May, 2025-Yil
771
PARANJIDAN VOZ KECHILGAN KUN:”YANGI HAYOT” BOSHLANISHI
Gadayeva Mohigul Muxamedovna
Osiyo xalqaro universiteti
Tarix va filologiya kafedrasi o`qituvchisi.
G`aniyeva Irodabonu Dilshodovna
Osiyo xalqaro universiteti 1-T-24 guruh talabasi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.15521153
Annotatsiya
. Ushbu maqolada jadid ayollarimizning jamiyatni rivojlantirish maqsadida
olib borgan sayh-harakatlari, davlatimizda olib borilatotgan islohotlar haqida so`z boradi.
Kalit so`zlar:
jadid, sivilizatsiya, strategiya, innovatsiya, islohot.
Аннотация.
В данной статье говорится об усилиях наших современных женщин по
развитию общества и о реформах, которые можно провести в нашей стране.
Ключевые слова:
современность, цивилизация, стратегия, инновации, реформа.
Paranji-Markaziy Osiyo xotin-qizlarining òtmishidagi kiyim an'anlarida muhim òrin
egallagan, yuzni tòliq yopuvchi kiyim turi bòlib, u jamiyatda ayollarining ijtimoiy faolligini
cheklovchi vosita sifatida qaralgan. Paranji faqat Islom diniga oid kiyim emas. Paranji kabi butun
tanani yopuvchi kiyimlar islomgacha bo‘lgan zamonlarda — Sosoniylar va hatto Qadimgi
Mesopotamiya sivilizatsiyalarida ham mavjud bo‘lgan.
Islom dinida ayollar uchun hijob tutish (ya’ni tanani yopish) amri mavjud, ammo yuzni
yopish to‘g‘risida qat’iy bir shariat qoidasi mavjud emas. Bu ko‘proq mahalliy urf- odatlar va
patriarxal ijtimoiy tizimlarning natijasidir.
XIX–XX asr boshlarida paranji Markaziy Osiyodagi musulmon jamiyatlarda “iffat” belgisi
sifatida qaralgan va ayolni jamoat hayotidan ajratuvchi vositaga aylangan. Paranji Markaziy Osiyo
ayollari kiyimida yuzni to‘liq yopuvchi maxsus ustki kiyim bo‘lib, asosan O‘zbekiston, Tojikiston va
Qirg‘iziston hududlarida keng tarqalgan. Ayniqsa XX asr boshlariga kelib ushbu kiyim turi
shunchaki madaniy element emas, balki ayol erkinligining cheklanishi ramzi sifatida talqin etila
boshlandi. Òzbekiston tarixida 1927 yil 8-mart sanasi "Paranjidan voz kechilgan kun sifatida
muhim voqea bòlib qolgan. Bu sana Sovet modernizatsiyasi doirasida òtkazilgan "Hujum” bòlib, u
ayollarni an'anaviy kiyim sifati voz kechishga undagan va ularning jamiyatdagi òrnini
òzgartirishga qaratilgan edi.
Mazkur mavzuni òrganish hozirgi kunda ham dolzarbdir. Chunki paranji atrofidagi tarixiy
voqelikni chuqurlash, bugungi gender tengligi, ayol erkinligi va madaniy identitet masalalariga
ilmiy nuqtai nazardan yondashish imkonini beradi. Paranjining ijtimoiy ahamiyati shundaki ,u
ayolning shaxsiyati va erkinligini yashirish vositasi bòlish bilan birga ,uning jamiyatdagi mavqeini
belgilab bergan. Kòpincha ayollar paranji kiyish orqali òz oilasi va jamiyat tomonidan
himoyalangan hisoblangan, biroq buni ularning siyosiy, iqtisosiy va madaniy hayotida ishtirok tòsiq
bòlgan. Sovet davrida bu holatga qarshi kurash olib borilib, ayollarning ijtimoiy faolligini oshirish
maqsadida paranji an'anasini keskin tanqid qilindi va uning ortidan ayollarning jamiyatdagi roli
egallandi.
Ayollarga nisbatan ochiq va siyosiy zòravonlik kuchaydi ,davlatning kuchayib borayotgan
kuchiga javoban. Ishontirish yòqolgan va kuch davlatning yaratish quroliga aylandi.
