92
https://eyib.uz
1-sho‘ba.
O‘zbekiston iqtisodiyoti va boshqa sohalarida raqamlashtirish jarayonlari.
Kirish.
Bugungi kunda raqamli iqtisodiyotning jadal rivojlanishi dunyo bo‘ylab
biznes model va jarayonlarga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda. Raqamlashtirishning
kengayishi va texnologik innovatsiyalar biznesning yangi istiqbollarini ochib, bozor
talablari va iste’molchilarning ehtiyojlarini tezkor qondirish imkonini bermoqda. Shu
bilan birga, raqamli o‘zgarishlar natijasida yuzaga keladigan muammolarni ham
inobatga olish lozim. Ushbu tadqiqotda raqamli iqtisodiyot sharoitida biznes
istiqbollarini rivojlantirish bo‘yicha asosiy muammolar va ularning samarali yechimlari
tahlil qilinadi.
Uslublar.
Tadqiqotda tahliliy va empirik metodlardan foydalanilgan. Raqamli
iqtisodiyotning ta’siri bo‘yicha mavjud ilmiy adabiyotlar ko‘rib chiqilib, biznes
rivojlanishi bo‘yicha o‘tkazilgan so‘rovnoma ma’lumotlari tahlil qilindi. Shuningdek,
dunyodagi yetakchi kompaniyalar misolida raqamli texnologiyalarning biznesga
kiritilishi va bu texnologiyalarning moliyaviy ko‘rsatkichlarga ta’siri o‘rganildi.
Statistik tahlil va modellash usullari yordamida biznesning raqamli transformatsiyaga
moslashish darajasi baholandi.
RAQAMLI IQTISODIYOT SHAROITIDA
BIZNESNING ISTIQBOLLARINING TAHLILINI
RIVOJLANTIRISH: MUAMMOLAR VA
YECHIMLAR
KARIMOV EMINJON
GAPARDJONOVICH
O‘ZBEKISTON,
ISH JOYI: “TILLAZONE JEWELLERY” MCHJ,
ILMIY DARAJA: TAYANCH DOKTORANT, FARG’ONA
POLITEXNIKA INSTITUTI ILMIY UNVONI: YO’Q,
LAVOZIMI: IQTISODCHI
A
nno
ta
ts
iy
a
Ushbu tezisda raqamli iqtisodiyot sharoitida biznes istiqbollarini
rivojlantirishda duch kelinadigan muammolar va ularning yechimlari tahlil
qilinadi. Raqamli texnologiyalar korxonalarga samaradorlikni oshirish, yangi
bozorlarni o‘zlashtirish va iste’molchilar talabini tezkor qondirish
imkoniyatini yaratmoqda. Shu bilan birga, kichik va o‘rta biznes subyektlari
texnologik infratuzilmaning rivojlanmaganligi va raqamli savodxonlikning
pastligi kabi qiyinchiliklarga duch kelmoqda. Tadqiqot muammolarni yengib
o‘tish uchun raqamli savodxonlikni oshirish va infratuzilmani rivojlantirish
bo‘yicha tavsiyalar beradi.
Kalit so‘zlar:
Raqamli iqtisodiyot, biznes istiqbollari, raqamli transformatsiya,
kichik va o‘rta biznes, texnologik infratuzilma, innovatsiyalar,
iqtisodiy rivojlanish.
93
https://eyib.uz
1-sho‘ba.
O‘zbekiston iqtisodiyoti va boshqa sohalarida raqamlashtirish jarayonlari.
Natijalar.
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, raqamli iqtisodiyot biznes uchun
bir qator yangi imkoniyatlar yaratmoqda, jumladan:
1.
Ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish jarayonlarining avtomatlashtirilishi.
2.
Yangi bozorlar va mijozlarga tezkor kirish imkoniyatlari.
3.
Resurslardan samarali foydalanish. Biroq, kichik va o‘rta biznes uchun raqamli
transformatsiyaga moslashish oson emasligi, texnologik infratuzilmaning
rivojlanmaganligi va raqamli bilimlarning yetarli emasligi asosiy muammolar
sifatida qayd etildi.[1,3]
Munozara.
Raqamli iqtisodiyotning biznes rivojlanishiga ta’siri ham ijobiy, ham
salbiy tomonlarga ega. Ijobiy jihatlari biznesni global darajaga olib chiqish imkoniyatini
oshirsa, texnologik va moliyaviy to‘siqlar kichik va o‘rta korxonalar uchun jiddiy
qiyinchiliklar tug‘dirmoqda. Ushbu tadqiqot muammolarni hal qilish uchun quyidagi
yechimlarni taklif etadi:
1.
Raqamli savodxonlikni oshirish uchun davlat va xususiy sektor hamkorligida
treninglar o‘tkazish.
2.
Texnologik infratuzilmani rivojlantirishga yo‘naltirilgan investitsiyalarni
ko‘paytirish.
3.
Kichik va o‘rta bizneslar uchun davlat tomonidan raqamli transformatsiyani
qo‘llab-quvvatlovchi imtiyozlar va dasturlarni yo‘lga qo‘yish. Ushbu chora-
tadbirlar raqamli iqtisodiyot sharoitida biznesni rivojlantirish va uning
istiqbollarini oshirishga xizmat qiladi.[2,4]
Adabiyotlar
1.
Brynjolfsson, E., & McAfee, A. (2014). The Second Machine Age: Work,
Progress, and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies. W. W. Norton &
Company.
2.
Tapscott, D. (1995). The Digital Economy: Promise and Peril in the Age of
Networked Intelligence. McGraw-Hill.
3.
Schwab, K. (2016). The Fourth Industrial Revolution. Crown Publishing
Group.
4.
OECD (2019). Going Digital: Shaping Policies, Improving Lives. OECD
Publishing.
5.
Sh, B. S., & Abdug'aniev, Y. J. (2024). Youth Entrepreneurship and its Socio-
Economic Advantages.
EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND
OPEN SOCIETY
,
4
(4), 166-169.
6.
Shukurullayevna, B. S. (2024). DEVELOPMENT OF SMALL BUSINESS
AND PRIVATE ENTREPRENEURIAL ACTIVITY IN UZBEKISTAN PROSPECTS
OF DIRECTIONS.
Journal of new century innovations
,
54
(3), 114-117.
