www.sci-p.uz
II SON. 2025
75
MAMLAKATDA ZAMON TALABLARIGA MUVOFIQ TURIZM VA MEHMONDOʻSTLIK
SOHASIDA KADRLAR TAYYORLASHNI YOʻLGA QOʻYISH
Mansurov Zokir Xusanovich
Fargʻona davlat universiteti
Annotatsiya.
Ushbu maqolada t
urizm sohasida xalqaro hamkorlikni kengaytirish, taʼlimda
til koʻnikmalari va texnologiyalarni integratsiya qilishga keng eʼtibor qaratilgan.
Fransiya,
Birlashgan Qirollik, Germaniya, Shveysariya, Italiya va Avstraliya kabi turizm sohasi rivojlangan
mamlak
atlar bilan taʼlim sohasida hamkorlik qilish, kadrlar almashish
va
qoʻshma ilmiy
tadqiqotlar olib borish orqali turizm va mehmonxona sohasida sifatli kadrlar tayyorlash
mumkinligi boʻyicha
taklif va tavsiyalar berilgan.
Kalit soʻzlar:
turizm, mehmonxona,
xizmat koʻrsatish, xodimlar malakasi, mehmondoʻstlik,
odob-
axloq meʼyorlari, mijoz, mehmondoʻstlikni boshqarish, xalqaro hamkorlik.
ОРГАНИЗАЦИЯ ПОДГОТОВКИ КАДРОВ В СФЕРЕ ТУРИЗМА И ГОСТЕПРИИМСТВА В
СТРАНЕ В СООТВЕТСТВИИ С СОВРЕМЕННЫМИ ТРЕБОВАНИЯМИ
Мансуров Зокир Хусанович
Ферганский государственный университет
Аннотация.
В данной статье основное внимание уделяется расширению
международного сотрудничества в сфере туризма и интеграции языковых навыков и
технологий в образование. Были высказаны предложения и рекомендации о возможности
подготовки качественных кадров в сфере туризма и гостеприимства посредством
сотрудничества в сфере образования, обмена кадрами и проведения совместных научных
исследований со странами с развитой туристической сферой, такими как Франция,
Великобритания, Германия, Швейцария, Италия, Австралия.
Ключевые слова:
туризм, гостиница, сервис, квалификация персонала,
гостеприимство, этикет, клиент, управление гостеприимством, международное
сотрудничество.
ORGANIZING STAFF TRAINING IN THE SPHERE OF TOURISM AND HOSPITALITY IN THE
COUNTRY IN ACCORDANCE WITH MODERN REQUIREMENTS
Mansurov Zokir Xusanovich
Fergana State University
Abstract.
This article focuses on expanding international cooperation in tourism and
integrating language skills and technology into education. Suggestions and recommendations
were made on the possibility of training high-quality personnel in tourism and hospitality through
cooperation in education, personnel exchange, and joint research with countries with developed
tourism industries, such as France, Great Britain, Germany, Switzerland, Italy, and Australia.
Keywords:
tourism, hotel, service, staff qualifications, hospitality, etiquette, client,
hospitality management, international cooperation.
UOʻK:
338.484.2
75-80
www.sci-p.uz
II SON. 2025
76
Kirish.
Globalizatsiya davrida, uning barcha iqtisodiy sohalarga sezilarli ta’siri
va tezkor iqtisodiy
rivojlanish sharoitida, mehmondo‘stlik sohasi global iqtisodiyotning ustun toshlaridan biri
hisoblanadi. Mehmondo‘stlik sohasi
yuqori darajada xizmatga yo‘naltirilgan bo‘lib,
xodimlarning mehmonlar bilan o‘zaro munosabatlari mijozlarning qoniqishi va sadoqatiga
sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu sektor, turizm bilan birgalikda, hozirgi kunda standart kadrlar
ta’limi va kasbiy tay
yorgarlik chegaralaridan tashqariga chiqishni talab qiladigan bir qator
muammolarga duch kelmoqda.
Yuqori xizmat ko‘rsatish standartlarini ta’minlash, xodimlarning malakasini oshirish va
kadrlar almashinuvini kamaytirish uchun keng qamrovli o‘quv dasturla
ri zarur.
