J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
12
LEGO – QURILISH,KONSTRUKSIYALASH – STEAM
TA’LIM MODULI SIFATIDA
Ahmadova Aziza
Jizzax davlat pedagogika universiteti
Maktabgacha ta’lim yo’nalishi 2-bosqich talabasi.
Annotatsiya:
Ushbu ta'lim moduli LEGO konstruksiyalarini o‘rganish va
qurish orqali STEAM (ilm-fan, texnologiya, muhandislik, san'at, matematik)
yo‘nalishlaridagi ko‘nikmalarni rivojlantirishga qaratilgan. LEGO to‘plamlari
yordamida talaba yoki o‘quvchi matematik va muhandislik nazariyalarini amaliy
tarzda o‘rganib, konstruktsiyalarni yaratishda kreativ yondashuvni, muammolarni
hal etish qobiliyatini va jamoada ishlashni o‘rgatadi.
Aннотация:
Данный образовательный модуль направлен на развитие
навыков в области STEAM (наука, технологии, инженерия, искусство,
математика) через изучение и создание конструкций из LEGO. С помощью
LEGO наборов студенты и учащиеся могут на практике изучать
математические и инженерные теории, создавая конструкции, развивать
креативный подход, навыки решения проблем и сотрудничества в команде.
Abstract:
This educational module focuses on developing skills in STEAM
(Science, Technology, Engineering, Art, and Mathematics) through the study and
construction of LEGO models. Using LEGO sets, students can practically apply
mathematical and engineering concepts while building structures, fostering
creativity, problem-solving abilities, and teamwork skills.
Kalit so’z:
LEGO konstruksiyasi,qurilish,konstruksiyalash,STEAM ta'limi,
ilm-fan,texnologiya,muhandislik,matematik ko‘nikmalar.
J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
13
Ключевые слова:
LEGO конструкция, Строительство,
Конструирование, STEAM образование, Наука, Технология,
Инженерия, Математические навыки,
Keywords:
LEGO construction, building, engineering,
STEAM education science, technology, engineering, mathematical skills.
LEGO – Qurilish, Konstruksiyalash – STEAM Ta'lim Moduli Sifatida: So‘nggi
yillarda STEAM (ilm-fan, texnologiya, muhandislik, san'at, matematik) ta'limi
ta'lim tizimida o‘zining ahamiyatini oshirib bormoqda. STEAM yondashuvi
o‘quvchilarga fanlararo bilimlarni o‘rganishga, ijodiy va tanqidiy fikrlashga hamda
real hayotdagi muammolarni hal qilishga yordam beradi. LEGO konstruktsiyalari
ushbu yondashuvni amaliyotga tadbiq etishda samarali vosita sifatida ko‘riladi.
LEGO to‘plamlari yordamida o‘quvchilar nafaqat qurilish va dizaynni o‘rganishadi,
balki ular matematik va muhandislik bilimlarini amaliy ravishda qo‘llash
imkoniyatiga ega bo‘ladilar. LEGO to‘plamlari, ularning ko‘p qirrali dizayn va
qurilish imkoniyatlari orqali STEAM ta'limining barcha sohalarini birlashtirishga
imkon beradi. O‘quvchilar LEGO yordamida fizikaviy qonunlar, geometrik shakllar
va strukturaviy xususiyatlarni o‘rganadilar, shu bilan birga kreativ fikrlash va
muammolarni hal qilish qobiliyatlarini rivojlantiradilar. LEGO to‘plamlarida turli
xil mexanik tizimlar, masalan, g‘ildiraklar, tormozlar, sensorlar va motorlar mavjud
bo‘lib, ular muhandislik va texnologiya sohasidagi bilimlarni amaliyotga tadbiq
etishda yordam beradi.
