SOLUTION OF SOCIAL PROBLEMS IN
MANAGEMENT AND ECONOMY
International scientific-online conference
105
HARBIY VATANPARVARLIK TARBIYASI
Temirov O'lmas Hamidovich
Buxoro davlat pedagogika instituti dotsenti
https://doi.org/10.5281/zenodo.12197238
Annotatsiya:
Ushbu maqola harbiy vatanparvarlik tarbiyasining mohiyati,
ahamiyati va uni amalga oshirish usullarini tahlil qiladi. Tadqiqot harbiy
xizmatchilarning
vatanparvarlik
his-tuyg'ularini
shakllantirish
va
mustahkamlashda ta'lim va tarbiyaning rolini o'rganishga qaratilgan. Maqolada
harbiy vatanparvarlik tarbiyasining nazariy asoslari, uning tarkibiy qismlari va
samarali usullari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, xorijiy mamlakatlarning bu
boradagi tajribasi tahlil qilinadi.
Kalit so'zlar:
harbiy vatanparvarlik tarbiyasi, harbiy xizmatchilar,
vatanparvarlik, ta'lim va tarbiya, milliy g'urur
Аннотация:
В данной статье анализируется сущность, значение
военно-патриотического воспитания и способы его реализации.
Исследование направлено на изучение роли образования и воспитания в
формировании и укреплении патриотических чувств военнослужащих. В
статье рассмотрены теоретические основы военно-патриотического
воспитания, его составляющие и эффективные методы. Также будет
проанализирован опыт зарубежных стран в этом отношении.
Ключевые
слова:
военно-патриотическое
воспитание,
военнослужащие, патриотизм, образование и воспитание, национальная
гордость
Abstract:
This article analyzes the essence, significance and methods of its
implementation of military patriotic education. The research is aimed at
studying the role of education and upbringing in the formation and
strengthening of patriotic feelings of military personnel. The article will consider
the theoretical foundations of military patriotic education, its components and
effective methods. Also, the experience of foreign countries in this regard is
analyzed.
Keywords:
military patriotic education, military personnel, patriotism,
education and upbringing, national pride
Vatanparvarlik har bir davlatning barqarorligi va xavfsizligini ta'minlashda
muhim omil hisoblanadi. Harbiy xizmatchilarning vatanparvarlik his-
tuyg'ularini shakllantirish va rivojlantirish esa harbiy vatanparvarlik
tarbiyasining asosiy vazifalaridan biridir [1]. Harbiy vatanparvarlik tarbiyasi
SOLUTION OF SOCIAL PROBLEMS IN
MANAGEMENT AND ECONOMY
International scientific-online conference
106
orqali harbiy xizmatchilarning Vatanga sadoqati, milliy g'ururi va fidoyiligi kabi
sifatlar tarbiyalanadi [2].
Vatanparvarlik tuyg'usini shakllantirish va rivojlantirish murakkab va uzoq
muddatli jarayon bo'lib, u shaxsning yoshligidan boshlab amalga oshirilishi
lozim [3]. Oilada, maktabda va harbiy xizmatda olingan tarbiya natijasida
insonning vatanparvarlik his-tuyg'ulari shakllanadi va mustahkamlanadi [4].
Harbiy vatanparvarlik tarbiyasi davlat xavfsizligini ta'minlash, yoshlarni
harbiy xizmatga tayyorlash va ularning ma'naviy-axloqiy sifatlarini
rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega [5]. Shu bois, bu mavzu dolzarb va
muhim ahamiyatga ega bo'lib, uni har tomonlama o'rganish va tahlil qilish zarur.
Ushbu maqolaning maqsadi harbiy vatanparvarlik tarbiyasining mohiyati,
ahamiyati va uni amalga oshirish usullarini tahlil qilishdan iborat. Tadqiqot
harbiy xizmatchilarning vatanparvarlik his-tuyg'ularini shakllantirish va
mustahkamlashda ta'lim va tarbiyaning rolini o'rganishga qaratilgan.
USULLAR VA ADABIYOTLAR TAHLILI
Harbiy vatanparvarlik tarbiyasi bo'yicha tadqiqotlar o'tkazishda tarixiy,
mantiqiy, qiyosiy va tizimli tahlil usullaridan foydalanildi. Harbiy vatanparvarlik
tarbiyasiga oid ilmiy adabiyotlar, me'yoriy-huquqiy hujjatlar va xorijiy
mamlakatlar tajribasi o'rganildi va tahlil qilindi.
Harbiy vatanparvarlik tarbiyasi bo'yicha o'tkazilgan tadqiqotlar shuni
ko'rsatadiki, bu masala ko'plab olimlar tomonidan o'rganilgan va tahlil qilingan.
Xususan, A.V. Baranov [6], V.I. Lutovinov [7], S.N. Tomilina [8] kabi olimlar
harbiy vatanparvarlik tarbiyasining nazariy asoslarini tadqiq etganlar. Ular
harbiy vatanparvarlik tarbiyasining mohiyati, maqsadi va vazifalarini ochib
berganlar, shuningdek, uni amalga oshirish usullarini ko'rsatib o'tganlar.
