Science shine https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine <p>The journal publishes the results of research conducted within its field by faculty members, researchers, doctoral students, doctoral candidates, independent researchers, as well as talented students working in educational and research organizations of the Republic of Uzbekistan and foreign countries. Official languages of the journal: Uzbek, Russian, English, Karakalpak, Kyrgyz, Tajik, Kazakh</p> Interpretation and researches ru-RU Science shine 3030-377X MATEMATIKA FANIDAN BILIMLARNI MUSTAHKAMLASHDA VA MASALALARNI YECHISH KO‘NIKMALARINI YAXSHILASHDA ENG SAMARALI DARSDAN TASHQARI MASHGULOTLAR https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128167 <p>Matematika nafaqat ilm-fan va texnologiya sohalarining asosi, balki inson tafakkuri va analitik fikrlash ko‘nikmalarini shakllantiruvchi muhim fan hisoblanadi. Ushbu fanni o‘rganishda o‘quvchilar ko‘pincha dars va o‘quv mashg‘ulotlari bilan cheklanib qoladi, ammo bu yetarli emas. Darsdan tashqari mashg‘ulotlar (masalan, individual yoki guruh bo‘lib ishlash, maxsus kurslar va olimpiada tayyorgarligi) matematika fanidan bilim va ko‘nikmalarni mustahkamlashda katta ahamiyatga ega. Ushbu maqolada darsdan tashqari mashg‘ulotlarning afzalliklari va kamchiliklari chuqur tahlil qilinadi.[2]</p> Chemen Annaeva Copyright (c) 2025 Чемен Аннаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) OGAHIYNING QALB AMALI YORDAMIDA HALL QILINADIGAN MUAMMO JANRIDAGI SHE’RLARI TAHLILI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128183 <p>Ushbu maqolada Muhammadrizo Ogahiyning muammo yechishning qalb qoidasi asosida hall qilinuvchi muammolari tahlilga tortiladi. Shuningdek, qalb qoidasining turlari hamda mumtoz she’riyatdagi o‘rni masalasiga ham diqqat qaratiladi.</p> Iroda Rakhimova Copyright (c) 2025 Ирода Рахимова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) JAMIYATDA SHAXS IJTIMOIYLASHUVI JARAYONINING PSIXOLOGIK JIHATLARI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128182 <p>Mazkur maqolada shaxsning jamiyatda ijtimoiylashuvi jarayoni va uning psixologik jihatlari tahlil qilishga harakat qildik. Ijtimoiylashuv insonning jamiyatga moslashuvi, ijtimoiy tajribani o‘zlashtirishi hamda shaxsiy rivojlanishida muhim rol o‘ynaydigan jarayon sifatida qaraladi. Maqolada ijtimoiylashuvda mahalla, oila, maktab, tengdoshlar, ommaviy axborot vositalari va bu jarayonga ta’sir qiluvchi psixologik omillar (emotsional rivojlanish, o‘zini anglash, moslashuvchanlik) aks ettirishga harakat qilindi. Shuningdek, ijtimoiylashuvning buzilishi (masalan, ijtimoiy izolyatsiya yoki konformizm) psixologik oqibatlari bilan birga ko‘rib chiqildi.</p> Burkhon Tursunov Copyright (c) 2025 Бурхон Турсунов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) O’ZBEK TILIDA HURMAT KATEGORIYASI VA UNING O’RGANILISH TARIXI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128180 <p>Ushbu maqolada O’zbek tilida hurmat ma’nosini ifodalovchi vositalarning tuzilishi, vazifasi, semantik xususiyatlari va qo’llanish jihatlarining tahlili hurmat ma’nosi lisoniy va nutqiy vositalarga ega bo’lgan ijtimoiy-ijobiy subyektiv ma’no ekanligini tadqiq etilgan.</p> Irodakhon Abdurakhmonova Copyright (c) 2025 Иродахон Абдурахмонова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) ВЗАИМООТНОШЕНИЕ РАЗНЫХ СРЕДСТВ ВЫРАЖЕНИЯ СОЧИНИТЕЛЬНОЙ СВЯЗИ В СОВРЕМЕННОМ РУССКОМ ЯЗЫКЕ https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128178 <p style="margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm; line-height: 115%;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">В статье рассматривается соотношение разных средств выражения сочинительной связи – сочинительных союзов и средств, совмещающих союзную функцию с основной. В частности, говорится о двухместной позиции, которую занимают средства выражения сочинительной связи.