Kreativlik va Dizayn: LEGO yordamida yangi g‘oyalar yaratish esa
konstruksiyalar yordamida o‘quvchilar o‘z loyihalarini yaratish, yangi g‘oyalar
ishlab chiqish va ularni amalga oshirishda mustaqil bo‘lishadi. Ular
konstruksiyalarini dizayn qilishda geometrik, simmetrik va asimmetrik elementlar,
xususiyatlar va materiallarni sinab ko‘radilar. Bu jarayon o‘quvchilarni faqat
muhandislik emas, balki san'at va estetikani ham o‘rganishga undaydi. LEGO
J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
14
yordamida yaratilgan konstruktsiyalarni ko‘rish va tahlil qilish
orqali o‘quvchilarni yangi, innovatsion fikrlashga undash mumkin.
Ta’kidlash joizki,
LEGO qurilishlari orqali o‘quvchilar real
hayotdagi muammolarni hal qilishda analitik fikrlash va ijodiy
yondashuvni rivojlantiradilar. Masalan, o‘quvchi o‘z konstruktsiyasini qurishda turli
xil muammolarni (masalan, barqarorlik, harakatlanuvchi qismlar va ularga ta'sir
etuvchi kuchlar) hal qilishga harakat qiladi. Bunday jarayonlarda o‘quvchilar turli
bilimlarni qo‘llab, yangicha yechimlar topishga harakat qiladilar.
Jamoada ishlash va kommunikatsiya ko‘nikmalari: LEGO konstruksiyalarini
guruhda yaratish o‘quvchilarni jamoada ishlashga o‘rgatadi. Bu, o‘z navbatida, ular
orasida samarali muloqot, fikr almashish va umumiy maqsadga erishish uchun
muhim ko‘nikmalarni rivojlantiradi. Guruh bo‘lib ishlashda har bir o‘quvchi o‘z
fikrini aytib, konstruktiv fikrlash va muammoni hal qilishga hissa qo‘shadi.
Amaliy ta'lim va motivatsiya: LEGO to‘plamlari o‘quvchilarga o‘rganish
jarayonini qiziqarli va interaktiv qilish imkonini beradi. Ular o‘z loyihalarini
yaratishda o‘rgangan bilimlarini amalda qo‘llashga intilishadi. LEGO bilan ishlash
o‘quvchilarda muvaffaqiyatni his qilish hissini yaratadi, bu esa ularning o‘quv
jarayonida faol ishtirok etishlarini ta'minlaydi. Amaliy ta'lim orqali o‘quvchilar
nafaqat nazariy bilimlarni o‘rganadilar, balki ushbu bilimlarni real hayotda qanday
qo‘llashni o‘rganadilar.
Xo’sh, LEGO va STEAM ta'limining afzalliklari qanday?
Matematik va muhandislik bilimlarini rivojlantiradilar,konstruktiv fikrlash va
ijodiy yondashuvni shakllantiradilar,jamoada ishlash va liderlik ko‘nikmalarini
o‘rganadilar,o‘zlarini mustaqil va o‘zgaruvchan muammolarni hal qilishda sinab
ko‘radilar,innovatsion yechimlar topishga intilishadi. Shu bilan birga, bu jarayon
o‘quvchilarni motivatsiya qiladi va ularning o‘rganishga bo‘lgan qiziqishini
J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
15
oshiradi. LEGO – Qurilish, Konstruksiyalash – STEAM Ta'lim
Moduli Sifatida: Qo‘shimcha Ma'lumotlar - LEGO to‘plamlari
STEAM ta'limi uchun juda samarali vosita bo‘lib, o‘quvchilarga
bilimlarni amaliy tarzda o‘zlashtirish imkonini beradi. LEGO
yordamida qurilish va konstruksiyalash jarayonlari o‘quvchilarda nafaqat texnik
ko‘nikmalarni, balki ijodkorlik va innovatsion fikrlashni ham rivojlantiradi. Quyida
LEGO yordamida STEAM ta'limini yanada chuqurroq o‘rganishga imkon beradigan
ba'zi qo‘shimcha ma'lumotlar keltirilgan. LEGO va Fizika: Kuchlar va Harakat:
LEGO konstruktsiyalarini yaratish jarayonida o‘quvchilar fizika fanini o‘rganishga
imkoniyat yaratadi. LEGO to‘plamlarida ishlashda o‘quvchilar kuchlar, ta'sir
etuvchi mexanik tizimlar, og‘irlik markazi va barqarorlik kabi fizika asoslari bilan
tanishadilar. Masalan, LEGO avtomobilini yasashda o‘quvchi g‘ildiraklar va
motorlar yordamida kuchlarni hisoblash, tezlikni o‘lchash va mexanik harakatlarni
tahlil qilishni o‘rganadi. Bu bilimlarni amalda qo‘llash, o‘quvchilarning fizikaga
bo‘lgan qiziqishini oshiradi va ularga murakkab ilmiy tushunchalarni tushunishga
yordam beradi.
