Aprel, 2025-Yil
578
IQTISODIYOTNI RAQAMLASHTIRISHNING ZAMONAVIY TENDENSIYALARI
Sodiqova N.T.
Osiyo xalqaro universiteti.
https://doi.org/10.5281/zenodo.15298501
Annotatsiya.
Ushbu maqola raqamli iqtisodiyotning asosiy tendensiyalarini tahlil qilishga
qaratilgan bo’lib, hozirgi globallashuv jarayonida ularning rivojlangan davlatlardagi o’rni
yoritib o‘tilgan.
Kalit so’zlar:
E-tijorat, kiber xavfsizlik, internet buyumlar (IoT), avtomatlashtirish, big
data (katta ma’lumotlar), sun’iy intellekt (AI), blokchain, kriptovalyutalar, mobil ilovalar, bulutli
xizmatlar, marketing avtomatlashtirish, dasturlash tillari, platformalar.
Abstract.
This article is aimed at analyzing the main trends in the digital economy,
highlighting their place in developed countries in modern globalization processes.
Keywords:
E-commerce, cybersecurity, internet of things (IoT), automation, big data,
artificial intelligence (AI), blockchain, cryptocurrencies, mobile apps, cloud services, marketing
automation, programming languages, platforms.
KIRISH
Zamonaviy sharoitda turli mamlakatlar rivojlanishining bugungi kundagi asosiy
tendensiyasi raqamli iqtisodiyotga o‘tishdir. Raqamli iqtisodiyot - bu raqamli hisoblash
texnologiyalariga asoslangan iqtisodiyot. Raqamli iqtisodiyot ba’zan internet iqtisodiyoti, bazi
o‘rinlarda yangi iqtisodiyot yoki veb iqtisod deb ham ataladi.
Raqamli iqtisodiyot an’anaviy iqtisodiyot bilan o‘zaro bog‘liq bo‘lib, uni aniq ajratish biroz
qiyin. Shuni ta’kidlash kerakki, hozirda ilmiy adabiyotlarda raqamli iqtisodiyot uchun
tushunchaning aniq ta’rifi haligacha mavjud emas.
1
Hozirgi vaqtda dunyo iqtisodiyoti endigina raqamlashtirish sohasida rivojlanayotgan
hamda allaqachon yetarli darajadi rivojlanib bo‘lgan davlatlar orasidagi tafovut bilan
xarakterlanadi. Masalan, eng kam rivojlangan mamlakatlarda har beshinchi kishidan faqat
bittasigia internetdan foydalansa, rivojlangan mamlakatlarda esa ushbu ko‘rsatkichlar o‘rtacha har
besh kishidan to‘rt nafariga to‘g‘ri keladi. Bu raqamli bo‘linishning faqat bir jihatigina holos.
1
Давыденко, Е.Л. Страны с малой экономикой в условиях интеллектуализации, дигитализации и
экологизации / Е.Л. Давыденко [и др.]; под ред. Е.Л. Давыденко. — Минск: ИВЦ Минфина, 2019. — 346 с.
Aprel, 2025-Yil
579
Iqtisodiyotni raqamlashtirishning global tendentsiyalari shuni ko‘rsatadiki, yuqori
rivojlangan mamlakatlar o‘z iqtisodiyotlarini raqamlashtirishning eng yaxshi darajasiga ega,
chunki ular Internetga yuqori sifatli ulanishlarga ega va ilmiy va texnologik rivojlanishning yuqori
darajasiga ega ekanligi bilan ajralib turadi.
Dunyo mintaqalari orasida eng koʻp internet foydalanuvchilari Yevropa va Markaziy
Osiyo mamlakatlariga toʻgʻri keladi. Bugungi kunda ushbu mintaqa jami aholisining qariyb 75
foizi internetdan foydalanadi. Boshqa hududlarda bu ko‘rsatkich 50 foizga yetadi.
