No. 8 (2024) Modern science and research

Articles

• 

  RIZOBIUM AVLODI VAKILLARINING AHAMIYATI Ushbu maqolada Rizobium avlodi vakillarining qishloq xo'jaligi va ekologiyadagi ahamiyati o'rganilgan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, Rizobium bakteriyalari dukkakli o'simliklar bilan simbioz munosabatda bo'lib, azot fiksatsiyasi orqali tuproq unumdorligini oshiradi va o'simliklarning o'sishini yaxshilaydi. Shuningdek, ular atrof-muhitga zarar yetkazmaydi va tabiiy yo'l bilan o'g'itlash imkonini beradi. Maqolada Rizobium turlarining xususiyatlari, ularning tarqalishi va qo'llanilish sohalari batafsil muhokama qilinadi.

  Gavxarjon Qadirova

  9-14

  23   10

  • Read
• 

  YONG’IN XAVFSIZLIGINI TA’MINLASH INSON HAYOTI KAFOLATI Ushbu maqola yong'in xavfsizligini ta'minlashning inson hayoti uchun ahamiyatini o'rganishga qaratilgan. Tadqiqot yong'in xavfsizligi choralarining samaradorligini tahlil qilib, yong'inlarning oldini olish va ularning salbiy oqibatlarini kamaytirish strategiyalarini ko'rib chiqadi. Tadqiqot davomida yong'in xavfsizligi uskunalari, ta'lim va treninglar, shuningdek, oldini olish strategiyalarining samaradorligi o'rganildi. Natijalar shuni ko'rsatdiki, yong'in xavfsizligini oshirish uchun nafaqat texnik choralar, balki insonlarning xavfsizlik bo'yicha bilim va malakalari ham muhim ahamiyatga ega.

  Siroj G'ulomov

  15-19

  123   11

  • Read
• 

  PROFESSIONAL YURIDIK TA’LIM - INNOVATSION TA’LIM TIZIMINING YANGI BOSQICHI Ushbu maqolada uzluksiz professional ta’lim ixtiyoriylik tamoyiliga asoslanganligi sababli ham xorijda sinovdan o‘tgan ta’limning jozibadorligini ta’minlash prinsiplari amaliyotga joriy etilishi yoritilgan. Ushbu maqolada professional ta’lim - mutaxasislarni kasbiy faoliyatga tayyorlashning asosiy vositalari hamda Adliya vazirligi yuridik texnikumlari faoliyati, bitiruvchilarning oliy ta’lim bilan qamrovi, ularning bandlik masalasi, o‘quv jarayonlariga zamonaniy axborot texnologiyalarni qo‘llanishi, shuningdek rivojlangan xorijiy davlatlarining tajribasi hamda ularni professional ta’lim muassasalariga tadbiq etishga oid masalalar tahlil qilingan hamda bu borada tegishli takliflar ilgari surilgan.

  Nodirbek Jalilov

  4-7

  26   16

  • Read
• 

  TOSHKENT DAVLAT YURIDIK UNIVERSITETI HUZURIDAGI AKADEMIK LITSEYLAR O‘QUVCHILARINING BILIMINI NAZORAT QILISH VA BAHOLASH TARTIBI BELGILANDI Maqolada Toshkent davlat yuridik universiteti huzuridagi akademik litseylar o‘quvchilarining bilimini nazorat qilish va baholash tartibi, o‘quvchilarning nazariy va amaliy bilimlarini o‘zlashtirishdan ko‘zlangan maqsad, joriy, oraliq va yakuniy nazorat turlarini o‘tkazish, o‘quvchining har bir fan bo‘yicha o‘zlashtirish darajasi uning bilim, malaka va ko‘nikmalarini baholashning reyting tizimi asosida amalga oshirilishiga oid masalalar tahlil qilingan qilingan.

  Abror Mamadiyev

  8-12

  35   7

  • Read
• 

  O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI FAVQULODDA VAZIYATLAR VAZIRLIGI TIZIMIDA AYOLLARNING O‘RNI Ushbu maqolaning dolzarbligi shundaki, zamonaviy dunyoda xotin-qizlarning ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlardagi roli tobora muhim ahamiyat kasb etib, jamiyat va davlat boshqaruvi rivojiga qo‘shgan hissasini inkor etib bo‘lmaydi. An’anaviy qadriyatlar jadal rivojlanayotgan jamiyat bilan uyg‘unlashgan O‘zbekiston Respublikasi sharoitida xotin-qizlarning Favqulodda vaziyatlar vazirligi tizimiga integratsiyalashuviga alohida e’tibor qaratilmoqda. Bu nafaqat mazkur bo‘lim faoliyati samaradorligini oshirishga yordam beradi, balki ijtimoiy barqarorlik va taraqqiyotning garovidir.

