№ 1 (2025) Solution of social problems in management and economy

Mazkur maqolada tadbirkorlik faoliyatini yanada rivojlanishi kambag’allikni qisqartirishning muhim omili ekanligi bo’yicha ilmiy qarashlar ilgari surilgan. Kambag’allikni qisqartirishda tadbirkorlik faoliyati, ayniqsa, mahallalarda tadbirkorlikni rivojlantirish, o’zini o’zi band qilish orqali o’z tadbirkorligiga ega bo’lish borasida tegishli takliflar ishlab chiqilgan. Kichik biznes subyektlari faoliyatida innovatsion texnologiyalarni qo‘llashning dolzarb masalalari tadqiq etilgan. Innovatsion texnologiyalarning kichik biznes rivojlanishiga taʼsiri va samaradorligini oshirish yo‘llari ko‘rib chiqilgan. Kichik biznesda raqamli texnologiyalarni qo‘llashning asosiy yo‘nalishlari - elektron savdo, CRM va ERP tizimlari, bulutli xizmatlar, onlayn banking, avtomatlashtirish tizimlari samaradorligi asoslangan. Tadqiqot natijalari asosida kichik biznesni innovatsion rivojlantirish bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

This article is aimed at studying the problems encountered in the development of notation knowledge in the process of musical education and proposing effective solutions to eliminate them. The importance of notation knowledge in improving musical literacy, its role in developing students' music theory and performance skills are analyzed. The advantages of using innovative technologies and interactive methods, as well as modern directions of pedagogical approaches in improving notation literacy are also considered. The author recommends new pedagogical strategies that serve to strengthen this knowledge in musical education.

Илмий мақолада IT- start-up лойиҳалар моҳияти кенг ёритилди. IТ Парк фаолиятини очиб берилган. Мамлакат раҳбарининг нутқлари, ҳудудларда қилинаётган ишлар юзасидан маълумотлар келтирилган. Маҳаллий бюджетдан молиялаштириладиган IT соҳасига доир start-up лойиҳалар тўғрисида маълумотлар келтирилган. 4. Хоразмда еттита IT start-up лойиҳалар тақдимоти ҳамда Фарғона водийси ёшларининг 10 та start-up лойиҳалари учун 50 минг АҚШ доллари ажратилганлиги келтириб ўтилган.

International derivatives are considered as an integral part of current financial systems, as they help manage risks and promote economic growth. This thesis explores how derivatives can enhance market efficiency, and stability, coupled with attract investment in both developing and developed countries. Both the benefits of derivatives such as risk management, increased liquidity, and economic innovation and the risks of misuse, including speculation and market disruptions rea discussed in the thesis. The evidence of examples argues that tailored policies and infrastructure development can maximize the benefits while minimizing the risks stemming from derivatives, positioning them as a key driver of sustainable global economic growth.

Ushbu tadqiqot O‘zbekistonning iqtisodiy diversifikatsiya jarayonida texnik va texnologik yangilanishning o‘rni va ahamiyatini tahlil qiladi. Maqolada, xorijiy tajribalar, xususan, Germaniya va Janubiy Koreya kabi rivojlangan mamlakatlarning texnologik modernizatsiyani amalga oshirish orqali iqtisodiy o‘sishni va raqobatbardoshlikni oshirishdagi muvaffaqiyatli strategiyalari o‘rganilgan. Tadqiqot, texnologik yangilanishlarning ishlab chiqarish jarayonlarini modernizatsiya qilish, raqamli texnologiyalarni joriy etish va innovatsion rivojlanish orqali O‘zbekiston iqtisodiyotini diversifikatsiya qilishning samarali yo‘llarini ko‘rsatadi. O‘zbekistondagi iqtisodiy o‘sishning barqarorligini ta’minlashda, kadrlar malakasini oshirish va ilg‘or texnologiyalarni integratsiya qilish muhim o‘rin tutadi. Xorij tajribalaridan olingan ma'lumotlar, shuningdek, mamlakatning iqtisodiy siyosatida innovatsion o‘zgarishlar kiritish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.

