ISSN: 3030-3931, Impact factor: 7,241
Volume 9, issue 1, Avgust 2025
https://worldlyjournals.com/index.php/Yangiizlanuvchi
worldly knowledge
OAK Index bazalari :
research gate, research bib.
Qo’shimcha index bazalari:
zenodo, open aire. google scholar.
Original article
65
HOZIRGI KUNDA IQTISOD SOHASIDA QILINAYOTGAN INNAVATSION
YANGILIKLAR
Usanova Feruza Zafar qizi
Samarqand Agroinnavatsiyalar va Tadqiqotlar insituti
Iqtisodiyot va Boshqaruv fakulteti Iqtisodiyot yo`nalishi 1-kurs talabasi
Qobilova Malika Uktamovna
Samarqand Agroinnavatsiyalar va Tadqiqotlar insituti
Iqtisodiyot va Boshqaruv fakulteti Iqtisodiyot yo`nalishi 1-kurs talabasi
Anotatsiya:
Ushbu maqolada zamonaviy iqtisodiyotda innovatsion texnologiyalarning o‘rni va
ularning iqtisodiy o‘sishga ko‘rsatayotgan ta’siri yoritiladi. Xususan, raqamli texnologiyalar,
sun’iy intellekt, “yashil iqtisodiyot” va fintech sohalaridagi dolzarb yangiliklar tahlil qilinadi.
Shuningdek, O‘zbekistonda olib borilayotgan raqamlashtirish siyosati, qayta tiklanuvchi
energiya manbalarini rivojlantirish hamda startap ekotizimining shakllanishi kabi yo‘nalishlarga
ham e’tibor qaratilgan. Maqola innovatsiyaning zamonaviy iqtisodiyotdagi rolini chuqur
anglashda foydali bo‘lishi mumkin.
Kalit so’z:
innovatsiya, raqamli iqtisodiyot, sun’iy intellekt, yashil iqtisodiyot, fintech, iqtisodiy
o‘sish
Hammaga malumki hozirgi kunda dunyo kundan kunga rivojlanib bormoqda bu jarayon esa
iqtisodiyot sohasini chetlab o`tgan emas. Bugungi globallashuv va texnologik taraqqiyot davrida
iqtisodiyotning barcha sohalarida innovatsion yechimlar va raqamli texnologiyalar asosiy
harakatlantiruvchi kuchga aylanmoqda. Ayniqsa, raqamli iqtisodiyotning jadal rivojlanishi,
sun’iy intellekt, “yashil texnologiyalar” va fintech (moliyaviy texnologiyalar) kabi sohalarning
iqtisodiy jarayonlarga kirib kelishi yirik islohotlarni keltirib chiqarmoqda.
Xususan, O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarda ham innovatsiyalarning
tutgan o‘rni beqiyosdir. Masalan, Raqamli O‘zbekiston – 2030 strategiyasi asosida davlat
xizmatlarini raqamlashtirish, elektron hukumat tizimini kengaytirish va elektron to‘lov
tizimlarini rivojlantirish borasida qator ijobiy natijalarga erishilmoqda. 2024-yil holatiga ko‘ra,
davlat xizmatlarining 60% dan ortig‘i onlayn tarzda taqdim etilishi yo‘lga qo‘yilgan.
Bundan tashqari, sun’iy intellektni sog‘liqni saqlash, ta’lim, transport, logistika, bank va moliya
sohalarida joriy etish orqali samaradorlik oshmoqda. Fintech sohasi ham bank xizmatlarini
avtomatlashtirish, tezkor to‘lov tizimlari va mobil ilovalar orqali mijozlarga qulay xizmat
ko‘rsatish imkonini bermoqda. 2023-yilda fintech xizmatlaridan foydalanuvchilar soni 6,5
milliondan oshgani bu yo‘nalishdagi yutuqlarning amaliy isbotidir.
Innovatsion iqtisodiyotda "yashil iqtisodiyot" konsepsiyasi ham katta o‘rin tutadi. Quyosh va
shamol energiyasidan foydalanish, ekologik toza texnologiyalarni ishlab chiqarish va joriy etish
orqali atrof-muhitga salbiy ta’sirni kamaytirish va iqtisodiy o‘sishni muvozanatda olib borish
ko‘zda tutilgan. O‘zbekistonda qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish hajmi 2025-
yilgacha umumiy energiya ishlab chiqarishning 25 foizigacha yetkazilishi rejalashtirilgan.
