МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
575
https://universalpublishings.com
TALABALARNING BILIM KO’NIKMALARINI
RIVOJLANTIRISHDA O’QUV MOTIVATSIYANING AHAMIYATI
Osiyo xalqaro universiteti
Pedagogika va psixologiya kafedrasi o’qituvchisi
Xalilova Shaxlo Ravshanovna
Annotatsiya:
Maqolada, Talabalarning bilim ko’nikmalarini rivojlantirishda
pedagogik kompitentsiyalardan foydalangan holda o’quv motivatsiyaning ahamiyati
to‘g‘risida so‘z yuritiladi. Ayniqsa, bu jarayonda kasbiy kompitensiyalardan o’rinli
foydalanish zaruratlarining muhim xususiyatlari yoritilgan.
Kalit so‘zlar:
bilim, ko’nikma, kompitentsiya, motivatsiya, o’quv
motivatsiya, ta’lim jarayoni, pedagogik mahorat
.
Аннотация:
В статье говорится о значении учебной мотивации
использования педагогических компетенций в развитии познавательных
умений учащихся. Особенно в этом процессе выделяются важные особенности
необходимости надлежащего использования профессиональных компетенций.
Ключевые слова:
знания, умения, компетентность, мотивация,
учебная мотивация, учебный процесс, педагогическое мастерство.
Summary:
The article talks about the importance of educational motivation
using pedagogical competencies in the development of students' knowledge skills.
Especially, in this process, the important features of the need for appropriate use of
professional competences are highlighted.
Keywords:
knowledge, skills, competence, motivation, educational
motivation, educational process, pedagogical skill.
Bugungi kunda talaba-yoshlarni yuksak ma'naviyatli, ijtimoiy-siyosiy hayotda
doimo o‘z mustaqil fikriga ega, kasb-hunar mahoratini egallagan shaxs sifatida
shakllantirish eng dolzarb, yurtimizning bugungi va ertangi hayotini belgilab
beruvchi muhim masala hisoblanadi. Shaxsni shakllantirish keng qamrovli
tushuncha hisoblanib, unda bevosita ta'lim va tarbiya masalalari ham o‘rin olgan.
Respublikamizda yetuk malakali mutaxassislar tayyorlashga yo‘naltirilgan
ta'lim tizimi ana shunday barkamol shaxsni tarbiyalashni o‘z oldiga maqsad qilib
qo‘ygan. “Ta'lim to‘g‘risida”gi qonun ta'limda olib borilayotgan ishlarning bosh
mezoni hisoblanadi. Bu mezon asosida takomillashtirilgan, zamon talablariga javob
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
576
https://universalpublishings.com
bera oladigan dasturlar, o‘quv darsliklari yaratilmoqda. Ta'lim muassasalari qayta
rekonstruksiya qilinib, zamonaviy andozalar darajasiga tenglashtirilmoqda. Ana shu
asosda ta'lim jarayoni ham bevosita shakllantirilib uning samaradorligini oshirishga
ahamiyat berilmoqda.
Barchamizga ma'lumki, ta'limda olib borilayotgan ishlarning samarasi bir
qancha omillarga: darslarni to‘g‘ri tashkil eta olish, dars jarayonida axborot-
kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalaridan to‘g‘ri va unumli foydalana
olishga bog’liq. Bu borada hali ko‘pgina muammolar haligacha o‘z yechimini
topmagan. Bunday darslarni bir qator muammolarning yechimi (talaba-yoshlarning
ijodiy fikrlash, mustaqil fikrlashi, ularning faolligini oshirish masalalari) sifatida
ko‘ra olmasliklarini aytib o‘tishimiz mumkin.
Ta'lim
tizimini takomillashtirish, uning sifat darajasi va samaradorligini
oshirish bir qator omillar bilan chambarchas bog‘liq ekanligi ta'lim jarayonida
yaqqol namoyon bo‘lmoqda. Respublikamizda yuqori malakali kadrlar tayyorlash
maqsadida amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar, ishlab chiqilgan qonun va
farmoyishlar ana shu faktorlarni o‘zida mujassam etganligini alohida ta'kidlab o‘tish
joiz.
Motivlar-didaktik
jarayonining
asosiy
harakatlantiruvchi
kuchidir.
Harakatlantiruvchi motivlarni o‘rganish, to‘g‘ri qo‘llash va uni to‘g‘ri yo‘naltira
olish pedagogik faoliyat mazmunining asosiy mohiyatini belgilaydi. Motiv va uning
nazariy mazmun va mohiyati yuzasidan ko‘plab ilmiy tadqiqotlar olib borilgan.