Ushbu tadqiqot O‘zbekistonning iqtisodiy diversifikatsiya jarayonida texnik va texnologik yangilanishning o‘rni va ahamiyatini tahlil qiladi. Maqolada, xorijiy tajribalar, xususan, Germaniya va Janubiy Koreya kabi rivojlangan mamlakatlarning texnologik modernizatsiyani amalga oshirish orqali iqtisodiy o‘sishni va raqobatbardoshlikni oshirishdagi muvaffaqiyatli strategiyalari o‘rganilgan. Tadqiqot, texnologik yangilanishlarning ishlab chiqarish jarayonlarini modernizatsiya qilish, raqamli texnologiyalarni joriy etish va innovatsion rivojlanish orqali O‘zbekiston iqtisodiyotini diversifikatsiya qilishning samarali yo‘llarini ko‘rsatadi. O‘zbekistondagi iqtisodiy o‘sishning barqarorligini ta’minlashda, kadrlar malakasini oshirish va ilg‘or texnologiyalarni integratsiya qilish muhim o‘rin tutadi. Xorij tajribalaridan olingan ma'lumotlar, shuningdek, mamlakatning iqtisodiy siyosatida innovatsion o‘zgarishlar kiritish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.

Ko‘p ma’noli so‘zlar — bir so‘zning bir nechta ma’noga ega bo‘lish holati bo‘lib, buni tilshunoslikda polisemantik so‘zlar deb atashadi. Bunday so‘zlar kontekstdan kelib chiqib turli ma’nolarda ishlatiladi. O‘zbek tilida ham ko‘p ma’noli so‘zlar juda ko‘p uchraydi va ular tilni boyitishda muhim rol o‘ynaydi.

This article covers information about the history and toponymy of Central Asia in ancient inscriptions in the Iranian cities of Persepolis, Susa, Ecbatana, in the Behistun inscriptions and in the Indian work “Mahabharata”.

Mazkur ilmiy maqola, O‘zbekistonning elektr energiya bozorini rivojlantirish istiqbollari haqida batafsil tahlil va muhokama qiladi. Maqolada mamlakatda so‘nggi yillarda amalga oshirilgan energiya ishlab chiqarish, tizimni modernizatsiya qilish va yangi energiya manbalariga o‘tish jarayonlari tavsiflanadi. Shuningdek, bu o‘zgarishlar O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi va atrof-muhitni muhofaza qilishga qanday ta'sir ko‘rsatishi muhokama qilinadi. Maqolada energiya sektorida amalga oshirilayotgan islohotlar va ularning iqtisodiy, ekologik va ijtimoiy oqibatlari tahlil qilinadi. Bundan tashqari, O‘zbekistonning energiya bozorini jahon energetika tarmog‘iga integratsiyalashuvining ahamiyati va kelajakdagi rejalar ham ko‘rib chiqiladi.

Rentgen nurlarining hosil boʻlishi: rentgen nurlari yuqori energiyali elektronlar nurlarini rentgen apparati ichidagi volfram kabi metall nishondan o'tkazish orqali hosil bo'ladi. Elektronlar metall nishon bilan to'qnashib, rentgen nurlarini hosil qiladi, keyinchalik ular tananing tasvirlangan qismiga yo'naltirilishi haqida ayrim tadqiqotlar haqida fikr yuritilgan.

Ushbu maqolada bank aktivlari sifatini yaxshilashda xorijiy tajribani o‘rganish va uni milliy moliyaviy tizimga moslashtirish masalalari tahlil qilinadi. Xalqaro amaliyotda qo‘llaniladigan ilg‘or yondashuvlar, jumladan, risklarni boshqarish tizimlarini takomillashtirish, aktivlarni diversifikatsiya qilish, shaffoflikni oshirish va texnologik innovatsiyalarni joriy etish tajribasi o‘rganiladi. Maqolada O‘zbekiston bank sektorida bu tajribalarni tatbiq etish bo‘yicha takliflar berilgan.

