No. 2 (2022) Current issues of development of innovative and information technologies in transport

The  activity  of  the  warehouse  of  the  car  depot  was  analyzed and problems associated with the timely delivery and release of inventory items to the  workshops  of  the  enterprise  were  identified.  A  generalized  diagram  of  the technological process of a warehouse in the automation of accounting operations is presented,  which  contains  material  and  information  flows,  as  well  as  the  main elements  that  display  the  flow  of  goods.  The  data  obtained  and  the  developed models were used to create an automated system for managing the warehouses of the  car  depot,  which  helps  to  increase  the  throughput  of  the  warehouse,  save space  in  warehouses  and  improve  the  quality  when  fulfilling  orders  from  shop workers.

The  article  developed  a  procedure  for  managing  stocks  and algorithms  based  on  stock  management  models.  Recommendations  for  the development of an enterprise stock management algorithm are given.

Annotatsiya:  Hozirgi  kunda  yurtimizda  IT  sohasiga  bo‘lgan  e’tibor  ancha kuchaygan.  Dasturlashga  qiziquvchilar  va  uni  o‘rganishni  boshlaganlar  soni  ortdi.  IT  firmalar  o‘ziga  ishchi  qidirishda  mutaxasisning  tajribasi  katta  bo‘lishiga  va  real loyihalarda ishlaganligiga alohida e’tibor qaratishadi. Endigina kursni bitirgan yosh dasturchida  bu  ko‘nikmalar  bo‘lmasligi  tabiiy  va  ular  ishga  kirishda  turli  xil qiyinchiliklarga  duch  kelishadi.  Amaliyotchi  dasturchi  sifatida  endi  ish  boshlagan yangi firmalarga ishga kirishlari mumkin. Ammo, bu narsa odamdagi dasturlashga bo‘lgan  motivatsiyasini  o‘ldiradi.  Chunki,  endigina  ish  boshlagan  dasturlash firmalarida  buyurtmalar  bo‘lmaydi.  Dasturchilarga  yetarli  miqdorda  maosh  berisha olmaydi. Bizning platforma shu muammoga yechim topish uchun ishlab chiqilgan.

Ushbu maqolada mobil ilova yordamida ma’lumotlar bazasidan ma’lumotlarni  o‘qish,  qayta  ishlash  va  uzatish  jarayonlari  C#  dasturlash  tilini o‘rganish ma’lumotlari misolida ko‘rib chiqilgan. Buning uchun java dasturlash tilida mobil ilova yaratilgan, MySQL ma’lumotlar bazasida ma’lumotlar to‘ldirilgan va ilova yordamida ushbu ma’lumotlar bazasi boshqarilgan.

Annotatsiya:  Maqolada  monitoring  va  kuzatish  uchun  asosiy  axborot tizimlari  muhokama  qilinadi,  yuk  tashishning  ishonchliligi  uchun  foydalaniladi, shuningdek,  O‘zbekiston  temir  yo‘lida  qo‘llaniladigan  dasturiy  ta’minot.  Tahlil natijasida  harakatlanuvchi  tarkibni  tez  va  aniq  nazorat  qilish  uchun  yanada zamonaviy avtomatlashtirilgan yechimlarni joriy etish zarurligi aniqlandi.

Методы  обнаружения  ошибок  в  каналах  связи предназначены  для  выявления  искажений  в  сообщениях  при  передаче  в условиях  шумов  [1-4].  Авторами  настоящей  работы  исследован  метод передачи  избыточной  служебной  информации,  по  которой  с  некоторой степенью вероятности можно судить о достоверности принятых данных. Полученные  результаты  имеют  не  только  научную,  но  и  методическую ценность.  Практическую  ценность  представляет  написанное  авторами статьи  приложение  на  языке  высокого  уровня,  позволяющее  собрать статистику обнаружения ошибки в передаваемых данных.

Под  эффективностью  понимается  возможность выявления  и  исправления  ошибок  [1-4].  Для  рассматриваемого  способа генерации CRC было написано приложение на языке высокого уровня Java, позволяющее  получить  результаты  и  статистику  обнаружения  ошибок  в передаваемых данных [5, 6].

Проанализированы  возможные  последствия несанкционированного  доступа  к  электронной  информации.  Рассмотрены функции нейронных сетей, позволяющие или в какой-то своей части одной из  них,  или  в  их  комплексе  противодействовать  несанкционированному доступу к электронной информации.