Ilmiy adabiyotlarda motivga turli ta'riflar keltirilgan bo‘lib, ular quyidagicha:
Motivatsiya
– 1) insonni o‘qishga yoki muayyan harakatlarni bajarishga
undovchi turli sabablar yig‘indisi; 2) ma'lum ehtiyojlarini qondirish bilan bog‘liq
faoliyatga moyilligi. Salbiy motiv – bu majburlab o‘qitish, lekin bunda o‘quvchining
o‘qishga nisbatan qarshiligi hamma harakatlarimizni yo‘qqa chiqaradi.
Motiv
(lot.
moteo
– harakatlantiraman, fransuz.
motiv
– undovchi sabab) shaxsni aqliy
harakatga va xulq-atvorni amalga oshirishga undovchi, muayyan ehtiyojlarini
qondirish bilan uzviy bog‘liq mayl yoki sababiyat. Odamni faoliyatga undovchi
asosiy sabab uning ehtiyojlaridir. Binobarin, xatti-harakatga va faoliyatga undovchi
shaxsning anglashilgan xususiyati hisoblanuvchi, ehtiyojni aks ettirishning yuksak
shakli sifatida paydo bo‘luvchi ichki turtki motiv xatti-harakat va faoliyat
motivlarning majmuasi
motivatsiya
deyiladi. Motivlar ehtiyoj negizida vujudga
keladi, rivojlanadi va shakllanadi. Motiv mazkur negizda o‘sib, barqarorlashib borib,
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
577
https://universalpublishings.com
ehtiyojlarning barqarorlashuvi motivatsiyaning samarali shakllanishini ta'minlashga
xizmat qiladi. Motivlar ehtiyojlarning ifodachisi, harakat va faoliyatning
boshqaruvchisi bo‘lganligi sababli ularni shaxsning dinamik xususiyati tarkibiga
kiritish mumkin. Shu bois motivlar shaxsning yo‘nalganligi, maqsadga intilganligi
bilan uzviy aloqada bo’ladi. Yo‘nalganlik motivga nisbatan kengroq qo‘llashga ega
bo‘lgan tushuncha hisoblanadi va o‘z navbatida motivning shakllanishiga yordam
beradi.
Motivlar shaxs faolligini, uning faoliyatini boshqarib turuvchi, tartibga
soluvchi muhim omil sifatida qadimdan olimlarimizni qiziqtirib kelgan. Buyuk
mutafakkirlarimizning asarlarida ham inson va uning ruhiyati, kechinmalari,
maqsadli faoliyatlari yuzasidan qarashlari bayon etilgan. Inson faoliyati asosida
turli-tuman maqsadlar yotadi. Maqsadlarni esa ma'lum ehtiyojlar yuzaga keltiradi.
Ana shu jarayonlar, unda insonga nisbatan inson omilining ta'siri Sharq
mutafakkirlari asarlarida o‘z aksini topgan. Barkamol avlodni tarbiyalash orzusiga
o‘z tariximizdan juda ko‘p dalillar keltirishimiz mumkin. Masalan: Al-forobiyning
“Fozil odamlar shahri” asari.
Zotan, sharq psixologiyasining qamrovi keng, uni ummonga qiyoslamoq
mumkin. Hozir o‘rganayotganimiz ana shu ummondan bir qatradir, xolos. Biz
o‘zligimizga qaytib, mutafakkir bobolarimiz merosidan unumli foydalana bilsak,
hech mubolag‘asiz aytish mumkinki, ta’lim-tarbiya sohasida dunyoning eng ilg‘or
mamlakatlariga etib olamiz. Bu har qanday boylikdan afzaldir.
Abu Ali ibn Sino
kamolotga erishishning birinchi mezoni sanalgan ma’rifatni
egallashga da’vat etadi. Chunki ilm-fan insonga xizmat qilib, tabiat qonunlarini
ochib avlodlarga etkazishi kerak. Bu maqsadga etishish uchun inson
qiyinchiliklardan qo‘rqmasligi zarur, deydi. “Ey birodarlar! Odamlarning botiri
mushkulotdan qo‘rqmaydi. Kamolot hosil qilishdan bosh tortgan kishi odamlarning
eng qo‘rqog‘idir”. Zero, ma’rifatli kishi jasur, o‘limdan ham qo‘rqmaydigan, faqat
haqiqatni bilish uchun harakat qiladigan bo‘ladi, deydi u fikrini davom ettirib.
Abu Nasr Muhammad ibn Muhammad ibn Uzlug‘ Tarxon Farobiy
(879-
950) bolalarning fe'l-atvoriga qarab ta'lim-tarbiya jarayonida “qattiq” yoki
“yumshoq” usullaridan foydalanish kerak deb hisoblagan:
1.