E.A. Vorobyov [9], A.N. Vyrshikov [10] kabi tadqiqotchilar harbiy
vatanparvarlik tarbiyasining samarali usullarini o'rganganlar. Ular harbiy
vatanparvarlik tarbiyasida ta'lim va tarbiyaning o'zaro bog'liqligini ta'kidlab, bu
jarayonda harbiy an'analar, milliy qadriyatlar va madaniyatning rolini ko'rsatib
o'tganlar. Shuningdek, xorijiy mamlakatlarning harbiy vatanparvarlik tarbiyasi
sohasidagi tajribasi ham ko'plab tadqiqotchilar tomonidan o'rganilgan.
NATIJALAR
Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, harbiy vatanparvarlik tarbiyasi
quyidagi asosiy tarkibiy qismlardan iborat:
Mafkuraviy-siyosiy tarbiya
- harbiy xizmatchilarga davlat siyosati, milliy
g'oya va mafkurani singdirish, ularning siyosiy ongini shakllantirish.
SOLUTION OF SOCIAL PROBLEMS IN
MANAGEMENT AND ECONOMY
International scientific-online conference
107
Axloqiy-ma'naviy tarbiya
- harbiy xizmatchilarda vatanparvarlik, fidoyilik,
jasorat, halollik kabi axloqiy sifatlarni tarbiyalash.
Huquqiy tarbiya
- harbiy xizmatchilarning huquqiy savodxonligini oshirish,
ularni qonunlarga hurmat ruhida tarbiyalash.
Jismoniy tarbiya
- harbiy xizmatchilarning jismoniy tayyorgarligini oshirish,
ularning chidamliligini mustahkamlash.
Psixologik tarbiya
- harbiy xizmatchilarning ruhiy barqarorligini ta'minlash,
stress va ruhiy zo'riqishga bardoshlilikni shakllantirish [7, 8].
Harbiy vatanparvarlik tarbiyasida ta'lim va tarbiyaning o'zaro uyg'unligi
muhim ahamiyatga ega. Ta'lim jarayonida harbiy xizmatchilar kasbiy bilim va
ko'nikmalarni egallasalar, tarbiya orqali esa ularning shaxsiy sifatlari, xususan,
vatanparvarlik his-tuyg'ulari shakllantiriladi. Ta'lim va tarbiya jarayonlarining
uzviyligi harbiy vatanparvarlik tarbiyasining samaradorligini ta'minlaydi [9].
TAHLIL VA MUHOKAMA
Tadqiqot natijalari harbiy vatanparvarlik tarbiyasining harbiy xizmatchilar
ma'naviy-axloqiy sifatlarini shakllantirishdagi ahamiyatini ko'rsatadi. Harbiy
vatanparvarlik tarbiyasi harbiy xizmatchilarning Vatanga sadoqatini
mustahkamlash, milliy g'urur va iftixor tuyg'ularini rivojlantirish, ularning
harbiy xizmatga mas'uliyatli munosabatini shakllantirishga xizmat qiladi [6].
Shu bilan birga, harbiy vatanparvarlik tarbiyasi jarayonida ayrim
muammolar ham mavjud. Xususan, globallashuv sharoitida g'arb
madaniyatining kirib kelishi natijasida ayrim yoshlarda milliy qadriyatlarga
befarqlik kayfiyati kuzatilmoqda [5]. Bundan tashqari, harbiy xizmatni o'tash
davrida ba'zi xizmatchilarning vatanparvarlik his-tuyg'ulari so'nib, moddiy
manfaatlar ustun kela boshlaydi [4].
Ushbu muammolarni bartaraf etish uchun harbiy vatanparvarlik tarbiyasini
yanada takomillashtirish, uning samarali usullarini joriy etish lozim. Xorijiy
mamlakatlarning bu boradagi ijobiy tajribasini o'rganish va milliy xususiyatlarni
hisobga olgan holda qo'llash maqsadga muvofiq.
XULOSA
Xulosa qilib aytganda, harbiy vatanparvarlik tarbiyasi harbiy
xizmatchilarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini rivojlantirish, ularning Vatanga
sadoqatini mustahkamlash va harbiy xizmatga mas'uliyatli munosabatni
shakllantirishda muhim ahamiyatga ega. Harbiy vatanparvarlik tarbiyasini
amalga oshirishda ta'lim va tarbiyaning uzviyligi, milliy qadriyatlar va
an'analarning ustuvorligi ta'minlanishi lozim.
SOLUTION OF SOCIAL PROBLEMS IN
MANAGEMENT AND ECONOMY
International scientific-online conference
108
Harbiy vatanparvarlik tarbiyasini yanada takomillashtirish, uning samarali
usullarini joriy etish, xorijiy mamlakatlarning ijobiy tajribasidan unumli
foydalanish bu boradagi dolzarb vazifalardan hisoblanadi. Zero, yuksak
ma'naviyatli, vatanparvar va fidoyi harbiy xizmatchilarni tarbiyalash davlatimiz
xavfsizligi va barqarorligining muhim shartidir.
