TOMAS-KILMANNING “NIZOLI VAZIYATLARDA XULQ-ATVOR STILINI BAXOLASH” SO‘ROVNOMASINING METODOLOGIK ASOSI

Аннотация

Mazkur maqolada Tomas-Klimanning “Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor stilini baxolash” so‘rovnomasining yaratilish tarixi, metodologik asosi, N.V.Grishin tomonidan moslashtirilgan ko‘rinishi, metodika mezonlari, ularning mazmun mohiyati va ularga sabab bo‘luvchi omillar o‘rin olgan.

Тип источника: Журналы
Годы охвата с 2023
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
Отрасль знаний
CC BY f
366-374
171

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Шукуров R. . (2024). TOMAS-KILMANNING “NIZOLI VAZIYATLARDA XULQ-ATVOR STILINI BAXOLASH” SO‘ROVNOMASINING METODOLOGIK ASOSI. Журнал универсальных научных исследований, 2(4), 366–374. извлечено от https://www.inlibrary.uz/index.php/universal-scientific-research/article/view/33670
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Mazkur maqolada Tomas-Klimanning “Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor stilini baxolash” so‘rovnomasining yaratilish tarixi, metodologik asosi, N.V.Grishin tomonidan moslashtirilgan ko‘rinishi, metodika mezonlari, ularning mazmun mohiyati va ularga sabab bo‘luvchi omillar o‘rin olgan.


background image

366

UDK: 37.015.3

TOMAS-KILMANNING “NIZOLI VAZIYATLARDA XULQ-ATVOR

STILINI BAXOLASH” SO‘ROVNOMASINING METODOLOGIK ASOSI

Shukurov Rustam

Psixologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti

E-mail: Info_dtpi@.uz

Annotatsiya:

Mazkur maqolada Tomas-Klimanning “Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor stilini

baxolash” so‘rovnomasining yaratilish tarixi, metodologik asosi, N.V.Grishin
tomonidan moslashtirilgan ko‘rinishi, metodika mezonlari, ularning mazmun mohiyati
va ularga sabab bo‘luvchi omillar o‘rin olgan.

Kalit so‘zlar:

nizo, nizoli vaziyatlar, kompromis, konfrontatsiya, himoya

mexanizmlari, shaxs xususiyatlari, xarakter xususiyatlari, ob’ektiv metodlar, sub’ektiv
metodlar, proektiv metodlar.

МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ОПРОСА ТОМАСА-КИЛМАНА

«ОЦЕНКА СТИЛЯ ПОВЕДЕНИЯ В КОНФЛИКТНЫХ СИТУAЦИЯХ»

Шукуров Рустам

Доктор философии (PhD) по психологическим наукам

Денаувский институт предпринимательства и педагогики

E-mail: Info_dtpi@.uz

Аннотaция:

В данной статье описывается история создания опросника Томаса-Климана

«Оценка стиля поведения в конфликтных ситуatsiях», его методологическая
основа, адаптированная Н.В. Гришиным, методологические критерии, сущность
их содержания и факторы, которые к ним приводят.

Ключевые слова:

конфликт, конфликтные ситуatsiи, компромисс,

противостояние, защитные механизмы, черты личности, черты характера,
объективные методы, субъективные методы, проективные методы.


background image

367

METHODOLOGICAL BASES OF THE THOMAS-KILMAN SURVEY

“ASSESSMENT OF BEHAVIOR STYLE IN CONFLICT SITUATIONS”

Shukurov Rustam

Doctor of Philosophy (PhD) in Psycological Sciences

Denau Institute of Entrepreneurship and Pedagogy

E-mail: Info_dtpi@.uz

ANNOTATION

This article describes the history of the creation of the Thomas-Kliman

questionnaire "Assessment of the style of behavior in conflict situations", its
methodological basis, adapted by N.V. Grishin, methodological criteria, the essence of
their content and the factors that lead to them.

Key words:

conflict, conflict situations, compromise, confrontation, defense

mechanisms, personality traits, character traits, objective methods, subjective methods,
projective methods.

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi.

Pedagogika va psixologiya fanlarida mavjud diagnostik

metodlar quyidagi katta guruhlarga bo‘linadi:

- obyektiv metodlar;
- subyektiv metodlar;
- proektiv metodlar.

Obyektiv metodlar tarkibiga R.Kettel va

Vekslerning

intelekt testlarini, subyektiv

metodlar tarkibiga Tomas-Klimanning “Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor stilini baxolash”

va Frayburg shaxs so‘rovnomalarini, proektiv metodlar tarkibiga esa R.Gardnerning
“Obyektlarni erkin saralash” testlarini misol sifatida keltirishimiz mumkin.

Tomas-Kilmannig

“Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor stilini baxolash”

so‘rovnomasi ham subyektiv metodlar tarkibiga kiradi. So‘rovnoma shaxslararo
munosabatlar jarayonida insonlar o‘rtasidagi manfaatlar to‘qnashuvi oqibatida yuzaga
keluvchi nizoli vaziyatlarda shaxsning xulq-atvor stilini baxolovchi metodlardan biri
hisoblanadi. Mazkur so‘rovnoma orqali insonning nizoli vaziyatlarga bo‘lgan
munosabatini, uning samaradorlik xususiyatlarini hamda ushbu vaziyatlar oqibatida
yuzaga keluvchi tushunmovchiliklarni boshqarish stillarini aniqlash mumkin. Afsuski,
ushbu so‘rovnoma bizning mahalliy muhitimizga moslashtirilmagan. Biroq, Rossiya


background image

368

muhitiga N.V.Grishin tomonidan nizoli vaziyatlarga shaxsning moyillik darajasini
o‘rganish maqsadida moslashtirilgan. Mamlakatimizda esa aynan psixologiya va
pedagogika sohalari doirasida ilmiy tadqiqot ishlari olib boruvchi olimlar va
tadqiqotchilar oldida eng katta muaamo ham mahalliy muhitimizga moslashtirilmagan
metodikalarning soni salmoqli emasligi va ularning metodologik asoslarini izlab
topishdagi qiyinchiliklar hisoblanadi. Shu boisdan ham quyida tadqiq etiluvchi
muammo ham bugungi kunda dolzarb ahamiyat kasb etadi.

Maqolaning ilmiy yangiligi quyidagidan iborat:

nizoli xulq-atvor tipologiyasi hamkorlik va talabchanlik kabi ikki xil xulq-atvor

uslubiga asoslanadi.

Tadqiqotning maqsadi:

Tomas-Kilmanning “Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor

stilini baxolash” so‘rovnomasining metodologik

asosini tadqiq etish, uning

mezonlarining mazmun mohiyatini o‘rganish va boshqa xususiyatlar bilan bog‘liqlik
jihatlarini aniqlashdan iborat.

Tadqiqotning obyekti:

Tomas-Kilmanning “Nizoli vaziyatlarda xulq-atvor

stilini baxolash” so‘rovnomasining metodologik

asosi va mezonlarini.

Material va tadqiqot usullari (Materials and methods)
Adabiyotlar tahlili.

Tomas-Kilmann so‘rovnomasi aslida nizoli vaziyatlarni

samaraliroq boshqarish uchun ishlab chiqilgan va olimlarning 40 yillik tadqiqot
ishlarining natijalari hisoblanadi [3].

Metodikani yaratilishiga bevosita hissa qo‘shgan olimlardan biri Kennet Tomas

bo‘lib, u nizoli vaziyatlarni o‘rganishi davomida nizo faqat tahdidni yuzaga keltiruvchi
salbiy hodisa sifatida tushungan hamda nizolarning salbiy va ijobiy vazifalarini hisobga
oluvchi an’anaviy yondashuv usulidan borgan. Shunga muvofiq K.Tomas nizolarni
o‘rganish borasida quyidagi jihatlarga e’tibor qaratgan:

-

nizoli vaziyatlarda insonlar qanday xulq-atvor shakllarini namoyon qilishlari

ya’ni ularning qaysi biri samarali yoki destruktiv ekanligi;

- nizoli vaziyatlarni boshqarishda samarali xulq-atvor namunalarnin qanday

shakllantirish kerakligi [1].

K.Tomas nizoli vaziyatlarda insonlarning xulq-atvor tiplarini tavsiflash uchun

ularlarni boshqara olishning ikki o‘lchovli modelini qo‘llash mumkin deb hisoblagan.
K.Tomas mazkur modelni Ralf Kilmann bilan hammualliflikda ishlab chiqqan. Shu


background image

369

boisdan metodika Tomas-Kilmann so‘rovnomasi deb ataladi. Olimlar so‘rovnomani
ishlab chiqishda insonlar har qanday holatda ham nizolardan qochishga intilmasliklari
kerak, aksincha uni malakali boshqarishlari kerak fikrga amal qilishgan[7].

