Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Journal home page:
https://inscience.uz/index.php/socinov/index
An integrated and innovative integrated and innovative
approach to teaching numbers to improve the
mathematical literacy of primary school students
Mohinur SAIDOVA
1
, Sarvinoz FAYZULLAYEVA
2
Pedagogical institute of Bukhara state university
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received February 2021
Received in revised form
28 February 2022
Accepted 15 March 2022
Available online
25 April 2022
The article describes the modern approach to teaching
numbers to primary school students, enriching their
understanding of numbers and increasing students’
mathematical literacy through integrated and innovative
methods of teaching numbers. The advantages of using modern
teaching technologies and interactive methods in improving the
mathematical literacy of primary school students are reflected.
2181-
1415/©
2022 in Science LLC.
https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol3-iss2-pp
This is an open access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)
Keywords:
integration,
innovation,
information technology,
numbers,
multimedia,
modern approach,
interactive methods,
didactic games.
Boshlan
g‘
ich sinf
o‘
quvchilarining matematik savodxonligini
o‘
stirishda raqamlarni
o‘
rgatishning integratsion va
innovatsion yondashuvi
ANNOTATSIYA
Kalit so‘zlar
:
integratsiya,
innovatsiya,
axborot texnologiyalari,
raqamlar,
multimedialar,
zamonaviy yondashuv,
interfaol metodlar,
Maqolada boshlan
g‘
ich sinf
o‘
quvchilariga raqamlarni
o‘
rgatishda zamonaviy yondashish, sonlar haqidagi tasav-
vurlarini boyitish hamda sonlarni
o‘
rgatishning integratsion va
innovatsion usullari orqali ularning matematik savodxon-
liklarini
o‘
stirish haqida yoritilgan. Boshlan
g‘
ich sinf
o‘
quvchi-
larining matematik savodxonligini
o‘stirishda zamonaviy ta’lim
1
associate professor, Theory of Primary Education and methodology department, Pedagogical institute of
Bukhara state university, Bukhara, Uzbekistan
2
1st stage master, Pedagogical institute of Bukhara state university, Bukhara, Uzbekistan
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
119
didaktik
o‘
yinlar.
texnologiyalari va interfaol usullardan foydalanishning afzal-
liklari aks etgan.
Интеграционный
и
инновационный
подход
к
обучению числам для повышения математической
грамотности учащихся начальных классов
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова:
интеграция,
инновации,
информационные
технологии,
числа,
мультимедиа,
современный подход,
интерактивные методы,
дидактические игры.
В статье рассматриваются современные подходы к
обучению чисел младших школьников, обогащению их
представлений о числах, повышению математической
грамотности
учащихся
за
счет
целостных
и
инновационных методов обучения чисел. Отражены
преимущества использования современных технологий
обучения и интерактивных методов в повышении
математической
грамотности
учащихся
начальных
классов.
O‘
zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29-
apreldagi “O‘
zbekiston
Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030
-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash
t
o‘g‘risida”gi
5712-son Farmonida 2030-yilga kelib PISA xalqaro dastur reytingida
jahonning birinchi 30ta il
g‘or mamlakatlari qatoriga kirishiga erishish hamda xalq ta’limi
tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish asosida
o‘
quvchilarning
o‘
qish, matematika va tabiiy y
o‘
nalishdagi fanlardan savodxonlik
darajasini baholashga y
o‘naltirilgan ta’lim sifatini baholashning milliy tizimini yaratish
vazifalari belgilangan. Shuningdek konsepsiya doirasida
o‘
quvchilarning tanqidiy va
ijodiy fikrlash,axborotni mustaqil izlash,tahlil qilish kompetensiyalari va malakalarining
rivojlanishiga alohida ur
g‘
u berishni hisobga olgan holda,zamonaviy innovatsion iqtisodi-
yot talablariga javob beradigan umumta’lim dasturlari va yangi davlat ta’lim standar
t-
larini joriy etish,
o‘
quvchilarning bilim darajasini baholashda xalqaro PISA,TIMSS,PIRLS
va boshqa dasturlarda doimiy ishtirok etish nazarda tutilgan.
PISA (Program for International Student Assessment)
–
15 yoshli o‘quvchilarning
o‘qish, matematika va t
abiiy fanlardan savodxonlik darajasini baholash dasturi
hisoblanadi.