2
MUHOKAMA VA NATIJALAR
Bugungi kundagi globallashuv jarayonlari shuni ko‘rsatadiki, raqamli iqtisodiyotning
asosiy tendensiyalaridan biri raqamli to‘lov tizimi va har qanday hisob-kitoblarda foydalanish
mumkin bo‘lgan elektron vositalar platformasi hisoblanadi.
Raqamli to‘lovlar raqamli yoki onlayn rejimlar orqali amalga oshiriladigan to‘lovlar bo‘lib,
naqd pul almashinuvi ishtirok etmaydi.
Ba’zan bunday to‘lov qiymatni bir to‘lov hisobidan boshqasiga o‘tkazishdir, bunda
to‘lovchi ham, oluvchi ham mobil telefon, kompyuter yoki kredit yoki debit kartalari kabi raqamli
qurilmalardan foydalanadi. To‘lovchi va oluvchi tadbirkor yoki jismoniy shaxs bo‘lishi mumkin.
Bu shuni anglatadiki, raqamli to‘lovlar amalga oshirilishi uchun to‘lovchi ham, oluvchi
ham bank hisob raqamiga, onlayn-banking xizmatiga, to‘lovni amalga oshirishi mumkin bo‘lgan
qurilmaga va uzatish vositasiga ega bo‘lishi kerak, ya’ni ular to‘lov provayderiga yoki vositachiga,
masalan, bankda ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lishi kerak.
Iste’molchilar va korxonalar uchun raqamli to‘lovlar yanada havfsizlik, tezkorlik hamda
shaffoflikni ta’minlaydi. To‘lovchida qo‘shimcha autentifikatsiyani barmoq izi yoki boshqa
tekshirish yoki biometrik usul orqali ta’minlaydigan mobil telefon mavjud bo‘lib, xavfni
kamaytiradi.
Raqamli to‘lovlar, shuningdek, oluvchiga tahlil va bozor segmentatsiyasi uchun mijozlar
ma’lumotlarini to‘plash imkoniyatini beradi. Bu esa o‘z navbatida mamlakatning mikro va makro
iqtisodiyotiga sezilarli darajada ijobiy tasir etadi.
Quyidagi tasvirda raqamli to‘lovlarning afzalliklari va kamchiliklari keltirilgan:
3
2
IMD World Digital Competitiveness Ranking 2022. https://data.worldbank.org (2022).
3
https://www.forbes.com/advisor/banking/what-is-a-digital-payment-and-how-does-it-work/
Aprel, 2025-Yil
580
1-rasm. Raqamli to‘lovning afzallik va kamchiliklari.
4
Iste’molchilarning xarid qilish odatlari onlayn tarzda o‘zgargani va global elektron tijorat
bozori ulushi oshgani sayin, onlayn to‘lov usullari ham u bilan o‘zgarib bormoqda. 2021 yil
holatiga ko‘ra, butun dunyo bo‘ylab jami elektron tijorat xarajatlarining 49 foizi raqamli yoki
mobil hamyonlar yordamida to‘langan va bu global iste’molchilar orasida eng mashhur onlayn
to‘lov usuliga aylandi.
Raqamli va mobil hamyonlar nafaqat onlayn toʻlov usullarining boshqa barcha turlaridan
kuchli yetakchilikka ega, balki boshqa onlayn toʻlov usullaridan foydalanish kamaygani sababli
kelgusi yillarda ular oʻzlarining yuqori oʻrinlarini mustahkamlashlari kutilmoqda.
5
Masalan
quyida keltirilgan davlatlar misolida ko‘radigan bo‘lsak, 2021- yilning o‘zida amalga oshirilgan
to‘lov yoki transfer operatsiyalarni ko‘rishimiz mumkin.
