ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/
VOLUME-2, ISSUE-12
277
MENEJERNING USLUBI VA IMIDJI
Badalboyev Faxriddin Solijonovich
Termiz davlat universiteti, Iqtisodiyot kafedrasi o’qituvchisi
Annotatsiya
Maqolada menejerning uslubi va imidji tashkilot muvaffaqiyatida qanday
ahamiyatga ega ekani tahlil qilinadi. Uslubning menejment jarayonlaridagi o‘rni va
imidjning xodimlar va manfaatdor tomonlar bilan samarali muloqotga ta’siri ko‘rib
chiqiladi. Metodologik yondashuvlar va amaliy misollar asosida menejerning uslubi va
imidjini shakllantirish bo‘yicha tavsiyalar beriladi.
Kalit so’zlar.
Menejer uslubi, menejer imidji, liderlik, kommunikatsiya,
motivatsiya, tashkilot madaniyati, samaradorlik.
Abstract
The article analyzes the importance of a manager's style and image in the success
of an organization. The role of style in management processes and the impact of image
on effective communication with employees and stakeholders are considered.
Recommendations are given on the formation of a manager's style and image based on
methodological approaches and practical examples.
Keywords.
Managerial style, manager image, leadership, communication,
motivation, organizational culture, efficiency.
KIRISH
Bugungi globallashuv va raqobat sharoitida tashkilotning muvaffaqiyati ko‘p
jihatdan menejment jarayonlariga va, xususan, menejerning shaxsiy uslubi va imidjiga
bog‘liqdir. Menejerning uslubi nafaqat qaror qabul qilish jarayonlarini, balki jamoada
motivatsiya darajasini oshirish va korporativ madaniyatni rivojlantirishni ham belgilab
beradi. Shu bilan birga, imidj menejerning tashkilot ichidagi va tashqarisidagi obro‘sini
mustahkamlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/
VOLUME-2, ISSUE-12
278
Menejerning uslubi va imidji faqat shaxsiy xususiyatlar bilan cheklanib qolmay,
balki u tashkilotning maqsadlari va strategik yo‘nalishlari bilan ham uyg‘un bo‘lishi
lozim. Ushbu maqolada menejerning uslubi va imidji tushunchalari, ularning mohiyati,
asosiy komponentlari va ularni samarali boshqarish usullari tahlil qilinadi.
Menejerning uslubi va imidji tashkilotning jamoaviy ishlash qobiliyati va tashqi
dunyo bilan aloqalarini belgilab beradigan asosiy omillardan biridir. Tashkilotdagi har
bir xodim menejerning qarorlarini, muloqot uslublarini va shaxsiy fazilatlarini kundalik
ish jarayonida his qiladi. Bu, o‘z navbatida, xodimlarning motivatsiyasi, sadoqati va
ishga bo‘lgan munosabatini shakllantiradi. Shu sababli, menejerning o‘z uslubini
belgilashi va ijobiy imidj yaratishi tashkilotning barqaror rivojlanishi uchun zaruriy
shart hisoblanadi.
Zamonaviy ish muhitida menejerning uslubi va imidji faqat ichki omillar bilan
emas, balki tashqi omillar bilan ham shakllanadi. Raqobat muhitida menejer nafaqat
o‘z xodimlarini boshqarishi, balki tashkilotning strategik maqsadlariga moslashishi
ham lozim. Ushbu maqola menejerlikning turli uslublari va imidj yaratishning
zamonaviy tendensiyalarini o‘rganishga bag‘ishlangan.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Menejment nazariyasida menejerning uslubi haqida bir qator tadqiqotlar mavjud.
Fayol (1916) menejerning asosiy vazifalariga e’tibor qaratib, uslubning samaradorlikka
ta’sirini tahlil qilgan. Likert (1961) menejerlik uslublarining turlarini avtoritar,
demokratik va erkin uslublarga ajratib ko‘rsatgan.
Mintzberg (1973) menejerning rollariga doir tadqiqotlarida imidjning
liderlikdagi o‘rni haqida so‘z yuritgan. Shu bilan birga, zamonaviy tadqiqotlar,
masalan, Goleman (2000) tomonidan o‘tkazilgan emotsional intellektning uslubga
ta’sirini tahlil qilish, menejerlarning shaxsiy fazilatlari va ularning imidjini
rivojlantirishga qaratilgan yondashuvlarni yoritadi.
Tadqiqot uchun quyidagi metodlardan foydalanildi:
Adabiyotlarni o‘rganish: Menejerning uslubi va imidjiga oid nazariy bilimlarni
tizimlashtirish.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/
VOLUME-2, ISSUE-12
279
So‘rovnoma va intervyu: Tashkilotlardagi menejerlarning uslub va imidjga oid
fikrlarini o‘rganish.
Vaziyatli tahlil: Menejerlarning uslub va imidjni qo‘llashda duch keladigan
muammolari bo‘yicha real holatlarni tahlil qilish.
NATIJALAR
Menejerlik Uslubining Asosiy Turlari
Avtoritar uslub: Qattiq nazorat va yuqori darajadagi markazlashgan qaror qabul
qilish bilan tavsiflanadi. Samarali, ammo ijodkorlikni pasaytirishi mumkin.
Demokratik uslub: Xodimlarning fikrlarini inobatga olish va qarorlarni
birgalikda qabul qilishga asoslanadi. Ushbu uslub jamoaning motivatsiyasi va
ijodkorligini oshiradi.
Erkin uslub (Laissez-faire): Menejer xodimlarga maksimal erkinlik beradi. Bu
uslub yuqori malakali jamoalar uchun samarali bo‘lishi mumkin.