PIRLS (Progress In International Reading Literacy Study)
–
4-
sinf o‘quvchilarining
o‘qish savodxonligini baholash dasturi. Ushbu xalqaro tadqiqot boshlang‘
ich sinf
o‘quvchilarining o‘qib tushunish ko‘nikmalarini rivojlanganlik darajasini xalqaro
miqyosda taqqoslaydigan o‘qish va o‘qiish jarayonini yaxshilashga xizmat qiladigan
xalqaro baholash dasturi hisoblanadi.
TIMSS (Trends in International mathematics and science study) 4-8-
sinf o‘quvchi
-
larining matematika va tabiiy fanlar bo‘yicha fanlardan o‘zlashtirish darajasini baholash
dasturi bo‘lib, ushbu tadqiqot har 4 yilda 1 marotaba o‘tkaziladi. O‘zbekiston TIMSS, PISA,
PIRLS kabi tadqiqotlarda ishtirok etib, rivojlangan mamlakatlar tajribasini qo‘llagan
holda ularning natijalari bilan taqqoslab, o‘z ta’lim sifatini oshirishga erisha oladi
deyishimiz mumkin.
Ushbu tadqiqotlarni dars jarayonida qo‘llash dars samaradorlig
ini oshirish bilan
birga O‘zbekiston ta’lim sistemasining jahon ta’lim standartlariga javob bera oladigan
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
120
raqobatbardosh bo‘la olishini ta’minlaydi.
Ushbu natijaga bir kun yoki bir yilda erishish
imkonsiz, ammo sekinlikda, oddiydan murakkabga tomon harakatlanib, prinsipial
yondashish talab etiladi. Bu boshlan
g‘ich sinf o‘quvchilaridan ham alohida jonkuyarlik,
fidoyilik hamda mas’uliyat talab etadi. Har bir boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi ushbu
tadqiqotlardan xabardor bo‘lish bilan birga darslari jarayonida qo‘llay olishi zarur.
Buning uchun boshlan
g‘ich sinf o‘qituvchilariga ushbu tadqiqotlar borasida seminarlar,
darslar olib borilishi kerak, mening nazarimda. Chunki boshlan
g‘
ich sinflar bu tadqiqot-
larning asosi hamda tadqiqotlar natijaga erishishida poydevor hisoblanadi.
PISA, PIRLS, TIMSS tadqiqotlari jahon talabiga javob beradigan ta’limga erishish
bilan birga yoshlarning matematik savodxonligini oshirish, dunyoqarashini o‘stirish,
ularni kreativ fikrlaydigan, keng mushohada yurita oladigan, kelajagini belgilay oladigan
chinakam zamonaviy yoshlar bo‘lib yetishishiga xizmat qiladi.
Ushbu tadqiqotlarni boshlan
g‘
ich sinflarda oddiy tushunchalar hamda elementar
bilimlarda qo‘llashdan boshlash kerak deb hisoblayman. Xususan boshlang‘ich sinf o‘quv
-
chilarining raqamlash davrini oladigan bo‘lsak, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari maktabga
qadam qo‘yganda eng yaxshi egallagan bilimi bu raqamlar bo‘ladi. Ular raqamlarni
eshitib o‘rganadilar va yaqinlari ko‘magida raqamlar belgisini yodlab oladilar. Bunda u
lar
uning qanday hosil bo‘lishi, raqamlar hayotda nima uchun xizmat qilishini tushunib
yetmaydilar. Shu tushunmay bilib olgan bilimlarini boshlan
g‘ich sinf o‘qituvchisi qiziqarli
qilib tushuntirishlari kerak bo‘ladi. Raqamlarning paydo bo‘lishini ertakona
qilib,
ularning nimaga xizmat qilishini muammoli vaziyat tarzida hamda kompetensiyaviy
yondashuvda xalqaro baholash tadqiqotlari topshiriqlari asosida o‘yinlar tarzida
yetkazish mumkin. Bundan tashqari darslikdagi o‘quv topshiriqlaini bajarib borish
davomi
da turli xildagi interfaol metodlar, didaktik o‘yinlar hamda hozirgi zamon talabi
bo‘lib kelayotgan zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish o‘rganilayotgan
bilimlarni o‘quvchiga tezroq, qiziqarliroq va tushunarli yetkazishga xizmat qiladi. Shunda
dars samaradorligi ham oshadi, o‘qituvchining salohiyati kengayadi, o‘quvchilarning
matematik savodxonligi o‘sishiga xizmat qiladi. Raqamlar tushunchasiga ko‘proq urg‘
u
berish kerak, mening nazarimda. Oddiy bilimlar zamirida aslida juda katta falsafa va
bu
yuk ishlarga ishora bo‘ladi. Xususan, raqamlardan va ular ishtirokidagi topshiriqlardan
har bir darsda foydalanish o‘quvchilarning matematik savodxonligini o‘stirishda
poydevor bo‘lib xizmat qiladi. Avvalo, matematik savodxonlik va uni o‘stirish haqida
to
‘xtalsak:
Matematik savodxonlik
–
bu shaxsning hayotiy vaziyatlarda matematik mulohaza
yurita olish, yuzaga kelgan muammoni matematika fani orqali ifodalay olish, muammoni
matematik hal etish va talqin qilish, baholashda foydalana olish xususiyati yoki
qobiliyatidir. Matematik savodxonlik 8 y
o‘
nalish asosida k
o‘
nikmalarni baholaydi:
1.