May, 2025-Yil
772
Pirovardida Tarixiy bu jarayonlari va rivojlanishi bilan bog`liq Sovet davlati, masalan
Gregor asarlari Massell va Duglas Northrop “Hujum” boshlanishi mutloq , o`zbek ayollarining
hayoti va shu tariqa ertaroq , òsha hayot sodir bòlgan paytdan boshlanish kòrinadigan. Òzbek va
boshqa Markaziy Osiyo ayollarining kuzatuv ob'yektiga aylandi.Rossiyaning Òrta Osiyoni bosib
olishi ixtiyoriy hukumatga olib kelgandi . Massellning ishi The us Central tasvirlaydi.Osiyo rus tili
ob'yektivida-Partiyadagila, u biladigan cheklov:" haqiqatan ham kam bilamiz Markaziy Osiyo
kadrlari, oĝir bòlgan erkaklatva ayollar haqida". Hujum-1920-1930- yillar sovet Òrta Osiyosida olib
borilgan va ayollarning mavqeini òzgartirish uchun qilingan harakat. Ma'lumotlar SSR davridagi
kitoblardan olingan, subyektiv fikrlar berilgan . Òrta Osiyoda kòpxotinllik, qizlarni yoshligidan
qalin evaziga turmushga berish, ayolni meros qilib berish, kelin òğirlash holatlari bor edi. Kòp
ayollar savodsiz edi.1920-yillarning òrtalarida boshlab"Sharq ayollarini ozod qilish" harakati uchun
hujum degan maxsus nom paydo bòldi. Ayollarga bolalarni parvarish qilish va soĝlim turmush
asoslarini òrgatuvchi, ayollar va bolalar tibbiy maslahatlari bòyicha maslahat beradigan maxsus
ayollar bòlimlari tashkil etildi. Ammo Harakat aholining qattiq qarshiligiga duch keldi. 1927-1928-
yillarda birgina Òzbekistonda ayollar bòlimi a'zolari, klub va kutubxona mudirlari orasidan 2500
dan ortiq ayollar òldirilgan.
Qirğiziston 22 yoshli faol Alimkan Mamiyqulova ayollar yiĝilishilarida qatnashgan va
savodsizlikni tugatish maktabida tahsil olgan .uning eri bundan juda norozi bòlib, uni muntazam
ravishda kaltaklagan va nihoyay suddagi ajrashish jarayonida uni xanjat bilan òldirgan. Qishloq
Fuqarolar yiĝini deputati Aynabyubyu Jalganboyeva "Qil uy"ga rahbarlik qilgan, òquv dasturida
qatnashgan, Qòchqor viloyatining Qil-Tuu qishloĝida xotin-qizlar òrtasidagi ishlards faol ishtirok
etgan. Uning eri norozi bòlgan va uni kaltaklagan .u ota- onasi uyiga kòchib borgan. Shundan sòng
eri yashirin holatda borib, uni 14 marta pichoql bilan jarohay yetkazgan.Orta Osiyo byurosinif
1927-yil oktabr oyida bòlib otgan 14syezdida bunday xatti-harakatlarni jazolash ,partiya safidan
chiqarish tògrisidagi qaror qabul qilindi.paranji kiyishga qarshi harakatlar 15 yil ichida davom etdi.
1940-yillarning boshlarida paranjini yechdilar
Hujum” harakatining mintaqaviy farqlari (Tojikiston, Turkmaniston, Qozog‘iston misolida).
Bizning hududimizda ham tarqalgan.Tojikistonda ham “Hujum” harakati 1927-yilda
boshlangan. Sovet ayollar tashkilotlari (Zhenotdel) bu yerda ayollarni chachvon va paranji kiyishdan
voz kechishga undagan.
Dushanbeda 1930-yilda o‘tkazilgan ommaviy kampaniyada yuzlab ayollar paranjini yoqib
yuborish orqali ramziy norozilik bildirishdi.Bu harakat ham kuchli qarshilikka duch keldi —
ayniqsa Pomir va tog‘li hududlarda ayollarning paranjidan voz kechishi “sharafga dog‘” deb qaralgan.
Ashxobod va uning atrofida Sovet hukumati ayollar uchun teatr tomoshalari, ko‘rgazmalar,
targ‘ibot filmlari orqali ayollarni ijtimoiy hayotga jalb qilgan.1932-yilda “Ayollar maktabi”lar
ochilgan va paranji “boshi berk ko‘cha” sifatida targ‘ib qilingan.Mahalliy diniy yetakchilar bu
kampaniyani dinga qarshi harakat sifatida baholab, ko‘plab ayollar oilaviy bosim ostida harakatdan
chetlanishga majbur bo‘lgan.