ISSN: 3030-3931, Impact factor: 7,241
Volume 9, issue 1, Avgust 2025
https://worldlyjournals.com/index.php/Yangiizlanuvchi
worldly knowledge
OAK Index bazalari :
research gate, research bib.
Qo’shimcha index bazalari:
zenodo, open aire. google scholar.
Original article
66
Shuningdek, startaplar va innovatsion ekotizimlar rivojiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Yosh
olimlar, ixtirochilar va tadbirkorlar uchun yaratilayotgan inkubatsiya markazlari, texnoparklar va
grant dasturlari orqali ularga amaliy yordam berilmoqda. Misol uchun, 2023-yilda 500 dan ortiq
startap loyiha davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlangan.
Bu kabi yangiliklar nafaqat iqtisodiy o‘sish, balki ish o‘rinlarini yaratish, eksport salohiyatini
oshirish va xalqaro investitsiyalarni jalb etish kabi ko‘plab jihatlarga ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
Xulosa:
Xulosa qilib aytganda, hozirgi kunda dunyo miqyosida ro‘y berayotgan innovatsion
o‘zgarishlar iqtisodiyot sohasini ham tubdan o‘zgartirmoqda. Raqamli texnologiyalar, sun’iy
intellekt, yashil iqtisodiyot va fintech kabi yo‘nalishlar nafaqat ishlab chiqarish, balki xizmat
ko‘rsatish, bank-moliya, energetika va ekologik boshqaruv sohalarida ham yangilanishlar olib
kirmoqda. O‘zbekiston ham ushbu global tendensiyalardan chetda qolmay, raqamli iqtisodiyotga
o‘tish, qayta tiklanuvchi energiya manbalarini joriy qilish, innovatsion startaplarni qo‘llab-
quvvatlash bo‘yicha qator muhim qadamlar tashlamoqda. “Raqamli O‘zbekiston – 2030”
strategiyasi, “Yashil energiya” dasturlari va yoshlar innovatsiyasini rag‘batlantirishga qaratilgan
siyosatlar mamlakatimizda zamonaviy va raqobatbardosh iqtisodiyot asoslarini yaratishga xizmat
qilmoqda. Demak, bugun iqtisodiy taraqqiyot kaliti – bu innovatsiya, raqamli islohotlar va
barqaror rivojlanish tamoyillaridir. Ushbu yo‘nalishlarda bosqichma-bosqich olib borilayotgan
chora-tadbirlar O‘zbekistonning xalqaro iqtisodiy makondagi mavqeini mustahkamlashda
muhim rol o‘ynamoqda.
Foydalanilgan adabiyotlar va saytlar ro‘yxati
Ilmiy adabiyotlar:
1. Исломов У.Ҳ. – Инновацион иқтисодиёт асослари, Тошкент: “Fan va texnologiyalar
nashriyoti”, 2021.
2. O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi – Innovatsion faoliyatning huquqiy
asoslari va istiqbollari, Toshkent, 2022.
3. Karimov I.A. – Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch, Toshkent, 2008.
4. Murodov R., Yo‘ldoshev M. – Iqtisodiyot nazariyasi asoslari, Toshkent: “IQTISOD-
MOLIYA”, 2020.
Rasmiy va ishonchli saytlar:
1. https://data.worldbank.org – Jahon Banki statistikalari va iqtisodiy ko‘rsatkichlari.
2. https://stat.uz – O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi.
3. https://www.un.org – Birlashgan Millatlar Tashkilotining barqaror rivojlanish bo‘yicha
ma’lumotlari.
4. https://www.mift.uz – O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi rasmiy sayti.
ISSN: 3030-3931, Impact factor: 7,241
Volume 9, issue 1, Avgust 2025
https://worldlyjournals.com/index.php/Yangiizlanuvchi
worldly knowledge
OAK Index bazalari :
research gate, research bib.
Qo’shimcha index bazalari:
zenodo, open aire. google scholar.
Original article
67
5. https://uzdaily.uz – O‘zbekistondagi iqtisodiy va innovatsion yangiliklar portali.
6. https://mininnovation.uz – O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi sayti