</span></p> Valentina Khegay Copyright (c) 2025 Валентина Хегай https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) ИНФРАСТРУКТУРНЫЕ БАРЬЕРЫ ЦИФРОВИЗАЦИИ РЕГИОНА И ПУТИ ИХ ПРЕОДОЛЕНИЯ (НА ПРИМЕРЕ РЕСПУБЛИКИ КАРАКАЛПАКСТАН) https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128177 <p>Цифровизация является важнейшим фактором модернизации экономики, повышения прозрачности управления и улучшения качества жизни населения. Однако в отдалённых регионах, таких как Республика Каракалпакстан, её внедрение сталкивается с рядом инфраструктурных ограничений. В статье анализируются ключевые барьеры цифровой трансформации в регионе, включая низкий уровень интернет-инфраструктуры, дефицит кадров, слабое развитие IT-секторов.</p> Sh.a. Arzuova A. Joldasova Copyright (c) 2025 Ш.а. Арзуова, А. Жолдасова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) YALPI ICHKI MAHSULOT O'SISHI VA INFLATSIYA DARAJASINING MAKROIQTISODIY BARQARORLIKKA TA’SIRI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128175 <p>Mazkur maqolada yalpi ichki mahsulot (YIM) o'sish tezligi va inflyatsiya darajasining makroiqtisodiy barqarorlikka ta'siri o'rganiladi. Iqtisodiy rivojlanish va narxlarning o'zgarishi mamlakatdagi umumiy iqtisodiy muvozanat, bandlik darajasi, investitsiya hajmi va aholining haqiqiy daromadlariga bevosita ta'sir qiladi. Tadqiqot YIM o'sishi va inflyatsiya o'rtasidagi bog'liqlikni, ularning ijobiy va salbiy natijalarini, shuningdek, iqtisodiy siyosat choralarining samarasini yoritadi. O'zbekiston iqtisodiyoti misolida so'nggi yillardagi statistik ma'lumotlar asosida real vaziyat tahlil qilinadi va barqaror iqtisodiy rivojlanish yo'llari taklif qilinadi.</p> Shokhrukhbek Sobirov Copyright (c) 2025 Шохрухбек Собиров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) UMUMTA’LIM MAKTABLARDA MATEMATIKA FANI BO‘YICHA DARSDAN TASHQARI MASHG‘ULOTLARNING MATEMATIK TA’LIMGA TA’SIRIUMUMTA’LIM MAKTABLARDA MATEMATIKA FANI BO‘YICHA DARSDAN TASHQARI MASHG‘ULOTLARNING MATEMATIK TA’LIMGA TA’SIRI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128173 <p>Darsdan tashqari tadbirlar va mashg‘ulotalarda qatnashadigan o‘quvchilarga odatda ko'p imkoniyatlar yaratiladi.</p> <p>Darslarga qo‘shimcha tadbirlarda qatnashishning afzalliklari yuqori standart test natijalariga va yuqori ta'lim darajasiga, maktabda muntazam qatnashish va o'zini yuqori tasavvurga ega bo'lish kabi ustuvor ko‘rsatkichda bo‘ladi.</p> Chemen Annaeva Copyright (c) 2025 Чемен Аннаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) STEAM YONDASHUVI ASOSIDA BIOLOGIK MASALALARNI ISHLAB CHIQISH METODIKASI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128171 <p>Ushbu maqolada biologiya ta’limida zamonaviy pedagogik yondashuvlardan biri — STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) asosida biologik masalalarni ishlab chiqish metodikasi yoritilgan. Maqolada biologik masalalarni an’anaviy yondashuvdan farqli tarzda, fanlararo integratsiya asosida tuzishning afzalliklari tahlil qilinadi. Shuningdek, o‘quvchilarda tahliliy fikrlash, muammoni aniqlash va kreativ yechim topish ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat qiluvchi biologik masalalarni ishlab chiqish bosqichlari, ularni dars jarayonida qo‘llash mexanizmlari, hamda amaliy misollar asosida qo‘llash usullari keltirilgan. Tadqiqot natijalari STEAM yondashuvi asosidagi masalalar orqali o‘quvchilarda fanlararo fikrlash, ijodkorlik va amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirish imkoniyatini ochib beradi.</p> Laziza Toshpolatova Umida Bozorova Copyright (c) 2025 Лазиза Тошполатова , Умида Бозорова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) 8-SINF “ODAM ANATOMIYASI” BO‘YICHA PISA TEST VA TOPSHIRIQLARINI TUZISH METODIKASI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128170 <p>Ushbu maqolada PISA (Programme for International Student Assessment) baholash tizimi talablari asosida 8-sinf biologiya kursining “Odam anatomiyasi” bo‘limiga oid test va topshiriqlarni ishlab chiqish metodikasi yoritilgan. Shuningdek, zamonaviy o‘quvchilarning funksional savodxonligini rivojlantirishga xizmat qiluvchi topshiriqlarni tuzish tamoyillari va ularni dars jarayonida qo‘llash usullari haqida fikr yuritiladi. 