Bundan kelib chiqadiki ushbu mamlakatlarning iqtisodiy salohiyati deyarli bir pog‘onada
bo‘lmasa ham globallashuv tasiri tufayli dunyo innovatsion tajribalaridan foydalanib uninga qay
darajada iqtisodiyotga ijobiy tasiri borligini sezgan holda ushbu sohani boshqa sektorlarga
qaraganda ko‘proq rivojlantirishga harakat qilayotgan davlatlarni ko‘rishimiz mumkin.
4
https://www.financemagnates.com/fintech/payments/advantages-and-disadvantages-of-virtual-payments/
5
https://www.oberlo.com/statistics/most-popular-online-payment-methods
Aprel, 2025-Yil
581
Mamlakat
2022-yilda real vaqt rejimidagi mobil operatsiyalr soni
Hindiston
48,6 mlrd
Xitoy
18,5 mlrd
Tailand
9,7 mlrd
Braziliya
8,6 mlrd
Janubiy Koreya
7,3 mlrd
1-jadval. 2021-yilda eng ko‘p raqamli iqtisodiy operatsiyalar amalga
oshirilgan 5ta davlat.
Raqamli iqtisodiyotning yana bir ajralmas qismi bu elektron tijorat bo‘lib, tovarlar va
xizmatlarni sotib olish va sotish yoki pul mablag‘lari yoki ma’lumotlarni elektron tarmoq orqali
yuborish. Ushbu biznes operatsiyalari biznesdan biznesga (B2B), biznesdan iste’molga (B2C),
iste’molchidan iste’molchiga yoki iste’molchidan biznesga o‘tkaziladi.
Elektron tijorat va elektron biznes atamalari ko‘pincha bir-birining o‘rnida ishlatiladi.
So‘nggi yigirma yil ichida Amazon va eBay kabi elektron tijorat platformalaridan keng
foydalanish onlayn chakana savdoning sezilarli o‘sishiga yordam berdi. O‘z navbatida elektron
tijoratning afzalliklari va kamchiliklari mavjud.
Elektron tijoratning bugungi kunda bir qancha turi mavjud
6
va ular:
Biznesdan biznesga (B2B) – servis yoki mahsuloni yana bir boshqa biznesga sotish
ya’ni kompaniyalar o‘rtasidagi savdo
Biznesdan istemolchiga (B2C) – haqiqiy istemolchilarga sotish;
Istemolchi istemolchiga (C2C) – istemolchi istemolchiga sotishi;
Istemolchidan biznesga (C2B) – istemolchilar biznesga tovar yoki mahsulot sotish.
Shunday qilib, elektron savdolarda odamlar asosan o‘z smartfonlaridan foydalanishadi
.
Ya’ni ularning 90% dan ortig‘i
onlayn xaridlar uchun muntazam ravishda smartfondan
foydalanishadi.
7
6
https://www.techtarget.com/searchcio/definition/e-commerce
7
https://www.retailtouchpoints.com/topics/digital-marketing/mobile-marketing
Aprel, 2025-Yil
582
2-rasm. Elektron tijoratning umumiy chakana savdodagi ulushi eng yuqori bo‘lgan
davlatlar.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, chakana sotuvchilar mijozlarning asosiy demografik
ma’lumotlariga kirish imkoniga ega bo‘lsalar-da, agar ular mobil xarid qilish xatti-harakatlarini
tushunsalar, mijozlar sayohati haqida to‘liq tasavvurga ega bo‘lishlari mumkin. Endi
kompaniyalar ushbu birinchi tomon ma’lumotlariga kirishlari mumkin, ular onlayn va oflayn
kanallarni yaxshiroq bog‘lashlari, shuningdek, takliflar samaradorligini tahlil qilishlari va savdo
va sodiqlikni oshirish uchun aloqani optimallashtirishlari mumkin.