Tanqidiy fikrlash orqali;
2.
Tahlil qilish va tadqiqot orqali baholash;
3.
Kreativlik va ijodkorlik bo‘yicha baholash;
4.
Tashabbuskorlik, qat’iylik, mustaqillik yuzasidan baholash;
5.
Ma’lumotlardan foydalana olish bo‘yicha baholash;
6.
Tizimlashtirilgan fikrlash bo‘yicha baholash;
7.
Muloqot qila olish yuzasidan baholash;
8.
Mulohaza yuritish malakasi yuzasidan baholash.
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
121
O‘quvchilarning matematik savodxonliklarini o‘stirish uchun PISA xalqaro
baholash dasturining topshiriqlaridan foydalanish belgilangan bilimlarni egallashning
zamonaviy yondashuvi hisoblanadi. Ta’kidlash joizki, PISA dasturi topshiriqlarini ishlash
o‘quvchidan aynan bir olingan bilim, malaka va ko‘nikmalarni talab qilmaydi.
Ammo
o‘rganilgan bilimlarni hayotiy vaziyatlarda qo‘llashni amalga oshiradi. Demak, ushbu
tadqiqotlar bizga o‘rganilgan bilimlarning hayotdagi natijaviyligini aks ettiradi. Masalan,
boshlang‘ich sinflarda raqamlash davriga e’tibor qarataylik. Boshlang‘ich sinf
o‘
quvchilariga raqamlar tushunchasini shakllantirish uchun,avvalo, ularga ehtiyoj
uyg‘otish talab etiladi. Bunda o‘qituvchi turli savollar orqali raqamlarga murojaat qiladi.
Bunda sanoq sonlarga, sanashga olib boradigan amaliy ishlar qilinadi. Shundan keyin
ularning paydo bo‘lishi haqida ertakdan foydalanish mumkin. Mana shu paytda turli
xildagi PISA topshiriqlarini qo‘llash orqali biz kompetensiyaviylikka erishamiz.
Har bir mulohazaning to‘g‘ri, ba’zan to‘g‘ri va hech qachon to‘g‘
ri emasligini
belgilang.
Mulohaza
Har doim
to‘g‘ri
Ba’zan
to‘g‘ri
Hech
qachon
Har bir son o‘zidan oldingi songa 1 ni qo‘shib hosil
qilinadi.
Sondan bitta oldingi va bitta keying son uning
qo‘shnilari bo‘ladi.
7 soni 6 sonidan oldin keladi.
Raqam va son
tushunchalari bir xil ma’no beradi.
4 tangaga 1 ta daftar 1 ta ruchka oldim. Daftar va
ruchkaning qiymati bir xil.
Bunday topshiriqlarda aslida xato javob yo‘q, ya’ni o‘quvchi tamnlagan javob xato
hisoblanmaydi. Xalqaro
tadqiqotlarning ham maqsadi shunday: O‘quvchilarning bilim
darajasi baholanadi, har qanday javob xato hisoblanmaydi.
Boshlan
g‘ich sinf o‘quvchilariga raqamlarni o‘rgatishda turli xil didaktik o‘yinlar
hamda usullardan foydalanish mumkin.
Raqamlarni
o‘
rgatish bosqichlari:
•
Hayotiy rasmlar va misollar keltiriladi;
•
Turli modellar va grafik ko‘rinishlar beriladi;
•
Raqamning belgisi,ifodalanishi,atalishi va yozilishi ko‘rsatiladi;
•
Raqamlar haqida qiziqarli she’rchalar aytiladi.
