Ta'limning zamonaviy transformatsiyasi
20-to’plam 1-son Iyun 2025
84
GIYOHVANDLIKKA QARSHI KURASH: DAVR TALABI
Otelbayev Bekzod Atabek ug`li
Ichki ishlar vazirligi Akademiyasi 301-guruh kursanti
Anotatsiya: Ushbu maqolada giyohvandlik tushunchasi , uning jamiyatga
qanday ziyon keltirishi hamda bu kabi zararli odatlarning oldini olish bo`yicha bir
qancha muammolar va takliflar keltirilgan.
Abstract:This article presents the concept of drug addiction , how it harms
society , and several problems and suggestions for preventing such harmful habits.
Аннотация:В статье рассматривается понятие наркомании,ее вред
обществу , а также ряд проблем и предложений по профилактике таких
пагубных привычек.
Kalit so`zlar: Giyohvandlikka qarshi kurash, hamkorlikni tashkil etish,
psixotrop moddalar, huquqni muhofaza qilish organlari.
Giyohvandlik,dunyoning ko`plab mamlakatlarida jiddiy ijtimoiy,iqtisodiy
va sog`liq muammolariga sabab o`lib kelmoqda. O`zbekistonda ham bu mummo
keskin tus olgan,ayniqsa so`nggi yillarda yoshlar o`rtasida giyohvandlikka qarshi
kurashish zaruriyati tobora oshib bormoqda.Giyohvandlikka qarshi kurashish esa
nafaqat jismoniy va psixologik yordamni ta`minlshni , balki jamiyatdagi barcha
qatlamlarni ogohlantirish va ma`rifatni oshirishni ham talab etadi. Giyohvand
moddalar odam organizmi uchun juda xavfli bo`lib,uning jismoniy va ruhiy holatini
buzadi.Ularning uzoq muddatli va tartibsiz foydalanilishi insonni qaramlikka olib
keladi,natijada sog`liq,ijtimoiymunosabatlar va iqtisodiy munosabatlar va ijtomoiy
hayot yomonlashadi.Giyohvand modddalar bilan bog`liq bo`lgan jinoyatchilik
darajasi ortadi,oila munosabatlari buziladi va ko`plab mehnat resurslari isrof
bo`ladi.Shuningdek, giyohvandlikning tarqalishi o`zg xos qiyinchiliklar,mehnat
bozoriga kirishda to`siqlar va jinoyatlarning ko`payishini keltirib chiqradi.
Giyohvandlikka qarshi kurashish davlat va jamiyatning muhim vazifasiga aylangan.
Hukumatlar giyohvandlikka qarshi kurashishda qat`iy qonunlar va siyosatlarni
Ta'limning zamonaviy transformatsiyasi
20-to’plam 1-son Iyun 2025
85
amalga oshirishlari kerak. Biroq jazolashning o`zi yetarli emas.Giyohvandlikka
qarshi kurashish jarayonida,shuningdek, profilaktik tadbirlar, reabilitatsiya
markazlari va sog`liqni saqlash xizmatlarining roli muhimdir. Jamiyatda
giyohvandlikning oldini olish,faqat yuridik chora-tadbirlar bilan cheklanib
qolmasligi kerak.Yaxshi ta`lim, xabardorlik va odamlarni muammoga qarshi
kurashish usullari bilan tanishtirish,giyohvandlikka qarshi kurashning samarali
vositalaridan birdir. Yoshlar orasida giyohvandlikka qarshi targ`ibot va o`zini tutish
ko`nikmalarini shakllantirish juda muhimdir. Giyovandlikka qarshi kurashishda eng
muhim elementlardan biri bu tibbiy yordam va reabilitatsiya jarayonidir.Giyohvand
moddalariga qaram bo`lgan shaxslar uchun psixologik yordam,davolash va
reabilitatsiya markazlari yaratish zarur.Giyohvandlarni davolash va ularni jamiyatga
qaytarish jarayoni uzoq va qiyin , ammo bu ishni amalga oshirish muhimdir.
Davolash jarayoni nafaqat dori darmonlar bilan, balki psixologik yordam,ijtimoiy
qo`llab-quvvatlash va reabilitatsiya dasturlari bilam ham to`ldirilishi kerak.