Tarbiyalanuvchilar o‘qish-o‘rganishga moyil bo‘lsa, ta'lim – tarbiya
jarayonida yumshoq usul qo‘llaniladi.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
578
https://universalpublishings.com
2.
Tarbiyalanuvchilar o‘zboshimcha, itoatsiz bo‘lsa, qattiq usul qo‘llanilishi
lozim.
Ya'ni u avvalgi usulga ilhomlantiruvchi, ikkinchi usulni esa majbur etish usuli
deb biladi.
Abu Rayxon Beruniy
(973-1048) o‘z asarlarida ta'limning ko‘rgazmaliligi,
izchil, maqsadga muvofiq bo‘lishi kerakligini, shaxsning barkamolligi, kishilar
o‘rtasidagi ijobiy axloqiy munosabatlar va oliyjanoblik kabi yuksak fazilatlarning
mohiyatini asoslab bergan. Bu tamoyillar albatta o‘quvchida o‘qishga bo‘lgan ijobiy
munosabatni shakllantiradi, ya'ni unda o‘qishga nisbatan motiv yuzaga keladi.
Uning fikriga ko‘ra, bilim olish uchun o‘quvchilarda avvalo intilish va qiziqish
bo‘lishi kerak. Darhaqiqat, nimanidir o‘rganish, tadqiq qilish uchun insonda intilish,
harakat va qiziqish bo‘lmasa, u hech narsaga erisha olmaydi. Olimning mazkur
fikrlarini fan tilida o‘quv faoliyatiga nisbatan ehtiyoj tug‘ilsagina o‘quv motivlari
shakllantirilishi mumkin, deya talqin qilsa bo‘ladi.
Abu Temuriy shaxzoda
Mirzo Ulug‘bek
(1394-1449) fikricha, maktab va
madrasalarda berilgan nazariy bilimlarni amaliyotga tatbiq etish maqsadida
mudarrislardan o‘quvchilar bilan rasadxonalarda amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazishni
talab etadi, bunga o‘zi rahbarlik qildi. Uning fikricha, talaba-yoshlarning bilim
olishni istamasligi mudarrisning nodonligidandir, chunki bunday tarbiyachilar ta'lim
usullarini noto‘g‘ri qo‘llash bilan bolalarning bilimga qiziqishini so‘ndiradi.
Mudarris, avvalambor, o‘zini tarbiyalashi, bilim va malakalarni egallashi lozim.
Allomaning uqtirishicha, o’quvchi talabalarning bilim olishga bo‘lgan qiziqishi,
havasini oshirishda u tarbiyalanayotgan muhit muhim o‘rinni egallaydi. Uning
ilmlarni o‘rganish yo‘llari haqidagi ta'limoti, shaxsiy na'muna bo‘lish usullari
g‘oyatda muhimdir.
Motivga g’arb olimlari tomonidan turlicha ta'riflar keltirilgan. S.L.Rubinshteyn
motivning psixologik mohiyati to‘g‘risida shunday yozgan: “motivatsiya – bu
psixika orqali hosil bo‘ladigan insonni harakatga undovchi sabablar majmuasidir;
motiv – insonni u yoki bu harakatga undovchi kuchdir”. A.Maslouning
ta'kidlashicha, motiv deganda ma'lum bir talabni qondirish bilan bog‘liq bo‘lgan
shaxsning u yoki bu faoliyatga undovchi ichki intilishi. Motivlar sifatida ta'limda
samaradorlikka erishishning zarur shartidir.
O‘quv faoliyati motivlari
deganda
o‘quv faolligi namoyon bo‘lishiga sabab bo‘luvchi barcha omillar: ehtiyojlar,
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
579
https://universalpublishings.com
maqsadlar, ustanovkalar, burch hissi, qiziqishlar va boshqalar tushuniladi.
G.Rozenfeld
o‘qish motivatsiyasining quyidagi omillarini ajratgan.
1.
Ta'lim olish uchun o‘qish, faoliyatdan qoniqmaslik yoki o‘rganilayotgan
fanga qiziqmaslik.
2.
Ma'lum qiziqishlarsiz o‘qish.
3.
Ijtimoiy identifikatsiya uchun o‘qish.
4.
Muvaffaqqiyatga erishish yoki muvafaqqiyatsizlikdan qochish uchun
o‘qish.
5.
Majburlab yoki qo‘rqqanidan o‘qish.
6.
Umum qabul qilingan me'yorlarga yoki axloqiy majburiyatlarga
asoslangan o‘qish.