1-diagramma. Butun jahon elektron tijorat ko‘rsatkichlari (2017-2023)
Aprel, 2025-Yil
583
Osiyo-Tinch okeani mintaqasi 2019 yilda global elektron tijorat o‘sishiga yetak-chilik
qildi. Mintaqada elektron tijorat ulushi 25% ni hamda 2,271 trln. dollarni tashkil qildi bu global
elektron tijorat-ning 64,3% ni tashkil yetadi. Lotin Amerikasi va Yaqin Sharq Afrikada yillik
o‘sish sur’atlari 21,3% ga yetdi, bu dunyo o‘rtacha ko‘rsatkichidan biroz yuqori, Shimoliy
Amerika (+14,5%) va G‘arbiy Yevropa (+10,2%). 2019 yilda eng tez rivojlanayotgan elektron
tijoratning o‘ntadan oltitasi Osiyo-Tinch okeani mintaqasiga to‘g‘ri keldi. Peshqadam 30 foizdan
ko‘proq o‘sishga ega Hindiston va Filippin, shuningdek, Xitoy, Malayziya, Indoneziya va Janubiy
Koreya. 2-jadval ko‘rsatkichlariga ko‘ra, 2018 yilgi I-DESIda (Raqamli iqtisodiyot va ja-miyat
indeksi) Janubiy Koreya, Norvegiya va Islandiya birinchi uchtalikni egallab turibdi. Rossiya esa
yetakchilik qilayotgan Janubiy Koreyadan 27,7 ko‘rsatkichga ortda qolmoqda, ammo Xitoy,
Chili, Turkiya, Brazi-liya va Meksika davlatlaridan yuqori pog‘onalardan joy olgan. Umuman,
Rossiya bugungi kunda raqamli iqtisodiyotni joriy qilish jarayonida yetarli potensialga ega.
8
2-rasm. Sun’iy intellektning rivojlanish bosqichi.
Sun’iy intellekt (AI) – bu inson aqlini talab qiladigan vazifalarni bajarishga qodir aqlli
mashinalarni yaratish bilan shug‘ullanadigan, texnikalarga inson ongining imkoniyatlarini
modellashtirish yoki hatto yaxshilash imkonini beradigan; oʻzi boshqariladigan avtomobillarning
rivojlanishidan tortib Siri va Alexa kabi aqlli yordamchilarning koʻpayishigacha kundalik
8
https://cedr.tsue.uz/
Hozir –
2025
2025 –
2040
Aprel, 2025-Yil
584
hayotning bir qismiga aylanib borayotga texnologiyadir. Keng ma’noda, sun’iy aqlli tizimlar
odatda insonning kognitiv funktsiyalari
bilan
bog‘liq bo‘lgan vazifalarni bajarish
imkoniyatiga ega aqilli tizimdir. U buni qanday qilishni odatda katta hajmdagi ma’lumotlarni
qayta ishlash va modellar shakillashtirish orqali amalga oshiradi.
Sun’iy itellektning ikki turi mavjud bo‘lib, “Kuchli” va “Zaif” sun’iy intellektdir. Kuchli
sun’iy intellekt, shuningdek, sun’iy umumiy intellekt sifatida ham tanilgan bo‘lib, u hech qachon
ishlashga o‘rgatilmagan muammolarni hal qila oladigan mashina bo‘lib, xuddi insonning aqli
kabidir. Bu biz filmlarda ko‘radigan SI turidir, masalan, “
Westworld robotlari” yoki “Star Trek
- Keyingi avlod qahramoni”
. Har qanday vazifaga qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan inson
darajasidagi aqlga ega mashinani yaratish ko‘plab sun’iy intellekt tadqiqotchilari uchun juda katta
muvaffaqqiyat, ammo sun’iy umumiy intellektga intilish juda qiyin va kelajakda turli xil tasavvur
qilib bo‘lmas havf-xatarlarni keltirib chiqarishi ham mumkin.
Zaif sun’iy intellekt, shuningdek, tor SI sifatida ham tanilgan, cheklangan funksionallikka
ega sun’iy intellektdir. Zaif sun’iy intellekt deganda insonning kognitiv qobiliyatlarini to‘liq
qamrab olmaydigan muayyan muammolarni hal qilish yoki fikrlash vazifalarini bajarish uchun
ilg‘or algoritmlardan foydalanish tushuniladi. Misol uchun, Siri va Alexa kabi ovozli shaxsiy
yordamchilarni.