Dastlab Tomas va Kilmanning birinchi ishlariga AQShda joylashgan “

Xicom”

nashriyot kompaniyasi homiylik qilgan. 1974 yilda “Xicom” nashriyot kompaniyasi
metodikani kitobcha ko‘rinishida o‘n olti sahifada nashr etgan. 1998 yilda esa ularning
ishlari Kaliforniya shtatida joylashgan “CPP” nashriyot kompaniyasi tomonidan sotib
olinadi. Nashriyot almashinuvi Tomas-Kilmann so‘rovnomasining rivojlanishida
burilish nuqtasi bo‘ladi, chunki kompaniya o‘zgarganidan ko‘p o‘tmay ispan, fransuz
va portugal tillariga tarjima qilinib butun dunyo bo‘ylab tarqaladi. 1970 yillarning
oxiriga kelib, Tomas-Kilmann metodikasi respondentlar tomonidan tanqidga uchrau
boshlaydi. Buning natijasida olimlar metodikaning kamchilik tomonlarini bartaraf
etganlar.

Metodika asosida o‘tkazilgan dastlabki tadqiqot ishlarining natijalari 1977 yilda

“Nizolarni hal qilishda xulq-atvorining majburiy tanlov chorasini ishlab chiqish”
maqola nomi ostida e’lon qilingan. Keyinchalik mualliflar tomonidan yozilgan “Nizo
xulq-atvorini aniqlashning to‘rtta vositasini taqqoslash” maqolasida metodika R.Bleyk
Dj.Moutonom Lourens, Lorsh va Xoll metodikalari bilan solishtirilgan va Tomas-
Kilmanning metodikalari o‘ziga xos bo‘lgan afzallik jihatlari mavjudligi namoyon
bo‘lgan [4].

Metodika 2007 yilgacha AQShda asosan 339 nafar oq tanli erkaklar o‘rta va

yuqori darajadagi biznes menejerlari va hukumat a’zolarida o‘tkazilgan va metodika
ularning natijalariga asoslangan. 2007 yildan makur metodika AQSh aholisini jinsi,
irqi, yoshi, ish tajribasi va geografik joylashuvi bo‘yicha aks ettiruvchi 8000
respondentdan (59 000 respondentdan tanlab olingan) tasodifiy, tabaqalashtirilgan
insonlar o‘rtasida ham o‘tkazila boshlagan. 2013 yilda so‘rovnomaning yapon tiliga
tarjimasi bilan tadqiqot ishlari olib borilgan va bunda tadqiqot natijalari Qo‘shma
Shtatlarda o‘tkazilgan tadqiqot natijalaridan jiddiy farq qilmagan.

K.Tomas va R.Kilmanning [2] fikricha, nizoli xulq-atvor tipologiyasi ikki xil

xulq-atvor uslubiga asoslanadi:

- hamkorlik - shaxsning nizoda ishtirok etayotgan boshqa odamlarning

manfaatlariga e’tibori;


background image

370

- talabchanlik - o‘z manfaatlarini himoya qilishga urg‘u berish.
Ushbu ikkita asosiy o‘lchovga ko‘ra, K.Tomas nizolarni boshqarishning

quyidagi usullarini ta’kidlab o‘tadi:

A) raqobat - boshqa shaxsning manfaatlariga zarar yetkazgan holda o‘z

manfaatlarini qondirishga erishish istagida ifodalangan qarama-qarshilik;

B) moslashish - raqobatdan farqli o‘laroq, o‘zgalarning manfaatlari yo‘lida o‘z

manfaatlarini qurbon qilish;

V) murosaga kelish - nizolashayotgan tomonlar o‘rtasida o‘zaro yon berish orqali

erishilgan kelishuv sifatida murosaga kelish;

G) qochish (e’tibor bermaslik) - bu ham hamkorlik qilishdan bosh tortish. Bu esa

o‘z maqsadlariga yerishish tendensiyasining yo‘qligi bilan tavsiflanadi;

D) hamkorlik - vaziyat ishtirokchilari har ikki tomonning manfaatlarini to‘liq

qondirish.

ASOSIY QISM

Tomas-Klimann so‘rovnomasi rus muhitiga N.V.Grishin [9] tomonidan

mostirilgan. Mazkur moslashtirilgan ko‘rinishida uning mezonlarining mazmun-
mohiyatini quyidagicha ko‘rinishda izohlanadi:

1.

Nizodan qochish. Raqibning ob’ektiv ravishda o‘zidan ko‘ra ko‘proq kuchga

ega bo‘lgan va uni nizoli vaziyatlarda kurashish befoyda ekanligini anglab yetganda
samarali qo‘l keladi. Shu boisdan u doimo samarali kechmaydi. Chunki mazkur usul
orqali inson muammodan vaqtinchalik halos bo‘lishi mumkin ammo butunlay emas.
Doimiy nizodan qochish insonda o‘z kuchiga yetarlicha baxo bera olmaslik va
kechinmalarini to‘liq bayon eta olmaslik xarakter xususiyatini shakllantiradi.

2.

Moslashish. Yuzaga kelgan muammo nizolashayotgan tomonlar uchun muhim

bo‘lmagan yoki ular o‘rtasidagi munosabatlar bir-birlari uchun qadrli bo‘lib, maqsadga
erishishdan ko‘ra muhimroq bo‘lgan holatlarda qo‘llaniladi. Agar maqsaddan voz
kechish odamga ko‘p mehnat talab qilmagan bo‘lsa, unga rioya qilish uning o‘zini o‘zi
qadrlashi va raqibi bilan munosabatlariga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Boshqasi
qurbonni payqaganini va qadrlaganini his qilish juda muhimdir. Aks holda,
bezovtalanish, norozilik hissi va shuning uchun hissiy nizolar uchun zamin qoladi.

3.

Qarama-qarshilik. Qarama-qarshilik - jiddiy vaziyatlar va hayotiy muammolar

vaqtida yuzaga keluvchi usul bo‘lib, u ko‘pincha ekstremal vaziyatlarda samarali


background image

371

bo‘ladi. Inson mazkur usuldan o‘zida yetarlicha kuchga ega bo‘lsa, o‘z kuchiga ishonsa
foydalana oladi. Agar kuch yetarli bo‘lmasa, bunday holatda inson vaziyatdan chiqib
keta olmay qolish ehtimoli yuqori bo‘ladi.

4.

Hamkorlik - nafaqat xulq-atvor usuli balki, o‘zaro xatti-harakatlar usuli

hamdir. Mazkur usul ikki tomon ham o‘zaro teng munosabatlarga ega bo‘lgan ishga
tushadi. Bu esa uzoq muddatli va qimmatli munosabatlarda ajralmas qismi bo‘lib
qolishi uchun zamin hozirlaydi. Bu usul ikkala tomonning ham manfaatlari, qiziqishlar
va qadriyatlarini inobatga olgan holda nizoni bartaraf etish imkonini beradi. Hamma
yaxshi hamkorlik, bittasidan tashqari. Hamkorlik usuli shoshqaloqlikka toqat qilmaydi,
balki nizolarni butunlay hal qilishga imkon beradi.

5.

Kompromiss – ikki tomon ham o‘za munosabatlarni saqlab qolish istagi

yuzaga kelganda qo‘llaniluvchi usul hisoblanadi. Kompromiss usuli kamdan-kam
hollarda nizoli jarayonlar natijasidan haqiqiy qoniqish hosil qilishga olib keladi.
Natijada ikki tomon ham maqsadga to‘liq erishmaydi va bir tomon nizoning ijobiy
natijasi qurboniga aylanadi.

Nizoli vaziyatlardan halos bo‘lish uchun qo‘llanadigan mazkur usullar shaxsning

psixologik himoya mexanizmlariga, shaxs xususyaitlariga, xarakteriga va temperament
tiplariga ham bog‘liq hisoblanadi[6].

Psixologik himoya mexanizmlaridan:

Rad etish bu yoqimsiz bo‘lgan ma’lumotni e’tiborsiz qoldirishdir. Bu

mexanizmning mohiyati tashvish keltiruvchi ma’lumotlardan uzoqroq yurishga intilish
hisoblanadi.

Siqib chiqarish - yoqimsiz yoki bezovta qiluvchi ma’lumotlarni ongli ravishda

ong osti holatiga o‘tkazish mexanizmi hisoblanadi.

Ratsionalizatsiya – ma’lumotlarning faqat ma’lum qisminigina anglash va

fikrlashda foydalanish bilan bog‘liq ximoya bo‘lib, unga ko‘ra insonning o‘z xatti-
harakati yaxshi nazorat qilinadi va ob’ektiv sharoitlarga mos keladi.

Kompensatsiya - o‘zidagi mavjud bo‘lgan kamchiliklar tufayli kelib chiqadigan

ruhiy zo‘riqishlardan xalos bo‘lish maqsadida boshqa sifatlarini rivojlantiradi [8].

