SCIENCE AND INNOVATION IN THE
EDUCATION SYSTEM
International scientific-online conference
129
UMUMIY OʻRTA TAʼLIM MUASSASASI RAHBARLARINI
MALAKASINI OSHIRISH TIZIMI
Ismoilova M.T.
Oriyental
universiteti magistura bosqichi talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.15790767
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari rahbarlarining malakasini oshirish
tizimini takomillashtirish zamonaviy ta’lim sifatini oshirish va samarali
boshqaruvni yo‘lga qo‘yishning muhim omillaridan biridir. Rahbarlarning kasbiy
rivojlanishi pedagogik jarayonni samarali boshqarish, ilg‘or ta’lim metodlarini
joriy etish hamda raqamli texnologiyalarni ta’limga tatbiq etish imkonini
yaratadi.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida sifatli ta’limni ta’minlash va boshqaruv
samaradorligini oshirish – bugungi kundagi ustuvor vazifalardan biridir. Ta’lim
sifati bevosita muassasa rahbarlarining kasbiy malakasi, boshqaruv qobiliyati va
innovatsion yondashuvlariga bog‘liq. Shu sababli, rahbarlarning malakasini
oshirish tizimini takomillashtirish ta’lim tizimini rivojlantirishning muhim sharti
hisoblanadi.
Ta’lim sifatini oshirishning asosiy omillari:
Pedagogik jarayonni samarali boshqarish – rahbar o‘qituvchilar faoliyatini
tahlil qilish va ta’lim jarayonining sifatini nazorat qilish ko‘nikmalariga ega
bo‘lishi kerak.
Ilg‘or pedagogik metodlarni joriy etish – innovatsion ta’lim usullaridan
foydalanish o‘quvchilarning bilimi va ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat
qiladi.
O‘qituvchilar malakasini oshirishni rag‘batlantirish – rahbarlar doimiy
ravishda pedagoglarni zamonaviy o‘qitish metodikalariga o‘rgatishi zarur.
Ta’lim natijalarini tahlil qilish va monitoring qilish – o‘quvchilarning
o‘zlashtirish darajasi, pedagoglarning samaradorligi hamda ta’lim jarayonining
sifatini muntazam baholab borish lozim.
Boshqaruv samaradorligini oshirishning yo‘llari:
Raqamli boshqaruv tizimlarini joriy etish – ta’lim muassasasining barcha
jarayonlarini elektron platformalar orqali yuritish samaradorlikni oshiradi.
Strategik rejalashtirish va maqsadli menejment – har bir ta’lim muassasasi
aniq maqsadlarga yo‘naltirilgan rejalashtirish tizimini ishlab chiqishi kerak.
Resurslardan samarali foydalanish – moddiy va intellektual resurslarni
oqilona taqsimlash orqali ta’lim jarayonini takomillashtirish.
SCIENCE AND INNOVATION IN THE
EDUCATION SYSTEM
International scientific-online conference
130
Kuchli liderlik va jamoa boshqaruvi – rahbarlarning boshqaruv va liderlik
qobiliyatlari ta’lim muassasasining umumiy rivojlanishiga katta ta’sir ko‘rsatadi.
O‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun qulay ta’lim muhitini yaratish
Innovatsion ta’lim muhitini shakllantirish, zamonaviy jihozlar va
texnologiyalardan foydalanish.
O‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun ijodiy va intellektual rivojlanish
imkoniyatlarini kengaytirish.
Psixologik qulay muhit yaratish orqali o‘quvchilarning motivatsiyasini
oshirish.
Ta’lim sifati va boshqaruv samaradorligini oshirish natijalari
O‘quvchilarning bilim darajasi va kreativ fikrlash qobiliyati oshadi.
Ta’lim muassasasi xalqaro standartlarga moslashadi.
Rahbarlar innovatsion yondashuvlar orqali samarali boshqaruv tizimini
yaratadi.
Ta’lim jarayonining raqamlashtirilishi va avtomatlashtirilishi boshqaruv
samaradorligini oshiradi.
Ta’lim sifati bevosita rahbarlarning boshqaruv qobiliyatiga bog‘liq bo‘lib, bu
jarayonda strategik rejalashtirish, samarali menejment va resurslarni oqilona
taqsimlash muhim o‘rin tutadi. Zamonaviy rahbarlar ta’lim muassasalarida
innovatsion va ijodiy muhit yaratish orqali o‘qituvchilar va o‘quvchilarning
rivojlanishiga ko‘maklashishi lozim. Shu bilan birga, huquqiy va moliyaviy
savodxonlik, ilg‘or pedagogik yondashuvlarni joriy etish ham boshqaruv
samaradorligini oshirishda muhim omillardan biri hisoblanadi.
Ta’lim muassasalarida boshqaruv jarayonlarini optimallashtirish va ta’lim
sifatini oshirish uchun rahbarlarning uzluksiz o‘qitilishi hamda xalqaro
tajribalar asosida malaka oshirish dasturlarini ishlab chiqish zarur. Natijada,
o‘quvchilarning bilim sifati, ta’lim jarayonining samaradorligi va innovatsion
ta’lim muhitining shakllanishi ta’minlanadi. Shu sababli, ta’lim tizimi
rahbarlarini rivojlantirish nafaqat muassasalar samaradorligini oshirish, balki
jamiyatning umumiy intellektual va iqtisodiy taraqqiyotiga ham ijobiy ta’sir
ko‘rsatadi.