7.
Hayotda maqsadga erishish uchun ta'lim olish.
8.
Ijtimoiy maqsadlarga, talablarga va qadriyatlarga asoslangan ta'lim.
E. Torndayk
o‘quv jarayonida bir xil sharoitda yuzaga kelgan jazolash
omillari rag‘batlantirish omillaridan ancha samarasiz va kuchsizdir, degan xulosaga
keladi. Keyingi tadqiqotlarida esa, rag‘batlantirish, umuman, jalb etish barcha
aloqalarni saqlash va kuchaytirish salohiyatiga, jazolash esa tez-tez (lekin har doim
ham emas) aloqalarni muayyandan noaniqlikka o‘zgartirish xususiyatiga egaligini
ta'kidlab o‘tadi. Torndayk bolaning ijobiy o‘quv motivatsiyasini uni jazolash orqali
hosil qilib bo‘lmasligini, bunday chora-tadbirlar bolada faqatgina salbiy
motivatsiyani vujudga keltirishini e'tirof etgan. O‘z tadqiqotlaridan kelib chiqib,
Torndayk real inson turli rejadagi o‘z ehtiyojlari hamda talablari orqali amalga
oshiradigan, uzoq vaqt davom etadigan jarayon hisoblangan o‘quv faoliyatiga
aloqador bo‘lgan umumiy ko‘rinishdagi xulosalarga keladi va bu xulosalar,
motivlashtirish nuqtayi nazaridan qaralganda, mustahkamlashning alohida bitta
tizimiga sig‘maydi.
Mazkur masalalarni ilmiy-pedagogik nuqtayi nazardan o‘rganish, ta’lim
jarayonida talabalarning mustaqil ta’lim olishga bo‘lgan ehtiyojini e’tiborga olish
hamda mustaqil bilim egallashlari uchun yetarli shart-sharoit yaratib berish zarurati,
amalga oshirish va nazorat qilish bo‘yicha kasbiy-pedagogik tayyorgarligining
zamon talablari darajasida emasligi, talabalarda mustaqil ta’lim olish bo‘yicha bilim,
ko‘nikma va malakalarining yetarli darajada shakllanmaganligi, o‘quv-metodik
adabiyotlar, tavsiyalar, ishlanmalar, yo‘riqnomalar, ko‘rsatmalarning yetarli
emasligi natijasida ularning mustaqil holda qaror qabul qilish va o‘z nuqtayi nazarini
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
580
https://universalpublishings.com
himoya qila olish ko‘nikmalarini to‘liq shakllanmaganligi muammoning nihoyatda
dolzarbligini ko‘rsatdi. An’anaviy ta’limda talabalarni tayyor bilimlarni mustaqil
fikrlash, ijodiy izlanish, tashabbuskorlikni rivojlanishiga olib kelmaydi. Bugungi
kunda o‘qituvchilarimiz faoliyatida ilg‘or (novatorlik harakatlari) tajribalardan
yetarlicha darajada foydalanish kompetentligi kamligi ta’limning innovatsiyalashuvi
bilan kirishib keta olmayapti. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 5
iyundagi qarorida talabalarni innovatsion fikrlashga yo‘naltiradigan o‘qitish
texnologiyalari va interfaol uslublarni joriy etish asosida tashkil etish, talabalarning
mustaqil ta’lim olish kabi masalalarga ustuvorlik berish asosiy ish etib
belgilangan.Albatta, talabalarning nazariy va amaliy mustaqil ta’lim olishlari uchun
katta imkoniyatlar mavjud. Biroq ko‘p hollarda o‘quv-tarbiya jarayonida talabalarda
mustaqil ta’lim olish ko‘nikma va malakalarini shakllantirish masalasiga dolzarb
pedagogik muammo sifatida qaralmaydi, mustaqil ta’lim mazmunini tahlil etish va
ishlab chiqishga zamonaviy nuqtayi nazardan yondashilmaydi, uning samarali
metod, shakl hamda vositalaridan foydalanishga yetarlicha e’tibor berilmaydi. Oliy
ta’lim muassalarida o’quv motivatsiyasi shakllanishiga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi bir
qancha muammolar mavjud.
Pedagogik texnologiyaning asosiy jarayoni o‘quv-tarbiya mashg‘ulotlari, ya’ni
o‘qituvchi bilan o‘quvchi o‘rtasidagi pedagogik muloqot ko‘rinishida amalga
oshiriladi. Ularning ushbu faoliyatlari bevosita pedagogik texnologiyaning asosiy
jarayonini hosil qiladi. Ta’lim texnologiyalari shaxslararo munosabatlar, muloqot,
hamkorlik, o‘zaro ta’sir va shu kabi rivojlanishiga ko‘maklashishi lozim.