Shaxs xususiyatlaridan[5]:
Asabiylik;
Spontan agressivlik;


background image

372

Depressivlik;
Jizzakilik;
Emotsional o‘zgaruvchanlik
Tortinchoqlik;
Samimiylik
Xarakter xususiyatlaridan:
Shizoidlik;
Depressivlik;
Obsessivlik;
Isteriklik.
Temperament tiplaridan:
Xolerik;
Flegmatek;
Melanxolik;
Sangvinik.

Natijalar va ularning muhokamasi.

Yuqorida keltirilib o‘tilgan nizoli

vaziyatlardan halos bo‘lish uchun qo‘llanadigan mazkur usullarga sabab bo‘luvchi
omillarni quyidagicha jadval qo‘rinishida aks ettirish ham mumkin (1 jadval).

1 jadval.

Nizoli vaziyatlardan halos bo‘lish uchun qo‘llanadigan mazkur usullarga

sabab bo‘luvchi omillar

Nizoli

vaziyatlardan

halos bo‘lish

uchun

qo‘llanadigan

mazkur

usullar



Temperament

tiplari


Xarakter

xususiyatlari


Shaxs

xususiyatlari


Himoya

mexanizmlari

Nizodan

qochish

Melanxolik

Depressiv


Tortinchoqlik

Rad etish


background image

373

Moslashish

Sangvinik

Isterik

Emotsional

o‘zgaruvchanlik

Siqib chiqarish

Qarama-
qarshilik

Xolerik

Obsessiv

Asabiylik va

Spontan

agressivlik

Kompensatsiya

Hamkorlik

Melanxolik va

Sangvinik

Shizoid

Samimiylik

Siqib chiqarish

Kompromiss

Melanxolik va

sangvinik

Depressiv va

isterik

Emotsional

o‘zgaruvchanlik

va Samimiylik

Siqib chiqarish


Хulosalar

1. Tomas-Klimann metodikasi o‘ziga xos bo‘lgan tarixiy rivojlanish

taraqqiyotiga ega so‘rovnomalardan hisoblanadi.

2. Metodika yaratilgan buyon to bugungi kungacha tadqiqotchi olimlar

tomonidan keng miqiyosida foydalanib kelinmoqda. Shuningdek metodika
shaxslarning nizoli vaziyatlardagi xulq-atvor stillarini yetarlicha darajada aniqlab
beradi.

3. Inson nizoli vaziyatlardan halos bo‘lish uchun qo‘llaydigan usullar psixologik

himoya mexanizmlariga, shaxs xususyaitlariga, xarakteriga va temperament tiplariga
ham bog‘liq hisoblanar ekan.

Bibliografik havolalar (References)

1.

Amanda J. Weber Craig A. Johnson Richard C. Thompson (2013)

Technical

Brief for the TKI Japanese//

Mountain View, CA: CPP

2. Загорюев А.Л. (2011) Статистическое обоснование результатов

измерений

профессиональной

направленности

//

Профессиональная

направленность личности в условиях инновatsiонных преобразований общества :
мат-лы межрегион. заочн. науч.-практ. конф., Екатеринбург, окт. 2011 г.
Екатеринбург : ЕФ ЛГУ им. А. С. Пушкина, С. 58-64.


background image

374

3. Ken Thomas and Ralph Kilmann (

2014

) CPP, Inc. Infographic—40 Years of

Conflict Resolution: Meet the TKI (Mountain View, CA: CPP, Inc.,
2014).

https://people.themyersbriggs.com/TKI40.html

4. Kilmann R.H., Thomas K.W. (1977) Developing a Forced-Choice Measure of

Conflict-Handling Behaviour: The “Mode” Instrument // Educational and
Psychological Measurement. Vol. 37. №. 2. P. 309-325.

5. Мартыненко, Н.А. (2016) “Коррекция юношеской агрессии в процессе

тренировочной и соревновательной практики в карате киокусинкай” Коллеганов
Психологические исследования личности в современной стрессогенной среде:
материалы V Всероссийской заочной научно-практической конференции 28-29
марта 2016 г. / под общ. ред. М.В. Лукьяновой, Т.А. Майборода. – Ставрополь:
Изд-во СКФУ, – 261 с

6. Папонова Н.Е. (2012) Конфликтный менеджмент и общность интересов

// Кадры предприятия. № 5. С. 36-43.

7. Ralph H. Kilmann and K. W. Thomas (1977) “Developing a Forced-Choice

Measure of Conflict-Handling Behavior” // Educational and Psychological
Measurement.

8. Hovanesian S, Isakov I, Cervellione KL (2009 ) “Defense mechanisms and

suicide risk in major depression”. Arch Suicide Research. Volume 13,– Issue 1. 74–86
p.

9. Томаса К. (2001) (адаптaция Н.В.Гришиной) // Психологические тесты /

Под ред. А. А. Карелина: В 2т. — М., — Т.2. С. 69-77

Библиографические ссылки

Amanda J. Weber Craig A. Johnson Richard C. Thompson (2013) Technical Brief for the TKI Japanese//Mountain View, CA: CPP

Загорюев А.Л. (2011) Статистическое обоснование результатов измерений профессиональной направленности // Профессиональная направленность личности в условиях инновatsiонных преобразований общества : мат-лы межрегион. заочн. науч.-практ. конф., Екатеринбург, окт. 2011 г. Екатеринбург : ЕФ ЛГУ им. А. С. Пушкина, С. 58-64.

Ken Thomas and Ralph Kilmann (2014) CPP, Inc. Infographic—40 Years of Conflict Resolution: Meet the TKI (Mountain View, CA: CPP, Inc.,

.https://people.themyersbriggs.com/TKI40.html

Kilmann R.H., Thomas K.W. (1977) Developing a Forced-Choice Measure of Conflict-Handling Behaviour: The “Mode” Instrument // Educational and Psychological Measurement. Vol. 37. №. 2. P. 309-325.

Мартыненко, Н.А. (2016) “Коррекция юношеской агрессии в процессе тренировочной и соревновательной практики в карате киокусинкай” Коллеганов Психологические исследования личности в современной стрессогенной среде: материалы V Всероссийской заочной научно-практической конференции 28-29 марта 2016 г. / под общ. ред. М.В. Лукьяновой, Т.А. Майборода. – Ставрополь: Изд-во СКФУ, – 261 с

Папонова Н.Е. (2012) Конфликтный менеджмент и общность интересов // Кадры предприятия. № 5. С. 36-43.

Ralph H. Kilmann and K. W. Thomas (1977) “Developing a Forced-Choice Measure of Conflict-Handling Behavior” // Educational and Psychological Measurement.

Hovanesian S, Isakov I, Cervellione KL (2009 ) “Defense mechanisms and suicide risk in major depression”. Arch Suicide Research. Volume 13,– Issue 1. 74–86 p.

Томаса К. (2001) (адаптaция Н.В.Гришиной) // Психологические тесты / Под ред. А. А. Карелина: В 2т. — М., — Т.2. С. 69-77

Ахмедов, Ш. А., & Шамсиев, Ў. Б. (2022). СПЕЦИФИКА ПСИХОЛОГИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКИ СПОРТСМЕН-ВОЛЕЙБОЛИСТОВ. Uzbek Scholar Journal, 3, 79-83.

Шамсиев, Ў. Б. (2022). ОНА ФЕНОМЕНИ БОЛА ЎЗИНИ-ЎЗИ АНГЛАШ ОМИЛИ СИФАТИДА. Современное образование (Узбекистан), (1 (110)), 9-18.

Шамсиев, Ў., & Абдусаматов, Х. (2022). ДАСТЛАБКИ МУЛОҚОТ–ШАХС ШАКЛЛАНИШИНИНГ АСОСИ. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 2(2), 202-207.

Шамсиев, У. Б. (2019). РОЛЬ СЕМЬИ В ФОРМИРОВАНИЕ ЛИЧНОСТИ. ЧФ: ЧЕЛОВЕЧЕСКИЙ ФАКТОР СОЦИАЛЬНЫЙ ПСИХОЛОГ, 450.

Шамсиев, Ў. Б. (2018). Оилавий холдинг–бола ижтимоийлашувининг психологик механизми”: монография. Тошкент кимё-технология институти”. Ташкент: Наврўз.

Шамсиев, Ў. Б. (2012). Оилавий муносабатлар тизимида боланинг ўзини-ўзи англаш жараёни. Ўқув-услубий қўлланма “Мумтоз сўз” нашриёти.

Шамсиев, Ў. (2007). Оила-бола онгининг кўзгуси. Оила: ижтимоий ҳимоя омиллари. Илмий-оммапоб мақолалар тўплами.(Профессор ВМ Каримова таҳрир остида)–Т.