8-sinf Odam anatomiyasiga doir PISA test va topshiriqlaridan misollar keltirilgan.</p> Dinora Murodova Umida Bozorova Copyright (c) 2025 Динора Муродова , Умида Бозорова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) O‘QUVCHILARNING MATEMATIK FIKRLASH QOBILIYATINI RIVOJLANTIRISH METODIKASI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128168 <p>Ushbu maqolada o‘quvchilarning matematik fikrlash qobiliyatini rivojlantirishga qaratilgan samarali metodikalar yoritilgan. Matematik tafakkurni shakllantirishda mantiqiy fikrlash, muammoni tahlil qilish, yechim yo‘llarini izlash va mustaqil xulosa chiqarish kabi ko‘nikmalarning o‘rni ochib beriladi. Maqolada shuningdek, turli yosh toifalaridagi o‘quvchilarning aqliy rivojlanish xususiyatlari inobatga olingan holda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan innovatsion pedagogik yondashuvlar, didaktik o‘yinlar, muammoli vaziyatlar orqali o‘qitish metodlari tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari matematik ta’lim samaradorligini oshirish hamda o‘quvchilarda chuqur va mustahkam bilim hosil qilishga xizmat qiladi.</p> Otabek Xaitov Otabek Turdimurodov Copyright (c) 2025 Отабек Xаитов , Отабек Турдимуродов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) КОНЦЕПТЫ «ДОМ», «СЕМЬЯ» В РУССКОЙ И АНГЛОЯЗЫЧНОЙ КУЛЬТУРАХ https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128151 <p>Пословицы и поговорки являются характерной особенностью народного фольклора и несут в себе отражение жизни той нации, которой они принадлежат, это образ мыслей и характер народа. Данная работа посвящена изучению русских и английских пословиц и поговорок, являющихся отражением национальных особенностей восприятия мира.</p> Sh.s. Allambergenova Copyright (c) 2025 Ш.с. Алламбергенова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) INCLUSIVE INTEGRATED STUDIES: SUPPORTING STUDENTS WITH LEARNING DISABILITIES https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128166 <p>Inclusive education has become a central tenet of modern educational practice, aiming to ensure equal access and participation for all students, including those with learning disabilities (LD). This study examines the impact of inclusive integrated studies on students with LD by comparing academic motivation, self-efficacy, and well-being across three distinct groups: students with LD in special schools, students with LD in inclusive schools, and students without LD in inclusive settings. Utilizing a cross-sectional design and quantitative methods, the research highlights the significant cognitive and emotional benefits that inclusive environments can provide. Results reveal that students with LD in inclusive settings perform better across all measured domains than their counterparts in segregated educational environments, although a gap remains when compared to students without LD. These findings suggest that inclusive education, when properly supported, can foster more positive academic and psychological outcomes for students with LD, while emphasizing the continued need for targeted interventions and teacher training.</p> Fotima Saidvalieva Mominakhon Abdusamadova Copyright (c) 2025 Фотима Саидвалиева , Моминахон Абдусамадова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) COMPARATIVE ANALYSIS OF LEXICAL UNITS EXPRESSING HUMAN SPIRITUAL AND EMOTIONAL STATE IN ENGLISH AND UZBEK LANGUGE https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128165 <p>This article presents a comparative analysis of lexical units expressing human spiritual and emotional states in English and Uzbek languages. Language is a mirror of cultural values and emotions, and understanding how emotional and spiritual states are lexically represented allows for deeper insights into cultural worldviews. The study examines emotional lexicon, metaphorical expressions, and semantic fields, highlighting both universal and culture-specific elements.