Ushbu maqolada maxsus iqtisodiy zonalar (MIZ) faoliyatini moliyalashtirishda to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish masalalari o‘rganiladi. MIZlarning iqtisodiy rivojlanishga qo‘shgan hissasi va ularning investorlar uchun jozibadorligini oshirish bo‘yicha amaliy takliflar taqdim etilgan. Shuningdek, xalqaro tajribalar asosida investitsiyalarni samarali jalb qilishning innovatsion yondashuvlari va O‘zbekiston uchun dolzarb bo‘lgan chora-tadbirlar ko‘rib chiqiladi.

An important factor determining the market dynamics of grains and legumes is the state of the global market, particularly the changes in supply and demand for key legumes and their processed products. In recent years, interest in cultivating these crops has grown in many countries worldwide.

This paper examines the influence of international trade organizations and financial institutions on the global economy. Through comprehensive literature analysis, the study explores the operations and impact of major organizations such as the World Trade Organization (WTO), International Monetary Fund (IMF), and World Bank. The research investigates these institutions' roles in trade, finance, and economic development, along with their effects on national economies and global economic governance.

This article examines the development of Uzbekistan's insurance market and opportunities for implementing international practices. Through analysis of advanced global insurance market practices, the study explores prospects for their application in Uzbekistan's context. The research develops recommendations for insurance service development based on comprehensive literature review and analysis.

Ushbu maqolada moliya bozorining iqtisodiy tizimdagi o‘rni va ahamiyati, moliyaviy resurslarni qayta taqsimlash mexanizmi hamda ushbu jarayonni takomillashtirishning samarali yo‘llari tahlil qilinadi. Moliya bozori vositachilari, xususan, banklar, investitsiya kompaniyalari va sug‘urta tashkilotlarining roli alohida ko‘rib chiqilib, zamonaviy texnologiyalar asosida ularning faoliyatini samaradorligini oshirish usullari o‘rganilgan. Shuningdek, maqolada moliyaviy resurslarni optimal taqsimlash uchun qonunchilik bazasini kuchaytirish, moliyaviy institutlar hamkorligini kengaytirish va raqamli innovatsiyalarni joriy etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

The issue of empirical modeling of the development of the preschool and school education system is becoming increasingly important in improving the education sector today. Empirical models allow for a systematic study of the strengths and weaknesses of an education system, which can help improve the effectiveness of reforms. Modeling helps make decisions in education policy based on statistical and empirical data.

Ushbu maqolamizda o‘zbek xalq og‘zaki ijodi janrlaridan biri bo‘lgan topishmoqlarning til xususiyatlarini tahlil qilishga harakat qildik. Topishmoqlar og‘zaki ijodning ommaviy va maxsus janrlaridan biri. Ularning uslubi metafora (istiora), ko‘chim, kinoya, qochiriq yo‘li bilan so‘zlarni ko‘chma ma‘noda ishlatib, yashirilgan narsa, hodisalarning belgilariga ikkinchi bir narsa, hodisalarning belgilarini qiyoslash, imo-ishora qilishdan iboratdir. Topishmoqlarning shu xususiyati haqida qadimgi yunon filosofii Aristotelning: “Juda yaxshi metafora tuzish yo‘li”, deyishi bejiz emas. Topishmoqlarning qaysi davrda yaratilganligiga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, ularning til xususiyati turlicha ekanligiga guvoh bo‘lamiz. Biz ushbu maqolamizda ana shu holatni tahlil qilishga harakat qildik.

Жаҳонда коррупция кўриниши, унинг тарихий илдизлари ва асосий келиб чиқиш сабаблари турлича. Муаллиф иқтисодий, ижтимоий-маданий, сиёсий ҳамда институционал омилларни кўриб чиқиб, коррупция ривожланишини тезлаштирувчи жиҳатларини очиб беради. Шунингдек, мақолада коррупцияка қарши курашиш зарурати иқтисодиёт барқарорлиги, сиёсий тизим мустаҳкамлиги ва жамоатчилик ишончини сақлаш борасида қандай аҳамият касб этиши кўрсатилади. Қонун устуворлиги, мустақил суд тизими, рақамли технологиялар ва жамоатчилик назорати каби чоралар коррупция иллатини камайтиришда энг самарали восита сифатида тақдим этилади.