ШАМСИЕВ, Ў. СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ (УЗБЕКИСТАН). СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ (УЗБЕКИСТАН) Учредители: Общество с ограниченной ответственностью" Центр инновационных технологий",(1), 9-18.

Manzura, S., & Fozilovich, A. N. (2023). Bilingualism In Psycholinguistic Interpretation. Open Academia: Journal of Scholarly Research, 1(3), 28-31.

Manzura, S. (2021). Experimental study of speech development in bilinguaal children. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(8), 501-513.

Manzura, S. An International Multidisciplinary Research Journal.

Shamsieva, M. B. (2021). AN EMPIRICAL STUDY OF THE SPEECH DEVELOPMENT OF CHILDREN IN CONDITIONS OF BILINGUALISM. Theoretical & Applied Science, (8), 273-281.

Shamsiyeva, M. (2019). Formation Of Forms Of Communication. Journal of Foreign Language Teaching and Applied Linguistics, 87.

Shamsiyeva, M. Bilingvizmning bilingval bolalar nutq qobiliyatlari rivojiga ta’siri. UZBEKISTAN, 80.

Xolmanova, Z., & Shamsiyeva, M. Bolada bilingvizmni shakllantirishda ona tilining ahamiyati. O ‘ZBEKISTON, 6.

Мadayev, О., Sobirov, A., Xolmanova, Z., Toshmirzayeva, S., Ziyodullayeva, G., & Shamsiyeva, M. (2023). O ‘zbekiston Respublikasi Oliy Va O ‘Rta Maxsus Ta’lim Vazirligi. 6. Qo, JSI, & Gulbahor, M, 98-100.

Makhamatjanovich, M. D. (2023). Religious Extremism as an Intensive Ideological Threat. EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND OPEN SOCIETY, 3(3), 63-66.

Makhamatkulovich, M. D. (2023). THE ISSUE OF IDEOLOGICAL PROCESSES AND THEIR PERIODIZATION. International Journal of Pedagogics, 3(01), 105-110.

Makhamatjanovich, M. D. (2023). GENESIS OF IDEOLOGICAL PROCESSES AND ZOROASTRIANISM. SCIENTIFIC APPROACH TO THE MODERN EDUCATION SYSTEM, 1(11), 70-74.

Маматкулов, Д. М. (2023). «ОММАВИЙ МАДАНИЯТ» МАФКУРАВИЙ ТАҲДИД СИФАТИДА. Results of National Scientific Research International Journal, 2(1), 5-11.

Маматкулов, Д. (2023). ИСЛОМ ҒОЯЛАРИНИ ЎРТА ОСИЁГА КИРИБ КЕЛИШ ТАРИХИ ВА УЛАРНИНГ МАФКУРАВИЙ ЖАРАЁНЛАРГА ТАЪСИРИ. Scienceproblems. uz, 3(1), 30-36.

Makhamatjonovich, M. D. (2022). CONCEPT OF IDEA AND ITS SCIENTIFIC THEORETICAL ANALYSIS. Open Access Repository, 8(9), 59-62.

Mamatkulov, D. M. (2022). CHARACTERISTICS OF EDUCATION OF THE YOUNG GENERATION IN AN INFORMED SOCIETY. European Journal of Interdisciplinary Research and Development, 2, 26-28.

Maxamatjonovich, M. D. (2022). YANGI O'ZBEKISTON: BOSH VA ASOSIY G'OYALAR HAMDA MAFKURAVIY TAYANCH YO'NALISHLAR. PHILOSOPHY AND LIFE INTERNATIONAL JOURNAL, (3 (18)).

Mamatkulov, D. M., & Abdupattaev, H. A. (2021, October). MODERN REQUIREMENTS FOR TEACHING ACTIVITIES TO INCREASE THE EFFECTIVENESS OF NATIONAL IDEOLOGY. In International journal of conference series on education and social sciences (Online) (Vol. 1, No. 1).

Mamatkulov, D. M. (2019). THE UNITY OF SPIRITUAL AND EDUCATIONAL EDUCATION IN YOUTH. Scientific Bulletin of Namangan State University, 1(9), 211-215.

Маматқулов, Д. М. (2018). Малака ошириш жараёнида тингловчиларда шаклланган кўникма ва малакаларни баҳолаш механизмларини такомиллаштириш масаласи. Современное образование (Узбекистан), (7), 3-10.

Mamatkulov, D. M. (2017). Issues of Improving Teaching Quality in the Institutions Enhancing the Skills of Educational Workers through Modern Requirements. Eastern European Scientific Journal, (5).

Маматқулов, Д. М. (2016). Семья в качестве идеологического учреждения. Ученый XXI века, 30.

Маматқулов, Д. М. (2016). «Миллий истиқлол ғояси ва маънавият асослари» фанини мутахассис ўқитувчилар билан таъминлаш муаммолари. Современное образование (Узбекистан), (11), 65-72.

Ахмедов Алишер Ҳасан ўғли. (2024). УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИНИНГ БОШЛАНҒИЧ СИНФЛАРИДА МАТЕМАТИКА ФАНИНИ ЎҚИТИШДА КОМПЬЮТЕР ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ. Journal of Universal Science Research, 2(5), 937–942. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6105

Ahmedov Alisher Hasan o‘g‘li. (2024). BOSHLANG‘ICH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA ZAMONAVIY MULTIMEDIA VOSITALARIDAN FOYDALANISHNING SAMARASI. Journal of Universal Science Research, 2(5), 949–953. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6107

Axmedov Alisher Hasan o‘g‘li. (2024). BOSHLАNG‘ICH SINF MАTЕMАTIKА DARSLАRIDА MULTIMЕDIYА TЕXNOLOGIYАLАRIDАN FOYDАLАNISHNING MUHIM OMILLARI. Journal of Universal Science Research, 2(5), 961–969. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6109

Ahmedov Alisher Hasan o‘g‘li. (2024). BОSHLАNG‘ICH SINF MАTEMАTIKА DАRSLАRIDА MULTIMEDIАLI О‘QITISH TEXNОLОGIУАSINING ZАMОNАVIУ USULLАRI VА TАMОУILLАRINI QО‘LLАSH. Journal of Universal Science Research, 2(5), 970–976. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6110

Axmedov Alisher Hasan o‘g‘li. (2024). BOSHLANG‘ICH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA “GEOGEBRA” ILOVASIDAN FOYDALANISHNING AHAMIYATI (1-sinf misolida). Journal of Universal Science Research, 2(5), 977–985. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6111

Muattar, P. (2023). Boshlang’ich sinflarda ekologik madaniyatni fanlararo integratsiyalashuv orqali shakllantirish (tabiiy va aniq fanlar misolida). Journal of Universal Science Research, 1(2), 63-69.

PANJIYEVA, M., & ELMURODOVA, I. (2024). ENHANCEMENT OF NATURAL SCIENCE THROUGH INDIGENOUS MEDICINAL PLANTS. World Bulletin of Social Sciences, 34, 55-60.

XXX, P. M., & Abdumutalibovna, E. I. (2023). Formation of ecological culture in elementary grades through interdisciplinary integration. " XXI ASRDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR, FAN VA TAʼLIM TARAQQIYOTIDAGI DOLZARB MUAMMOLAR" nomli respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi, 1(2), 98-101.

XXX, P. M., & Abdumutalibovna, E. I. (2023, April). Ensuring the Educational Process in Elementary Grades through Subject Integration: A Case of Math, Language and Reading Literacy. In " Conference on Universal Science Research 2023" (Vol. 1, No. 4, pp. 72-74).

Panjiyeva, M. (2022). BOSHLANG ‘ICH SINF O ‘QUVCHILARINI MA’NAVIY TAFAKKURINI TARBIYALASH-PEDAGOGIK MUAMMO SIFATIDA. TA'LIM VA RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI, 66-75.

Panjiyeva, M. (2023). FORMATION OF ECOLOGICAL CULTURE IN PRIMARY CLASSES THROUGH INTERDISCIPLINARY INTEGRATION (IN THE EXAMPLE OF NATURAL AND EXACT SCIENCES). Евразийский журнал академических исследований, 3(2), 91-94.

Panjiyeva, M., & Elmurodova, I. (2023). ENSURING THE EDUCATIONAL PROCESS IN ELEMENTARY GRADES THROUGH SUBJECT INTEGRATION: A CASE OF MATH, LANGUAGE, AND READING LITERACY. Академические исследования в современной науке, 2(13), 57-59.

Normurotova , A. (2023). YОSHLАRNI MА’NАVIУ АHLОQIУ SIFАTLАRINI TАRBIУАLАSHDА ОNА TILINING АHАMIУАTI. Interpretation and Researches, 2(1). извлечено от https://interpretationandresearches.uz/index.php/iar/article/view/1116

Normurotova, A. (2023). YОSHLАRNI MА’NАVIУ АHLОQIУ SIFАTLАRINI TАRBIУАLАSHDА ОNА TILINING АHАMIУАTI. Interpretation and researches, 2(1).