Qozog‘istonda paranji keng tarqalgan emasdi, lekin ayollarni yopiq kiyimda yurishga majbur
qilish hollari mavjud edi.Sovet hukumati ayollarning jamiyatda ishtirokini oshirish uchun iqtisodiy
yo‘l tutdi: ayollar kolxozlarga, paxta yig‘imiga, do‘kon va kasalxonalar ishiga jalb etildi.“Qizlar bilim
olishi kerak” degan shiorlar bilan ayollar uchun bepul ta’lim joriy etildi.
May, 2025-Yil
773
Sovet propagandasi: “Hujum” harakati targ‘iboti vositalari Sovet Ittifoqi “Hujum” harakatini
ommaga yetkazish uchun keng ko‘lamli targ‘ibot vositalaridan foydalangan: “Ayollarni ozod
qilaylik!”, “Paranjini yech – yangi hayot boshlanadi!” kabi shiorlar yozilgan plakatlar Markaziy
Osiyo bo‘ylab tarqatilgan.
Gazetalarda paranji “jaholat ramzi” sifatida ko‘rsatilgan va uni tashlagan ayollar “zamonaviy,
ongli fuqaro” sifatida targ‘ib qilingan.1930-yilda suratga olingan “Ayollar ishi” va “Chachvonni
yech” kabi qisqa metrajli filmlar ayollarning jamiyatdagi yangi rolini ko‘rsatgan.Teatr sahnalarida
ayollarning paranji bilan va paranjisiz hayoti kontrastda ifodalanib, dramaturgik vositalar orqali
ijtimoiy uyg‘onish targ‘ib qilingan.
Harakat doirasida “qizlar maktabi”, “ayollar savodxonligi” kurslari ochilgan.O‘qituvchilar
safida ayollarni jalb qilish orqali ayollar – ayollarni o‘qitish modeli yaratilgan. Paranjining
taqiqlanishi va undan voz kechish bugungi O‘zbekiston va boshqa Markaziy Osiyo davlatlarida ham
o‘z aksini topgan:Paranji endi deyarli mavjud emas, ammo hijob yoki niqob kiyish masalasi ba’zan
rasmiy organlar va diniy erkinlik o‘rtasida ziddiyatlar uyg‘otmoqda.O‘zbekiston va Tojikistonda
hijob kiygan ayollar bilan bog‘liq holatlar, davlat muassasalarida cheklovlar joriy qilinishi ijtimoiy
tarmoqlarda keng muhokama qilinmoqda.Hozirgi kunda O‘zbekistonda ayollar parlamentda, ilm-
fanda, biznesda faol ishtirok etmoqda. Ammo qishloq joylarda erta nikoh, oilaviy bosim, genderga
asoslangan zo‘ravonlik holatlari saqlanib qolmoqda.
2019-yilda O‘zbekiston “Ayollarni kamsitishning barcha shakllariga barham berish
to‘g‘risidagi Konvensiya” (CEDAW)ni ratifikatsiya qildi, bu esa gender tenglik siyosatining huquqiy
asosini kuchaytirdi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.
1.
Shahobiddin, D. (2015). "Jadidchilik va Ayollar."
2.
Kamolova, G. (2012). "Jadid ayollar: ijtimoiy va ma'naviy islohotlar."
3.
Muxamedovna, G. M. (2024). PARANJI TARIXI, YOXUD O'RTA ASR
AYOLLARINING KIYIMI HAQIDA.
4.
Mukhamedovna, G. M. (2024). The Sad Fate Of The Women Of Turkistan: About The
“Hujum” Movement And Its Impacts On Agriculture. SPAST Reports, 1(7).
5.
Gadayeva, M. (2024). MARKAZIY OSIYODA JADID AYOLLARI TARIXI. Modern
Science and Research, 3(12), 652-658.
6.
Gadayeva, M. (2025). TARIXIY BILIMLARNI SHAKLLANTIRISH JARAYONI VA
TARIX DARSLARINING SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO‘LLARI. Modern
Science and Research, 4(4), 1423-1431.
7.
Gadayeva, M. (2025). SOMONIYLAR DAVRIDAGI DEVONLAR VA BUGUNGI
8.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLIKLARINING TAQQOSIY TAHLILI.