An’anaviy ta’lim pedagogik jarayonda o‘qituvchining subyekt sifatida,
o‘quvchini esa obyekt sifatida ishtirokiga asoslangan. Pedagogik hamkorlik ta’lim
jarayoni subyektlari faoliyatida yangicha sifat o‘zgarishlarining shakllanishi va
namoyon bo‘lishiga ko‘maklashadi. Pedagogik hamkorlikning muhim jihati
shundaki, u ta’lim jarayoni subyektlari faoliyatini muayyan tarzda
uyg‘unlashtirishga xizmat qiladi. Ijodiy guruhlar, o‘yin jamoalarida ularning o‘zaro
ta’sir jarayonida o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyatini tashkil qilish o‘qituvchilar
uchun dolzarb sanaladi.
O’qituvchi pedagogik muloqot qonuniyatlarini puxta bilishi, kommunikativ
qobiliyat va kommunikativ madaniyatga ega bo‘lishi talab qilinadi. Ta’limda
hamkorlik pedagogikasining instrument sifatida qo‘llanilgan usullardan mavzu
yuzasidan hayotiy voqeani qiziqarli tarzda hikoya qilib berish, o‘quvchilar bilan
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
581
https://universalpublishings.com
ochiq va do‘stona suhbatlashish, ularning bilimlarini adolatli baholash, ijodiy
yutuqlarini rag‘batlantirish, shaxsiy namuna ko‘rsatish, o‘quvchilar uchun mashhur
kishilar bilan qiziqarli suhbatlar uyushtirish, yagona muammo yechimini birgalashib
izlash kabilarni keltirish mumkin. Aniq (konkret) pedagogik texnologiyalar sifatida
asosiy maqsadlar sifatida quyidagilarni ko‘rsatish mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
Tursunova, Z. (2023). METHODOLOGY OF MOTHER TONGUE
TEACHING IN PRIMARY SCHOOLS. Modern Science and Research, 2(9), 350-
352
2.
Hojiyeva, N. (2023). METHODS OF TEACHING MOTHER
TONGUE IN PRIMARY CLASSES SCIENTIFIC AND METHODOLOGICAL
BASIS. Modern Science and Research, 2(9), 424-428.
3.
Ne’matovna, T. Z. (2024). PEDAGOGIKA FANINING ILMIY-
TADQIQOT METODLARIDAN FOYDALANISH. PEDAGOG, 7(4), 451-457.
4.
NE’MATOVNA, T. Z. (2024). BOSHLANG ‘ICH SINFLARDA ONA
TILI VA O’QISH SAVODXONLIGI DARSLARIDA KOMPETENSIYAVIY
YONDASHUV. TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN, 2(1),
207-212.
5.
Ne’matovna,
T.
Z.
(2024).
DEVELOPMENT
OF
STUDENTS'LINGUISTIC COMPETENCIES IN" MOTHER LANGUAGE AND
READING LITERACY" LESSONS OF THE 3rd GRADE. Multidisciplinary
Journal of Science and Technology, 4(3), 114-118.
6.
Ne’matovna, T. Z. (2024). FORMATION OF MOTHER LANGUAGE
COMPETENCES
IN
PRIMARY
CLASS
STUDENTS.
МЕДИЦИНА,
ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА, 2(2), 453-461.
7.
Tursunova, Z. (2023). USING INNOVATIVE AND INTERACTIVE
METHODS IN NATIVE LANGUAGE AND READING LITERACY
CLASSES.
Modern Science and Research
,
2
(10), 777-779.
8.
Ne'matovna,
T.
Z.
(2024).
IMPROVEMENT
OF
THE
METHODOLOGY
OF
FORMATION
OF
STUDENTS'LINGUISTIC
COMPETENCES
IN
PRIMARY-GRADE
MOTHER
TONGUE
CLASSES.
International journal of artificial intelligence
,
4
(03), 459-461.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
582
https://universalpublishings.com
9.
Narziyeva Shaxnoza Rustamjon qizi. (2023). PSYCHOLOGICAL
CHARACTERISTICS OF THE MANIFESTATION OF ADOLESCENT
EMPATHY. American Journal of Public Diplomacy and International Studies
(2993-2157), 1(9), 132–134.
10.
Narziyeva, S. (2023). PSYCHOLOGICAL VIEWS ON THE CHOICE
OF PROFESSION. Modern Science and Research, 2(10), 333-336.
11.