Mehmondo‘stlik va turizm sohalaridagi kasbiy tayyorgarlik –
bu mehmonxonalar va boshqa
turar joylar, dam olish maskanlari, ovqatlanish muassasalari, shuningdek, biznes, reabilitatsiya,
sport va ta’lim inshootlari uchun yuqori malakali mutaxassisl
arni tayyorlashga qaratilgan
bosqichma-bosqich va izchil faoliyatdir.
Adabiyotlar sharhi.
Jahon xo‘jaligining globallashuvi va integrasiyalashuvi kuchayib borayotgan bir davrda
mamlakatda zamon talablariga muvofiq turizm va mehmondo‘stlik tushunchalarining
mohiyatini to‘g‘ri talqin etish va uning mohiyatini to‘g‘ri anglab yetish ham nazariy, ha
m amaliy
ahamiyat kasb etadi. Bu haqda xorijiy va mahalliy olimlarning fikri turli-
tuman bo‘lib, turlicha
qarash va konsepsiyalar mavjud.
Rossiyalik iqtisodchi olim Vinokurov (2004)
turizmga “Turizm bu –
hordiq chiqarish,
davolanish, sport bilan
shug’ullanish, ziyorat qilish, biznes qilish maqsadida inson tomonidan
bo’sh vaqtda amalga oshiriladigan sayohatdir” deb ta’rif bergan.
O‘zbekistonlik iqtisodchi olim To’xliyevning
(2010)
ta’rifiga ko’ra, turizm bu –
turistlar
tomonidan amalga oshiriluvchi, aniq belgilangan turistik maqsadlarga ega ommaviy sayohatlar
turidir.
AQShning Nebraska shtati universiteti iqtisodiyot professori Kempell Makkonnell (1993)
va Vashington shtati Tinchokean Lyuteran universiteti iqtisodiyot professori L.Stenli
BRYularning
“Ekonomiks: Prinsip, problem i politika” nomli asarining “Tushunchalar va
atamalar lug
‘ati” qismida (2 tom). “Xizmat − bu sezib bo‘lmaydigan (ko‘zga ko‘rinmaydigan) va
uning o‘rniga qiymatga ega bo‘lgan qandaydir narsani iste’molchi, firma yoki hukumat
to
monidan taqdim etilishidir”, deyilgan.
Hozirgi paytda turizmga uch
xildagi umumiy ta’rif
berilmoqda. Birinchisi tor
ma’nodagi
ta’rif bo‘lib,
unga binoan bu tushuncha turistik korxonalar faoliyati bilan chegaralanadi. Ikkinchisi,
bir yoqlama
iste’molchiga qaratilgan bo‘lib,
bu
ta’rifga asosan turizm faoliyati doimiy istiqomat
qilish joyidan tashqarida va ishlab chiqarish tashvishlaridan holi holatda xizmat hamda
tovarlarni iste’mol qilish jarayoni sifatida
tushuniladi. Uchinchisiga ko
‘
ra esa, turizm tushunchasi
jamiyatda insonlarning istiqomat qilish joyidan tashqarida bo
‘
sh vaqtidan foydalanishi va
buning uchun
zarur bo‘lgan xizmat
va
tovarlar turlarini qayta ishlash shartlari bilan bog‘liq
bo‘lgan
munosabatlar
majmuasini ifodalaydi”
(
Сафаров
, 2013).
Tadqiqot metodologiyasi.
Mazkur ilmiy maqolada bilish nazariyasining mantiqiy yondashuv, induksiya va
deduksiya, qiyosiy va omilli taxlil, zamon va makon, taqqoslash, monografik ko‘zatish kabi
usullardan foydalanildi.
Tahlil va natijalar muhokamasi.