Modern Science and Research, 4(4), 381-388.
9.
Gadayeva, M. (2025). CHOLPONNING SHERLARIDA ERK, OZODLIK VA OZLIK
MASALALARI. Modern Science and Research, 4(3), 549-563.
10.
Gadayeva, M. (2025). TURKISTONLIK GENERAL AYOL, MILLAT ONASI-
QURBONJON DODXOHNING MARD, JASUR VA VATANPARVARLIGI HAQIDA.
Modern Science and Research, 4(1), 344-352.
May, 2025-Yil
774
11.
Muxamedovna, G. M. (2024). Millatimiz Faxri-Buxoro Ma’rifatparvari. Miasto
Przyszłości, 52, 557-562.
12.
Muxamedovna, G. M. (2024). TA’LIM SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA
AXBOROT KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARINING O ‘RNI. TA'LIM VA
RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(5), 97-102.
13.
Mukhamedovna, G. M. (2024). The Sad Fate Of The Women Of Turkistan: About The
“Hujum” Movement And Its Impacts On Agriculture. SPAST Reports, 1(7).
14.
Muxamedovna, G. M. (2023). MAKTABLARDA TARIX FANINI O'QITISH
AHAMIYATI. Научный Фокус, 1(5), 178-180.
15.
Muxamedovna, G. M. (2023). TARIX FANINI O'QITISHDA INNOVATSION
TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISHNING AHAMIYATI. Научный Фокус,
1(5), 175-177.
16.
Gadayeva, M. (2024). ABOUT THE HISTORY OF THE VEIL OR MEDIEVAL
WOMEN'S DRESS. Modern Science and Research, 3(2), 1097-1103.
17.
Gadayeva, M. (2023). THE UNIQUE SIGNIFICANCE OF MASTERING SOCIAL
SCIENCES DURING THE DEVELOPMENT OF THE NEW UZBEKISTAN. Modern
Science and Research, 2(10), 459-464.
18.
Universiteti, G. M. M. O. X. (2023). Uchinchi Renesans Davrida Ajdodlarimiz Merosini
Organish Orqali Integratsion Ta’Limni Yanada Takomillashtirish Tamoyillari: Часть 1
Том 1 Июль 2023 Год. Лучшие интеллектуальные исследования, 1(1),
19.
Gadayeva, M. (2024). Attack Action. Modern Science and Research, 3(1), 1028-1033.
20.
Gadayeva, M. (2024). Effective Ways To Use The" Thoughtstorm" Method On The Theme
Of The" Eastern Renaissance" Era. Modern Science and Research, 3(1), 1024-1027.
21.
Muxamedovna, G. M. (2023). KREATIV YONDASHUV ASOSIDA DIDAKTIK
MATERIALLAR YARATISH MEXANIZMLARI. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 21(3), 12-14.
22.
Muxamedovna, G. M. (2023). Uchinchi renesans davrida ajdodlarimiz merosini organish
orqali integratsion ta’limni yanada takomillashtirish tamoyillari. Образование наука и
инновационные идеи в мире, 22(1), 35-38.
23.
Muxamedovna, G. M. (2023). History Of Patriotic Women. International Journal Of
History And Political Sciences, 3(12), 69-75.
24.
Muxamedovna, G. M. (2023). Innovatsion TaLim-Buyuk Kelajak Poydevori. World
scientific research journal, 17(1), 74-76.
25.
Gadayeva, M. (2024). Effective Ways To Use The" Thoughtstorm" Method On The Theme
Of The" Eastern Renaissance" Era. Modern Science and Research, 3(1), 1024-1027.
26.
Gadayeva, M., & Ismoilova, Z. (2024). The Importance Of Studying The Science Of Youth
Psychology In Improving People'S Lives. Modern Science and Research, 3(2), 676-683.
27.
Gadayeva, M., & Hamroqulova, N. (2024). The Basis Of The Use Of Development-
Pedagogical Skills In Pedagogical Activity. Modern Science and Research, 3(2), 684-689.
28.
Gadayeva, M., & Sabriddinova, G. (2025). JADIDLAR FAOLIYATIDA XOTIN-
QIZLARNING ORNI. Modern Science and Research, 4(3), 648-655.
29.
Gadayeva, M., Toshpolatova, S., & Muyiddinov, B. (2025). TARIX DARSLARINI
May, 2025-Yil
775
OQITISHDA INTERFAOL METODLARNING AHAMIYATI. Modern Science and
Research, 4(2), 87-96.
