Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
132
“OMEGA
-
10”
PREPARATINING Q
O‘
YLAR HOMILADORLIGI
KECHISHIGA TA
’
SIRI
Yangiboyev Abdumalik Eshmurodovich, Aminova Shoira Furqat qizi
Samarqand davlat veterinariya meditsinai chorvachilik va biotexnologiyalari
universiteti Toshkent filiali
Annotatsiya:
Ur
g‘
ochi hayvon organizmida homilaning rivojlanishi bilan
harakterlanib, tuxum xujayrasining uru
g‘
lanishi bilan boshlanadi va yetilgan bolani
tu
g‘
ish bilan tugaydi.
Kechkishiga k
o‘
ra, b
o‘g‘
ozlikning fiziologik (ona va bola organizmining
normal holati bilan xarakterlanadi) va patologik, ya
’
ni ona va homila organizmida
fiziologik jarayonlarning buzilishi bilan kechadigan turlari farqlanadi.
Kalit s
o‘
zlar:
Omega-10, q
o‘
ylar, oziqlantirish, oaqlash, parvarishlash,
b
o‘g‘
ozlik davrida, oqsil, uglevod, mineral.
Аннотация:
Самка характеризуется способностью развивать плод
в своём организме, начиная с оплодотворения яйцеклетки и заканчивая
вынашиванием зрелого детёныша.
По срокам беременности различают два состояния: физиологическое,
при котором сохраняется нормальное состояние организма матери и плода,
и патологическое, сопровождающееся нарушениями физиологических
процессов у матери и плода.
Ключевые слова:
Омега
-
10, овцы, кормление, отъем,
содержание,
откорм, белок, углеводы, минеральные вещества
.
Abstract:
It is characterized by the development of the fetus in the organism
of the female animal, which begins with the fertilization of the egg cell and ends with
the birth of a mature child.
According to the delay, there are physiological (characterized by the normal
state of the mother and child) and pathological, i.e., the physiological processes in
the mother and fetus types.
Keywords
: Omega-10, sheep, feeding, weaning, maintenance, fattening,
protein, carbohydrate, mineral.
Kirish
Chorvachilikning, jumladan qorak
o‘
lchilikni rivojlantirishda s
o‘
nggi
yillarda davlatimiz tomonidan k
o‘
plab yangidan yangi imkoniyatlar ochilmoqda.
Ulardan kelajakda k
o‘
zda tutilgan maxsulot va so
g‘
lom nasl olish uchun manashu
talabni t
o‘
liq qondirish zarur. Buning uchun avval fermer x
o‘
jaliklarda t
o‘
liq
rasion asosida oziqa ekinlari ishlab chiqarishni y
o‘
lga q
o‘
yish zarur, hamda
mahsuldorlikni oshiruvchi, so
g‘
lom nasl olish uchun organizm butun faoliyatini
stumullovchi yangi zamonaviy farmakologik preparatlardan foydalanish
Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
133
maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz, buning uchun bizlar
o‘
z oldimizga yangi
bakterial preparat “Omega
-
10”ni qaroko‘
l q
o‘
ylar jinsiy sistemasiga ta
’
sirini
o‘
rganishni vazifa qilib oldik.
Rossiya davlatida 2007-yilda ishlab chiqarila boshlagan multibakterin
Omega-10 preparati veterinariya amaliyotda q
o‘
llanilanilayotgan bakterial
preparat b
o‘
lib, qishloq x
o‘
jalik hayvonlari va parrandalarning oshqozon ichak
y
o‘
lidagi mikroflorani bir meyorda saqlab turish va tiklash maqsadida
ishlatilmoqda. Multibakterin Omega-10 tarkibida tirik simbiotik sut kislotasi
bakteriyalari Lactobactellius acidophilus (TU 9296-001-36167278-07)
bikulturasini 10.9 faoliga 1mlda saqlaydi, bundan tashqari organik guruhlar B
guruh vitaminlari, beta karantin va probiotik ximyaviy mikroflorani
o‘
sishini
stimullovchi komponentlardan iborat. Multebakterin Omega-10 komponentlari
genetik jihatdan modifikatsiya qilinmagan konservatlarsiz va b
o‘
yoqlarsiz tabiiy
mahsulotlar hisoblanadi. Multebakterin Omega-10 yopishqoq bir jinsli quyuq
oqish
–
sariqdan
–
malla rangli taxir ta
’
mli suyuqlik. Shisha idishlarda 100-mldan,
plastmasa idishlarga 100, 500 va 1000 ml hajmlarda ishlab chiqariladi.