Mehmondo‘stlik sohasida, ayniqsa, turizm doirasida, xodimlarning yuqori sifatli xizmat
ko‘rsatishi va sayohatchilarning turli ehtiyojlarini qondirishini ta’minlash uchun turli xil o‘quv
dasturlari muhim ahamiyatga ega.
www.sci-p.uz
II SON. 2025
77
“Onboarding Trening”:
Asosiy
va yo‘naltirish treningi mehmondo‘stlik sohasidagi har
qanday yangi xodim uchun birinchi bosqichdir. Ushbu trening tashkilot haqidagi umumiy
ma’lumotlarni –
siyosatlar va tartib-
qoidalar, ishga bo‘lgan talablar, ish madaniyati
va boshqa
jihatlarni o‘z ichiga oladi. Shuningdek, yangi xodimning o‘z roliga tezda moslashishiga yordam
beradigan dastlabki ko‘nikmalarni ham taqdim etadi. Tashkilotning to‘liq ko‘rinishini yangi
xodimlarga etkazish orqali, asosiy va yo‘naltirish treningi
ularning ish boshlashga yetarlicha
tayyor bo‘lishini ta’minlaydi. Ushbu trening mehmondo‘stlik sanoatidagi mijozlarga xizmat
ko‘rsatishning muhim jihatlari, jumladan, mijozlar bilan munosabatlarda odob
-axloq
me’yorlari, mijozlarga yo‘naltirilgan texnologi
yalardan qanday foydalanish va ajoyib xizmat
ko‘rsatish ahamiyati haqida ham ma’lumot beradi
(JOBS, 2022).
“Customer service training”:
Madaniy sezgirlik treningi mehmondo‘stlik va turizm
sohalarida xodimlarning rivojlanishining ajralmas qismi hisoblanadi, chunki xodimlar turli
madaniy kelib chiqishga ega keng auditoriya bilan tez-
tez muloqotda bo‘ladilar. Ushbu trening
madaniy farqlarni
tushunishni rivojlantirish va xodimlar hamda mehmonlar o‘rtasida
hurmatga asoslangan muloqotni qo‘llab
-quvvatlashni maqsad qiladi. Trening madaniy
nozikliklarga
–
og‘zaki va og‘zaki bo‘lmagan signal hamda imo
-ishoralarga
–
hurmat
ko‘rsatadigan samarali muloqot strategiyalarini o‘rgatadi.
Shuningdek, u mehmonlar bilan muloqotga ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan umumiy
stereotiplar va oldindan shakllangan qarashlarni bartaraf etish, yanada inklyuziv muhitni
yaratish va turli diniy amaliyotlarning (masalan, ovqatlanish cheklovlari, ibodat vaqtlari)
mehmonlar bilan munosabatlarga qanday ta’sir ko‘rsatishini tushuntirishga yo‘naltirilgan.
Bundan tashqari, trening madaniy farqlar tufayli yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan
tushunmovchiliklar yoki mojaro holatlarini hal
qilish strategiyalarini o‘rgatish va madaniy
sezgirlik bilan bog‘liq muammolarni ko‘rsatish uchun real hayotiy vaziyatlardan foydalanishni
ham o‘z ichiga oladi.
“Hard skill training”
:
Kasbiy, texnik
ko‘nikmalarni rivojlantirish treningi
mehmondo‘stlik san
oatida mehmonxona xodimlarini tayyorlashning muhim jihati hisoblanadi.
Ushbu trening xodimlarning aniq ko‘nikmalarini oshirishga qaratilgan bo‘lib, unda dasturiy
ta’minot, chet tillari va mehmondo‘stlik sanoatidagi turli operatsiyalar bo‘yicha bilimlar mav
jud
bo‘lishi mumkin.
Kasbiy, texnik
ko‘nikmalarni rivojlantirish xodimlarga o‘z rollarida
raqobatbardosh bo‘lish imkonini yaratadi va ularning eng so‘nggi bilim va ko‘nikmalarga ega
bo‘lishini ta’minlaydi.
Dasturiy ta’minot bo‘yicha trening mehmondo‘stlik sanoatida qattiq ko‘nikmalarni
rivojlantirishning muhim tarkibiy qismi hisoblanadi, chunki u xodimlarga tashkilotda
qo‘llanilayotgan yangi texnologiyalarga tezda moslashish imkonini beradi. Mulkiy boshqaruv
tizimlari, onlayn bronlash tizimlari yoki marketing platformalari kabi dasturiy vositalardan
foydalanishni o‘rganish orqali xodimlar ushbu vositalardan samarali foydalanib,
raqobatchilardan oldinda bo‘lishlari mumkin.