Qizi, N. A. K., & Raxmatullayevich, A. N. (2022). BOSHLANGʻICH SINF OʻQUVCHILARINI GLABALLASHUV JARAYONIDA MAʼNAVIY HURUJLARDAN HIMOYA QILISH TEXNOLOGIYASI. Talqin va tadqiqotlar ilmiy-uslubiy jurnali, 3(4), 65-72.

Azіza Normurotova. (2024). TABIIY FANLARNI O‘QITISH MEXANIZMLARINI INTEGRATIV YONDASHUV ASOSIDA TAKOMILLASHTIRISH. Journal of Universal Science Research, 2(5), 997–1001. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6113

Nurzhovna, K. N. (2024). The versatility of female images in Uzbek and Russian prose. Czech Journal of Multidisciplinary Innovations, 28, 1-3.

Калонова, Н. Н. (2024). РАСПРОСТРАНЕННЫЕ ТИПЫ ЖЕНСКИХ ОБРАЗОВ В РУССКОЙ И УЗБЕКСКОЙ ПРОЗЕ XIX-НАЧАЛА XX ВЕКА. World scientific research journal, 25(1), 7-9.

Калонова, Н. (2023). СОЗДАНИЕ ЖЕНСКИХ ОБРАЗОВ В РУССКОЙ И УЗБЕКСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ. Центральноазиатский журнал образования и инноваций, 2(2), 89-92.

Mirzakulov, U. (2023). STRONG ARTISTIC IMAGES IN RUSSIAN AND UZBEK LITERATURE. Science and innovation, 2(B1), 14-16.

Nurzhovna, K. N. (2022). Female images in the works of Askad Mukhtar" Roots" and Vyacheslav Shugaev" Russian Venus". Czech Journal of Multidisciplinary Innovations, 11, 39-41.

Normurotova , A. (2023). YОSHLАRNI MА’NАVIУ АHLОQIУ SIFАTLАRINI TАRBIУАLАSHDА ОNА TILINING АHАMIУАTI. Interpretation and Researches, 2(1). извлечено от https://interpretationandresearches.uz/index.php/iar/article/view/1116

Normurotova, A. (2023). YОSHLАRNI MА’NАVIУ АHLОQIУ SIFАTLАRINI TАRBIУАLАSHDА ОNА TILINING АHАMIУАTI. Interpretation and researches, 2(1).

Qizi, N. A. K., & Raxmatullayevich, A. N. (2022). BOSHLANGʻICH SINF OʻQUVCHILARINI GLABALLASHUV JARAYONIDA MAʼNAVIY HURUJLARDAN HIMOYA QILISH TEXNOLOGIYASI. Talqin va tadqiqotlar ilmiy-uslubiy jurnali, 3(4), 65-72.

Azіza Normurotova. (2024). TABIIY FANLARNI O‘QITISH MEXANIZMLARINI INTEGRATIV YONDASHUV ASOSIDA TAKOMILLASHTIRISH. Journal of Universal Science Research, 2(5), 997–1001. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/6113

Nurzhanovna, K. N., Karshievich, S. T., & Melikulovich, M. Z. (2022). Female Images in the Works of FM Dostoyevsky and LN Tolstoy. EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND OPEN SOCIETY, 2(3), 58-60.

Nurzhanovna, K. N., Almardanovich, M. U., & Asadovich, T. A. (2022). Female Images in Modern Russian and Uzbek Literature. EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND OPEN SOCIETY, 2(1), 94-96.

Карпухина, В. Н., & Калонова, Н. Н. (2022). ЖЕНСКИЕ ОБРАЗЫ В СОВРЕМЕННОЙ РУССКОЙ И УЗБЕКСКОЙ ПРОЗЕ. Редакционная коллегия, 76.

Nurjovovna, K. N. (2021). Female Images in Modern Russian and Uzbek Prose. ResearchJet Journal of Analysis and Inventions, 2(05), 533-536.

Калонова, Н., & Мусурманкулова, М. Н. ХУДОЖЕСТВЕННОЕ СРАВНЕНИЕ В СОЗДАНИИ ЖЕНСКОГО ОБРАЗА В РУССКОЙ И УЗБЕКСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ. 2-сон, 46.

Nurmukhamedova, L. (2023). Education of Students in Need of Help. Telematique, 22(01), 2636-2641.

Nurmukhamedova, L. S. (2023). SPECIFIC CHARACTERISTICS OF EDUCATION OF CHILDREN WITH DISABILITIES IN A FAMILY. Oriental Journal of Education, 3(03), 66-73.

Nurmuhamedova, L. S. (2023). Some Issues of Education of Students in Need of Help. European Journal of Pedagogical Initiatives and Educational Practices, 1(2), 149-155.

Nurmuhamedova, L. (2022, December). DEVELOPMENT OF SPEECH OF MENTALLY RETARDED STUDENTS IN TECHNOLOGY LESSONS. In Conference Zone (pp. 710-714).

Nurmukhamedova, L. S. (2022). THE UNIQUENESS OF FAMILY RELATIONS TO A CHILD WHO NEEDS SPECIAL HELP. Oriental Journal of Education, 13-19.

Nurmukhamedova, L. S., & Jalilova, M. F. (2022). STUDY OF SCHOOL AND FAMILY COOPERATION IN EDUCATING STUDENTS WITH SPECIAL NEEDS. Oriental Journal of Education, 6-12.

Nurmukhamedova, L., & Jalilova, M. (2022, December). Samarkand State Veterinary Medicine Of Livestock And Biotechnology University Samarkand, Uzbekistan. In Conference Zone (pp. 160-167).

Nurmukhamedova, L. (2022). Use Of Pedagogical Technologies In Teaching The Module “Development Of Labor Education Of Students With Disabilities”. Journal Of Pharmaceutical Negative Results, 2476-2482.

Nurmukhamedova, L. (2022). SCIENTIFIC-THEORETICAL BASIS OF STUDYING THE SOCIO-PSYCHOLOGICAL CHARACTERISTICS OF THE RELATIONSHIP OF CHILDREN WITH SPECIAL NEEDS TO THEIR PARENTS. The American Journal of Interdisciplinary Innovations and Research, 4(11), 54-58.

Nurmukhamedova, L., & Abdukhalilova, I. (2021). PEDAGOGICAL APPROACHES OF EASTERN THINKERS ON COOPERATION IN FAMILY EDUCATION. CURRENT RESEARCH JOURNAL OF PEDAGOGICS, 2(10), 49-55.

Пулатова, П. М., & Нурмухамедова, Л. Ш. (2014). Специальная педагогика.

Шукуров, Р. Э. (2020). NEGATIVE AND POSITIVE ASPECTS OF PSYCHOLOGICAL DEFENSE MECHANISMS. Наука и мир, 2(8), 72-74.

Шукуров, Р. Э. (2020). ОНГСИЗЛИК ПСИХОЛОГИЯСИДА ҲИМОЯ МЕХАНИЗМЛАРИНИНГ ЎРГАНИЛИШИ (ОЛИЙ ЎҚУВ МУАССАСАЛАРИ ТАЛАБАЛАРИ МИСОЛИДА). Современное образование (Узбекистан), (8 (93)), 38-44.

Eshonkulovich, S. R. (2019). TYPES OF RELIGIOUSNESS AS AN OBJECT OF PSYCHOLOGICAL RESEARCH. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7(8).

ШУКУРОВ, Р. Э. ШАХСНИНГ ИНДИВИДУАЛ ДИНДОРЛИК ТИПЛАРИ ВА ПСИХОЛОГИК ҲИМОЯ МЕҲАНИЗМЛАРИНИНГ ЎЗАРО БОҒЛИҚЛИГИ. PSIXOLOGIYA Учредители: Бухарский государственный университет, (3), 116-124.

Makhamatjanovich, M. D. (2023). Religious Extremism as an Intensive Ideological Threat. EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND OPEN SOCIETY, 3(3), 63-66.

Makhamatkulovich, M. D. (2023). THE ISSUE OF IDEOLOGICAL PROCESSES AND THEIR PERIODIZATION. International Journal of Pedagogics, 3(01), 105-110.

Makhamatjanovich, M. D. (2023). GENESIS OF IDEOLOGICAL PROCESSES AND ZOROASTRIANISM. SCIENTIFIC APPROACH TO THE MODERN EDUCATION SYSTEM, 1(11), 70-74.

Маматкулов, Д. М. (2023). «ОММАВИЙ МАДАНИЯТ» МАФКУРАВИЙ ТАҲДИД СИФАТИДА. Results of National Scientific Research International Journal, 2(1), 5-11.