O‘quvchilar raqamlarning hayotdagi shakllarini o‘xshatishlar asosida topishlari
mumkin. Masalan:
1 soni
–
qopqoqli ruchka, bayroqning soyasi, to‘g‘
ri belgisi;
2 soni
–
o‘roq, oqqush;
3 soni
–
uchib ketayotgan turnalar;
4 soni
–
chaqmoq;
5 soni
–
o‘rdak;
6 soni
–
dumi bilan daraxtda teskari osilib turgan maymun;
7 soni
–
ketmon;
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
122
8 soni
–
qiz bolalar lentasi,2 ta kulcha, ko‘zoynak;
9 soni
–
maymunning daraxtda dumini osiltirib turishi;
0 soni
–
tuxum.
Har bir raqamni o‘rgatish davomida undan keyin raqam mavjudligiga ishora
bo‘lishi lozim. Masalan 4 soni va raqamini o‘rgatish davriga nazar solaylik:
Avvalo, o‘tilgan 3 soni haqidagi bilimlarimizni mustahkamlaymiz:
Doiralarni yuqoridan pastga qarab sanang.
Endi predmetlar va modellar yordamida 4 sonini
og‘zaki tushuntiramiz. 4 soni bilan bog‘liq ma’lumotlar bilan
keltiramiz:
–
4 ta fasl;
–
4 baho;
–
4 soat;
–
qozonning 4 ta qulog‘i;
–
stulning 4 oyog‘i…
Yulduzchalar nechta?
Bo‘sh katak nimani bildiradi?
Yulduzchalar sonini sanang. Ular
nechtaga ko‘paydi?
Raqamning yozilishini o‘rganamiz. Bunda bizga
quyonchalar yordam berishadi:
Qalamni ol, bo‘l uchqur,
Xato yozma sergak tur.
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
123
Pastga qarab sekin yur,
Uyga o‘xshash burchak qur.
Endi raqamlar yuzasidan o‘rganilgan
bilimlarda kompetensiyaviylikka erishish
hamda o‘quvchilarning kreativ fikrlashlarini o‘stirish uchun topshiriqlar berish mumkin
bo‘ladi.
Masalan 4 sonini hayotda qayerda uchratish mumkinligi haqida muammoli
vaziyat hosil qilinadi.
O‘quvchilarga rasm ishla
sh topshiriladi, bunda boshqa fanlar bilan
integratsiyaga erishiladi. Tabiat hodisalaridan biri
–
chaqmoqning 4 soniga o‘xshashi
isbotlanadi va muammo o‘z yechimini topadi.
4
Har bir sonning hosil bo‘lishi va uning tarkibini o‘rgatishda 2 ta tushunchani
farqlash lozim.
“…sonini hosil qilish uchun…” va “…bu…” tushunchalarini farqlay olgan o‘quvchi
sonlar tarkibi va uning hosil qil
inishida xatolikka yo‘l qo‘ymaydi.
Sonning tarkibini aytishda “…bu…” tushunchasidan foydalanish mumkin.
Masalan:7 soni bu:
1 va 6; 2 va 5; 3 va 4; 4 va 3; 5 va 2; 6 va 1; 7 va 0
Endi” 7 sonini hosil qilish uchun” tushunchasi haqida:
O‘zidan oldingi songa 1 ni qo‘shish orqali 7 soni hosil qilinadi: 6+1=7
Sonning tarkibini o‘rgatishda faqat yodlash emas, balki ko‘rsatmali vositalardan
foydalanish mumkin.
Masalan 5 sonining tarkibini o‘rganamiz:
Uyimizning tomida 5 yashaydi.
0 ning do‘sti 5
3
ning do‘sti 2
1 ning do‘si 4
4 ning do‘sti 1
2 ning do‘sti 3
5 ning do‘sti 0
0
5
1
4
2
3
3
2
4
1
5
0
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
124
Raqamlarni o‘rgatish hamda ularni mustahkamlash davomida turli xildagi interfaol
metod va didaktik o‘yinlar, qolaversa,
zamonaviy axborot texnologiyalar (multimedia
vositalari, video topshiriqlar, audio topshiriqlar) dan foydalanish mumkin. Quyida shu
o‘yinlarga misollar berilgan:
“Tartibsiz raqamchalar”
Ushbu o‘yinni elektron doskada ko‘rsatgan holda yoki ko‘rgazma tarzda rasmlar
orqali olib borish mumkin.