Bundan tashqari, mehmonxona xodimlari uchun qattiq ko‘nikmalarni rivojlantirishning
yana bir muhim jihati
–
chet tillarini o‘rganishdir. Bu trening xalqaro mehmonlar bilan muloqot
qiladigan xodimlar uchun zarur bo‘lib, ularning ehtiyojlarini yaxshiroq tushunishga va
sifatliroq mijozlarga xizmat ko‘rsatishga yordam beradi
(JOBS, 2022).
“Soft skill training”:
Qo‘shimcha, universal ijtimoiy
-
psixologik ko‘nikmalar, ushbu
trening xodimlarga mijozlar va hamkasblar bilan qanday muloqot qilishni o‘rganishga,
shuningdek, ijobiy va mehmondo‘st muhit yaratishga yordam beradi. Qo‘shimcha, universal
ijtimoiy-
psixologik ko‘nikmalar treningi mijozga yo‘naltirilgan va insoniy ko‘nikmalar –
mijozlarga xizmat ko‘rsatish, hissiy intellekt, ko‘p vazifali ishlash, muloqot va jamoaviy ish kabi
qobiliyatlarni rivojlantirishga e’tibor qaratadi.
Mijozlarga xizm
at ko‘rsatish treningi xodimlarga mehmonlarga ajoyib xizmat ko‘rsatish
va ularni xushnud qilishni o‘rganishga yordam beradi, shu bilan birga, do‘stona va hurmatli
bo‘lish, mehmonlarning savollariga javob berish va yuzaga kelgan muammolarni o‘z vaqtida hal
www.sci-p.uz
II SON. 2025
78
qilishga undaydi. Hissiy intellekt treningi ham mehmonxona xodimlari uchun muhim bo‘lib, u
orqali xodimlar mijozlarga empatiya ko‘rsatishni va ularning ehtiyojlarini aniqlashni o‘rganib,
eng yaxshi mijoz tajribasini ta’minlashga erishadilar.
“Product knowledge training”:
Mahsulot bilimi treningi mehmondo‘stlik sanoatida har
qanday mehmonxona xodimi uchun o‘quv dasturining ajralmas qismi hisoblanadi. Ushbu
trening xodimlarga tashkilot taqdim etmoqchi bo‘lgan mahsulotlar yoki xizmatlar haqida ke
ng
qamrovli bilimlarni beradi, bu esa oziq-ovqat va ichimliklar kabi jismoniy mahsulotlar, dasturiy
ta’minot, turistik paketlar, ko‘ngilochar xizmatlar va hokazo narsalarni o‘z ichiga oladi.
Trening xodimlarga mijozlar uchun taqdim etilayotgan mahsulot va xizmatlar haqida
batafsil tushunchani shakllantiradi. Unda mahsulot yoki xizmatning xususiyatlari, narxlari,
texnik tavsiflari, mavjudligi va boshqa tegishli ma’lumotlarni o‘rganish kiritilgan. Ushbu
ma’lumotlarga ega bo‘lish orqali mehmonxona xodimlari mi
jozlarga mahsulot va uning
xususiyatlarini aniq tavsiflab berib, ularni sotib olishga undashlari mumkin. Masalan, ushbu
trening mehmonxona bronlash tizimini qanday ishlatishni o‘rganish, mehmonxonada taqdim
etilayotgan turli xizmatlar va paketlarni tushunish, shuningdek, mavjud aksiyalar yoki
chegirmalar haqida ma’lumot olishni o‘z ichiga olishi mumkin
(JOBS, 2022).