Z.Zaif SI dasturlari deb hisoblash mumkin, chunki ular oldindan belgilangan cheklangan
funktsiyalar to‘plamida ishlaydi, ya’ni ular ko‘pincha dasturlashtirilgan javobga ega. Zaif SI ning
eng yaxshi namunasi Siri va Alexa yoki Google qidiruvidir.
XULOSA
Xulosa qilib aytganda, raqamli iqtisodiyot tendentsiyalari innovatsiyalar, o‘sish va
farovonlik uchun katta imkoniyatlarni taqdim etadi. Shu bilan birga, ular o‘zlarining imtiyozlari
keng taqsimlanishi va ularning ta’siri hamma uchun ijobiy bo‘lishini ta’minlash uchun
ehtiyotkorlik bilan ko‘rib chiqish va mas’uliyatli boshqaruvni talab qiladi. Bundan tashqari,
raqamli iqtisodiyot kengayishda davom etar ekan, har bir kishi tez o‘zgarib turadigan ushbu
landshaftda harakat qilish va rivojlanish uchun zarur ko‘nikma va bilimlarga ega bo‘lishi kerak.
Bu yangi ishlanmalar va texnologiyalar bilan hamnafas bo‘lish uchun uzluksiz o‘rganish, malaka
oshirish va qayta malaka oshirishni talab qiladi. Biroq, ushbu yangi imkoniyatlar bilan
kiberxavfsizlik, ma’lumotlar maxfiyligi va texnologiyalardan mas’uliyatli foydalanish zarurati
kabi yangi muammolar paydo bo‘ladi.
Aprel, 2025-Yil
585
Adabiyotlar:
1.
Давыденко, Е.Л. Страны с малой экономикой в условиях интеллектуализации,
дигитализации и экологизации / Е.Л. Давыденко [и др.]; под ред. Е.Л. Давыденко. —
Минск: ИВЦ Минфина, 2019. — 346 с.
2.
Sodiqova, N. T., & Yuldasheva, H. (2025). IQTISODIYOT FANINING JAMIYAT
TARAQQIYOTIDAGI O’RNI.
Modern Science and Research
,
4
(3), 182-187.
3.
Sodiqova, N. T., & Sharifova, A. (2025). MENEJMENT-KORXONALARNI
BOSHQARISH TIZIMI SIFATIDA.
Modern Science and Research
,
4
(3), 188-193.
4.
Sodiqova, N. T., & Irgasheva, F. (2025). BANK TIZIMI MOLIYA TIZIMINING ASOSIY
TARKIBIY QISMI SIFATIDA.
Modern Science and Research
,
4
(3), 268-278.
5.
Bahodirovich, X. B., & To’rayevna, S. N. (2025). BANK TIZIMI VA UNING
RIVOJLANISH BOSQICHLARI.
MODERN PROBLEMS IN EDUCATION AND THEIR
SCIENTIFIC SOLUTIONS
,
1
(4), 372-379.
6.
To’rayevna, O. M., & To’rayevna, S. N. (2025). KORXONALARNI STRATEGIK
RIVOJLANISHIDA XODIMLAR VA MEHNAT MOTIVATSIYASI TIZIMI.
MODERN
EDUCATIONAL SYSTEM AND INNOVATIVE TEACHING SOLUTIONS
,
1
(7), 6-14.
7.
Sodiqova,
N.
T.
(2025).
WAYS
TO
ENHANCE
COMPANY
COMPETITIVENESS.
Ethiopian
International
Journal
of
Multidisciplinary
Research
,
12
(01), 145-150.
8.