Giyohvandlikka qarshi kurashda profilaktik tadbirlarning roli juda katta. Bu
jarayonda ta`lim muassasalarining, oilaning , ommaviy axborot muassasalarining
o`rni ajralmasdir.Yoshlar orasida giyohvandlikka nisbatan ma`rifatli bo`lish va
ularni zararli odatlardan ogohlantirish muhimdir. O`zini giyohvandlikdan himoya
qilishni o`rgatish , yoshlar o`rtasida giyohvandlikning xavf-xatarlari haqida
tushuncha shakllanishi kerak. Shuningdek, ijtimoiy tarmoqlarda va ommaviy
axborot vositalarida keng targ`ibot ishlari olib borilishi lozim. Bu bilan jamiyatni
giyohvandlikka qarshi kurashga jalb qilish mumkin.Ommaviy axborot vositalari va
ijtimoiy tarmoqlar giyohvandlikka qarshi kurashda kuchli vosita bo`lishi mumkin ,
chunki ular keng auditoriyaga tezda yetib borishi mumkin. Giyohvandlikka qarshi
kurashishda xalqaro hamkorlik muhim ahamiyatga ega . Giyohvand moddalarining
savdosi va ularning noqonuniy tarqalishi global miqyosdagi muammo bo`lib , unga
qarshi kurashish faqat milliy darajada emas , balki xalqaro hamkorlik asosida amalga
oshirilishi lozim. Bu borada xalqaro tashkilotlar , jumladan Birlashgan Millatlar
Tashkiloti (BMT), Jahon sog`liqni saqlash tashkiloti (JSST) va boshqa global
tuzilmalar hamkorlikda ishlashni davom ettirishlari kerak. Giyohvandlikka qarshi
Ta'limning zamonaviy transformatsiyasi
20-to’plam 1-son Iyun 2025
86
kurashish - bu jamiyatning barcha a`zolarining mas`uliyati. Bu masala faqat
sog`liqni saqlash sohasida emas , balki ijtimoiy , iqtisodiy va siyosiy jihatdan ham
o`zgarishlarni talab qiladi. Giyohvandlikka qarshi kurashishning muvaffaqiyatli
bo`lishi uchun nafaqat qonunlar va siyosatlarni kuchaytirish , balki odamlarning
ongini shakllantirish profilaktik tadbirlarni kuchaytirish va ijtimoiy qo`llab-
quvvatlash tizimini rivojlantirish zarur . Bu borada davlat, jamiyat , ta`lim
muassasalari va xalqaro hamkorlik o`rtasidagi hamjihatlik giyohvandlikka qarshi
kurashishda muhim omil bo`ladi. Giyohvandlikka qarshi kurash davr talabi
shuningdek, jamiyat oldida turgan katta muammo hisoblanadi.Bu illatning oldini
olish uchun davlat organlari,muassasalar,nodavlat notijorat tashkilotlari,huquqni
muhofaza qilish organlari birdek samarali ish olib borishi zarur. Bu illatning oldini
olishda asosiy vazifani huquqni muhofaza qilish organlari ado etadi.Shuning uchun
mamlakatimizda giyohvandlikka qarshi kurash oyligi,qora dori tadbirlari kabi bir
qator profilaktik tadbirlar joriy etilgan bo`lib hisoblanadi.Bu illatning oldini
olishdagi asosiy muammolarga to`xtaladigan bo`lsak, yoshlarning nazoratsiz qolib
ketishi , chegaradagi e`tiborsizlik, fuqarolar orsida huquqiy ongning pastligi kabilar.
Bu illatning oldini olishda dronlardan foydalanish,ommaviy axborot vositalaridan
foydalanish,fuqarolarning huquqiy ongini yuksaltirish ko`proq foyda beradi.
ИСПОЛЬЗОВАННЫЕ ИСТОЧНИКИ:
1.
Скворцов, В.В.
(2018). Психологические аспекты вовлечения в
употребление наркотических средств. — М.: Издательство "Наука".
Гуревич, В.Л.
(2017). Наркотики и общество: социальные и правовые
последствия.
—
СПб.:
Издательство
"Юридическая
литература".
Шматко, А.С.
(2019). Психотропные вещества и их воздействие на личность.
—
Екатеринбург:
Издательство
"Уральский
университет".
Овчинников, И.И.
(2016). Вовлечение молодежи в употребление
наркотических средств: причины и последствия. — Новосибирск:
Издательство
"Сибирское
образование".
Орлов, В.П.
(2020). Проблемы наркозависимости в России и пути их решения.
— М.: Издательство "Юрист".