Asosiy qisim
Multebakterin Omega-10 bakteriyalarga qarshi kuchli antogonist
hisoblanadi.
Qisqa
muddatlarda
oshqozon-ichak
y
o‘
lidagi
patogen
mikroorganizmlar faolligini bostirib ulardan ajralgan toksinlari organizmdan
chiqarib yuboradi. Mikrobisinozni tiklab, ichaklar peristaltikasini yaxshilaydi,
imunoglobulinlar sintezni stumullaydi, ximyaviy oqsil bioqobi
g‘
ini hosil qiladi.
Ishtahani stimullaydi, hayvonlar va parrandalar
o‘
sishini kuchaytiradi.
Multibakterin Omega-10 organizmga ta
’
siri borasida kam zaharli moddalar
qatoriga kirib (IV sinfiga mansub) embritoksin, teratogen va konserogen
ta
’
sirlarga ega emas.
Multebakterin Omega-10 veterinariya amaliyotda q
o‘
yidagi holatlarga
q
o‘
llaniladi.
–
oshqozon-ichak y
o‘
lining surunkali kasalliklarda (kompleks terapiya
bilan birgalikda ).;
–
teri kasalliklarni davolash va oldini olishda (jun va patlarni
o‘
stirish qayta
tiklash).;
–
turli kelib chiqishiga qarab allergik holatlarda;
–
mikrobiosenozni tiklash maqsadida;
–
ichaklar peristaltikasini tiklash va oziqa hazmini kuchaytirish maqsadida;
–
stress holatlarni oldini olish va y
o‘
qotishda;
–
jigar kasalliklarni oldini olishda;
–
jarrohlik amalyotidan keyingi holatlarda;
–
hayvonlar so
g‘
ligini/ tonusni k
o‘
tarish va chidamliligini oshirishda
B
o‘g‘
ozlik fiziologik jarayon b
o‘
lib, ona hayvon organizmida qator
o‘
zgarishlar sabab b
o‘
ladi. Bu jarayonlar patologik jarayonlarga juda yaqin b
o‘
lib,
kelguvsida
o‘
ziga xos
“
b
o‘g‘
ozlik davri kasalliklari
”
ga aylanishi ham mumkin. Shu
bilan birga, k
o‘
p
o‘
zgarishlar b
o‘g‘
ozlikning ona hayvon organizmiga ijobiy ta
’
sir
Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
134
etishi (birinchi marta tu
g‘
ishda
g‘
unojinlar tanasining
o‘
sishi, semizlik
darajasining ortishi) bilan kechadi. Homila tizimlari va a
’
zolarining shakllanishi
uchun organizmining t
o‘
yimli moddalar va qurilish materiallariga b
o‘
lgan ehtiyoji
ona organizmiga tashqaridan tushishi hisobiga qondiriladi. Bu moddalar
tashqaridan yetarli miqdorda tushmaganda ona organizmi hisobidan qondiriladi
va uning bu birikmalarga nisbatan kamba
g‘
allashishiga sabab b
o‘
lishi mumkin.
Har bir molekula oqsil, uglevod, mineral va boshqa moddalar birinchi ona
organizmi t
o‘
qimalari tomonidan assimilyasiya qilinadi va keyin homila
organizmiga tushadi. Homila elementlarining barchasi ona organizmi
elementlaridan hosil b
o‘
ladi. Shuning uchun ona hayvonlarni b
o‘g‘
ozlik davrida
t
o‘
laqimmatli oziqlantirish homilaning rivojlanishiga katta ta
’
sir k
o‘
rsatadi.