Kozimova, N. A. (2023). BUGUNGI TA’LIM TIZIMIDA
ZAMONAVIY O ‘QUVCHI SHAXSINING IJTIMOIY VA PSIXOLOGIK
JIHATLARI. Educational Research in Universal Sciences, 2(10), 44-46.V
12.
Abduqahhorovna,
N.
K.
(2023).
PSIXOLOGIK
KONSULTATSIYAGA
MUROJAAT
QILUVCHI
OTA–ONALARNING
FARZAND TARBIYASI MUAMMOLARINI O ‘RGANISHDA HADISLARDAN
TERAPIYA SIFATIDA FOYDALANISH.
13.
Kozimova, N. (2023). USE OF HADITHS AS THERAPY IN
STUDYING THE PROBLEMS OF RAISING CHILDREN OF PARENTS
APPLYING FOR PSYCHOLOGICAL CONSULTATION. Modern Science and
Research, 2(9), 61-63.
14.
Madina O’ktamovna Shukurova. (2024). " Growing children’s speech
in the process of introducing them to the environment and nature ". Multidisciplinary
Journal of Science and Technology, 4(3), 130–135.
15.
Shukurova, M. (2024). OILADA FARZAND TARBIYASIDA
OTANING
ROLI.
ZAMONAVIY
TARAQQIYOTDA
ILM-FAN
VA
MADANIYATNING O ‘RNI, 3(2), 162-167.
16.
Hikmatovna, M. N. (2023). Goals and Tasks of Education.
American
Journal of Public Diplomacy and International Studies (2993-2157)
,
1
(9), 360-362.
17.
Hikmatovna, M. N. (2023). BOSHLANG'ICH SINFLARDA
TEXNOLOGIYA FANINI O'QITISH JARAYONIDA QO’LLANILADIGAN
METOD
VA
VOSITALAR.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
1
(5), 339-344.
18.
Hikmatovna,
M.
N.
(2023).
Tarbiyaning
Maqsad
Va
Vazifalari.
American Journal of Public Diplomacy and International Studies (2993-
2157)
,
1
(9), 386-388.
19.
Mahmudova, N. H. (2023). Influence of family environment on
personal socialization.
American Journal of Public Diplomacy and International
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
583
https://universalpublishings.com
Studies (2993-2157)
,
1
(10), 440-446.
20.
Nigora Hikmatovna Mahmudova. (2023). BASIC TASKS OF
TEACHING THE SCIENCE OF "EDUCATION" IN PRIMARY GRADES.
American Journal of Public Diplomacy and International Studies (2993-2157),
1(10), 447–452.
21.
Hikmatovna, M. N. (2024). Shaxs kamoloti ijtimoiy-biologik hodisa,
pedagogik jarayon obyekti va subyekti sifatida.
TECHNICAL SCIENCE
RESEARCH IN UZBEKISTAN
,
2
(1), 31-43.
22.
Mahmudova Nigora Hikmatovna. (2024). INFLUENCE OF FAMILY
ENVIRONMENT ON PERSONAL SOCIALIZATION. Multidisciplinary Journal
of Science and Technology, 4(3), 164–170.
23.
Hikmatovna, M. N. (2024). CONTENT OF THE INTERNATIONAL
ASSESSMENT
PROGRAM.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
2
(2), 88-94.
24.
Hikmatovna, M. N. (2024). Teaching of specialized subjects in primary
education. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 4(2), 453-460.
25.
Hikmatovna, M. N. (2024). Boshlang'ich ta'limda mutaxassislik
fanlarini o'qitish. Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 4(2), 445-
452.
26.
Махмудова
Нигора
Хикматовна.
(2024).
Преподавание
профильных предметов в начальной школе .
Multidisciplinary Journal of Science
and Technology
,
4
(2), 436–444.
27.
Xalilova Shaxlo Ravshanovna. (2023). Globallashuv sharoitida
o‘quvchilar aqliy-ruhiy qiyofasini shaklantirishda muloqot uslublarining ahamiyati.
TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN, 1(5), 100–106.
28.
Xalilova Shaxlo Ravshanovna. (2023). Bо‘lаjаk о’qituvchi pedаgоgik
mulоqоt usullаrini rivоjlаntirish texnоlоgiyаsining zаmоnаviy mоdellаri vа ulаrni
qо‘llаsh metоdlаri. Journal of Universal Science Research, 1(9), 223–234.
29.
Xalilova Shaxlo Ravshanovna. (2023). PEDAGOGIK MULOQOT
O’QUV JARAYONI SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING MUHIM OMILI.
Journal of Universal Science Research, 1(8), 131–139.