</p> Nazokat Kabulova Copyright (c) 2025 Назокат Кабулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) BIOLOGIYADA TAJRIBA VA LABORATORIYA ISHLARINING O‘QUVCHILARDA ILMIY DUNYOQARASHNI SHAKLLANTIRISHDAGI ROLI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128164 <p>Mazkur maqolada biologiya fanini o‘qitishda tajriba va laboratoriya ishlarining o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirishdagi o‘rni va ahamiyati yoritilgan. Biologik tajribalar o‘quvchilarni faollikka undab, ularning kuzatish, tahlil qilish, xulosa chiqarish ko‘nikmalarini rivojlantiradi. Maqolada tajriba asosida o‘qitish orqali o‘quvchilarda ilmiy tafakkur, mantiqiy fikrlash va tabiat hodisalariga ilmiy yondashuv kabi kompetensiyalar shakllanishi tahlil qilinadi. Shuningdek, laboratoriya ishlarini tashkil etishning metodik asoslari, o‘quvchilarning qiziqishini oshirishdagi roli va dars samaradorligiga ta’siri amaliy misollar bilan ko‘rsatib berilgan. Xulosa qismida esa biologiya darslarida tajriba va laboratoriya ishlarini samarali qo‘llash bo‘yicha tavsiyalar berilgan.</p> Maftuna Tillaeva Umida Bozorova Copyright (c) 2025 Мафтуна Тиллаева , Умида Бозорова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) PRAGMATIK LINGVISTIKA VA UNING FRAZEOLOGIYAGA TADBIQI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128162 <p>Ushbu maqolada pragmatik lingvistika va frazeologiyaning tutashgan nuqtalari tahlil qilinadi. Frazeologik birliklar faqat semantik yoki strukturaviy birlik sifatida emas, balki real kommunikativ kontekstda faol ishlatiladigan pragmatik vosita sifatida qaraladi. Maqolada J.L. Ostin, J. Searle, H.P. Grice kabi pragmatika nazariyotchilari tomonidan ilgari surilgan nutq aktlari, implikatura, presuppozitsiya, deiksis kabi tushunchalar asosida frazeologik birliklarning ishlatilish xususiyatlari yoritilgan. Ingliz va o‘zbek tillaridagi ayrim frazeologik misollar orqali ularning kontekstual ma’nosi, stilistik va emotsional yuklamasi, madaniy konnotatsiyasi hamda kommunikativ funksiya jihatidan farqlari ko‘rsatib berilgan. Tadqiqot natijalari frazeologizmlarni o‘rganishda pragmatik yondashuv muhimligini asoslab beradi va ularni tarjima, til o‘qitish, madaniyatlararo muloqot kabi sohalarda to‘g‘ri talqin qilish uchun ilmiy asos yaratadi.</p> Farangiza Ibodullaeva U.a. Djabborov Copyright (c) 2025 Фарангиза Ибодуллаева , У.а. Джабборов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) HUDUDLARDA TRANSPORT LOGISTIKASI VA INFRATUZILMASIGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR ORASIDAGI BOG‘LANISHLARNING EKONOMETRIK TAHLILI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128160 <p>Ushbu maqolada hududlarda transport-logistika tizimi va infratuzilmasining o‘zaro bog‘liqligi, ularning iqtisodiy rivojlanishga ta’siri hamda asosiy omillar o‘rtasidagi bog‘lanishlar ekonometrik usullar yordamida tahlil qilingan. Tadqiqotda Qashqadaryo viloyati misolida transport infratuzilmasi holati, yuk tashish hajmi, investitsiya miqdori, yo‘l sifati, ishlab chiqarish ko‘rsatkichlari kabi omillar o‘rtasidagi statistik bog‘liqlik aniqlanib, ularning logistika samaradorligiga ta’siri baholandi. Ekonometrik model natijalari ushbu omillar o‘rtasida sezilarli korrelyatsiya mavjudligini ko‘rsatdi. Tadqiqot natijalari hududiy rivojlanishni jadallashtirish, logistik xizmatlar sifatini oshirish hamda infratuzilmani modernizatsiya qilish bo‘yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqishga xizmat qiladi.</p> Asliddin Makhmanov Copyright (c) 2025 Аслиддин Махманов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) TEACHING POSSESSIVE PRONOUNS TO MIDDLE SCHOOL LEARNERS THROUGH A TASK-BASED APPROACH: A COMPARATIVE EXPLORATION OF GRAMMAR RESOURCES https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128158 <h3>This article explores the implementation of a task-based language teaching (TBLT) approach to enhance the understanding and use of possessive pronouns among middle school English language learners aged 12–14 with A2–B1 proficiency levels. Drawing on two key grammar resources: <em>Understanding English Grammar</em> by Payne and <em>Structure and Meaning in English</em> by Kennedy, the study compares their approaches to teaching pronouns and selects the