Sentabr, 2025-Yil
4
SURUNKАLI TONZILLITNING YOSHGА BOG’LIQ HOLDА KECHISHI
Xаmroevа Umidа Rаximovnа
Buxoro Dаvlаt Tibbiyot Instituti,
Otorinoloringolog.
https://doi.org/10.5281/zenodo.17051882
Tadqiqotning maqsadi:
Surunkali tonzillitning yoshga bog’liq holda kechishini va xavf
omillarini o’rganish.
Tadqiqot materiallari va tekshirish usullari.
Tadqiqot izlanishlarimiz BVKTBK LOR-boʼlimida va Buxoro shaxar 3 OP da oʼtkazildi.
Tekshirishda jami 70 ta 3 yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan bolalar tashkil etdi, shulardan 50
(71%) ta bola - surunkali tonzillit tashxisi bilan davolangan bemor bolalar - asosiy guruxni va
taqqoslovchi guruxni 20 (29%) ta sog’lom bola tashkil etdi.
Barcha bolalarda umumklinik tekshiruv: har bir bemor bolaning shikoyatlari, bolalar va
ularning ota-onasidan olingan anamnestik maʼlumotlar va poliklinikadagi 112/u bolaning
rivojlanish tarixidan – tashxisi aniqlangan kasalliklar varaqasidan ko’chirma asosida o’tkazildi.
Tadqiqot natijalari
oʼgʼil va qiz bolalar orasida kasallikning uchrashini alohida oʼrganish
ular orasidagi tafovut ishonarsizligini koʼrsatdi, yaʼni surunkali tonzillit oʼgʼil bolalar orasida
2,9% va qiz bolalarda esa 3,3% uchrashi topildi (R>0,05).
Bemorlar orasida surunkali tonzillit shakllaridan eng koʼp holda surunkali tonzillit oddiy
shakli 39 ta (78%), undan soʼng ancha orqada qolgan holda surunkali tonzillit toksikoallergik
shakli 9 ta (18%) uchradi. 2(4%) bemorda radikal operatsiyadan keyingi holat aniqlandi.
Surunkali tonzillit bilan kasallangan bemor bolalarni davolanish shakllari tahlili asosida
maʼlum bo’ldiki, bemorlar eng koʼp uy sharoitida 27 ta (54%), keyin poliklinikalarda 21 ta (42%)
va faqat 2 ta (4 %) hollardagina shifoxonalarda davolanishni amalga oshirganlar.
Xulosa.
Bolalar yoshi kattalashgan sari surunkali tonzillitning tarqalishini koʼpayish
tendensiyasi kuzatildi. 3-5 yoshdagi bolalar orasida surunkali tonzillit 5-6 yoshli bolalarga
nisbatan 1,7 marta, 6-7 yoshlilarga qaraganda 1,2 marta, bolalar orasida uchrashining umumiy
koʼrsatkichiga nisbatan esa 1,4 marta koʼp uchrashi koʼrildi.
Surunkali tonzillitni oʼgʼil va qiz bolalar orasida alohida yoshga bogʼliq holda
tarqalishiining qiyosiy oʼrganish yuqoridagi tendensiyani saqlanib qolishini koʼrsatdi. Ushbu dalil
asosida bolalar orasida surunkali tonzillit kasalligi uchun yosh alohida ahamiyat kasb etuvchi omil
sifatida baholash mumkin.
Adabiyotlar ro‘yxati
1.
Kumar V., Abbas A.K., Aster J.C.
Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease
. 10th
ed. Philadelphia: Elsevier; 2021.
2.
Brook I. The role of anaerobic bacteria in tonsillitis.
International Journal of Pediatric
Otorhinolaryngology
. 2005;69(1):9–19.
3.
Ardehali M.M., Emami A., Rezaei N. Autoimmunity in chronic tonsillitis.
American
Journal of Otolaryngology
. 2010;31(6):401–406.
Sentabr, 2025-Yil
5
4.
Çolak A., et al. Autoimmune mechanisms in recurrent tonsillitis: a clinical and
immunological study.
European Archives of Oto-Rhino-Laryngology
. 2016;273(9):2731–
2737.
5.
Shulman S.T., Bisno A.L. Clinical practice guidelines for the diagnosis and management of
group A streptococcal pharyngitis.
Clinical Infectious Diseases
. 2012;55(10):1279–1282.
6.
Чернушенко Е.Ф., Воложин А.И.
Клиническая иммунология и аллергология
. – Москва:
ГЭОТАР-Медиа, 2019.
7.
Турғунов Б., Содиқов У. Surunkali tonzillitning immunologik xususiyatlari.
Tibbiyotda
yangi kun
. 2021;3(35):112–117.