Маматкулов, Д. (2023). ИСЛОМ ҒОЯЛАРИНИ ЎРТА ОСИЁГА КИРИБ КЕЛИШ ТАРИХИ ВА УЛАРНИНГ МАФКУРАВИЙ ЖАРАЁНЛАРГА ТАЪСИРИ. Scienceproblems. uz, 3(1), 30-36.

Makhamatjonovich, M. D. (2022). CONCEPT OF IDEA AND ITS SCIENTIFIC THEORETICAL ANALYSIS. Open Access Repository, 8(9), 59-62.

Mamatkulov, D. M. (2022). CHARACTERISTICS OF EDUCATION OF THE YOUNG GENERATION IN AN INFORMED SOCIETY. European Journal of Interdisciplinary Research and Development, 2, 26-28.

Maxamatjonovich, M. D. (2022). YANGI O'ZBEKISTON: BOSH VA ASOSIY G'OYALAR HAMDA MAFKURAVIY TAYANCH YO'NALISHLAR. PHILOSOPHY AND LIFE INTERNATIONAL JOURNAL, (3 (18)).

Mamatkulov, D. M., & Abdupattaev, H. A. (2021, October). MODERN REQUIREMENTS FOR TEACHING ACTIVITIES TO INCREASE THE EFFECTIVENESS OF NATIONAL IDEOLOGY. In International journal of conference series on education and social sciences (Online) (Vol. 1, No. 1).

Mamatkulov, D. M. (2019). THE UNITY OF SPIRITUAL AND EDUCATIONAL EDUCATION IN YOUTH. Scientific Bulletin of Namangan State University, 1(9), 211-215.

Маматқулов, Д. М. (2018). Малака ошириш жараёнида тингловчиларда шаклланган кўникма ва малакаларни баҳолаш механизмларини такомиллаштириш масаласи. Современное образование (Узбекистан), (7), 3-10.

Mamatkulov, D. M. (2017). Issues of Improving Teaching Quality in the Institutions Enhancing the Skills of Educational Workers through Modern Requirements. Eastern European Scientific Journal, (5).

Маматқулов, Д. М. (2016). Семья в качестве идеологического учреждения. Ученый XXI века, 30.

Маматкулов, Д. М. (2016). Проблема повышения эффективности пропаганды национальной идеологии в учреждениях повышения квалификации и переподготовки работников народного образования. ГОСУДАРСТВО И ШКОЛА, 142.

Маматқулов, Д. М. (2016). «Миллий истиқлол ғояси ва маънавият асослари» фанини мутахассис ўқитувчилар билан таъминлаш муаммолари. Современное образование (Узбекистан), (11), 65-72.

Маматқулов, Д. М. (2015). Мафкура тушунчаси, унда ғоя ва категорияларнинг тутган ўрни. Современное образование (Узбекистан), (11), 3-9.

Маматкулов, Д. (2010). Сиёсий онг ва тарихий мафкура. Жамият ва бошкарув.

Сайидова, М. Х., & Бобоева, У. Ф. (2023). Особенности Поражения Костно-Мышечной Системы У Детей С Юношеским Артритом С Системным Началом. Central Asian Journal of Medical and Natural Science, 4(5), 750-754.

Khamrokulovna, S. M. (2024). Juvenile Idiopathic Arthritis Joint-Visceral Type (System Type). American Journal of Pediatric Medicine and Health Sciences (2993-2149), 2(2), 524-527.

Khamrokulovna, S. M. (2024). Modern Methods of Treatment of Acute Rheumatic Fever in Children. Research Journal of Trauma and Disability Studies, 3(1), 1-4.

Khamrokulovna, S. M. (2023). Clinic of Acute Rheumatic Fever in Children Transmission Characteristics. American Journal of Pediatric Medicine and Health Sciences (2993-2149), 1(10), 450-453.

Khamrokulovna, S. M. (2024). DIAGNOSIS OF JUVENILE RHEUMATOID ARTHRITIS IN CHILDREN. JOURNAL OF HEALTHCARE AND LIFE-SCIENCE RESEARCH, 3(4), 329-331.

Khamrokulovna, S. M. (2024). Juvenile Idiopathic Arthritis with Artiovisceral Junction in Children. Journal of Discoveries in Applied and Natural Science, 2(2), 19-22.

Ахмедова, Д., Ахмедова, Н., Ибрагимов, А., Газиева, К., & Сайидова, М. (2023). Особенности клинических и лабораторных показателей у детей с юношеским артритом с системным началом. in Library, 1(1), 47-57.

Ахмедова, Н. Р., & Сайидова, М. Х. (2022). Клинические формы ювенильного артрита у детей различного возраста. In VolgaMedScience (pp. 184-185).

АХМЕДОВА, Н., ИБРАГИМОВ, А., САЙИДОВА, М., & ФАЙЗИЕВ, А. (2022). ТЕЧЕНИЕ ЮВЕНИЛЬНОГО АРТРИТА С СИСТЕМНЫМ НАЧАЛОМ У ДЕТЕЙ ПРИ ПРИМЕНЕНИИ ГЕННО-ИНЖЕНЕРНОЙ БИОЛОГИЧЕСКОЙ ТЕРАПИИ. РОССИЙСКИЙ ВЕСТНИК ПЕРИНАТОЛОГИИ И ПЕДИАТРИИ, 67(4), 314.

Ахмедова, Н. Р., Ибрагимов, А. А., & Сайидова, М. Х. (2021). ЧАСТОТА ВСТРЕЧАЕМОСТИ КЛИНИЧЕСКИХ ФОРМ ЮВЕНИЛЬНОГО АРТРИТА У ДЕТЕЙ В ЗАВИСИМОСТИ ОТ ВОЗРАСТА. Российский вестник перинатологии и педиатрии, 66(4), 337-337.

Ashurov, J. (2024). Tizimli ahamiyatga molik banklar faoliyatiga nazariy qarashlar. Journal of Universal Science Research, 2(2), 200-201.

Ашуров, Ж. (2024). Тизимли аҳамиятга молик банклар фаолиятига назарий қарашлар. Barqarorlik va yetakchi tadqiqotlar onlayn ilmiy jurnali, 4(2), 46-47.

Ашуров, Ж. (2024). Тизимли аҳамиятга молик банклар фаолиятига назарий қарашлар. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(2), 46-47.

O‘G‘Li, S. M. F., & Eshpo’latovich, A. J. (2024). IQTISODIYOT VA UNING TARMOQLARINI RAQAMLASHTIRISH. IQTISODIYOT SOHASIGA RAQAMLI TEXNALOGIYALARNI OLIB KIRILISHI. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(4), 56-60.

Ravshanovich, A. S., & Eshpo’latovich, A. J. (2024). O’ZBEKISTONDA KAMBAGALLIK QISQARTIRISH BOYICHA AMALGA OSHIRILGAN ISLOHOTLAR VA OZBEKISTONDA KAMBAGALLIKNI HOLATI TO’GRISIDA MAQOLA. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(4), 52-55.

Baxrom ogli, J. J., & Eshpo’latovich, A. J. (2024). BANKLAR, ULARNING TURLARI. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(4), 49-51.

Jumanazar o’g’li, X. M., & Eshpo’latovich, A. J. (2024). BOZOR IQTISODIYOTINING MAZMUNI VA ASOSIY BELGILARI. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(4), 39-41.

Erkin ogli, A. E., & Eshpolatovich, A. J. (2024). DAVLATNING IQTISODIYOTDAGI ROLI VA IQTISODIY SIYOSATINING MAQSADI VOSITALARI. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(4), 36-38.

Абдулхаева, Г. (2023). ТOҒ ВA ТOҒOЛДИ ҲУДУДЛAРИДA ҚИШЛOҚ XЎЖAЛИГИ МAҲCУЛOТЛAРИ ИШЛAБ ЧИҚAРИШНИНГ ҲОЗИРГИ ҲОЛАТИ ВA ВА УЛАРНИ ИҚТИСОДИЙ-СТАТИСТИК ТАҲЛИЛИ. Economics and Innovative Technologies, 11(2), 147-153.

Абдулхаева, Г. (2022). ТОҒ ВА ТОҒОЛДИ ҲУДУДЛАРИ ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ РИВОЖЛАНИШИНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ. Scientific progress, 3(2), 313-322.

Абдулхаева, Г. М. (2020). ТОГ ВА ТОГ ОЛДИ ДУДУДЛАРИ КИШЛОК ХУЖАЛИГИНИ ИННОВАЦИОН РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ. Иктисодиётда инновация, 3(3).

Абдулхаева, Г., & Бобоқулов, Ш. (2022). ТOҒ ВA ТOҒOЛДИ ҲУДУДЛAРИ ҚИШЛOҚ XЎЖAЛИГИНИ РИВOЖЛAНТИРИШДA ДAВЛAТ ТOМOНИДAН ҚЎЛЛAБ-ҚУВВAТЛAШНИНГ УCТУВOР ЙЎНAЛИШЛAРИ. Scientific progress, 3(1), 570-578.