Bunda do‘kon yoki muzlatkichning bo‘sh holati va mahsulotlar
bilan to‘ldirilgan holati ko‘rsatiladi. So‘ng undagi mahsulotlar raqamlanadi. Ushbu
mahsulotlarni tartib bilan tezlikda o‘zining o‘rniga joylashtirish kerak bo‘ladi. Keyin
boshida mahsulotlar bilan to‘la holda ko‘rsatilgan holati bilan solishtiriladi.
Bu o‘yin o‘quvchini tartibli bo‘lish bilan birga diqqatini oshirishga xizmat qiladi,
raqamlar tartibi ham mustahkamlanadi.
“Chaqqon barmoqchalar”
Ushbu o‘yin o‘quvchilarning sezgirligini oshiradi, chaqqon harakat qilishga
undaydi.Qolaversa, barmoqlar qancha ko‘p harakatlansa, miya ham rivojlanaveradi.
O‘qituvchi raqamlarni aytadi va o‘zi ham barmoqlarida ko‘rsatib boradi.
O‘quvchilar ham aytilgan raqamni aytib ko‘rsatadilar. O‘yin davomida o‘qituvchi raqam
aytadi, lekin barmoqlarida boshqa raqamni ko‘rsatadi.O‘yin shu tarzda davom etadi.
“Mimika
-
pantomimika”
Bu o‘yin bevosita tana a’zolari bilan bog‘liq holda olib boriladi. Bunda o‘quvchil
ar
diqqatli va ser
g‘ayrat bo‘lishlari talab etiladi.
Yuz qiyofasi raqamlab chiqiladi.
1-
o‘ng qosh
6-
o‘ng yuz
2-chap qosh
7-chap yuz
3-
o‘ng ko‘z
8-
og‘iz
4-
chap ko‘z
9-
o‘ng quloq
5-burun
10-chap quloq
Xulosa qilib aytganda,
boshlangʻich sinflarda raqamlarga oʻrgatish davri juda ham
muhim davr sanaladi. Bu davrda faqatgina raqamlarning yozilishi, hosil qilinishi va
oʻqilishi bilan cheklanmay, turli integratsion va innovatsion usullardan foydalanish
oʻquvchilarning dunyoqarashini kengaytirish va kreativ fikrlashlarini oʻstirishga va
matematik savodxonligini oshirishga xizmat qiladi.Raqamlarni oʻrgatish boʻyicha bilim
-
larni nafaqat nazariy, balki amaliy va kompitension tarzda egallashga oʻrgatish asosida
boshqa matematik bilimlarni egallashda zamin tayyorlanadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROʻYXATI:
1.
Azizxodjayeva
N.N. O‘quv jarayonining samaradorligini oshirishda pedagogik
texnologiyalar.
–
T.:2007.
2.
Амонов
У.С. Научный подход А
.
Фитрата к пословицам
//
Современные
тенденции развития науки и технологий. –
2016.
–
С. 5.
3.
Amonov U.S.
O‘qish darslarida maqol janridan foydalanish usullari va ahamiyati
:
DOI: 10.53885/edinres.
2021.53. 34.124 US Amonov, BuxDU filologiya fanlari bo ‘yicha
falsafa doktori (PhD) M.Q.
Salohiddinova, BuxDU boshlang ‘ich ta’lim 2
-bosqich talabasi
//
Научно
-
практическая
конференция
.
–
2022.
4.
Amonov U.S., Saparova S.R. The mother tongue textbook of the primary school in
elbek's interpretation // ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research
Journal.
–
2021.
–
Т
. 11.
–
№. 6. –
С
. 403
–
407.
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
125
5.
O. R.Avezov. Mental Status and Behavioral Reactions in Emergency and Extreme
Emergencies. American journal of social and humanitarian research 3 (No. 1), 546-550
6.
O.R. Avezov. Ekstremal vaziyatlarda
oilaga psixologik xizmat ko‘rsatish
amaliyoti. Pedagogik mahorat 3 (No. 13), 145-150.
7.
O.R. Avezov. Ekstrennaya psixologicheskaya pomosh v ekstremalnix situatsiyax.
Vestnik integrativnoy psixologii 4 (No. 21), 34-37.
8.
