
85
iqtisodiyotning mamlakat uchun ahamiyati, iqtisodiy samaradorlikka ta’siri va uni
rivojlantirish yo‘llari tahlil qilinadi.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Raqamli iqtisodiyot haqida ko‘plab ilmiy tadqiqotlar mavjud bo‘lib, ular asosan
quyidagi yo‘nalishlarda olib borilgan:
Raqamli iqtisodiyotning afzalliklari: Raqamli texnologiyalar orqali milliy
iqtisodiyotning barqaror o‘sishi, mahsulot va xizmatlar sifati oshishi mumkinligi
tadqiqotlarda isbotlangan.
Avtomatlashtirish va yangi texnologiyalarning ta’siri: Yangi texnologiyalarni joriy
qilish ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish orqali ish jarayonini tezlashtiradi va
resurslarni tejashga imkon beradi.
Raqamli infratuzilma va bandlik: Raqamli infratuzilmaning rivojlanishi yangi ish
o‘rinlarini yaratadi va malakali kadrlarni shakllantirishda muhim omil sifatida ko‘riladi.
Mazkur tadqiqotda statistik tahlil va ilmiy-adabiy manbalar tahlili qo‘llanildi.
Raqamli iqtisodiyotning O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta’sirini tahlil qilish uchun milliy
statistika ma’lumotlari, davlat dasturlari va boshqa ilmiy manbalar o‘rganildi. Maqolada
asosiy diqqat raqamli iqtisodiyotning mamlakatdagi mavjud infratuzilma va iqtisodiy
sharoitlarga qanchalik mos kelishiga qaratilgan.
NATIJALAR
O‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishda quyidagi asosiy yo‘nalishlar
ajratib ko‘rsatildi:
Raqamli infratuzilmani rivojlantirish: Internet tarmog‘i va raqamli xizmatlar
sifatini yaxshilash hamda ularning aholiga yetkazilishini ta’minlash raqamli
iqtisodiyotning asosiy talabi hisoblanadi.
Davlat xizmatlarini raqamlashtirish: Elektron davlat xizmatlari tizimini joriy qilish
davlat va fuqarolar o‘rtasidagi muloqotni soddalashtiradi va davlat idoralarining
samaradorligini oshiradi.
Kichik va o‘rta biznes uchun raqamli imkoniyatlar yaratish: Raqamli
texnologiyalarni kichik va o‘rta korxonalarga tatbiq qilish ularning raqobatbardoshligini
oshiradi va yangi biznes imkoniyatlari yaratadi.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/Volume-2, Issue-11
86
Kadrlar tayyorlash: Raqamli iqtisodiyot uchun malakali mutaxassislar tayyorlash
va zamonaviy IT yo‘nalishlarida kadrlar sonini oshirish zarur.
1-jadval. O‘zbekistonning raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish
ko‘rsatkichlari, shuningdek, diagrammada esa bu ko‘rsatkichlar asosidagi yillik
o‘sish sur’atlari jadvali
Ko‘rsatkich
2021-yil
2022-yil
2023-yil
O‘sish %
Internet qamrovi (%)
55%
62%
70%
15%
Raqamli davlat xizmatlari (%)
30%
45%
60%
20%
Kichik bizneslar uchun IT xizmatlari
(%)
20%
35%
50%
25%
XULOSA
O‘zbekistonning iqtisodiy rivojlanishi uchun raqamli iqtisodiyotning rivojlanishi
katta ahamiyatga ega. Innovatsion texnologiyalar, elektron xizmatlar va avtomatlashtirish
kabi elementlar orqali milliy iqtisodiyot samaradorligini oshirish, tadbirkorlik muhitini
yaxshilash va xalqaro raqobatbardoshlikni kuchaytirish mumkin. Davlat tomonidan
qo‘llab-quvvatlanayotgan raqamli iqtisodiyot dasturlari kelajakda iqtisodiy barqarorlikni
ta’minlashga yordam beradi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
1.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi. (2022). Raqamli
O‘zbekiston – 2030 dasturi. Toshkent.
2.
Khan, S., & Rashid, M. (2020). Digital Economy in Central Asia:
Opportunities and Challenges. Almaty: Central Asia Research Institute.
3.
Davletshin, Y. (2021). "Digitalization and Economic Growth in Uzbekistan."
Uzbek Economics Journal, 10(2), 45-59.
4.
OECD. (2021). Digital Transformation in Uzbekistan. Paris: OECD