Мухторов, А. Х., Юсупова, Ф. М., Мухторова, З. А., & Абдулхаева, Г. М. (2018). Влияние изменения климата на сельскохозяйственное производство и некоторые подходы для адаптации к изменению климата в Узбекистане. Экономика и предпринимательство, (5), 533-536.

Бобоқулов, Ш., & Абдулхаева, Г. (2022). Қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ер участкаларини хусусийлаштириш соҳасидаги ҳуқуқий муносабатларни тартибга солиш. Scientific progress, 3(1), 579-586.

GULMURODOV, M. (2024). FAKULTETLARARO YO ‘NALISH TALABALARIGA RUS TILINI O ‘QITISHDA ADABIY TAXALUSLARDAN FOYDALANISH. The Journal of Research and Development, 2(4), 11-15.

Авезова, Д. С. (2024, February). ПСЕВДОНИМЫ, ИХ ПОНЯТИЕ И РЕПРЕЗЕНТАЦИЯ В ХУДОЖЕСТВЕННЫХ ТЕКСТАХ. In Proceedings of International Conference on Modern Science and Scientific Studies (Vol. 3, No. 2, pp. 423-430).

Авезова, Д. С. (2024). ПРОИСХОЖДЕНИЕ ЛИТЕРАТУРНЫХ ПСЕВДОНИМОВ ИЗВЕСТНЫХ ПИСАТЕЛЕЙ И ПОЭТОВ: Yangi O'zbekiston taraqqiyotida tadqiqotlar o'rni va rivojlanish omillari. Yangi O'zbekiston taraqqiyotida tadqiqotlarni o'rni va rivojlanish omillari, 4(1), 153-158.

Salimovna, A. D., & Rasulevna, S. M. (2024). ORIGIN AND FORMATION OF FAMOUS LITERARY PSEUDONYMS WRITERS AND POETS. Science and innovation, 3(Special Issue 19), 580-583.

Avezova Dilovar Salimovna, & Saidova Moxira Rasulevna (2024). ORIGIN AND FORMATION OF FAMOUS LITERARY PSEUDONYMS WRITERS AND POETS. Science and innovation, 3 (Special Issue 19), 580-583. doi: 10.5281/zenodo.10819359

Avezova, D. (2024). LITERARY PSEUDONYMS ON THE EXAMPLE OF RUSSIAN AND UZBEK WRITERS. Science and innovation, 3(C3), 90-95.

Nasrilloyevich, A. S., & Suyun o’g’li, C. A. (2024). THE ROLE OF ECOTOURISM IN THE DEVELOPMENT OF THE TOURISM SECTOR IN THE COUNTRY. PEDAGOGS, 50(1), 25-29.

Abdurahimov, S. N. (2023). IMPROVING THE ACTIVITIES OF TOURIST ENTERPRISES. IMRAS, 6(8), 207-210.

Nasrilloyevich, S. A. (2023). ORGANIZATION OF FESTIVALS AND FAIRS IN UZBEKISTAN, INTERNATIONAL INTEGRATION AND DEVELOPMENT OF TOURISM. International Multidisciplinary Journal for Research & Development, 10(11).

Nasrilloyevich, A. S., & Suyun ogli, C. A. (2023). MAMLAKATDA TURIZM SOHASINI RIVOJLANISHIDA EKOTURIZMNING O’RNI. PEDAGOGS, 48(2), 44-48.

Abdurahimov, S. N. (2024). O'ZBEKISTON TURIZMINI RIVOJLANTIRISHDA TARIXIY SHAHARLARNING ROLI. International Journal of Education, Social Science & Humanities, 12(3), 275-280.

Abduraximov, S. N. (2020). THE ROLE OF THE HOTEL BUSINESS IN THE MODERN ECONOMY. Theoretical & Applied Science, (12), 355-358.

Nasrilloyevich, S. A. (2021). INVESTMENT IS THE POWER THAT DEVELOPS THE TOURISM OF THE COUNTRY. Thematics Journal of Business Management, 10(7).

Гулжахан, H. А. (2021). Qırq qız» dástanındaǵı frazeologiyalıq sinonimlerdiń qollanılıwı. Ўбекстон олимлари ва ӭшларнинг инновацион илмий-амалий тадкикотлари.

Гулжахан, К. А. Фразеологизмлер қурамында «ақ» ҳәм «қара» реӊ семантикасыныӊ қолланылыўы. Ilim ha’m ja’miyet. No ‘kis, 1, 55-57.

Гулжахан, А. (2019). Қарақалпақ фольклорындағы мал шарўашылығы лексикасы. Эл аралык Алтай элдери симпозиуму VIII. Абстракттар.

Гулжахан, А. (2018). Түркий тиллеринде фразеологизмлердиң изертлениўи.«. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб масалалари: ривожланиш истиқболлари.

Гулжахан, А. И. Юсупов поэзиясында соматикалық фразеологизмлердиң стильлик қолланыўы. Ilim ha’m ja’miyet. No’kis, 4, 11-13.

Алламбергенова, Г. А. (2018). Выражение психологических состояний посредством фразеологизмов в произведениях И. Юсупова. Российская тюркология, (3-4), 58-64.

Гулжахан, А. (2017). Фраземалардың узуал стильлик функцияларда қолланылыўы Мумтоз адабиёт ва жамиятни маънавий янгилаш масалалари». Халқаро илмий.

Гулжахан, А. И. Юсупов асарларида синоним фразеологизмларнинг услубий қўлланилиши. Ilm sarchashmalari. Urganch, 6, 71-75.

Алламбергенова, Г. (2017). И. ЮСУПОВ ШЫҒАРМАЛАРЫНДА АДЪЕКТИВ ФРАЗЕОЛОГИЗМЛЕРДИҢ СТИЛЬЛИК ҚОЛЛАНЫЛЫЎЫ. ВЕСТНИК КАРАКАЛПАКСКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА ИМЕНИ БЕРДАХА, 35(2), 153-155.

Гулжахан, А. (2017). И. Юсупов шығармаларында фразеологизмлер менен психологиялық халаттың берилиўи. Ilim ha’m ja’miyet. No’kis, 1, 16-17.

Гулжахан, А. (2016). Фразеологиялық сөз дизбеклериниң көркемлеў қураллары хызметинде қолланылыўы. In Актуальные вызовы современный науки. VI Международная научная конференция.

Yusupov shi’g, А. Г. I. (2011). arma-lari’nda frazeologizm-lerdin’ko’rkemlew qurallari’xi’zmetinde qollani’li’wi’. Ha’zirgi filologiya iliminin’a’hmiyetli ma’seleleri» atamasi’ndag’i.

Алламбергенова, Г. (2016). ФРАЗЕОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗ ДИЗБЕКЛЕРИНДЕГИ СИНОНИМИЯ (И. Юсупов шығармалары мысалында). ВЕСТНИК КАРАКАЛПАКСКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА ИМЕНИ БЕРДАХА, 33(4), 119-122.

Алламбергенова, Г. А. (2018). Стилистическое использование соматических фразеологизмов в поэзии И. Юсупова. Вестник Челябинского государственного университета, (4 (414)), 15-19.

Sherimbetova, Z. (2023). Study of the Problem of Non-Assimilating Students by Foreign Scientists. Journal of Advanced Zoology, 44.

Бабаниязович, А.А. (2024). ЗНАЧЕНИЕ И СУЩНОСТЬ МАРКЕТИНГА В МАЛОМ БИЗНЕСЕ И ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВЕ. Господарка и инновации. , (45), 246-250.

Бабаниязович А.А., Алибековна А.З., Алибековна А.Ф. (2024). RAQAMLI IQTISODIYOTNING ISTIQBOLLARI VA REKLAMADAGI AHAMIYATI. ИДЖОДКОР О'КИТУВЧИ , 4 (37), 154-157.

Бабаниязович А.А., Бахрамовна YLT и Чори о'г TRJ (2024). ЗНАЧИМОСТЬ СОВРЕМЕННОГО МЕНЕДЖМЕНТА В БАНКЕ. Журнал универсальных научных исследований , 2 (2), 196–199.

Бабаниязович А.А., Алибековна А.З., Алибековна А.Ф. (2024). РОЛЬ ЭКОНОМИЧЕСКОГО УПРАВЛЕНИЯ В ФИНАНСОВЫХ И БАНКОВСКИХ РЕФОРМАХ. Международный междисциплинарный журнал исследований и разработок , 11 (01).

Бабаниязович, А.А. (2023). МИЛЛИЙ ИКТИСОДИЕТНИНГ МАНАВИЙ АСОСЛАРИ. ЖУРНАЛ ИННОВАЦИЙ В НАУЧНЫХ И ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ИССЛЕДОВАНИЯХ , 6 (3), 467-470.