Shuningdek, LEGO yordamida qurilish jarayonida o‘quvchilar matematik
ko‘nikmalarini amalda qo‘llashadi. Misol uchun, o‘quvchilar konstruktsiyalarni
yasashda o‘lchamlarni aniq belgilash, simmetriya va geometriyani hisoblash,
yuzalar va hajmlarni hisoblash, shuningdek, turli xil shakllar va ular orasidagi
nisbatlarni o‘rganadilar. LEGO bilan ishlashda o‘quvchilar matematik masalalarni
hal qilishda kreativ yondashuvni qo‘llaydilar va nazariy bilimlarni amaliyotga tatbiq
etadilar.
LEGO to‘plamlarining bir qismi sifatida LEGO Mindstorms kabi
robototexnika to‘plamlari mavjud bo‘lib, ular o‘quvchilarga dasturlash va robot
qurish asoslarini o‘rganishga imkon beradi. LEGO Mindstorms yordamida
o‘quvchilar robotlar yaratish, ularni dasturlash va turli topshiriqlarni bajarishga
J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
16
o‘rgatish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Bu jarayon o‘quvchilarda
texnologiya va informatika sohalariga bo‘lgan qiziqishni
kuchaytiradi va dasturlash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarni
rivojlantiradi. LEGO va Muhandislik: Qurilish Jarayonlari: LEGO
konstruktsiyalari yordamida o‘quvchilar muhandislik prinsiplarini o‘rganadilar.
Masalan, LEGO yordamida o‘quvchilar turli xil strukturalarning barqarorligini sinab
ko‘rishlari mumkin. Qurilish jarayonida o‘quvchilar materiallar tanlovi, struktura
barqarorligi, yuklarni taqsimlash va turli xil dizaynlarni sinab ko‘rish kabi
muhandislik bilan bog‘liq ko‘nikmalarni o‘rganadilar. Bunday amaliy tajribalar
o‘quvchilarga muhandislikning turli yo‘nalishlari haqida tasavvur hosil qilishga
yordam beradi. LEGO va San'at: Dizayn va Estetika LEGO konstruktsiyalari
yordamida o‘quvchilar san'at va dizayn sohalarini ham o‘rganadilar. LEGO
to‘plamlarida mavjud bo‘lgan ranglar, shakllar va strukturalar o‘quvchilarga estetik
jihatdan chiroyli va funksional loyihalarni yaratish imkonini beradi. LEGO bilan
ishlash san'atsiz texnologiya va muhandislikni o‘rganish mumkin emasligini
ko‘rsatadi. O‘quvchilar ranglar va shakllarni tanlashda ijodkorlikni rivojlantiradilar,
shu bilan birga dizayn va estetikaga oid tushunchalarni ham o‘zlashtiradilar.
