1
https://eyib.uz
4-sho‘ba.
Innovatsion iqtisodiyot sharoitida audit tizimini takomillashtirishning ustuvor
yoʻnalishlari
INNOVATSION IQTISODIYOTGA O‘TISH
SHAROITIDA MILLIY IQTISODIYOTNING
TARKIBIY TUZILMASINI
TAKOMILLASHTIRISHNING USTUVOR
YO‘NALISHLARI
Ergashev Botirjon
Rafuqjon o‘g‘li,
AIQI “Tarmoqlar iqtisodiyoti” kafedrasi stajor o’qituvchisi
Tel: +998902169060
Baxodirjonov
Fazliddin Baxriddin
o‘g‘li
AIQI talabasi
Ibrohimjonov
Dilyorbek Abdumajid
o‘g‘li
AIQI talabasi
Isroiljonov Muslimbek
Oripjon o‘g‘li
AIQI talabasi
Jalilov Boxodirjon
Umarjon o‘g‘li
AIQI talabasi
A
nno
ta
ts
iy
a
Zamonaviy va globallashgan iqtisodiy sharoitda iqtisodiyotlarning zamonaviy
sharoitlarga va tarkibiy o‘zgarishlarga moslashishi uchun tarkibiy islohotlarni
o‘tkazish zarur. Ushbu maqolaning maqsadi ta'minot siyosatiga e'tibor
qaratgan holda, ushbu ehtiyojni keltirib chiqaradigan sabablarni tahlil qilish
va iqtisodiyotlarning ishlash usullariga tizimli ta'sir ko'rsatadigan global
miqyosdagi o'zgarishlar. Tahlil iqtisodiyotlarga potentsial oqibatlarga ishora
qilib,
sanoatga
asoslangan
iqtisodiyotdan
xizmatlarga
asoslangan
iqtisodiyotga o'tish bilan davom etmoqda. Bundan tashqari, optimal o'sish
yo'lidan og'ishlarga olib kelishi mumkin bo'lgan ichki tarkibiy o'zgarishlar,
tarkibiy islohotlar bilan bog'liq vaqt asoratlari (qisqa muddatli va uzoq
muddatli ta'sir) va islohotlarni tuzatish maqsadining o'zaro ta'siri - bu
rivojlanish uchun zarur bo'lgan vaqt. Iqtisodiyotni tarkibiy islohotlarga
moslashtirish masalalari muhokama qilinadi.
Kalit so‘zlar:
tarkibiy o‘zgarishlar, tarkibiy islohot, ta’minot siyosati, sanoat,
xizmat ko‘rsatish.
2
https://eyib.uz
4-sho‘ba.
Innovatsion iqtisodiyot sharoitida audit tizimini takomillashtirishning ustuvor
yoʻnalishlari
2021-yil 6-noyabr kuni O‘zbekiston Respublikasining yangi saylangan Prezidenti
Shavkat Mirziyoyevning inauguratsiya marosimida Prezident kelgusi besh yilga
mo‘ljallangan asosiy ustuvor yo‘nalishlarni o‘z ichiga olgan Yangi O‘zbekistonni
rivojlantirish strategiyasini ilgari surdi.
Ta’kidlash joizki, Prezidentimiz tomonidan taqdim etilgan “Yangi O‘zbekistonni
rivojlantirish strategiyasi” yetti yo‘nalishdan iborat bo‘lib, bundan besh yil avval qabul
qilingan Harakatlar strategiyasi va uning doirasida amalga oshirilgan muvaffaqiyatli
islohotlarning ajralmas qismidir.
Xususan, Yangi O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasining uchinchi yo‘nalishi
– milliy iqtisodiyotni rivojlantirish, uning o‘sish sur’atlarini zamon talablari darajasida
ta’minlash – Harakatlar strategiyasining iqtisodiyotni rivojlantirish bo‘yicha ustuvor
yo‘nalishlari doirasida boshlangan islohotlarning davomi, deb baholash mumkin.
rivojlantirish va liberallashtirish. O'z navbatida shuni ham ta'kidlash kerakki, samarali
islohotlar keyingi muvaffaqiyatlar boshlanishi uchun debochadir.
Asosiy maqsad - aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulotni oshirish
Iqtisodiyotning real sektorini rivojlantirish hisobidan aholi jon boshiga yalpi ichki
mahsulot hajmini oshirish 2022-2026 yillarga mo‘ljallangan ustuvor vazifa ekanida
alohida ma’no bor.
O‘tgan 5 yil davomida, ya’ni 2017-2021 yillarga mo‘ljallangan Harakatlar
strategiyasi doirasida sanoatning yetakchi tarmoqlarini (to‘qimachilik, elektrotexnika,
avtomobilsozlik, qurilish materiallari, kimyo va neft-kimyo sanoati, qishloq xo‘jaligi
mashinasozligi, energetika) rivojlantirish bo‘yicha strategiyalar qabul qilindi. ).