Ushbu  maqolani  yozishdan  maqsad  boshqaruv  personalining lokal  avtomatlashtirilgan  ish  о‘rnini  (AIО‘)  loyihalashda  amaliy  kо‘nikmalarni egallash hisoblanadi. Odatda kadrlar bо‘limi shaxsiy tartib ishchilari rо‘yxati, kadrlar harakati,  kadrlarni  о‘qitish  va  qayta  о‘qitish  ishlarini  olib  boradi.  Shuningdek, bо‘limning vazifalariga lavozim instruksiyalarini tuzish, hisobotlarni shakllantirish va anketalarni  qayta  ishlash  ham  kiradi.  Shu  bilan  birga,  bо‘lim  mehnat  intizomi, xizmatchilarni xizmat pog‘onalarida kо‘tarilishini nazorat qiladi.

В  статье  рассматривается  вопрос  исследования относительных рельсовых цепей с комбинированным сопряжением, принцип работы  и  недостатки,  которые  решаются  разработанным математическим моделированием.

Ushbu  maqolada  qisqacha  suniy  intellektning  XX  asrga  kelib keskin rivojlanishi va uning qo‘llanilish soxalari ko‘rib chiqilgan. Bunda asosiy urg‘u ekspert  tizimlarini  yaratishda  bilimlar  omborining  ahamiyati  va  vazifalariga keltirilgan. Bilimlar omborini ishlab chiqish, semantik, freym va rasmiy mantiq kabi namoyish  modellarini  o‘rganishga  bag‘ishlangan.  Bu  modellarga  doir  jadval, rasmlar, modellarning avzaligi va kamchiligi keltirilgan.

Maqolada temir yo‘l tarmog‘i korxonasida ma’lumotlar omborini boshqarish mavzusi, ya’ni temir yo‘l avtomatlashtirish va telemexanika elementlarini qabul  qiluvchi  va  ularga  xizmat  ko‘rsatadigan  asbobuskunalar,  jumladan,  yo‘l uchastkalari  holatini  boshqaruvchi  eng  muhim  qurilma  (element)  relesi,  temir  yoʻl avtomatlashtirish  relelarini  taʼmirlash  va  ularga  xizmat  koʻrsatish  boʻyicha maʼlumotlar bazasini yaratish algoritmi ishlab chiqildi va dasturi tuzildi.

Maqolada temir yo‘l tarmog‘i korxonasida ma’lumotlar bazasini boshqarish mavzusi, ya’ni temir yo‘l avtomatlashtirish va telemexanika elementlarini qabul  qiluvchi  va  ularga  xizmat  ko‘rsatadigan  asbob-uskunalar,  bu  yerda  yo‘l uchastkalari  holatini  boshqaruvchi  eng  muhim  qurilma  (element)  relesi,  temir  yo‘l avtomatlashtirish  relelarini  ta’mirlash  va  ularga  xizmat  ko‘rsatish  bo‘yicha zamonaviy  sharoitlarda  ma’lumotlar  bazasini  yaratish  algoritmi  ishlab  chiqildi  va dastur yozildi.

В  данной  статье  рассматриваются  возможности максимальной  автоматизации  склада,  сдающего  в  аренду  строительную технику с целью правильной и высокого уровня организации работы, при этом экономии  времени  и  затрат  человеческого  труда.  Использование информационных технологий на складах началось с решения вычислительных задач.  В  настоящее  время  это  наиболее  сложные  системы  управления сложными  проектами:  от  проектирования  зданий,  сооружений,  инженерных коммуникаций  до  автоматизированных  средств  контроля  объектов государственного контроля. Внедрение в практику интегрированных систем управления  качеством,  затратами,  временными  параметрами строительства  объектов,  обеспечение  их  ресурсами  способствует улучшению экономического положения строительных организаций.

Transport  va  turizm  oʻrtasida  yaqin  aloqalar  mavjud  boʻlishi vaqt oʻtishi bilan oʻzgargan turizmning rivojlanishida turli xil transport turlari turli rol oʻynaydi.  Ushbu  maqolaning  maqsadi  Oʻzbekiston  temir  yoʻllarining  turizmni rivojlantirishdagi  tanlangan  muammolarini  tahlil  qilish  va  temir  yoʻllardan  turizm maqsadlarida  foydalanishning  zamonaviy  setvislarini  yaratishdan  oborat.  Dastlab, transport  va  turizm  oʻrtasidagi  munosabatlar  bayon  qilinadi  va  qisqacha Oʻzbekistonda sayyohlik yoʻnalishisifatida tahlil qilinadi. Oʻzbekistonda temir yoʻl va temir  yoʻl  transportining  oʻrni  baholanadi  (Oʻzbekistondagi  temir  yoʻllarning  holati, temir yoʻl infratuzilmasi, temir yoʻl transportini tashkil etish, umumiy foydalanishdagi temir  yoʻl  transporti  tarifi  va  bir  qancha  mintaqaviy  yoʻllarda  yoʻlovchi tashish harakatining faoliyati). Shuningdek Oʻzbekistondagi temir yoʻllar va ulardan turistik maqsadlarda  foydalanish  yoʻllari  bilan  tanishtiriladi.  Turizmni  rivojlantirish  uchun temir yoʻllardan foydalanishning tanlangan soʻngi namunalariga eʻtibor qaratilgan.