Turizm sohasida kadrlar tayyorlashda rivojlangan mamlakatlarning muhim
jihatlari:
Fransiya
dunyoning eng nufuzli mehmondo‘stlik maktablariga, masalan, “
Le Cordon
Bleu”
va “
École hôtelière de Lausanne”
kabi muassasalarga ega. Ta’lim jarayoni an’anaviy
oshpazlik san’ati va hashamatli xizmat ko‘rsatish standartlarini o‘z ichiga oladi. O‘quv dastur
i
yuqori sifatli xizmat, oshpazlik mahorati, vino va ichimliklar haqidagi bilimlar hamda
mehmonlarni kutib olish boshqaruviga alohida e’tibor qaratadi. Ko‘plab dasturlar doirasida
hashamatli restoranlarda amaliy mashg‘ulotlar muhim o‘rin tutadi. Fransiyani
ng boy
gastronomik merosi va taom madaniyatiga berilgan katta ahamiyat butun dunyo bo‘ylab
talabalarni jalb qiladi. Shuningdek, mamlakatning kuchli turizm sektori yaxshi tayyorgarlikka
ega mehmondo‘stlik mutaxassislariga yuqori talabni ta’minlaydi.
Germaniya
nazariy ta’lim va amaliy tajribani o‘z ichiga olgan ikki tomonlama ta’lim
tizimidan foydalanadi. Talabalar odatda o‘z vaqtining bir qismini kasb
-hunar maktablarida,
qolgan qismini esa mehmonxonalar, restoranlar va boshqa tegishli muassasalarda amaliy
ta
jriba orttirish bilan o‘tkazadilar. Germaniyaning kasbiy ta’lim tizimi (
Ausbildung
) yuqori
professionallik standartlarini ta’minlab, yaxshi obro‘ga ega. Ushbu tizim moslashuvchan va
yetuk bilimga ega malakali ishchilarni tayyorlashi bilan e’tirof etiladi
(JOBS, 2022).
Shveysariya
mehmondo‘stligi ta’limi akademik qat'iylik va amaliy tayyorgarlikning
uyg‘unlashgan kombinatsiyasi bilan tavsiflanadi. Swiss Hotel Management School kabi ta’lim
muassasalari ko‘p tilli ta’lim va hashamatli muhitda amaliy tajriba ol
ishga e'tibor qaratadi.
O‘quv dasturlari mehmonxona boshqaruvi, tadbirlarni rejalashtirish, oshpazlik san'ati va
barqarorlik amaliyotlarini o‘z ichiga oladi. Mijozlarga xizmat ko‘rsatish sifatining yuqori
darajasi va xalqaro standartlarga amal qilishga katta ahamiyat beriladi. Shveysariyaning yuqori
sifatli xizmat va mehmondo‘stlikdagi innovatsiyalar haqidagi obro‘si xalqaro talabalarini o‘ziga
jalb qiladi. Mamlakatning xilma-xil turizm takliflari amaliy tajriba orttirish uchun keng
imkoniyatlar yaratadi.
Buyuk Britaniya
mehmondo‘stlikni boshqarish sohasida kasbiy tayyorgarlikni
o‘quvchilarning amaliyotlari va rasmiy akademik dasturlari kombinatsiyasidan foydalanadi.
Surrey Universiteti va Oxford Brookes Universiteti kabi ta’lim muassasalari o‘zining
mehmondo‘stlik kurslari bilan mashhurdir. Dasturlarda mijozlarga xizmat ko‘rsatish,
operatsiyalarni boshqarish, marketing va moliyaviy boshqaruvga katta e'tibor qaratilgan.
Shuningdek, kurslar sog‘liqni saqlash va xavfsizlik qoidalari hamda barqarorlik amaliyotlarini
o‘z ichiga
oladi.
Buyuk Britaniyada
xilma-
xil ishchi kuchi va yuqori mijozlarga xizmat ko‘rsatish
standartlariga bo‘lgan kuchli e’tibor mehmondo‘stlik bo‘yicha ta’limning muvaffaqiyatiga katta
www.sci-p.uz
II SON. 2025
79
hissa qo‘shadi. Amaliyot modeli talabalarga o‘qish davomida qimmatli ish
tajribasini olish
imkonini beradi.