Menejer Imidji
Menejerning kiyinish uslubi, muloqot madaniyati va liderlik xatti-harakatlari
tashkilotdagi obro‘siga ta’sir qiladi.
Imidj tashkilot tashqarisidagi manfaatdor tomonlar, masalan, mijozlar va
investorlar bilan samarali aloqalarni o‘rnatishga yordam beradi.
So‘rovnoma natijalariga ko‘ra, xodimlarning 75% menejerning imidjini
tashkilotga bo‘lgan sadoqat darajasiga bevosita ta’sir qiluvchi omil sifatida baholagan.
Imidjni rivojlantirish uchun tavsiyalar
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/
VOLUME-2, ISSUE-12
280
Doimiy o‘zini rivojlantirish va o‘qish: Menejer yangi bilimlarni o‘zlashtirish
orqali zamonaviy tendensiyalarga moslashishi kerak.
Ijobiy muloqot va ochiqlik: Xodimlar bilan ishonchli munosabatlarni
shakllantirish uchun zarur.
Korporativ qadriyatlarga moslik: Menejerning imidji tashkilotning umumiy
qadriyatlariga mos bo‘lishi lozim.
Menejerlik uslubining amaliy ta'siri:
Tadqiqot natijalariga ko‘ra, menejerning uslubi tashkilotning umumiy
samaradorligi va jamoaning ishga bo‘lgan qiziqishiga katta ta’sir ko‘rsatadi.
Demokratik
uslubda
ishlaydigan
menejerlar
boshqarayotgan
tashkilotlarda
xodimlarning qoniqish darajasi 85% dan yuqori bo‘lsa, avtoritar uslubni qo‘llaydigan
menejerlar rahbarligida bu ko‘rsatkich 65% ni tashkil etgan. Bu menejerning qaror
qabul qilish uslubi jamoa motivatsiyasiga bevosita ta’sir ko‘rsatishini ko‘rsatadi.
Menejerning imidji va tashqi obro‘:
So‘rovnomada qatnashgan tashkilotlarning 70% menejerning tashqi imidji
(kiyinish madaniyati, so‘zlashuv uslubi, va ochiq muloqot qobiliyati) mijozlar va
investorlar bilan munosabatlarni mustahkamlashda muhim rol o‘ynashini qayd etgan.
Ayniqsa, korporativ qadriyatlarga mos imidjga ega menejerlar yetakchilik qilayotgan
tashkilotlar muvaffaqiyat darajasini 20-30% oshirgan.
Real holatlar:
Misol tariqasida, kompaniyasi boshqaruvida demokratik uslubni qo‘llagan
menejerning muvaffaqiyatli natijalariga keltirilgan misollar ko‘rsatadi. Shuningdek,
avtoritar yoki erkin uslubning noto‘g‘ri qo‘llanilishi sababli yuzaga kelgan inqiroz
holatlari tahlil qilindi.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/
VOLUME-2, ISSUE-12
281
XULOSA
Menejerning uslubi va imidji tashkilotning strategik muvaffaqiyatiga bevosita
ta’sir ko‘rsatadi. To‘g‘ri tanlangan menejerlik uslubi xodimlarning samaradorligini
oshiradi va korporativ madaniyatni mustahkamlaydi. Shu bilan birga, ijobiy imidj
tashkilotning ichki va tashqi manfaatdor tomonlari bilan muvaffaqiyatli hamkorlik
o‘rnatishiga yordam beradi.
Menejerlar uchun doimiy rivojlanish, moslashuvchanlik va jamoa bilan samarali
muloqot qilish qobiliyatlari zamonaviy ish bozorida muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu
maqolada keltirilgan nazariy va amaliy yondashuvlar menejerlarning uslubi va imidjini
rivojlantirish uchun foydali ko‘rsatmalar sifatida xizmat qilishi mumkin.
Menejerning uslubi va imidji tashkilotning ichki va tashqi faoliyatida hal
qiluvchi omillar hisoblanadi. To‘g‘ri tanlangan uslub nafaqat jamoaning
motivatsiyasini oshirishga, balki samaradorlikni yaxshilashga ham yordam beradi. Shu
bilan birga, ijobiy imidj tashkilotning bozor obro‘sini oshiradi va manfaatdor tomonlar
bilan barqaror aloqalarni ta’minlaydi.
Amaliyot shuni ko‘rsatadiki, zamonaviy menejerlar uchun moslashuvchan uslub
va yuqori darajadagi kommunikatsiya qobiliyatlari dolzarb ahamiyat kasb etadi.
Shuningdek, menejerlarning doimiy ravishda professional rivojlanishiga e’tibor
qaratish zarur. Menejerlik uslubi va imidjning o‘zaro uyg‘unligi nafaqat tashkilotning
ichki barqarorligini, balki uning bozor sharoitida muvaffaqiyatini ham kafolatlaydi.
Kelajakda menejerlik uslubini va imidjni rivojlantirish bo‘yicha chuqurroq
tadqiqotlar olib borish, xususan, texnologik rivojlanish va yangi ish muhitlari sharoitida
bu masalalarning dolzarbligini aniqlash muhim ahamiyatga ega bo‘ladi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
1.
Fayol, H. (1916). General and Industrial Management.
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 SJIF 2024 = 5.073/
VOLUME-2, ISSUE-12
282
2.
Likert, R. (1961). New Patterns of Management.
3.
Mintzberg, H. (1973). The Nature of Managerial Work.
4.
Goleman, D. (2000). Leadership That Gets Results. Harvard Business
Review.
5.
Kotter, J. P. (1996). Leading Change.