  I.A Raxmanova

  13-16

  20   14

  • Read
• 

  TAYYORLOV GURUHDAGI BOLALARNI ATROF MUHITGA MUNOSABATINI SHAKILLANTIRISH METODIKASINI TAKMILLASHTIRISH Maktabgacha ta‘lim muassasasi tarbiyalanuvchilarini borliq va tabiatni sevishga o’rgatish. Bolalarda atrof muhitga munosabatni o’rgatish nima uchun va nimani o’rgatish to’g’risida ma’lumotlar berilgan. Bu vazifalarni amalga oshirish uchun maktabgacha yoshdagi bolalarni davlat talablariga muvofiq tafakkurini o‘stirish, mustaqil fikrlashini shakllantirish bo‘yicha ta’lim berish dasturlaridan foydalanilgan. Tabiat o’zi nima ekanligi uni nima uchun asrab avaylash to’grisida yoritilib o’tilgan. 6-7 yoshli bolalarga mehnat tarbiyasi orqali atrof muhitga munosabati shakillantirilishi hamda tabiatda bor ne’matlar jonli va jonsiz tabiatni asrab avaylash va tejamkorlik to’g’risida tushunchalar berilgan.

  Nilufar Sirojiddinova

  17-22

  78   26

  • Read
• 

  СПОРТЧИЛАР ОВҚАТЛАНИШ РАЦИОНИНИ ТУЗИШДАГИ АСОСИЙ ТАЛАБЛАР Спортчилар овқатланиш рациони тўғри тузилиши организмда метоболизм жараёнини жадал боришида ва жисмоний фаоллик жараёнида организм учун етарлича энергия ажралиб чиқишида муҳим аҳамият касб етади. Овқатланиш вақтида организм етарлича минералларга тўйинииши керак. Оқсил, ёғ ва ўглеводлар нисбати кўрсатилган нормаларга ега бўлиши муҳим аҳамият касб етади. Бундан ташқари организмда сувни ҳам ўз ўрни бўлиб, етарлича сув истеьмол қилиш спортчилар соғлигини сақлаш учун улар олдига қўйилган муҳим вазифалардан бири ҳисобланади.

  Ш.Ҳ. Турдиалиев , Н.Ш. Усмоналиева

  23-26

  37   8

  • Read
• 

  СЛОВОПРОИЗВОДСТВО И СЛОВОПРОИЗВОДИТЕЛЬНАЯ СТРУКТУРА СЛОВА Словообразовательная структура слова возможна только в производных словах и сложных словах. Необходимо различать словообразовательную структуру слова на прошлых стадиях развития (диахрония) и на сегодняшней стадии (синхрония): различия могут быть очень большими. Словообразовательное значение и его формальный показатель (дериватор) объединяются как две стороны языкового знака, или дериватемы – означаемое и означающее. В языке могут происходить изменения, которые могут влиять на морфемную структуру и формообразование слов. Это может быть этимологизация, или утрата продуктивности морфемой, явления гаплологии, народной этимологии, закона аналогии,

  М. Айсина

  5-8

  28   12

  • Read
• 

  JISMONIY TАRBIYA VA SPORT JАRАYONLАRIDА MА’NАVIY АXLOQIY TАRBIYANING OʼRNI Maqolada yoshlarga doir davlat siyosatining zamonaviy rivojlanish yoʼnalishlari, yoshlar salomatligi, oʼquvchilarni jismoniy tarbiya, sport sogʼlomlashtirish jarayonlarida maьnaviy axloqiy tarbiyalash boʼyicha mulohazalar keltirilgan.

  Miyirbek Turganbaev

  341-343

  16   9

  • Read
• 

  ISSIQLIK ALMASHINUVI SOHASI ICHIDAGI NUQTAVIY ISSIQLIK MANBALARI BILAN BOGʻLIQ MASALALARNI MATEMATIK MODELLASHTIRISH VA YECHISH USULINI ISHLAB CHIQISH Toʻgʻri chiziqlar va oddiy quvish usullaridan birgalikda foydalanib, parabolik tenglama asosida ikki oʻlchovli masalalarning ma’lum bir sinfidan kelib chiqadigan chekli ayirmali tenglamalar sistemasini yechishning aniq analitik usuli ishlab chiqildi. Bu sinfga Dekart koordinatalarining birida birinchi jinsli chegaraviy shartlarning va boshqa koordinatada uch jinsli shartlarning ixtiyoriy kombinatsiyasini berish hollariga taalluqli. Harakatlanuvchi elementlari boʻlgan yuqori haroratli va nuqtaviy issiqlik manbalarining issiqlik uzatishini jadallash boʻyicha bir qator masalalar yechildi. Manbaning toʻgʻri chiziqli va aylanma harakati uchun sinovdan oʻtgan, ixtiyoriy trayektoriya boʻylab harakatlanuvchi nuqtaviy manbani sonli amalga oshirish uchun usul ishlab chiqildi.