30.
Xalilova Shaxlo Ravshanovna. (2023). PEDAGOGIK MULOQOT
O'QUV JARAYONI SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING MUHIM OMILI.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
584
https://universalpublishings.com
JOURNAL OF UNIVERSAL SCIENCE RESEARCH, 1(8), 131–139.
https://doi.org/10.5281/zenodo.8239719
31.
Ravshanovna, X. S. (2022). BO‘LAJAK O‘QITUVCHILAR VA
O‘QUVCHILAR O ‘RTASIDAGI MULOQOT JARAYONI VA UNGA QO
‘YILADIGAN TALABLAR. Лучший инноватор в области науки, 1(1), 814-819.
32.
XALILOVA,
S.
(2021).
JAHON
PEDAGOGIKASIDA
ZAMONAVIY PEDAGOGIK MULOQOT VA MILLIY PEDAGOGIK
MULOQOT USLUBLARIGA TRANSFORMATSIYASI. ЦЕНТР НАУЧНЫХ
ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 1(1).
33.
Xalilova Shaxlo Ravshanovna. (2023). O‘qituvchi kasbiy faoliyatida
pedagogik muloqot usullarining o‘zlashtirish jarayoniga ta’siri va ahamiyati. Journal
of Universal Science Research, 1(10), 803–816.
34.
Ravshanovna, K. S. (2023). Factors Affecting the Formation of a
Positive Attitude to the Learning Activity in Students. American Journal of Public
Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(9), 116–122.
35.
Akbarovna, I. S. (2023). NEGATIVE AND POSITIVE CHANGES IN
ADOLESCENT BEHAVIOR. TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN
UZBEKISTAN, 1(5), 192-197.
36.
Akbarovna, I. S. (2023). SOCIO-PSYCHOLOGICAL FACTORS OF
BEHAVIOR FORMATION IN ADOLESCENTS. TECHNICAL SCIENCE
RESEARCH IN UZBEKISTAN, 1(5), 184-191.
37.
Akbarovna,
I.
S.
(2023).
THE
DEVELOPMENT
OF
CONSCIOUSNESS AND THE TEACHING OF CONCEPTS OF THE
UNCONSCIOUS TO STUDENTS. TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN
UZBEKISTAN, 1(5), 107-114.
38.
Сайфуллаева, Н. Б., & Саидова, Г. Э. (2019). Повышение
эффективности занятий, используя интерактивные методы в начальном
образовании.
Научный журнал
, (6 (40)), 101-102.
39.
Сайфуллаева, Н. Б. (2023). ВАЖНОСТЬ МАТЕМАТИКИ И
ЕСТЕСТВЕННЫХ НАУК ДЛЯ УЧАЩИХСЯ НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЫ:
Сайфуллаева Нозима Баходировна, преподаватель кафедры “Теория
начального образования”, Бухарский государственный университет. Город
Бухара. Республика Узбекистан.
Образование и инновационные исследования
международный научно-методический журнал
, (1), 305-307.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
585
https://universalpublishings.com
40.
Сайфуллаева, Н. Б. (2023). Методы Организации Уроков
Математики В Начальных Классах С Использованием Цифровых
Технологий.
Miasto Przyszłości
,
35
, 388-390.
41.
Bahodirovna, S. N. (2023). FORMING CHILDREN'S IDEAS ABOUT
THE SIZE OF OBJECTS AND THEIR MEASUREMENT.
Oriental Journal of
Academic and Multidisciplinary Research
,
1
(3), 102-107.
42.
Bahodirovna, S. N. (2023). KINDERGARTEN, SCHOOL AND
FAMILY
PARTNERSHIP
IN
TEACHING
CHILDREN
IN
MATHEMATICS.
American Journal of Public Diplomacy and International
Studies (2993-2157)
,
1
(10), 383-388.
43.
Сайфуллаева,
Н.
Б.
(2021).
ВАЖНЫЕ
АСПЕКТЫ
ИСПОЛЬЗОВАНИЯ
ЦИФРОВЫХ
ТЕХНОЛОГИЙ
В
СИСТЕМЕ
КЛАССНЫХ УРОКОВ.
Вестник науки и образования
, (5-3 (118)), 40-42.
44.
Сайфуллаева,
Н.
Б.
(2023).
ЭФФЕКТИВНОСТЬ
ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ДИДАКТИЧЕСКИХ ИГРОВЫХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ
ТЕХНОЛОГИЙ ПО МАТЕМАТИКЕ В НАЧАЛЬНЫХ КЛАССАХ.
Проблемы
педагогики
, (2 (63)), 15-17.
45.