Adizova Nigora, Adizova Nodira. Alisher Navoiyning tibbiy qarashlari. Conferences.
9.
Nigora Adizova Baxtiyorovna. 3-4-
sinf ona tili darslarida qoʻllanadigan tayanch
kompetensiyalar. Journal of Advanced Research and Stability. Volume: 02 Issue: 01 | 2022.
10.
Adizova Nigora Bakhtiyorovna. The Arrival of Great, Child and Khan Images in
Interesting. European journal of life safety and stability (ejlss). www.ejlss.indexedresearch.org
Volume 14, 2022.
11.
Rakhmonovich, Adizov Bakhtiyor, and Adizova Nodira Bakhtiyorovna.
“
Microtoponyms formed on Different bases in Bukhara District
”
. Middle European
Scientific Bulletin 10 (2021).
12.
Bakhtiyorovna, Nodira Adizova.
“
Place Names and Related Concepts Study
”
.
European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630) 14 (2022): 153-157.
13.
Rakhmonovich, Adizov Bakhtiyor, and Nodira Adizova Bakhtiyorovna.
“
Linguistic classification of toponyms of Bukhara DISTRICT
”
. Emergent: Journal of
Educational Discoveries and Lifelong Learning (EJEDL) 2.09 (2021): 1-
14.
Safarov F.S. et al. The effect of a tissue biostimulator on embryonic and post-
embryonic development of lambs // Uchen. Zap-azerb. sel'.-khoz-Inst. Ser. zhivot.
–
1970.
–
№. 2. –
С
. 38
–
41.
15.
Safarov F.S. et al. Effect of a tissue biostimulator on the embryonic and post-
embryonic development of lambs // Ucen. Zap. Azerbajdzan. sel'skohoz. Inst., Ser. vet.
–
1969.
–
№. 4. –
С
. 69
–
72.
16.
Сафаров, Феруз Сулаймонович. “Фонетический строй языка и
взаимообусловленность национальной музыки”
. Science and Education 3.3 (2022):
1072
–
1081.
17.
Hayitov H.A. Sharq mumtoz adabiyotida ohang talqini //
Мировая наука. –
2019.
–
№. 8. –
С. 3
-5.
18.
Hayitov H.A. Qushlarga ibrat-hazrati xizr! //
Интернаука. –
2020.
–
№. 12
-3.
–
С. 72–
73.
19.
Hayitov H.A. Literary influence and artistic image //
Экономика
и
социум
.
–
2019.
–
№. 8. –
С
. 11
–
14.
20.
Saidova M. Educate students by solving textual problems //European Journal
of Research and Reflection in Educational Sciences Vol.
–
2019.
–
Т
. 7.
–
№. 12.
21.
Saidova M.J. Methods and Importance of Using Innovative Technologies in
Learning Concenter “Decimal” at Teaching Process of Math in Primary Schools //
www.auris-verlag.de.
–
2017.
22.
Saidova Mohinur Jonpulatovna, Ibrahimova Mohichehra Furkat Qizi. An
integrated approach to the use of pedagogical technologies in primary school
mathematics // Middle European Scientific Bulletin. Volume 8, January 2021, 174
23.
Saidova G.E, Roziyeva Z.S. Methods for improving the system of assessing
pupils 'knowledge based on the qualitological approach. Academicia: An International
Multidisciplinary Research Journal https: //saarj.com.2020. 321-326.
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
3
№
2 (2022) / ISSN 2181-1415
126
24.
Saidova G.E. The situation of free choice in mathematics lessons in primary
school // Bulletin of science and education.
–
2019.
–
No. 7-3 (61).
25.
Sayfullaeva N.B., Saidova G.E. Improving the effectiveness of classes using
interactive methods in primary education // Scientific journal.
–
2019.
26.
Джураева
С.Н., Дустова
Д.С. Способы воспитания личных качеств у
студентов педагогической специальности //
Academy.
–
2019.
–
№. 6 (45). –
С. 96–
98.
27.
Дустова
Д.С., Каримова
Д.Э. Формирование у младших школьников
текстовых умений на уроках русского языка //
innovation in the modern education
system.
–
С. 69.
28.
Дустова
Д.С. и др. О педагогическом мастерстве //
european research.
–
2020.
–
С. 132–
134.
29.
Maftuna U. (2021). Artistic interpretation of scientific achievements in the
novel
“
Signs of the End Times
”
by Chingiz Aitmatov. Middle European Scientific Bulleti.