30.
Sadullayev, U., Gadayeva, M., & Toshpo‘latova, S. (2024). MAHALLA–
QADRIYATLAR BESHIGI. Modern Science and Research, 3(12), 1228-1238.
31.
Muxamedovna, G. M., Shuhratovna, T. S., & Shokir ogli, S. U. TARIX FANLARINI
OQITISHDA MUZEYLARNING ORNI.
32.
Toshpo‘latova, S., Gadayeva, M., & Sadullayev, U. (2024). SHARQ
ALLOMALARINING DIDAKTIK QARASHLARI. Modern Science and Research,
3(12), 985-993.
33.
Gadayeva, M., & Sabriddinova, G. (2025). BOBURNOMADA DIPLOMATIK
MUNOSABATLAR TALQINI. Modern Science and Research, 4(3), 409-416.
34.
Gadayeva, M. (2025). TARIX DARSLARIDA OQUVCHILARNING BILIM, MALAKA
VA KONIKMALARINI HOSIL QILISH VA BAHOLASH. Modern Science and
Research, 4(5), 792-800.
35.
Gulyamov, A. A. (2024). JАMIYАTIMIZNING IJTIMОIY-IQTISОDIY, MА’NАVIY-
MАDАNIY SОHАLАRIDА ОILАNING RОLI. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 36(2), 149-153.
36.
Azizovich, G. A. (2024). Trade Relations of Population in Bukhara Emirate, Shariah Rules
and Regulations in Commercial Affairs, Partnership Relations. EUROPEAN JOURNAL
OF INNOVATION IN NONFORMAL EDUCATION, 4(9), 189-194.
37.
Azizovich, G. A. (2024). Family-Marriage and Inheritance Relations of the Population in
the Bukhara Emirate. Miasto Przyszłości, 53, 964-969.
38.
Gulyamov, A. (2024). BUXORO MUZEYNING TASHKIL TOPISHI TARIXI. Modern
Science and Research, 3(12), 659-667.
39.
Gulyamov, A., Srojeva, G., & Haqqulov, M. (2025). BUXORO OCHILGAN
MUZEYLARNING TASHKIL TOPISH TARIXI. Modern Science and Research, 4(1),
248-256.
40.
Gulyamov, A., Srojeva, G., & Haqqulov, M. (2025). O ‘RTA OSIYO OLIMLARINING
KARTOGRAFIK MEROSI. Modern Science and Research, 4(1), 221-227.
41.
Srojeva, G., Gulyamov, A., & Haqqulov, M. (2025). XVII ASRDA BUXORODA
ABDULAZIZXON
MADRASASINING
QURILISHI
VA
UNING
TARIXIY
AHAMIYATI. Modern Science and Research, 4(1), 471-478.
42.
Gulyamov, A., & Ashurov, D. (2025). CHANGES IN THE LIFE OF THE WORLD'S
COUNTRIES AFTER WORLD WAR II. Journal of universal science research, 3(1
(Special issue)), 333-341.
43.
Gulyamov, A. (2025). MANG ‘ITLAR SULOLASI DAVRIDA DAVLAT
BOSHQARUVI, TUZUMI VA ICHKI SIYOSATI. Modern Science and Research, 4(1),
790-798.
44.
Gulyamov, A., & Xamidova, R. (2025). ABU RAYHON BERUNIY BUYUK QOMUSIY
OLIM. Modern Science and Research, 4(2), 758-766.
45.
Yunusovich, H. M. (2024). Experiences Related to the Fine Fiber Cotton of Uzbekistan
during the Years of Soviet Authority. EUROPEAN JOURNAL OF INNOVATION IN
May, 2025-Yil
776
NONFORMAL EDUCATION, 4(9), 129-132.
46.
Haqqulov, M. Y. O. G. L. (2022). Markaziy Osiyoda ilk diplomatik munosabatlar tarixi.
Science and Education, 3(10), 385-389.
47.
Yunusovich, H. M. (2024). The Formation, Development and Role of the High Seljuk
Empire Founded by the Turkic Peoples in the Islamic World. Miasto Przyszłości, 53, 956-
959.
48.
Haqqulov, M. (2024). O ‘RTA OSIYO XALQLARINING OZODLIK ORZUSI
BO‘LGAN “TURKISTON MUXTORIYATI”. Modern Science and Research, 3(12), 609-
613.