Ushbu maqolada mamlakatda amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida ishlab chiqarilayotgan va tayyorlanayotgan zamonaviy kiyim-kechaklarning tashqi iqtisodiy faoliyati, hamda tashqi savdo sahosida amalga oshirilayotgan ishlar ko‘lami yoritilgan.

Еvaluating thе еffеctivеnеss of markеting companiеs is еssеntial for undеrstanding whеthеr markеting еfforts arе yiеlding thе dеsirеd rеsults. With thе fast-pacеd еvolution of thе markеting industry, it is important to apply various mеthods to assеss thе succеss of markеting campaigns. This articlе dеlvеs into thе primary еvaluation mеthods, including financial mеtrics, customеr-focusеd indicators, digital analytics, and markеt sharе analysis. Wе will еxplorе how thеsе mеthods work togеthеr to givе companiеs a comprеhеnsivе picturе of thеir markеting succеss, challеngеs, and arеas for improvеmеnt.

This thesis analyzes the pedagogical conditions necessary for the development of vocal performance competencies in future music teachers. Vocal performance is considered as an important factor that shapes not only technical skills, but also creative and aesthetic education. The thesis covers the theoretical foundations of the development of vocal performance, the importance of using innovative educational technologies, and pedagogical mechanisms for improving the professional skills of a teacher. The thesis also proposes effective methods for improving vocal performance competencies based on practical experience.

Xalqimizda “Kasallikni davolagandan ko‘ra, uning oldini olish muhim” degan naql mavjud. Bu naql jamiyatimizda ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash va xavfsizlikni saqlash nuqtai nazaridan ham to‘g‘ri qo‘llanilishi kerak. Ya’ni, jinoyat sodir etilishida ham aynan shu yondashuvni tatbiq etish zarur. Agar jinoyatning oldini olishga erishilsa, bu nafaqat davlatning huquqni muhofaza qilish tizimi uchun, balki butun jamiyat uchun ham katta foyda keltiradi. O‘z vaqtida jinoyatning oldini olish jamiyatda adolatni, xavfsizlikni va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga yordam beradi.

В данном тезисе рассматривается проблема идентификации номинативного предложения, его места в синтаксической системе русского языка. Самостоятельный статус номинативного предложения во многом обусловлен прагматическими факторами, а именно особенностями функционирования в художественном тексте.

Ushbu tezisda bank amaliyoti holati tahlil qilingan. Banklarda maqsadlarni amalga oshirish uchun pul mablag‘larini qo‘yilmalarga jalb qilish operatsiyalari depozit operatsiyalari deyiladi. Depozitlar faqatgina omonatchiga emas, shu bilan birga banka ham manfaatli hisoblanadi. Depozitlar omonatchilar tomonidan qo‘yilgan yoki operatsiyalar jarayonida bank hisobvarag‘ida ma’lum vaqitgacha saqlanadigan mablag‘lar hisobidan shakllantiriladi. Xalqaro bank amaliyotida depozitlar deyilganda moliya-kredit yoki bank muassasalariga saqlash uchun berilgan qimmatli qog‘ozlar yoki pul mablag‘lari tushuniladi. Tijorat banklari tomonidan jalb qilingan depozitlar orqali bankning ssuda kapitali shakllanadi va bundan tijorat banklari turli shakldagi xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarni qulay shartlar asosida kreditlash imkoniyatlarini kengaytiradilar. Depozit va kredit foizlari orasidagi farq bo‘sh pul mablag‘larini jalb qilish va ssuda kapitalini joylashtirish borasidagi bank marjasi bo‘lib hisoblanadi.