Hozirgi vaqtda temir yo‘l transportida avtoblokirovkaning har xil turlarini  qo‘llash  bo‘yicha  ko‘plab  yechimlar  mavjud,  xuddi  shu  narsa  avtomatik lokomotiv  signalizatsiyasini  joriy  qilish  bilan  sodir  bo‘lmoqda.  Maqolada  avtomat lokomotiv  signalizatsiyasi  bilan  umumiy  ishda  avtomatik  blokirovkalash qurilmalarining  samaradorligi  va  ularning  ishonchliligini  hisobga  olgan  holda muhokama  qilinadi.  Ikkala  tizim  ham  har  xil  ish  rejimiga  ega,  ammo  ikkala  tizim uchun  ma’lumotlar  relslar  orqali  uzatiladi,  shuning  uchun  poyezdlarning  bir uchastkadan ma’lum vaqt davomida xavfsizlik talablariga rioya etgan holda o‘tishini ta’minlash uchun kompleks tizimning samaradorligi mezoni haqida savol tug‘iladi.

Avtomatik  blokirovka  qurilmalar  va  ALS  samaradorligi mezonlarini tanlash tadqiqot vazifasiga bog‘liq. Ba’zi hollarda avtomatik blokirovka qurilmalari va ALS ning ishlash sifati iqtisodiy ko‘rsatkichlar bilan qulay tavsiflanadi: o‘rtacha yo‘qotishlar mezonidan foydalangan holda va chiqish ta’siri bo‘yicha.

Bugungi  kunda  raqamli  platformalar  eng  ko‘p  muhokama qilinadigan  mavzularning  tepasida.  Ularning  voqelikni  o‘zgartirishdagi  asosiy  rolini iqtisodchilar va siyosatchilar, IT-mutaxassislari va ishlab chiqarish vakillari, fan va madaniyat,  ta’lim  va  tibbiyot  vakillari  aytadi.  Hayotimizning  barcha  jabhalarida raqamli muhitni yaratish bo‘yicha maqsadli, rejali ishlarni boshlash vaqti kelganiga hamma ham rozi. Asosiy e’tibor, birinchi navbatda, blokcheyn, sun’iy intellekt, katta ma’lumotlarni  tahlil  qilish  kabi  istiqbolli  innovatsion  texnologiyalarga  qaratilgan. Lekin, afsuski, raqamli kelajak haqidagi munozaralarda fundamental texnologiyalar muhokamasiga asossiz ravishda kam e’tibor qaratilmoqda.

O‘zbekistonning  iqtisodiy  hayotidagi  o‘zgarishlar  inson hayotining  barcha  sohalariga  ta’sir  qiladi.  Bu,  ayniqsa,  ta’lim  uchun  to‘g‘ri  keladi. “Bepul oliy ta’lim” standartlashtirilgan kontseptsiyasi o‘tmishga aylanib bormoqda va ta’lim  xizmatlari  iste’molchilarining  talablari  o‘zgarmoqda.  Hozirgi  vaqtda talabalarning  turli  darajadagi  talablari,  asosiy  ta’lim  va  daromadlari  uchun mo‘ljallangan pullik ta’limning ko‘plab shakllari va usullari mavjud. Taklif etilayotgan xizmatlar iste’molchilar talablariga qay darajada javob beradi? Bu savolning javobi ta’lim  xizmatlariga  bo‘lgan  talabni  va  demakki,  nodavlat  ta’lim  muassasalarining moliyaviy  muvaffaqiyatini  belgilaydi.  Ta’lim  xizmatlari  bozorida  raqobat  kuchayib borayotganini hisobga olib, potentsial talabni baholash uchun bozorni o‘rganishning marketing  usullariga  murojaat  qilish  kerak.  Marketing  tadqiqotining  maqsadi istiqbolli ehtiyojlarni aniqlash, ularning qondirish darajasini baholash, aniq farazlarni sinab  ko‘rish  va  iste’molchilarning  xatti-harakatlarini  bashorat  qilishdir.  Shu  nuqtai nazardan  qaraganda,  zamonaviy  ta’lim  muammolarini  tahlil  qilishda  marketing tadqiqotlari metodologiyasini qo‘llash maqsadga muvofiqdir.