Bahodirovna, H. N. (2023). BOSHLANG'ICH SINFLARDA ONA
TILI O'QITISH METODIKASI FANINING METODOLOGIK VA ILMIY
ASOSLARI.
46.
Hojiyeva, N. (2023). METHODS OF TEACHING MOTHER
TONGUE IN PRIMARY CLASSES SCIENTIFIC AND METHODOLOGICAL
BASIS. Modern Science and Research, 2(9), 424-428.
47.
Hojiyeva, N. (2023). THE SUBJECT AND TASKS OF THE
METHOD OF TEACHING THE MOTHER TONGUE IN PRIMARY
GRADES. Modern Science and Research, 2(10), 855-857.
48.
Bahodirovna, H. N. (2023). BOSHLANG'ICH SINFLARDA ONA
TILI O'QITISH METODIKASI FANINING PREDMETI VA VAZIFALARI.
49.
Bahodirovna,
H.
N.
(2023).
TA’LIM
JARAYONIDA
BOSHLANG‘ICH SINFLARDA TEXNOLOGIYA FANINI O ‘QITISH
MUAMMOSINING YORITILISH MAZMUNI. PEDAGOGS jurnali, 1(1), 209-
209.
50.
Bahodirovna, H. N. (2023). Methodological Foundations of Teaching
the Science of" Education" in Primary Grades. American Journal of Public
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
586
https://universalpublishings.com
Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(9), 369-372.
51.
Ro’ziyeva, M. (2021). FOLKLORSHUNOSLIKDAGI YANGI
BOSQICHLAR VA ULARNING TA’LIM JARAYONIDAGI AHAMIYATI:
Mohichehra Ro’ziyeva, BuxDu Boshlang’ich ta’lim nazariyasi kafedrasi mudiri,
PhD, dotsent. In
Научно-практическая конференция
(pp. 21-22).
52.
Рўзиева, М. Ё. (2020). ТУРКИЙ ХАЛҚЛАР ФОЛЬКЛОРИДА
РАНГ
ИФОДАЛОВЧИ
СЎЗЛАР
ВА
УЛАРНИНГ
СЕМИОТИК
ТАҲЛИЛИ.
Образование и инновационные исследования международный
научно-методический журнал
, (1).
53.
Рузиева, М. Я. (2019). ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ
ТЕХНОЛОГИЙ ПРИ ПРЕПОДАВАНИИ ЖАНРОВ ФОЛЬКЛОРА НА
УРОКАХ ЛИТЕРАТУРЫ.
ББК 71.0 И74 Редакционная коллегия
Ответственный редактор
, 46.
54.
Рузиева, М. Я., & Эргашева, Т. Ш. (2022). МЕТОДЫ
ИСПОЛЬЗОВАНИЯ УЧЕБНЫХ СЛОВАРЕЙ НА УРОКАХ РОДНОГО
ЯЗЫКА И ЧТЕНИЯ В НАЧАЛЬНЫХ КЛАССАХ.
Вестник науки и
образования
, (2-2 (122)), 29-32.
55.
Sobirovna, S. Y. (2023). O ‘YIN ORQALI BOLA TAFAKKURI VA
NUTQINI
OSTIRISH.
SAMARALI
TA’LIM
VA
BARQAROR
INNOVATSIYALAR
,
1
(3), 93-99.
56.
Yulduz, S. (2023). KREATIV YONDASHUVLAR ASOSIDA
BOLALAR NUTQI VA TAFAKKURINI RIVOJLANTIRISH.
ОБРАЗОВАНИЕ
НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
23
(2), 87-92.
57.
Yulduz, S. (2023). MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA
EKOLOGIK TAʼLIM BERISHNING OʻZIGA XOSLIGI.
ОБРАЗОВАНИЕ
НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
21
(3), 124-129.
58.
Gafurovna, L. S. (2023). Mechanism for the Use of Digital Educational
Resources by Future Primary School Teachers. American Journal of Public
Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(10), 123-128.
59.
Gafurovna, L. S. (2023). BO ‘LAJAK BOSHLANG ‘ICH SINF O
‘QITUVCHISINING RAQAMLI TA'LIM RESURSLARIDAN FOYDALANISH
KO’NIKMALARINI RIVOJLANTIRISH TIZIMI. TECHNICAL SCIENCE
RESEARCH IN UZBEKISTAN, 1(5), 300-309.
60.
Gafurovna, L. S. (2023). THE IMPORTANCE OF USING DIGITAL
LEARNING
RESOURCES
IN
PRIMARY
EDUCATION.
International
Multidisciplinary Journal for Research & Development, 10(12).