  Mas’udjon Eshmurodov

  344-352

  20   12

  • Read
• 

  TALABALARNI TADQIQOT FAOLIYATIGA TAYYORLASHDA AMALIYOTNING ROLI ‘quv jarayonida ta’lim o‘z-o‘zini rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan fazilatlar va qobiliyatlarni rivojlantirishga qaratilgan bo‘lib, bu talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlarining ulushi va rolini, shuningdek, ushbu natijaga erishishga qaratilgan faoliyat shakllarini oshirishga olib keladi. Talabalarning amaliyot o‘tashi oliy pedagogik ta’lim tizimining muhim bo‘g‘ini hisoblanadi. Ushbu maqolada talabalarni ilmiy-tadqiqot faoliyatiga tayyorlashda, shuningdek, tegishli kasbiy kompetensiyalarni shakllantirishda amaliyotning roli muhokama qilinadi.

  Marjina Abdisodiqova

  78-81

  27   9

  • Read
• 

  O’ZBEK MUMTOZ ADABIYOTIDA FAXRIYA AN’ANA VA IZDOSHIYLIK Faxriya Sharq mumtoz adabiyotida keng tarqalgan adabiy san’at turi bo‘lib, kichik lirik she’rlarda bir baytdan, katta hajmli asarlar: qasida va dostonlarda esa bir necha baytdan iborat bo‘ladi. Faxriya shoirning iste’dod darajasi, asarlarining badiiy yuksakligi hamda erishgan muvaffaqiyatlari va shon-shuhratidan faxrlanib bitgan she’r-u baytlari tarzida odatda she’riyatda muayyan maqomga erishgan shoirlar tomonidan qalamga olinadi.

  Mohigul Ismatova

  627-630

  64   8

  • Read
• 

  ADABIYOTDA FAXRIYA AN’ANA VA IZDOSHIYLIK HAQIDA TUSHUNCHALAR Faxriya Sharq mumtoz adabiyotida keng tarqalgan adabiy san’at turi bo‘lib, kichik lirik she’rlarda bir baytdan, katta hajmli asarlar: qasida va dostonlarda esa bir necha baytdan iborat bo‘ladi. Faxriya shoirning iste’dod darajasi, asarlarining badiiy yuksakligi hamda erishgan muvaffaqiyatlari va shon-shuhratidan faxrlanib bitgan she’r-u baytlari tarzida odatda she’riyatda muayyan maqomga erishgan shoirlar tomonidan qalamga olinadi.

  Mohigul Ismatova

  1047-1050

  51   7

  • Read
• 

  KITOBXONLIK INSON MADANIYATI KÓZGUSIDIR Mazkur maqolada Yangi Ózbekistonda mutolaa madaniyatini oshirish, kitobxonlik madaniyati, ilmiy-falsafiy va aksiolok tahlil masalalari tahlil qilingan.

  Gúlxumar Bektursinova

  20-23

  24   9

  • Read
• 

  MEKTEP OQIWSHILARINA PEDAGOGIKALIQ TÁSIR KÓRSETIWDE JEKE ÓZGESHELIKLERIN ESAPQA ALIW Maqalada mektep oqıwshılarına pedagogikalıq tásir kórsetiwde olardıń jeke ózgesheliklerin esapqa alıwdıń tálim-tárbiyalıq áhmiyeti, múmkinshilikleri, shárt-shárayatları ilimiy tiykarda óz sáwleleniwin tapqan.

  Ulzada Genjeyeva

  24-28

  93   9

  • Read
• 

  ӘЖИНИЯЗ ШЫҒАРМАЛАРЫ ТИЛИНДЕ ТАБУ ҲӘМ ЭВФЕМИЗМЛЕР Мақалада ққ классик шайыры Әжинияз (1824-1878) дөретпелери тилинде табу хәм эвфемизмлер үйренилген.

  Г Карлыбаева, Г Жалғасбаева

  29-31

  20   8

  • Read
• 

  TA`LIM MENEJMENTI VA UNI TASHKIL ETISHNING ILMIY- NAZARIY ASOSLARI Mazkur tezisda ta’lim muassasalarining boshqaruv jarayoni hamda ta’lim sifati va samaradorligini ta’minlash muammosi atroflicha o`rganilgan, ta’lim tizimi boshqaruvida sifatni doimiy rivojlantirib borish modellari taklif etilgan.