LEGO to‘plamlari yangi texnologiyalarni o‘rganish va sinab ko‘rish uchun
ajoyib vosita bo‘lishi mumkin. Masalan, LEGO yordamida o‘quvchilar turli xil
yangi texnologiyalarni, masalan, 3D bosib chiqarish yoki IoT (Internet of Things)
kabi zamonaviy tizimlarni sinab ko‘rishlari mumkin. LEGO yordamida ishlab
chiqilgan yangi texnologiyalarni yaratish o‘quvchilarda innovatsion fikrlash va
texnologiyalarga bo‘lgan qiziqishni kuchaytiradi. LEGO yordamida o‘quvchilar
o‘zlarining amaliy ko‘nikmalarini rivojlantirgan sari, o‘quv jarayonida motivatsiya
topadilar. Har bir yangi loyiha, yangi konstruktsiya yoki dizayn ular uchun yangi
muvaffaqiyat va o‘zgarishlar keltiradi. O‘quvchilar LEGO to‘plamlarini yaratishda
o‘zlarini yaratgan narsalariga nisbatan qoniqish hosil qilishadi va bu ularning
J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
17
o‘rganish jarayonida davom etishga bo‘lgan ishtiyoqini oshiradi.
LEGO yordamida o‘rganish jarayoni qiziqarli, interaktiv va samarali
bo‘lib, o‘quvchilarning o‘quv faoliyatiga bo‘lgan motivatsiyasini
yanada oshiradi.
Xulosa qilib aytganda,
LEGO – bu nafaqat o‘yinchoq, balki ta'lim jarayonida
juda samarali vositadir. O‘quvchilarga matematikani, muhandislikni, texnologiyani,
san'atni va ilm-fanni amaliy ravishda o‘rganish imkonini beruvchi LEGO, STEAM
ta'limining rivojlanishiga katta hissa qo‘shadi. LEGO konstruktsiyalari yordamida
o‘quvchilar kreativ fikrlashni, muammolarni hal qilishni, jamoada ishlashni va ilmiy
tadqiqotlarni o‘rganadilar. Bu ta'lim usuli o‘quvchilarning mustaqil fikrlashini,
innovatsion qarorlar qabul qilishini va haqiqiy hayotdagi muammolarga yechimlar
topishini ta'minlaydi. LEGO to‘plamlari STEAM ta'limining ajralmas qismiga
aylangan. Ular o‘quvchilarga bilimlarni amaliy ravishda qo‘llash, kreativ fikrlash va
jamoada ishlash kabi muhim ko‘nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi. LEGO
konstruksiyalarini yaratish orqali o‘quvchilar nafaqat muhandislik va texnologiya
sohalarida bilimlarini oshiradilar, balki ular real hayotdagi muammolarni hal
qilishda ham o‘z ko‘nikmalarini qo‘llashni o‘rganadilar.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI:
1. Abdullaeva, D. (2020). STEAM ta'limining samaradorligi: LEGO
to'plamlari yordamida amaliy ta'lim. Toshkent: O'zbekiston Respublikasi Ta'lim
Vazirligi.
2. Maqsudova, F. (2021). LEGO va STEAM ta'limi: Innovatsion yondashuv.
Toshkent: Akademiya nashriyoti.
3. Xasanov, R. (2019). Muhandislik va texnologiyada LEGO konstruktsiyalari:
O'quvchilarning ijodiy fikrlashini rivojlantirish. Tashkent: Fan va ta'lim.
J
ournаl of Аnаlyticаl Synergy аnd
Scientific
Horizon ISSN: 3060-5261 Impact faktor: 9.9
Volume 1, Issue 3, Series A 2025
18
4. Nazarova, L. (2018). LEGO to'plamlaridan foydalanish
orqali STEAM ta'limining ilg'or metodikasi. Toshkent: O'zbekiston
milliy universiteti nashriyoti.
5. Tashpulatov, B. (2022). Fizika va matematikani o'rgatishda
LEGO to'plamlarining roli. Samarqand: Samarqand davlat universiteti.
6. Berdimuratova, N. (2020). LEGO yordamida san'at va dizaynni o'rgatish
metodikasi. Toshkent: O'zbekiston san'at akademiyasi.
7. Jalolov, S. (2017). STEAM ta'limi asosida amaliy o'qitish va LEGO
konstruktsiyalari. Farg'ona: Farg'ona davlat universiteti.
8. Shodmonov, A. (2019). LEGO to'plamlari orqali matematik va texnik
bilimlarni rivojlantirish. Buxoro: Buxoro davlat universiteti.