Qishloq xo‘jaligida erkin raqobatni ta’minlovchi bozor tamoyillarini joriy etish,
xususan, paxta va g‘alla yetishtirishda davlat buyurtmasini bekor qilish hisobiga ishlab
chiqarishning iqtisodiy samaradorligi va ishlab chiqaruvchilar manfaatdorligi ham
oshirilmoqda.
O‘z navbatida, hududlarning iqtisodiy salohiyatini oshirish maqsadida erkin
iqtisodiy zonalar tashkil etilib, ularga xorijiy investorlarni jalb etish bo‘yicha tegishli
imtiyoz va preferensiyalar berildi.
Sanoatning yetakchi tarmoqlariga ixtisoslashgan kichik sanoat zonalari tashkil
etilib, ularning samarali faoliyat yuritishi uchun zarur infratuzilma barpo etildi. Katta
ishlab chiqarish quvvatiga ega innovatsion texnoparklar tashkil etilib, ularda zamonaviy
ilm-fan yutuqlaridan foydalangan holda mahsulot ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi.
Shu bilan birga, O‘zbekistonda turizm sohasida amalga oshirilgan tub islohotlar
orqali turizm infratuzilmasi rivojlanib, turizm xizmatlari (ziyorat turizmi, tibbiy turizm,
kino turizmi va boshqalar) tuzilmasining yanada kengayishi natijasida mamlakatning
turizm salohiyati yuksalib bormoqda. yildan yilga ortib bormoqda.
O‘zbekistonni
rivojlantirishning yangi strategiyasiga muvofiq, mamlakatimizda 2022-2026-yillarda
yuqorida qayd etilgan sohalardagi islohotlarni samarali davom ettirish, mavjud resurslar
va imkoniyatlarni ishga solish orqali aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot hajmini
yanada oshirish, 2030-yilga borib esa O‘zbekistonning aholi jon boshiga daromadi
oʻrtadan yuqori boʻlgan mamlakatlar qatoriga kirish imkonini beradigan darajaga
yetishi.
3
https://eyib.uz
4-sho‘ba.
Innovatsion iqtisodiyot sharoitida audit tizimini takomillashtirishning ustuvor
yoʻnalishlari
Bunga, o‘z navbatida, xususiy sektorni rag‘batlantirish va uning ulushini oshirish,
to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb etish va haydovchi tarmoqlarda klaster
tizimini rivojlantirish orqali erishiladi. [1]
Harakatlar strategiyasi (2017-2021)
Taraqqiyot strategiyasi (2022-2026)
•
Sanoatning
yetakchi
tarmoqlarini
rivojlantirish
strategiyasi qabul qilindi
•
To'qimachilik
•
Elektrotexnika
•
Avtomobil sanoati
•
Qurilish materiallari sanoati
•
Kimyo va neft-kimyo sanoati
•
Qishloq xo'jaligi texnikasi
•
Energetika
•
Qishloq xo'jaligida islohotlar
amalga oshirildi
•
Erkin iqtisodiy zonalar tashkil
etildi
•
Kichik sanoat zonalari tashkil
etildi
•
Innovatsion texnoparklar tashkil
etildi
•
IT-parklar ishga tushirildi
•
Turizm sektoridagi islohotlar
•
Aholi jon boshiga YaIMni
oshirish
•
xususiy sektorni
rag'batlantirish
•
to'g'ridan-to'g'ri xorijiy
investitsiyalarni jalb qilish
•
haydovchi sektorlarida klaster
tizimini rivojlantirish
Ta’kidlash joizki, iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini samarali va jadal
rivojlantirish mamlakatimizda yalpi ichki mahsulot hajmining oshishiga, shu orqali
aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan yalpi ichki mahsulotning oshishiga olib keladi.
Inflyatsiya darajasini pasaytirish orqali makroiqtisodiy barqarorlikni ta'minlash
2017-yildan boshlab iqtisodiyotni erkinlashtirish va bozor mexanizmlarining
rolini oshirishga qaratilgan muhim iqtisodiy islohotlardan biri milliy valyuta kursini
shakllantirish tamoyillarini joriy etish orqali ichki valyuta bozorini bosqichma-bosqich
erkinlashtirish bo‘yicha amaliy qadamlar bo‘lganini alohida ta’kidlash lozim.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
“Taraqqiyot strategiyasi” ma’lumotlari asosida tayyorlangan.
2.
3.
2017-2021 yillarga mo‘ljallangan Harakatlar strategiyasi
4.
“Yangi O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasi”
5.
Shukurullaevna, B. S. (2023). MANAGEMENT SYSTEM FOR THE
EFFECTIVE USE OF LABOR POTENTIAL IN THE DEVELOPMENT OF
INTEGRATION PROCESSES.
Best Journal of Innovation in Science, Research and
Development
, 466-473.
4
https://eyib.uz
4-sho‘ba.
Innovatsion iqtisodiyot sharoitida audit tizimini takomillashtirishning ustuvor
yoʻnalishlari
6.
Shukurullayevna, B. S. (2024). Advanced Foreign Experiences on Private
Business Activity and its Development.
European Journal Of Innovation In Nonformal
Education
,
4
(3), 60-63.
7.
Sh, B. S., & Abdug'aniev, Y. J. (2024). Youth Entrepreneurship and its Socio-
Economic Advantages.
EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND
OPEN SOCIETY
,
4
(4), 166-169.
8.
Shukurullayevna, B. S. (2024). DEVELOPMENT OF SMALL BUSINESS
AND PRIVATE ENTREPRENEURIAL ACTIVITY IN UZBEKISTAN PROSPECTS
OF DIRECTIONS.
Journal of new century innovations
,
54
(3), 114-117.
9.
Қаҳҳоров, Ш., & Шаробиддинов, А. (2024). КОРПОРАЦИЯЛАРНИ
ИНВECТИЦИЯЛAШНИНГ ЖAҲOН AМAЛИЁТИ ТAҲЛИЛИ.
Interpretation and
researches
.
10.
Qahhorov, S. (2023). SOLIQ SIYOSATINI IQTISODIY FAOLLIKKA
YO ‘NALTIRILGAN MEXANIZMLARINI TAKOMILLASHTIRISH.
Educational
Research in Universal Sciences
,
2
(14), 261-263.
11.
Shahrukhbek, K. (2023). ANALYSIS OF THE IMPACT OF THE
VALUE-ADDED TAX ON THE DEVELOPMENT OF THE ECONOMY AND THE
DEVELOPMENT
OF
THE
COUNTRY.
In
"
ONLINE-CONFERENCES"
PLATFORM
(Vol. 1, pp. 491-493).
12.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). The Development of Tourism Activity and
its Role in the World Economy.
EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS
AND OPEN SOCIETY
,
4
(4), 241-243.
13.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). Priorities and Requirements of the
Transition to the “Green Economy” in the Conditions of Uzbekistan.
Best Journal of
Innovation in Science, Research and Development
,
3
(1), 582-585.
14.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). PROSPECTS OF AGRICULTURAL
DEVELOPMENT
THROUGH
AGRO-TOURISM.
Ta'lim
innovatsiyasi
va
integratsiyasi
,
21
(4), 179-182.
15.
Yusupov, N. S., Qosimjon o‘g‘li, S. A., & Akramjon o‘g’li, A. A. (2024).
INVESTITSION LOYIHALARNI MUVAFFAQIYATLI AMALGA OSHIRISHDA
ZAMONAVIY
BOSHQARUVDAN
SAMARALI
FOYDALANISH
YO
‘LLARI.
Journal of new century innovations
,
54
(2), 106-109.
16.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). The Effect of Organizing Tourism
Activities in Villages on the Expansion of Tourism Networks in Our Country.
TA'LIM
VA RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI
,
4
(5), 204-207.
17.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). Analysis of Development and
Shortcomings in Local Tourism in the Republic of Uzbekistan.
EUROPEAN JOURNAL
OF INNOVATION IN NONFORMAL EDUCATION
,
4
(5), 127-129.
18.
Yusupov, N. S. (2024). TADBIRKORLIK FAOLIYATIDA LOYIXAVIY
BOSHQARUVNI
RIVOJLANTIRISH
TENDENSIYALARI
VA
ISTIQBOLLARI.
PEDAGOGS
,
59
(1), 202-207.
19.
Алматаев Т. О., Давидова Д. Т., Султанов А. А. ПУТИ
ЭФФЕКТИВНОЙ
ОРГАНИЗАЦИИ
ИНТЕГРАЦИИ
СОТРУДНИЧЕСТВА
ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ И ПРОМЫШЛЕННОСТИ //Universum: технические
науки. – 2023. – №. 9-2 (114). – С. 38-41.
5
https://eyib.uz
4-sho‘ba.
Innovatsion iqtisodiyot sharoitida audit tizimini takomillashtirishning ustuvor
yoʻnalishlari
20.
Давидова Д. Т. CУҒУРТАДА АХБОРОТ КОММУНИКАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА УЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ МЕЗОНЛАРИ //MODELS
AND METHODS FOR INCREASING THE EFFICIENCY OF INNOVATIVE
RESEARCH. – 2023. – Т. 2. – №. 23. – С. 56-62.
21.
Mamayev
B.N.
RAQAMLI
TEXNOLOGIYALARDAN
FOYDALANGAN HOLDA RAQAMLI MARKETING ELEMENTIDAN BIRI
INTERNET-REKLAMADAN FOYDALANISHNING TENDENSIYALARI
No. 8 (2022): O'ZBEKISTONDA FANLARARO INNOVATSIYALAR VA ILMIY
TADQIQOTLAR JURNALI
22.
Mamayev
B.N.
O‘ZBEKISTONDA
INVЕSTITSION
MUHIT
JОZIBАDОRLIGINI TA’MINLASHNING O‘ZIGA XOS JIHATLATI International
scientific journal “Interpretation and researches” Volume 1 issue 20 | ISSN: 2181-4163 |
UIF-2023: 8.2
23.
Мамаев , Б. Н. (2023). ЎЗБЕКИСТОН БАЛИҚ САНОАТИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШДА КЛАСТЕРЛАШ. Educational Research in Universal
Sciences, 2(14), 693–700. Retrieved from http://erus.uz/index.php/er/article/view/4511