Birinchi guruh tajribalaridan keyin kuyga kelgan q
o‘
ylar qochirildi va
kuzatishlar davom ettirilib “Omega
-
10” homiladorlik kechishiga ta’
siri
o‘
rganib
borildi. Buning uchun ikkita
o‘
xshash guruhga 5 boshdan q
o‘
ylar ajratilib olindi
va yuqoridagi tartibda bu
g‘
ozlikning birinchi oyi va bu
g‘
ozlikning uchinchi oyida
Omega-10 preparatidan 0,1ml/1kg tirik vaznga ichirilib borildi. Q
o‘
ylarni
oziqlantirish saqlash va parvarishlash sharoiti x
o‘
jalik sharoiti bilan bir xilda
tashkil etildi. Q
o‘
ylarning umumiy ahvoli kuzatilib borildi.
1-jadval
Omega-10 q
o‘
ylar homiladorligiga va bola olishga ta
’
siri.
T/r
Guruhlar
Q
o‘
ylar
bosh
soni
“Omega
-
10”
dozasi
Kuyga
keldi
Otalanish tu
g‘
ildi
Farqi + /-
%
1
Nazorat
5
-
4
3
3
60%
2
Tajriba
5
Omega-10
preparatidan
0,1ml/ 1kg
tirik vaznga
ichirildi
5
5
5
100%
Jadvaldan k
o‘
rinib turibdiki nazorat guruhida kuyga kelgan 4 bosh q
o‘
ydan
3 boshi otalanib ulardan 3 bosh q
o‘
zi olingan va bu 60% ni tashkil 2 tajriba
guruhida Omega-10 preparatidan 0.1ml/1 kg dan ichirib borilganda esa natija
100% ni tashkil etdi.
Chorvachilikning, jumladan qorak
o‘
lchilikni rivojlantirishda s
o‘
nggi
yillarda davlatimiz tomonidan k
o‘
plab yangidan yangi imkoniyatlar ochilmoqda.
Ulardan kelajakda k
o‘
zda tutilgan maxsulot va so
g‘
lom nasl olish uchun manashu
talabni t
o‘
liq qondirish zarur. Buning uchun avval fermer x
o‘
jaliklarda t
o‘
liq
rasion asosida oziqa ekinlari ishlab chiqarishni y
o‘
lga q
o‘
yish zarur, hamda
mahsuldorlikni oshiruvchi, so
g‘
lom nasl olish uchun organizm butun faoliyatini
stumullovchi yangi zamonaviy farmakologik preparatlardan foydalanish
Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
135
maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz, buning uchun bizlar
o‘
z oldimizga yangi
bakterial preparat “Omega
-
10”ni qaroko‘
l q
o‘
ylar jinsiy sistemasiga ta
’
sirini
o‘
rganishni vazifa qilib oldik.
Rossiya davlatida 2007-yilda ishlab chiqarila boshlagan multibakterin
Omega-10 preparati veterinariya amaliyotda q
o‘
llanilanilayotgan bakterial
preparat b
o‘
lib, qishloq x
o‘
jalik hayvonlari va parrandalarning oshqozon ichak
y
o‘
lidagi mikroflorani bir meyorda saqlab turish va tiklash maqsadida
ishlatilmoqda. Multibakterin Omega-10 tarkibida tirik simbiotik sut kislotasi
bakteriyalari Lactobactellius acidophilus (TU 9296-001-36167278-07)
bikulturasini 10.9 faoliga 1mlda saqlaydi, bundan tashqari organik guruhlar
B guruh vitaminlari, beta karantin va probiotik ximyaviy mikroflorani
o‘
sishini
stimullovchi komponentlardan iborat. Multebakterin Omega-10 komponentlari
genetik jihatdan modifikatsiya qilinmagan konservatlarsiz va b
o‘
yoqlarsiz tabiiy
mahsulotlar hisoblanadi. Multebakterin Omega-10 yopishqoq bir jinsli quyuq
oqish
–
sariqdan
–
malla rangli taxir ta
’
mli suyuqlik. SHisha idishlarda 100-mldan,
plastmasa idishlarga 100, 500 va 1000 ml hajmlarda ishlab chiqariladi.
Multebakterin Omega-10 bakteriyalarga qarshi kuchli antogonist
hisoblanadi.