Zamonaviy ta’lim tizimida samarali boshqaruvni tashkil etish rahbarlarning
kasbiy malakasi va menejerlik qobiliyatlariga bog‘liq. Shu bois umumiy o‘rta
ta’lim muassasalari rahbarlarining malakasini oshirish tizimini takomillashtirish
ta’lim sifatini yuksaltirish va strategik rivojlanishni ta’minlashda muhim o‘rin
tutadi.
SCIENCE AND INNOVATION IN THE
EDUCATION SYSTEM
International scientific-online conference
131
Ta’lim muassasalarida ilg‘or boshqaruv mexanizmlarini joriy etish uchun
rahbarlar zamonaviy pedagogika, innovatsion texnologiyalar va raqamli
boshqaruv tizimlari bo‘yicha chuqur bilimga ega bo‘lishi zarur. Shu bilan birga,
ta’lim jarayonida sifat monitoringi, samarali resurs taqsimoti va o‘qituvchilar
hamda o‘quvchilar uchun qulay muhit yaratish rahbarlarning kasbiy rivojlanish
darajasiga bog‘liq.
Malaka oshirish tizimining uzluksizligi va amaliyotga yo‘naltirilganligi
ta’lim muassasalarining samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Innovatsion
boshqaruv yondashuvlarini keng joriy etish, xalqaro tajribalardan foydalanish va
raqamli texnologiyalarni ta’lim jarayoniga tatbiq etish ta’lim tizimining barqaror
rivojlanishini ta’minlaydi. Shu sababli, rahbarlarning doimiy o‘qitilishi va kasbiy
bilimlarini yangilab borishi nafaqat alohida muassasalarning rivojlanishi, balki
ta’lim tizimining umumiy yuksalishiga ham zamin yaratadi.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida sifatli ta’limni ta’minlash va boshqaruv
samaradorligini oshirish uchun rahbarlarning kasbiy malakasini doimiy
ravishda rivojlantirish zarur. Malaka oshirish tizimining takomillashtirilishi
natijasida ta’lim sifati oshib, muassasalarda innovatsion va strategik boshqaruv
tizimlari shakllanadi. Ta’lim rahbarlari ilg‘or menejment usullaridan
foydalangan holda muassasalarning samarali faoliyat yuritishini ta’minlab,
pedagoglar va o‘quvchilar uchun qulay sharoit yaratish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Ta’lim sifati va boshqaruv samaradorligini oshirish natijasida quyidagi
ijobiy o‘zgarishlar kuzatiladi:
Ta’lim muassasalari samaradorligi ortadi – strategik rejalashtirish,
resurslarni oqilona taqsimlash va samarali boshqaruv orqali muassasalar
barqaror rivojlanadi.
Pedagogik jarayon sifat jihatdan yaxshilanadi – o‘qituvchilarni qo‘llab-
quvvatlash, ularning kasbiy rivojlanishini rag‘batlantirish va zamonaviy
metodikalarni joriy etish natijasida darslarning sifati oshadi.
O‘quvchilarning bilim darajasi va natijalari yaxshilanadi – innovatsion
yondashuvlar, zamonaviy ta’lim texnologiyalari va samarali boshqaruv
natijasida o‘quvchilar mustaqil fikrlash va ijodiy yondashuv qobiliyatlarini
rivojlantiradi.
Raqamli texnologiyalar joriy etiladi – elektron hujjat almashinuvi,
masofaviy ta’lim va avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari orqali ta’lim
jarayoni tezkor va samarali tashkil etiladi.
Ta’lim muassasalari xalqaro standartlarga moslashadi – ilg‘or xorijiy
tajribalar asosida ta’lim jarayonini rivojlantirish imkoniyati kengayadi.
SCIENCE AND INNOVATION IN THE
EDUCATION SYSTEM
International scientific-online conference
132
Rahbarlarning boshqaruv va liderlik qobiliyatlari rivojlanadi – strategik
fikrlash, muammolarni tahlil qilish va samarali qaror qabul qilish bo‘yicha
malaka oshirish orqali ta’lim rahbarlari yanada samarali ishlaydi.
Yuqoridagi natijalar ta’lim muassasalarining raqobatbardoshligini oshirib,
jamiyatning intellektual va iqtisodiy taraqqiyotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Shu
sababli, umumiy o‘rta ta’lim muassasalari rahbarlarining malakasini oshirish
tizimini doimiy ravishda takomillashtirish va zamonaviy boshqaruv
tamoyillarini keng joriy etish ta’limning barqaror rivojlanishini ta’minlashning
muhim sharti hisoblanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Yusupov S. "Zamonaviy ta’lim boshqaruvi: nazariya va amaliyot" –
Toshkent: Fan va texnologiya, 2022.
2.
Karimov A., Xasanov U. "Ta’lim sifatini oshirishda innovatsion
yondashuvlar" – Toshkent: Ilm-Ziyo, 2021.
3.
Mamatqulov N. "Pedagogik menejment asoslari" – Toshkent: Yangi asr
avlodi, 2020.
4.
Rahimov I. "Ta’lim tizimida boshqaruvning zamonaviy metodlari" –
Toshkent: O‘zbekiston, 2019.
5.
Xudoyberganov R. "Pedagogik innovatsiyalar va ta’lim sifatini boshqarish"
– Toshkent: Fan, 2018.