Italiya
mehmondo‘stlikni o‘qitishdagi yondashuvida o‘zining mashhur oshxonalari
tufayli oshpazlik san’ati tomoniga katta e’tibor qaratadi. Apicius Culinary Institute kabi ta’lim
muassasalari maxsus dasturlarni taklif etadi. Dasturlar odatda italiyan oshxonasi, vino
tadqiqotlari, restoran boshqaruvi va mijozlar bilan munosabatlar kabi sohalarni qamrab oladi.
Italiya o‘zining ovqat va madaniyatiga bo‘lgan global obro‘si bilan dunyo bo‘ylab talabalarni
o‘ziga jalb qiladi. Restoranlardagi amaliy treninglar ta’lim samaradorligini oshiradi.
Avstraliya
kuchli kasbiy ta’lim tizimiga ega bo‘lib, TAFE (Texnik va Qo‘shimcha Ta’lim)
kabi ta’lim muassasalari mehmondo‘stlik bo‘yicha maxsus kurslar taklif etadi. Ta’lim dasturlari
odatda o
vqat xavfsizligi, mijozlarga xizmat ko‘rsatish, tadbirlarni boshqarish va turizm
sohasidagi barqarorlik amaliyotlarini o‘z ichiga oladi. Avstraliyaning mehmondo‘stlik ta’limida
amaliy tajribaga katta e’tibor qaratiladi. Amaliyotlar va ish o‘rinlari orqali
talabalar haqiqiy
dunyo ko‘nikmalarini o‘zlashtiradilar. Bu yondashuv bitiruvchilarni tezkor va dinamik turizm
va mehmondo‘stlik sohalarining talablariga moslashtirishga yordam beradi.
O‘zbekistonda
Bugungi kunda 35 ta oliy ta’lim muassasasida
11,5 mingdan ortiq talaba
turizm va mehmonxona boshqaruvi yo‘nalishida ta’lim olmoqda. Shuningdek, 2 mingdan ortiq
o‘quvchi professional ta’lim tizimi orqali ushbu sohadagi bilim va ko‘nikmalarni egallamoqda.
O‘quv jarayon
lari
“blok
-
modul” tizimi
asosida dual
ta’lim shakli
da
joriy etildi. Ya’ni,
talabalarga semestrning 2 oyi
davomida universitetda nazariy ta’lim olish, qolgan
4 oyda
bo‘lajak ish joyi mehmonxona, turoperator va boshqalarda amaliy bilimlar olish imkoniyati
yaratildi.
Bu o‘z navbatida talabalarga
nazariy bilimlar bilan bir qatorda mehmonxonalar,
turoperatorlar va boshqa sohaviy tashkilotlarda amaliy tajriba orttirish imkonini bermoqda.
Bundan tashqari, 2025 yildan boshlab universitetlarning o‘zida ham “amaliyot bazalari”
tashkil etishga, Ya’ni universitetlarning o‘zida ham
turoperator, turagent, gid-tarjimon,
transport va mehmonxona xizmatlarini tashkil etishga davlat tomonidan ruhsat berildi.
BMT turizm (UN tourism) shafeligida Samarqand shahrida Xalqaro turizm akademiyasi
faoliyati yo‘lga qo‘yildi va unda turizm va mehmondo‘stlik sohasidagi zamonaviy
laboratoriyalar tashkil etildi. Joriy yil davomida hududlardagi jami 1600 nafardan ortiq
mehmonxonalar va restoranlar mutaxassislarining malakasi oshirildi. Soha uchun eng muhim
bo‘lgan o‘rta bo‘g‘in kadrlarini tayyorlashning sifatini oshirish borasida ham ijobiy ishlar
amalga oshirildi.
Xususan, 8 ta turizm texnikumi rekonstruksiya qilindi, yana 1 ta texnikumni
modernizatsiya qilish ishlari davom etmoqda. Germaniya, Turkiya, Irlandiya va Shveysariya
davlatlari bilan hamkorlikda 50 dan ortiq pedagoglar malaka oshirish kurslarida qatnashdi.
Texnikumlar turizm va mexmonxona yo‘nalishlaridagi zamonaviy adabiyotlar bilan
ta’minlandi.