Qisqa
muddatlarda
oshqozon-ichak
y
o‘
lidagi
patogen
mikroorganizmlar faolligini bostirib ulardan ajralgan toksinlari organizmdan
chiqarib yuboradi. Mikrobisinozni tiklab, ichaklar peristaltikasini yaxshilaydi,
imunoglobulinlar sintezni stumullaydi, ximyaviy oqsil bioqobi
g‘
ini hosil qiladi.
Ishtahani stimullaydi, hayvonlar va parrandalar
o‘
sishini kuchaytiradi.
Multibakterin Omega-10 organizmga ta
’
siri borasida kam zaharli moddalar
qatoriga kirib (IV sinfiga mansub) embritoksin, teratogen va konserogen
ta
’
sirlarga ega emas.
Multebakterin Omega-10 veterinariya amaliyotda q
o‘
yidagi holatlarga
q
o‘
llaniladi.
–
oshqozon-ichak y
o‘
lining surunkali kasalliklarda (kompleks terapiya
bilan birgalikda ).;
–
teri kasalliklarni davolash va oldini olishda (jun va patlarni
o‘
stirish qayta
tiklash).;
–
turli kelib chiqishiga qarab allergik holatlarda;
–
mikrobiosenozni tiklash maqsadida;
–
ichaklar peristaltikasini tiklash va oziqa hazmini kuchaytirish maqsadida;
–
stress holatlarni oldini olish va y
o‘
qotishda;
–
jigar kasalliklarni oldini olishda;
–
jarrohlik amalyotidan keyingi holatlarda;
–
hayvonlar so
g‘
ligini/ tonusni k
o‘
tarish va chidamliligini oshirishda;
Xulosa
1. Multebakterin Omega-10 veterinariya amaliyotda q
o‘
yidagi maqsadlarda
q
o‘
llaniladi: oshqozon-ichak y
o‘
lining surunkali kasalliklarda (kompleks terapiya
bilan birgalikda, teri kasalliklarni davolash va oldini olishda (jun va
patlarni
o‘
stirish qayta tiklash ).;turli kelib chiqishiga qarab allergik holatlarda;
Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
136
Mikrobiosenozni tiklash maqsadida;ichaklar peristaltikasini tiklash va
oziqa hazmini kuchaytirish maqsadida;stress holatlarni oldini olish va
y
o‘
qotishda;jigar kasalliklarni oldini olishda;jarrohlik amalyotidan keyingi
holatlarda; hayvonlar so
g‘
ligini/ tonusni k
o‘
tarish va chidamliligini oshirishda;
2. Multebakterin Omega-10 preparati o
g‘
iz orqali 0,1ml/ 1kg dozada
5-7 kun davomida q
o‘
llanilganda ur
g‘
ochi q
o‘
ylarga kuyga kelish vaqtini
tezlashtiradi.
3. Qochirilgan q
o‘
ylarga Multebakterin Omega -10 preparatidan o
g‘
iz orqali
0.1ml/1 kg dozada 5-7 kun davomida q
o‘
llanilganda otalanish 100% ni tashkil
etdi.
Foydalanilgan adabiyotlar r
o‘
yxati:
1.
Vorobevekiy A.A. «
Ona q
o‘
ylar organizmida moddalar almashinuvi
kechishi
»
M.1982.
2.
Voronin.A.”Ispolzovaniya molochnokislix b
akteriy pri virashivaniya
siplyat”M.1990.
3.
Dushanov A.D. “Qorako‘
l q
o‘
ylari organizmidagi biokimyoviy
o‘zgarishlar”S.1980.
4.
Dulnev.V.I. “Bakterial preparatlarning qo‘
ylar y
o‘g‘
on ichagi fermentativ
faoliyatiga ta
’siri” M.2002.
5.
Ivanovekiy.R. “Bakterial prepar
atlarning hayvonlar organizmga ta
’siri”
M.1996 y.
6.
Lapshin.S.A. “Hayvonlar bug‘ozlikning kechish aspektlari” M.1980.
7.
Parcer.R.B.
“Noviye bakterialniye kompleksniye preparat” USA. 2005.
8.
Richard.T.
“Vitamin
B
12
s
o‘
rilishining
hayvonlar
oshqozoni
mikroflorasiga bo
g‘liqligi” 1988.