Bobojonova, M. J., & Sodiqova, N. T. (2025). YASHIL IQTISODIYOT
RIVOJLANISHIDA XALQARO HUJJATLARNING TARKIBIY TUZILISHI VA
UNING O'RNI.
MODERN PROBLEMS IN EDUCATION AND THEIR SCIENTIFIC
SOLUTIONS
,
1
(5), 222-231.
9.
Bobojonova, M. J., & Sodiqova, N. T. (2025). JAHON IQTISODIYOTDA YASHIL
IQTISODIYOTNING O'SISHI VA GG-GE-SD MODELI.
MODERN EDUCATIONAL
SYSTEM AND INNOVATIVE TEACHING SOLUTIONS
,
1
(6), 251-260.
10.
Bobojonova, M. J., & Sodiqova, N. T. (2025). HOZIRGI KUNDA YASHIL DAVLAT
XARIDLARI HOLATI VA UNING ISTIQBOLLI YO ‘NALISHLARI.
THEORY OF
SCIENTIFIC RESEARCHES OF WHOLE WORLDT
,
1
(4), 153-163.
11.
Bahodirovich, X. B., & To’rayevna, S. N. (2025). LOMBARD TASHKILOTLARI VA
ULARNING XIZMATLARI.
THEORY OF SCIENTIFIC RESEARCHES OF WHOLE
WORLDT
,
1
(3), 290-298.
12.
Bahodirovich, K. B., & To’rayevna, S. N. (2025). PORTFOLIO RISK
Aprel, 2025-Yil
586
MANAGEMENT.
MODERN PROBLEMS IN EDUCATION AND THEIR SCIENTIFIC
SOLUTIONS
,
1
(4), 380-387.
13.
Sodiqova, N. T., & Khalilov, B. B. (2025). SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS:
TOURISM'S CONTRIBUTION TO A SUSTAINABLE FUTURE AND SUPPORTING
TOURISM INDUSTRY BY THE TOOLS OF MARKETING.
ANALYSIS OF MODERN
SCIENCE AND INNOVATION
,
1
(5), 87-97.
14.
Bobojonova, M. J., & Sodiqova, N. T. (2025). YASHIL IQTISODIYOTGA O ‘TISH VA
BARQAROR TEXNOLOGIK O ‘ZGARISHLAR.
ANALYSIS OF MODERN SCIENCE
AND INNOVATION
,
1
(5), 183-194.
15.
Bahodirovich, X. B., & To’rayevna, S. N. (2025). COMPANIES’FINANCIAL
STATEMENT:
CONCEPTS
AND
PRINCIPLES.
THEORY
OF
SCIENTIFIC
RESEARCHES OF WHOLE WORLDT
,
1
(3), 281-289.
16.
Sodiqova, N. T., & Bobojonova, M. J. (2025). OLIY TA'LIM MUASSASALARIDA
KADRLAR SIFATINI BAHOLASH.
ANALYSIS OF MODERN SCIENCE AND
INNOVATION
,
1
(5), 109-120.
17.
Sodiqova, N. T., & Bobojonova, M. J. (2025). YIRIK KORXONALARDA INSON
KAPITALINING O'ZIGA XOS XUSUSIYATLARI.
MODERN EDUCATIONAL SYSTEM
AND INNOVATIVE TEACHING SOLUTIONS
,
1
(6), 127-137.
18.
Qudratova, G. (2025). THE IMPORTANCE OF ECONOMETRIC RESEARCH IN
STUDYING
THE
COMPETITIVENESS
OF
HIGHER
EDUCATION
INSTITUTIONS.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 305-307.
19.
Alimova, S. (2025). SPIRITUALIZATION OF STUDENTS THROUGH FOLK
PEDAGOGY DEVELOPMENT TECHNOLOGIES.
Академические исследования в
современной науке
,
4
(5), 118-122.
20.
Khalilov, B. (2025). GLOBAL ECONOMIC INFLUENCES IN THE USA.
Journal of
Applied Science and Social Science
,
1
(2), 644-647.