  Nigora Akbarova

  27-30

  83   22

  • Read
• 

  РУҲИЙ КАСАЛЛИКЛАРДА БЕМОРЛАРНИ ТЕКШИРИШ УСУЛЛАРИ Биламизки охирги ӯн йилликларда жахон тиббиёти махсус лаборотор текширувлар ёрдамида одам организимининг турли аъзоларидаги патологик жараённи эрта аниқлашда оз хиссасини кӯшиб келмокда, лекин руҳий касалликларни аниқлашда юкорида тилга олинган лаборатор текширувлар хозирги кунгача фақатгина ёрдамчи усул болибгина қолмоқда. Руҳий касалликларга аниқ ташхис қӯйишда енг самарали усул, клиник текшириш усулидир.

  Хилола Абдуллаева

  32-34

  82   4

  • Read
• 

  BOLALARDA IJODKORLIKNI RAG’BATLANTIRISHDA PSIXOLOGIYANING O’RNI Ushbu maqolada bolalarda ijodkorlikni rag'batlantirish uchun psixologiyaning ahamiyati va amaliy usullari o'rganiladi. Tadqiqot maqsadi bolalarni ijodkorlikka undaydigan psixologik omillarni aniqlash va ularni amalda qo'llash yo'llarini taklif qilishdir. Tadqiqot metodologiyasi adabiyotlar tahlili, kuzatuvlar va psixologik testlardan iborat. Natijalar shuni ko'rsatadiki, bolalarning ijodkorligini rag'batlantirish uchun xavfsiz va qo'llab-quvvatlovchi muhit, erkinlik va mustaqillik, ijobiy fikr-mulohazalar muhim rol o'ynaydi. Shu bilan birga, ota-onalar va o'qituvchilarning yondashuvi ham bolaning ijodiy salohiyatini ro'yobga chiqarishda katta ahamiyatga ega. Maqolada keltirilgan tavsiyalar va strategiyalar bolalarda kreativlikni rivojlantirish uchun amaliy yo'l-yo'riqlar beradi.

  Irodaxon To'g'onboyeva

  35-38

  94   11

  • Read
• 

  INERSIYA TENZORI Ushbu maqolada nazariya mexanika fani mavzularidan biri inersiya tenzori haqida qisqacha ma’lumotlar kelirib o’tilgan.

  Fazliddin Nabiyev

  39-40

  35   42

  • Read
• 

  FIZIKA FANINI OʻQITISHDA AXBOROT-KOMMUNIKATSION TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH Ushbu maqolada fizika fanini o‘qitishda AKT ning oprni haqida va unga aloqodor mavzular yuzasidan qisqacha ma‘lumotlar bayon qilingan.

  Fazliddin Nabiyev , Fazliddin Nabiyev

  41-42

  32   7

  • Read
• 

  LEXICAL ANALYSIS OF THE AGORONYM "MARKET" IN CHRISTINA ROSETTI'S POEM "GOBLIN BAZAAR" AND ZULFIA KUROLBOY'S STORY "YOMGHIRLI YOLKA" This article analyzes the image of the market in the stories of famous English poetess Christina Georgina Rosetti's "Goblin Bazaar" and "Yomgirli Yolka" by Zulfiya Kurolboy, a writer who became famous for her stories in today's Uzbek short stories.

  Nigina Hikmatova

  31-34

  33   11

  • Read
• 

  DIFFERENCES IN THE FORMATION OF LEGAL CONSCIOUSNESS OF SCHOOLCHILDREN In this article, the differences in the formation of legal consciousness of schoolchildren, researches on consciousness and education are explained.

  Xalima Jalalova, Shınargúl Seytjanova

  22-27

  31   8

  • Read
• 

  SPACE CALENDAR This article provides a brief overview of the period from the beginning of the universe to the present.

  Maftuna Bozorova

  43-46

  17   10

  • Read
• 

  INGLIZ TILINI XORIJIY TIL SIFATIDA O’RGATUVCHI USTOZLARNING KASBIY KOMPETENSIYALARINI RIVOJLANTIRISH Ushbu maqolada ingliz tili ustozlarining kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish uchun zarur bo’lgan pedagogik sharoitlar, ilmiy asoslangan metodlar, ustozlar faoliyatida kasbiy rivojlanishi uchun mavjud bo’lgan muammolar haqida ilmiy izlanish natijalari keltirib o’tiladi.

  Nilufar Abdig’aniyeva

  35-40

  47   13

  • Read