THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
47
SUN’IY INTELLEKTNING TIBBIYOTDAGI QO‘LLANILISHI VA
KELAJAK ISTIQBOLLARI – TASHXIS QO‘YISH, DAVOLASH
REJALARINI ISHLAB CHIQISH VA JARROHLIK AMALIYOTLARIDA
AI ROLI.
Doniyorova Zulayho
Alfraganus universitet Tibbiyot yoʻnalishi
Farmasevtika yoʻnalishi
2 - kurs talabasi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.16811495
Annotatsiya:
Mazkur maqolada sun’iy intellektning (AI) tibbiyot sohasidagi qo‘llanilishi,
xususan, tashxis qo‘yish, individual davolash rejalarini ishlab chiqish va jarrohlik
amaliyotlaridagi roli tahlil qilingan. AI texnologiyalarining hozirgi imkoniyatlari,
diagnostik aniqlikni oshirishdagi yutuqlari, shuningdek, personalizatsiyalashgan
tibbiyot va robotlashtirilgan jarrohlikdagi samarasi yoritilgan. Kelajak
istiqbollari sifatida genom tahlili, to‘liq avtomatlashtirilgan tashxis tizimlari,
virtual tibbiy yordamchilar va klinik tadqiqotlarni tezlashtirish imkoniyatlari
muhokama qilingan. Shuningdek, AI ni tibbiyotda keng joriy etish bilan bog‘liq
etik, huquqiy va texnik muammolar ham ko‘rib chiqilgan.
Kalit so‘zlar:
sun’iy intellekt, tibbiyot, tashxis, davolash rejasi, robotlashtirilgan jarrohlik,
personalizatsiyalashgan tibbiyot, diagnostika, genom tahlili,Al.
So‘nggi o‘n yillikda texnologiyalar rivoji tibbiyot sohasiga tub o‘zgarishlar
olib kirdi. Shulardan eng yirik inqiloblardan biri – sun’iy intellekt (AI)
texnologiyalarining jadal rivojlanishi va amaliyotga tatbiq qilinishidir. AI, ya’ni
kompyuter tizimlarining inson tafakkuriga xos vazifalarni bajarish qobiliyati,
tibbiy diagnostika, davolash rejalarini ishlab chiqish, farmakologiya, genomika,
hamda jarrohlik operatsiyalarida keng qo‘llanila boshladi. Mazkur maqolada AI
texnologiyalarining tibbiyotdagi hozirgi imkoniyatlari va kelajak istiqbollari
ilmiy nuqtai nazardan tahlil qilinadi.
Asosiy qism.
Sun’iy intellektning tashxis qo‘yishdagi o‘rni.
Tibbiyotda eng muhim jarayonlardan biri – aniqlik bilan tashxis qo‘yishdir.
An’anaviy diagnostika ko‘pincha shifokor tajribasi, laboratoriya natijalari va
vizual tekshiruvlarga tayanadi. AI esa bu jarayonga tezlik, aniqlik va ob’ektivlik
qo‘shadi.
AI yordamida davolash rejalarini ishlab chiqish.
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
48
Tashxis qo‘yilgach, keyingi bosqich – bemor uchun optimal davolash
strategiyasini tanlashdir. AI bu jarayonda ham yirik yordamchi vosita bo‘lib
xizmat qilmoqda.
Jarrohlik amaliyotlarida AI roli.
Jarrohlik – tibbiyotning eng yuqori aniqlik va malaka talab qiladigan sohasi.
AI texnologiyalari bu yerda ham inqilobiy yangiliklarni olib kirmoqda.
Robotlashtirilgan jarrohlik – AI boshqaruvidagi robotlar millimetr
darajasida aniq harakatlar qilib, qon yo‘qotilishini kamaytiradi va tiklanish
muddatini qisqartiradi. Masalan, da Vinci Surgical System murakkab
operatsiyalarda muvaffaqiyat bilan qo‘llanilmoqda.
Xulosa.
Sun’iy intellekt tibbiyot sohasida tashxis qo‘yish, davolash rejalarini ishlab
chiqish va jarrohlik amaliyotlarida inqilobiy o‘zgarishlarni boshlab berdi. U
nafaqat bemorlarni tezroq va aniqroq davolash imkonini yaratadi, balki tibbiyot
xodimlarining ish samaradorligini oshiradi. Kelajakda AI texnologiyalarining
yanada takomillashishi natijasida tibbiyot yanada shaxsiylashtirilgan, xavfsiz va
yuqori aniqlikdagi xizmat ko‘rsatishga erishadi. Shu bilan birga, bu jarayon etik,
huquqiy va texnik masalalarni hal etish bilan birga olib borilishi lozim. AI va
inson hamkorligi kelajak tibbiyotining asosiy muvaffaqiyat kalitidir.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Topol, E. J. (2019). Deep Medicine: How Artificial Intelligence Can Make
Healthcare Human Again. Basic Books.
2. Jiang, F., Jiang, Y., Zhi, H., Dong, Y., Li, H., Ma, S., ... & Wang, Y. (2017). Artificial
intelligence in healthcare: past, present and future. Stroke and Vascular
Neurology, 2(4), 230–243.
3. Yu, K. H., Beam, A. L., & Kohane, I. S. (2018). Artificial intelligence in
healthcare. Nature Biomedical Engineering, 2(10), 719–731.
