KOMPAZITSION VA PO‘LAT ARMATURALARNING EGILUVCHI
ELEMENTLARDA BIRGALIKDA QO`LLANILGANDAGI AFZALLIKLARI.
TO‘RAQULOVA М.I. assistent (SamDAQU)., NORMATOVA N.A. assistent (JizPI)., TO‘XLIYEV М.S. talaba (JizPI).,
JUMANAZAROVA Z.K. talaba (JizPI).
Annotatsiya.
Ushbu maqolada kompazitsion va po‘lat armaturalangan egiluvchi elementlarning mustahkamligi,
egiluvchanligi va bikirligini tatqiq etishdan iborat.
Kalit so’zi
: Аrmatura, kompazitsion, po‘lat.
Аннотация.
Целью данной статьи является исследование прочности, пластичности и пластичности
композитных и армированных сталью изгибных элементов.
Ключевые слова:
Эта статья посвящена испытанию на прочность, пластичность и гибочных
элементов с компазиционной и стальной арматурой.
Abstract.
The purpose of this article is to investigate the strength, ductility and ductility of composite and steel-
reinforced flexural elements.
Key word:
Reinforcement, composite, steel.
Kompozit armatura turlari-shisha, bazaltdan yasalgan armaturalar, singdirilgan uglerod,
aramid yoki kompozit tolalar termoset yoki termoplastik polimer biriktiruvchi, silliq yoki gofrirovka
qilingan sirt bilan yoki ishlov berish bilan tayyorlangan. Turiga qarab tolali armatura shisha-
kompozitga (ASC) bo‘linadi; bazalt kompozit (ABK), uglerod kompozit (AUK), aramidokompozit
(AAC) va kombinatsiyalangan kompozit (ACC) . Kompozit material – ikki xil material yoki undan
ko'p komponentlar, ular orasida materialning zarur mexanik xususiyatlarini ta'minlaydigan
mustahkamlovchi elementlar va mustahkamlovchi elementlarning birgalikda ishlashini
ta'minlaydigan matritsa (bog'lovchi) mavjud.
Hozirgi vaqtda kompozit armaturaning ikki turi asosan qo'llaniladi: shisha tolali va
ugleplastik tolali. Kompozit armaturaning xususiyatlarini tahlil qilish asosida quyidagilar aniqlandi:
kompozit materiallar an'anaviy po‘lat qotishmalaridan ko'proq farq qiladi kuchlanish kuchining
yuqori qiymatlari. Armatura qarshiligi kompozit armaturaning mustahkamligi po‘latga nisbatan 2,3
baravar yuqori po‘lat armaturaga nisbattan.
1.1 jadval
Ko'rsatkich nomi Birlik
Po‘at armatura Shisha
tolali
SHKA
Ugleplastik
Cho'zilishdgi mustahkamligiRfn
,MPa
240-
700
450-1600
1000-
2500
Elastiklik moduli
Ef, GPa
200
35-60
40-125
Chegaraviy nisbiy deformatsiya
%
5-20
1,2-3,7
1,9-4,4
Jadvaldan ko'rinib turibtiki kompozit armaturaning o‘ziga xos xususiyati uning po‘lat
armatura bilan solishtirganda deformatsiyalanishining oshishi (kompozit armaturaning elastik moduli
po‘latning elastik modulidan 3-4 baravar past). Bu konstruksiyalarda po‘lat armaturani to‘g‘ridan-
to‘g‘ri kompozit armatura bilan almashtirishni qiyinlashtiradi, chunki bu po‘lat armatura sinfini bir
sinifdan boshqasiga almashtirishda amalga oshiriladigan mustahkamlik xususiyatlarining nisbati
asosida amalga oshiriladi.
1-rasm To‘sin konstruksiyalarda po‘lat va kombazitsion armaturani birgalikda qo‘llanilishi.
Temirbeton konstruktsiyalarni mustahkamligini yanada oshirish maqsadida kombirivinniy
armaturani qullash maqsadga muvofiq. Kompozit armaturani qo‘llashning yangi sohalaridan biri uni
statik jihatdan noaniq konstruksiyalarda po‘lat armatura bilan birgalikda qo‘llashdir. Bino va
inshootlarning yopma va orayopmalar orasidagi uzluksiz to‘sin va plitali konstruktiv yechimlar
uchun qullash taklif qilingan.
ADABIYOTLAR:
1
. SHNK 2.03.14.18 “Kompazit polimer armaturali beton konstruksiyalar”
2. ГОСТ 31938-2012. Арматура композитная полимерная для армирования бетонных конструкций. Общие
технические условия. М.:Изд-во Стандартинформ, 2014.
3. ГОСТ 32492-2013. Арматура композитная полимерная для армирования бетонных конструкций.
Методы определения физико-механических характеристик. М.: Изд-во Стандартинформ, 2014
4. Михайлов, К. В. Исследование особенностей работы изгибаемых элементов со стеклопластиковой
арматурой / К. В. Михайлов, Ю. М. Вильдавский // Эффективные виды арматуры для железобетонных
конструкций. – М.: Стройиздат, 1970.