21.
Toshov, M. (2025). STATE PROGRAMS IN DEVELOPMENT AND PLANNING OF
REGIONAL INFRASTRUCTURE.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(1).
22.
Ikromov, E. I., & Safarova, J. R. (2025). INNOVATSIYALAR XALQLARNI
QASHSHOQLIKDAN
QUTQARISH
OMILI
SIFATIDA.
Modern
Science
and
Research
,
4
(3), 156-161.
23.
Azimov, B., & Mukhiddinova, N. (2025). THE INTERDEPENDENCE OF INNOVATIVE
TECHNOLOGIES AND BUSINESS COMPETITIVENESS.
International Journal of
Aprel, 2025-Yil
587
Artificial Intelligence
,
1
(1), 103-109.
24.
Raxmonqulova, N., & Muxammedov, T. (2025). IQTISODIY BILIMLARNING INSON
KAPITALINI RIVOJLANTIRISH VA BOSHQARISHDAGI AHAMIYATI VA
DOLZARBLIGI.
Modern Science and Research
,
4
(3), 207-212.
25.
Shadiyev, A. (2025). EDUCATION MANAGEMENT IN PRIVATE UNIVERSITIES IN
UZBEKISTAN:
DEVELOPMENT
STRATEGIES,
CHALLENGES
AND
PROSPECTS.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 308-313.
26.
Naimova, N. (2025). MANAGEMENT OF THE INNOVATION PROCESS IN
ENTERPRISES.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 302-304.
27.
Supiyevna, B. M. (2025). O ‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA «G ‘AZNACHILIKNI
JORIY ETISH» KONSEPSIYASINING YARATILISHI.
STUDYING THE PROGRESS
OF SCIENCE AND ITS SHORTCOMINGS
,
1
(6), 49-54.
28.
Jumayeva, Z. (2025). FEATURES OF STRATEGIC MANAGEMENT OF A TOURIST
COMPANY.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 297-301.
29.
Bobojonova, M. J. (2025). ISHLAB CHIQARISH VA UNING IQTISODIYOTDAGI
O‘RNI.
Modern Science and Research
,
4
(3), 144-150.
30.
Jumayeva, Z. Q., & Nurmatova, F. S. (2025). BANKLARARO RAQOBATNING PAYDO
BO ‘LISH TARIXI VA NAZARIY YONDASHUVLAR.
Modern Science and
Research
,
4
(3), 361-367.
31.
Ibragimov, A. (2025). TAX SYSTEM OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN:
GENERAL DESCRIPTION.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 290-293.
32.
Djurayeva, M. (2025). FEATURES OF THE ORGANIZATION OF PERSONNEL
MANAGEMENT IN MODERN ORGANIZATIONS AND ENTERPRISES.
International
Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 287-289.
33.
Igamova, S. (2023). ЭФФЕКТИВНОСТЬ РАЗВИТИЯ ПРОМЫШЛЕННОСТИ
СТРОИТЕЛЬНЫХ МАТЕРИАЛОВ.
ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu.
uz)
,
27
, 27.
34.
Raximova, L. (2025). THE IMPACT OF THE SHADOW ECONOMY ON THE
ECONOMY OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN.
International Journal of Artificial
Intelligence
,
1
(1), 585-590.
35.
Aslanova, D. (2025). APPLICATION OF INVESTMENT PROGRAMS IN TOURISM
DEVELOPMENT.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(1), 874-878.
36.
Izatova, N. (2025). ISSUES OF IMPROVEMENT OF PROFESSIONAL AND
Aprel, 2025-Yil
588
PERSONAL QUALITIES OF STUDENTS IN THE PROCESS OF ECONOMIC
EDUCATION.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 294-296.
37.
Jumayev, B. (2025). BIG DATA: CUSTOMER CREDIT ANALYSIS USING DIGITAL
BANKING DATABASE.
International Journal of Artificial Intelligence
,
1
(2), 1056-1059