former for its communicative, discourse-oriented methodology. A task-based lesson was designed and implemented, featuring explicit instruction, interactive classroom activities, and personalized tasks. The "Whose Is It?" investigation game served as the core task, allowing students to engage in meaningful communication while applying grammatical knowledge. Reflection on the lesson indicates that integrating form-focused instruction with communicative tasks improves learner engagement, grammatical accuracy, and fluency. The study highlights the effectiveness of combining theoretical grammar insights with TBLT principles for practical classroom application.</h3> Shokhsanam Muradova Copyright (c) 2025 Шокхсанам Мурадова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) HOZIRGI ZAMONNING EKOLOGIK MUAMMOLARI VA ULARNI INSON HUQUQLARIGA TA’SIRI https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128156 <p>Ushbu maqolada bugungi kundagi eng dolzarb ekologik muammolar, ularning sabablari va inson hayotiga ta’siri yoritilgan. Shuningdek, bu muammolarni bartaraf etish yo‘llari va xalqaro hamkorlik masalalariga ham e’tibor qaratilgan.</p> Makhbuba Otakova Copyright (c) 2025 Махбуба Отакова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) THE USE OF 3D PRINTERS IN HIGHER EDUCATIONAL INSTITUTIONS FOR EDUCATION AND INCOME OPPORTUNITIES https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128155 <p>Popularize the use of 3D printers in higher education institutions. Show their usefulness both economically and for educational purposes. Photos of 3D printing capabilities are provided. Teaching students using 3D models is a means of improving the quality of the educational process.</p> Eldorjon Chulponov Copyright (c) 2025 Елдоржон Чулпонов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) UNDERSTANDING CHATGPT: IMPACT ASSESSMENT AND FUTURE PATHS FOR COMPUTER SCIENCE AND ENGINEERING EDUCATION https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128153 <p>With the emergence of sophisticated AI models like ChatGPT, there is an increasing interest in comprehending their effects on education, particularly in areas such as Computer Science and Engineering (CSE). This research examines the effects of ChatGPT on CSE education, concentrating on its role as an educational instrument, its impact on student learning behaviors, and possible future uses. A mixed-methods strategy was employed to evaluate student involvement, performance, and responses to the incorporation of ChatGPT into their learning settings. Findings reveal favorable views regarding the model’s capacity to enhance learning, although issues such as excessive dependence and the necessity for appropriate guidance persist. The paper concludes by discussing future pathways for embedding AI into CSE curricula, highlighting the requirement for pedagogical revisions and ethical considerations.</p> Rano Rakhmonova Dustmukhammad Rustamov Copyright (c) 2025 Рано Ракхмонова , Дустмухаммад Рустамов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52) USING SOCIAL MEDIA TO ENCOURAGE COMPUTER ENGINEERING STUDENTS TO TAKE PART IN SELF-EVALUATION EXERCISES https://www.inlibrary.uz/index.php/science-shine/article/view/128152 <p>In today's digitally connected world, social media platforms offer unique opportunities to support educational goals beyond traditional classroom boundaries. This study investigates the effectiveness of using social media as a tool to encourage computer engineering students to engage in self-evaluation exercises. Through a mixed-method approach, we analyzed engagement levels, feedback, and academic self-reflection among students using a dedicated online group for daily self-assessment activities. Results suggest that integrating social media into educational strategies can enhance motivation, accountability, and reflective learning among engineering students.</p> Rano Rakhmonova Asadbek Irgashev Copyright (c) 2025 Рано Ракхмонова , Асадбек Иргашев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-07-23 2025-07-23 17(52)