Deyarli barcha texnikumda “Restoran servis”, “Mijozlar bilan ishlash” va
“Mehmonxona” amaliyot xonalari tashkil qilindi.
Xalqaro hamkor tashkilotlar ko‘magida
texnikumlarda dual ta’limda kadrlar tayyorlash tizimi rivojlantirish yuzasidan tashkiliy
choralar ko‘ril
gan
1
.
Biroq, soha uchun kadrlar tayyorlash borasida hali ham amalga oshirilishi
zarur bo‘lgan
quyidagi muhim vazifalar mavjud:
Birinchidan
, amaliyot va nazariya o‘rtasida hali ham uzilishlar mavjud. Dual ta’lim tizimi
joriy etilgan bo‘lsa
-
da, ko‘p hollarda mehmonxonalar talabalarni qabul qilishni
ortiqcha
majburiyatdek qaramoqda. Aniqrog‘i ko‘pchilik mehmonxonalar menejerlarida dual ta’limning
afzalliklari to‘g‘risida tushunchalar yetarli emas.
Ikkinchidan
, kadrlarni chet tillarini bilish darajasining pastligi. Mehmonxona
xodimlarining ko‘pchiligi
xorijiy sayyohlar bilan muloqot qilishda til muammolariga duch
1
Turizm qo‘mitasi ma’lumotlari asosida muallif tomonidan tayyorlandi.
www.sci-p.uz
II SON. 2025
80
keladi.
Xitoy, arab, yapon, fransuz va boshqa tillarda xizmat ko‘rsatishga ixtisoslashgan kadrlar
yetishmaydi.
Uchinchidan
, turizm va mehmonxona sohasi tez o‘zgarmoqda, lekin kadrlar
tayyorlash
jarayoni bu o‘zgarishlarga mos ravishda adaptatsiya qilinmayapti.
Qo‘lga kiritilgan diplom mehnat bozori talablariga to‘la mos kelmasligi tufayli,
bitiruvchilar mehmonxonalarda ish topishda qiyinchiliklarga duch kelmoqda. Ayniqsa, oliy
ta’lim muassasalarini mehmonxona yo‘nalishida tugatgan 37
% bitiruvchilari boshqa sohalarda
ishlamoqda.
Xulosa va takliflar.
O‘zbekiston o‘zining turizm va mehmondo‘stlik sohasida ta’lim dasturlarini ish
beruvchilar talablari doirasida doimiy shakllantirib borish lozim. Sohada xalqaro hamkorlikni
kengaytirish, ta’limda til ko‘nikmalari va texnologiyalarni integratsiya qilishga keng e’tibor
qaratish muhim ahamiyatga ega. Frantsiya, Birlashgan Qirollik, Germaniya, Shveysariya, Italiya
va Avstraliya kabi turizm sohasi rivojlangan mamlakatlar bilan ta’lim sohasida hamkorlik qilish,
kadrlar almashish qo‘shma ilmiy tadqiqotlar olib bor
ish orqali turizm va mehmonxona
sohasida sifatli kadrlar tayyorlash mumkin.
Adabiyotlar
/Литература/Reference:
JOBS, S. (2022). Five Key Types of Employee Training in the Hospitality Industry. [online]
SOEG Hospitality. Available at:
https://www.soegjobs.com/types-employee-training-hospitality-
Винокуров М.А.
(2004)
Что такое туризм?/научная статья
- www.dissercat.com.
Макконнелл К.Р, БРЮ С.Л
. (1993)
Экономикс: Принципы, проблемы и политика. В 2 Т.:
Пер. С анг. Т. 2. − Таллин, стр.
398.
Сафаров Б.Ш.
(2013)
Минтақавий туризм хизмат бозорининг иқтисодий
механизмини такомиллаштириш. Монография –
Т.:
Ўзбекистон миллий энциклопедияси,
-
150 бет.
Тўхлиев И.С., Қудратов Ғ.Х., Пардаев М.Қ.
(2010)
Туризмни режалаштириш. Дарслик.
-
Тошкент, «Иқтисодиёт
-
молия» нашриёти.
-
254 бет.