Бабаниязович, А.А. (2023). Мамлакатимизда саноат салохиятини ривойлантириш. Журнал универсальных научных исследований , 1 (3), 86-89.

Babaniyazovich, A. A. (2023). MILLIY IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISHDA TARKIBIY OʻZGARISHLARNING AHAMIYATI VA OʻRNI. PEDAGOG, 6(3), 178-182.

Бабаниязович, А.А. (2023). СОХАЛАР БО 'ЙИЧА МАРКЕТИНГ. УЗБЕКИСТОНДА ФАНЛАРАРО ИННОВАЦИЯЛАР ВА ИЛМИЙ ТАДКИКОТЛАР ЖУРНАЛИ , 2 (17), 636-639.

Бабаниязович, А.А. (2023). Makroiqtisodiy ko 'rsatgichnilar или 'zgarishiga jiddiy ta 'sir etuchi global omillar va ularni o 'rganish yo 'llari. Журнал универсальных научных исследований , 1 (3), 172–174.

Axmedov, A. (2023). KICHIK BIZNES VA TADBIRKORLIK FAOLIYATINING RIVOJLANISHIDA MARKETING SOHASINING AHAMIYATI VA UNI TAKOMILLASHTIRISH YOʻLLARI. Инновационные исследования в современном мире: теория и практика, 2(8), 56-58.

Babaniyazovich, A. A. (2023). HR MANAGEMENT DIFFERENCIES AROUND DIFFERENT COUNTRIES. Ethiopian International Journal of Multidisciplinary Research, 10(09), 433-438.

AKHMEDOV, A. (2020). ON SPECTRA OF MULTIPLE BAND GENERALIZED DIFFERENCE OPERATOR-MATRICES WITH RETURNED SEQUENCES. CONTROL AND OPTIMIZATION WITH INDUSTRIAL APPLICATIONS, 62.

Babaniyazovich, A. A. (2023). THE IMPACT OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE ON HUMAN LIFE IN THE FUTURE. International Multidisciplinary Journal for Research & Development, 10(10).

Babaniyazovich, A. A., & Abdullayevich, J. S. (2023). INCREASING FINANCIAL LITERACY IN RURAL AREAS. American Journal of Public Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(4), 1-3.

Babaniyazovich, A. A. (2022). Ways to increase the importance and efficiency of crop rotation in agriculture.

Babaniyazovich, A. A., Bakhtiyarovich, A. S., & Abbos G'affor o'g, J. (2023). FACTORS LEADING TO DRINKING WATER SHORTAGE AND DROUGHT IN UZBEKISTAN. PEDAGOGS, 46(2), 118-123.

Бабаниязович, А.А. (2022). Пути повышения значения и эффективности севооборота в сельском хозяйстве.

Бабаниязович, А.А. (2023). Makroiqtisodiy ko 'rsatgichnilar или 'zgarishiga jiddiy ta 'sir etuchi global omillar va ularni o 'rganish yo 'llari. Журнал универсальных научных исследований , 1 (3), 172–174.

Abubakirova, S. U. (2023). MAGISTRATURA BOSQICHIDA ILMIY FAOLIYATNI TASHKIL ETISH TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH. Conferencea, 102-105.

Abubakirova, S. (2023). OLIY TA’LIM MUASSASALARIDA IJTIMOIY FAOL O ‘QITUVCHI SHAXSINI RIVOJLANTIRISHNING PEDAGOGIK TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH MUAMMO SIFATIDA. Interpretation and researches, 1(12).

Абубакирова, Ш. (2021). Профессиональная деятельность специалистов отдела образования. Общество и инновации, 2(4/S), 502-506.

Мирзакулов, Х. Ч., Шаймарданова, М. А., Меликулова, Г. Э., & Хужамкулов, С. З. (2018). Исследование процесса получения обесфторенного монокальцийфосфата из фосфоритов Центральных Кызылкумов. Universum: технические науки, (8 (53)), 33-36.

Шаймарданова, М. А., & Урозов, М. Қ. БУҒДОЙ СОМОНИ АСОСИДА ЦЕЛЛЮЛОЗА ВА ЭФИРЛАРНИ ОЛИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ. ФУНДАМЕНТАЛ ФАН ВА АМАЛИЁТ ИНТЕГРАЦИЯСИ: МУАММОЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР, 262.

Nazirov Sh S., Turaev Kh Kh, et al. Spectrophotometric determination of copper(II) ion with 7-bromo-2-nitroso-1-oxinaphthalene-3,6-disulphocid. Indian Journal of Chemistry. Vol. 63, May 2024, pp. 500-505. https://doi.org/ 10.56042/ijc.v63i5.9289.

Ruzimova, I. (2023). BO’LAJAK O’QITUVCHILARDA KREATIVLIK KOMPETENSIYASINI SHAKLLANTIRISH. Евразийский журнал социальных наук, философии и культуры, 3(12), 57-60.

Eshkoraev, S., & Khilola, A. (2024, May). PIONEERING THE PAPER TRAIL: EXPLORING INNOVATIVE SUBSTANCES REDEFINING PAPER PRODUCTION. In INTERNATIONAL CONFERENCE ON INTERDISCIPLINARY SCIENCE (Vol. 1, No. 5, pp. 185-203).

Shaymardanova, M., Eshkoraev, S., & Abdulkhamidova, K. (2024). REVOLUTIONIZING COLOR PRINTING: INNOVATIONS IN CHEMICAL METHODS. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 4(5), 175-180.

Shaymardanova, M., & Eshkoraev, S. (2024). UNLOCKING THE WONDERS OF CHEMICAL MIRACLES: EXPLORING THE MARVELS OF SCIENCE. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 4(3), 341-346.

Davronovna, X. M., Rustam Yo‘ldosh o‘g, A., & Eshkoraev, S. (2024). DRYING POTASSIUM CHLORIDE. Innovative: International Multidisciplinary Journal of Applied Technology (2995-486X), 2(2), 64-66.

Eshkoraev, S. (2024). DISPENSARY CONTROL OF CHILDREN WITH CONGENITAL DEFECTS IN THE MAXILLOFACIAL SYSTEM ARRANGE TO RECEIVE. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 4(2), 228-244.

Sadriddin o’g’li, E. S. (2023). Innovative Methods of Ammonia Production: A Review. Web of Semantics: Journal of Interdisciplinary Science, 1(1), 18-24.

Sadriddin o’g’li, E. S., Soatmurod o’g’li, A. A., & Soatmurodovna, S. R. N. (2023). IONITLAR (SORBENTLAR) YORDAMIDA ERITMADAN OLTINNI SORBSIYALASH USULIDA AJRATIB OLISH. Journal of Universal Science Research, 1(1), 6-11.

Эшкараев, С. Ч. (2022). Радиохимия: всесторонний обзор ключевых концепций и приложений. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 2(1), 10-13.

Ergashevich, B. B., & Sadriddin o’g’li, E. S. (2022). Isonitrile Chemistry: Exploring the Versatile Nature of Isocyanides. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 2(1), 7-9.

Eshkoraev, S. STUDY OF CHEMICAL AND MINERALOGICAL COMPOSITION OF SYLVINITES OF TUBEGATAN MINE.

Шукуров, Р. Э. (2020). NEGATIVE AND POSITIVE ASPECTS OF PSYCHOLOGICAL DEFENSE MECHANISMS. Наука и мир, 2(8), 72-74.

Шукуров, Р. Э. (2020). ОНГСИЗЛИК ПСИХОЛОГИЯСИДА ҲИМОЯ МЕХАНИЗМЛАРИНИНГ ЎРГАНИЛИШИ (ОЛИЙ ЎҚУВ МУАССАСАЛАРИ ТАЛАБАЛАРИ МИСОЛИДА). Современное образование (Узбекистан), (8 (93)), 38-44.

Eshonkulovich, S. R. (2019). TYPES OF RELIGIOUSNESS AS AN OBJECT OF PSYCHOLOGICAL RESEARCH. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7(8).

ШУКУРОВ, Р. Э. ШАХСНИНГ ИНДИВИДУАЛ ДИНДОРЛИК ТИПЛАРИ ВА ПСИХОЛОГИК ҲИМОЯ МЕҲАНИЗМЛАРИНИНГ ЎЗАРО БОҒЛИҚЛИГИ. PSIXOLOGIYA Учредители: Бухарский государственный университет, (3), 116-124.

Shukurov , R. (2024). TOMAS-KILMANNING “NIZOLI VAZIYATLARDA XULQ-ATVOR STILINI BAXOLASH” SO‘ROVNOMASINING METODOLOGIK ASOSI. Journal of Universal Science Research, 2(4), 366–374. Retrieved from https://universalpublishings.com/index.php/jusr/article/view/5959