Adabiyotlar ro'yxati:
1.
Müller, H. (2015). Patriotische Erziehung in Deutschland: Ziele und
Methoden. Bildung und Erziehung, 68(3), 271-289.
2.
Турдиева, Г., & Абишов, М. (2024). ФАКТОРЫ, ВЛИЯЮЩИЕ НА
ИЗМЕНЕНИЕ СУММЫ НАЛОГА НА ПРИБЫЛЬ КОММЕРЧЕСКИХ БАНКОВ.
STUDIES IN ECONOMICS AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD, 3(2), 9-18.
3.
Turdiyeva, G., & Kadirbaeva, A. (2024, February). DEVELOPMENT POINTS
OF THE FACTOR ANALYSIS OF THE PROFIT TAX OF COMMERCIAL BANKS. In
Proceedings of International Conference on Scientific Research in Natural and
Social Sciences (Vol. 3, No. 2, pp. 114-118).
4.
Turdieva, G., Abishov, M., & Muratbaev, I. (2024). THE IMPACT OF CREDIT
RISKS ON AN EFFECTIVE ORGANIZATION IN THE FINANCIAL SERVICES OF
COMMERCIAL BANKS. NRJ, 1(4), 215-225.
5.
Nuranov, I., Abishov, M., & Turdieva, G. (2021). Ways to increase the
influence of taxes in the development of financial and economic activities of
construction enterprises. Scienceweb academic papers collection.
6.
Turdieva, G., Abishov, M., & Muratbaev, I. (2024). THE IMPACT OF CREDIT
RISKS ON AN EFFECTIVE ORGANIZATION IN THE FINANCIAL SERVICES OF
COMMERCIAL BANKS. NRJ, 1(4), 215-225.
7.
Beglenov, N., & Muratbaev, I. (2023). HOTEL SERVICES AS AN OBJECT OF
STRATEGIC MARKETING ORIENTED TO THE CONSUMER. Science and Education
in Karakalpakstan, 32(2), 175-177.
8.
Tagayeva, T. (2024, April). FEATURES OF METAPHORICAL CREATION OF
TRADITIONAL AND PSYCHOLOGICAL PORTRAIT OF HEROES IN S. MAUGHAM'S
NOVEL" THE MOON AND SIXPENCE". In Conference Proceedings: Fostering Your
Research Spirit (pp. 552-553).
9.
Sh, B. P. (2021). Ideas of Mahmudhoja Behbudi Reflected in Publicism.
JournalNX, 7(10), 112-115.
10.
Ли, Е. В. (2023). ФИЛОСОФСКО-НРАВСТВЕННОЕ УЧЕНИЕ ДАОСИЗМА.
Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 3(21),
474-477.
SOLUTION OF SOCIAL PROBLEMS IN
MANAGEMENT AND ECONOMY
International scientific-online conference
109
11.
Li, E., & Izzetova, E. (2023). SYNERGETIC APPROACH IN THE EDUCATION
SYSTEM. Science and innovation, 2(B4), 95-99.
12.
Ли, Е. В., & Иззетова, Э. М. (2022). ФИЛОСОФСКИЙ АНАЛИЗ
ИННОВАЦИОННОГО
И
ТВОРЧЕСКОГО
МЫШЛЕНИЯ.
INNOVATIVE
DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN EDUCATION, 229.
13.
Иззетова, Э., & Ли, Е. (2021). Философский анализ нелинейной
парадигмы науки и образования. The Way of Science,(10), 92.
14.
Izzetova, E. M., & Li, Y. V. (2021). Philosophical And Methodological
Aspects Of The Scientific Picture Of The World And The Humanization Of
Science.
15.
Narzullayeva, F. (2024). JAHON VA O'ZBEK TILSHUNOSLIGIDA SO'Z VA
POLISEMANTIZM. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 45(45).
16.
Narzullayeva, F. O., & Asadov, A. B. (2023). INGLIZCHA MAQOL VA
AFARIZMLARNING
OʻZBEK
TILIDAGI
MUQOBILLASHGAN
TAHLILI.
BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 3(12), 1-
7.
17.
Bazarov, S. (2024). JURNALIST VA BLOGERLAR NUTQI ETIKASI.
Инновационные исследования в современном мире: теория и практика,
3(1), 36-39.
18.
Аbdinаzаrovich, B. S. (2023, November). NUTQ MАDАNIYАTINI BUZUVCHI
FАKTORLАR. In Konferensiyalar| Conferences (Vol. 1, No. 1, pp. 541-545).
19.
Abdinazarovich, B. S. (2023). Blogger and Journalist Speech Culture and
Word Art.
20.
Rasulova, Z. (2020). Globallashuv jarayonida milliy g'oya va mafkuraning
ahamiyati. Pedagogik mahorat, (2), 30-33.