49.
Haqqulov, M. (2024). TURKISTON OZODLIGINING JARCHILARI. Medicine,
pedagogy and technology: theory and practice, 2(11), 154-159.
50.
Gulyamov, A., Srojeva, G., & Haqqulov, M. (2025). BUXORO OCHILGAN
MUZEYLARNING TASHKIL TOPISH TARIXI. Modern Science and Research, 4(1),
248-256.
51.
Gulyamov, A., Srojeva, G., & Haqqulov, M. (2025). O ‘RTA OSIYO OLIMLARINING
KARTOGRAFIK MEROSI. Modern Science and Research, 4(1), 221-227.
52.
Srojeva, G., Gulyamov, A., & Haqqulov, M. (2025). XVII ASRDA BUXORODA
ABDULAZIZXON
MADRASASINING
QURILISHI
VA
UNING
TARIXIY
AHAMIYATI. Modern Science and Research, 4(1), 471-478.
53.
Haqqulov, M. (2025). USMONIYLAR IMPERIYASINING TASHKIL TOPISH TARIXI.
Modern Science and Research, 4(1), 663-672.
54.
Toshpo’latova, S. (2025). BO’LAJAK TARIX O’QITUVCHILARINING PEDAGOGIK-
PSIXOLOGIK
TAYYORGARLIGINING
UMUMIY
KONTSEPTSIYASI
VA
AHAMIYATI. Modern Science and Research, 4(3), 481-484.
55.
Toshpo’latova, S. (2025). FOROBIYNING DIDAKTIK QARASHLARI ASOSIDA
O’QUVCHILARNI TARIX FANIGA QIZIQTIRISH METODIKASI. Modern Science
and Research, 4(1), 177-186.
56.
Toshpo’latova, S., & Tursunova, S. (2025). TURKISTONDAGI–BIRINCHI DRAMMA.
Modern Science and Research, 4(3), 468-480.
57.
Toshpo'latova
Shaxnoza
Shuhratovna.
(2024).
ILK
UYG'ONISH
DAVRI
NAMOYONDALARNING DIDAKTIK QARASHLARI ASOSIDA O'QUVCHILARNI
TARIX FANIGA QIZIQTIRIS METODIKASI. https://doi.org/10.5281/zenodo.14520996
58.
Toshpo’latova, S. (2024). TARIX FANINI O’QITISHDA SAMARALI METODLAR.
Modern Science and Research, 3(11), 774-782.
59.
Тошполатова, Ш. (2024). THE PRESENT IRANIANS. Журнал универсальных
научных исследований, 2(5), 453-462.
60.
Toshpo’latova, S. (2024). BUXORODAGI SAROYLAR. Modern Science and Research,
3(5), 522-529.
61.
Toshpo’latova, S. (2024). O’RTA ASRLARDA OILA PEDAGOGIKASIGA OID
FIKRLAR. Modern Science and Research, 3(12), 353-361.
62.
Toshpo’latova, S., & Xudoyqulov, S. (2024). History And Ethnology Of Olot District.
Modern Science And Research, 3(5), 148-151.
May, 2025-Yil
777
63.
Toshpo’latova, S., & Jo’rayeva, M. (2024). HISTORY AND ARCHITECTURAL
MONUMENTS OF JONDOR DISTRICT. Modern Science and Research, 3(2), 447-450.
64.
Qizi, R. S. S., Shukhratovna, T. S., & Karamatovna, M. A. (2024). Implementation of
Education and Protection of Children's Rights in the age of Technology. SPAST Reports,
1(7).
65.
Shuhratovna, T. S. (2024). Linguistic Anthropology. European Journal Of Innovation In
Nonformal Education, 4(3), 432-437.
66.
Toshpo‘latova, S. S., & Naimov, I. N. (2023). MS ANDREYEV–O’RTA OSIYO
XALQLARI ETNOGRAFIYASINING YIRIK OLIMI. Innovations in Technology and
Science Education, 2(8), 1214-1222.
67.
Toshpo’latova, S., & Tursuntoshova, S. (2024). Khoja Abdulkholiq Gijduvani. Modern
Science and Research, 3(2), 87-93.
68.
Toshpo’latova, S. (2024). Ethnolinguistics Of Ethnologies Of Bukhara. Modern Science
and Research, 3(2), 1004-1011.