Oliy  ta’lim  tizimi  doimiy  o‘zgarishlar  holatida:  ta’lim  tashkilotlari joylashgan huquqiy soha o‘zgarib bormoqda, ta’lim standartlari, ta’lim texnologiyalari o‘zgarmoqda,  ta’lim  xizmatlari  iste’molchilarining  o‘zlari  va  ularning  zamonaviy  oliy ta’lim haqidagi g‘oyalari o‘zgarmoqda. Ta’lim tashkilotlari iste’molchilarni jalb qilishning turli usullaridan foydalanadilar, ular orasida marketing vositalari birinchi o‘rinda turadi. Ta’lim  dasturlarini  shakllantirish  jarayonida  universitetlar  marketing  tadqiqotlari  orqali olinishi mumkin bo‘lgan iste’molchilar xatti-harakatlarining omillari, motivlari va o‘ziga xos  xususiyatlari  to‘g‘risida  ma’lumotga  muhtoj.  Ta’lim  xizmatlari  bozorini  marketing tadqiqotlari natijalari oliy o‘quv yurtini strategik boshqarish, shuningdek turli marketing dasturlarini ishlab chiqishda tezkor boshqarish uchun asos bo‘ladi: ta’lim muassasasini ta’lim xizmatlari bozorida targ‘ib qilish dasturlari, talabalar va talabalarni jalb qilish va saqlash dasturlari, narx va assortiment siyosatini shakllantirish. Maqola  mintaqaviy  farqlarni  hisobga  olgan  holda  universitetning  ta’lim xizmatlari  iste’molchilarining  xatti-harakatlari  bo‘yicha  marketing  tadqiqotlarining uslubiy  yondashuvlari  va  natijalariga  bag‘ishlangan.  Maqolada  muallif  tomonidan ta’lim  muassasasini  tanlash  omillari  va  o‘qitish  yo‘nalishini  tahlil  qilish  natijalari keltirilgan,  ta’lim  muassasalari  tomonidan  narx  siyosatini  shakllantirish  tamoyillari ko‘rib  chiqilgan,  O‘zbekiston  oliy  o‘quv  yurtlarida  o‘qish  narxini  mintaqaviy  tahlil qilish natijalari keltirilgan. Tadqiqot bazasi sifatida muallif tomonidan turli Toshkent universitetlarida o‘tkazilgan dala tadqiqotlari natijalari, oliy o‘quv yurtlarining rasmiy veb-saytlari,  “Reutor”  reyting  agentligi,  “IMTIHON”  loyihasi,  moliya  vazirligining rasmiy  veb-sayti  kabi  ixtisoslashtirilgan  manbalarni  tahlil  qilish  asosida  kabinet tadqiqotlari natijalari ishlatilgan.

This  article  provides  analytical  information  on  the  use  of  3D  technologies  in  the  education  system,  the  introduction  of  digital  technologies and  the  possible  results  to  improve  the  quality  of  teaching  through  an  individual approach to students using 3D resources.

This article discusses databases. We will try to understand what SQL and NoSQL databases are and introduce the main differences between them, areas of application, and how they work.

Рассмотрены вопросы создания информационной системы учета отдыхающих в здравнице. Отмечены необходимость разработки информационной системы, приведены вопросы требующие решения с целью эффективного обслуживания отдыхающих. Приведено техническое обеспечение создаваемой информационной системы, которая учитывает топологию существующей здравницы.

This article presents the database, their management systems, and  the  processes  of  database  formation,  which  are  important  for  recording  the work  process  of  the  information  technology  center  operating  system.  The phpMyadmin  platform  and  MySQL  language  were  used  to  create  the  provided database.

Ushbu  maqolada  masofaviy  ta’lim  tizimini  tashkil  etish  va foydalanuvchilarga  xizmat  ko‘rsatishning  sinxron  ko‘rinishi  tahlil  qilingan  bo‘lib, ushbu  usulda  xizmat  ko‘rsatish  tartibi  va  tamoyillari,  sinxron  tizimlar  uchun matematik  modellar,  tizimlarning  xizmat  ko‘rsatish  sifat  samaradorligini  aniqlash bosqichlari keltirib o‘tilgan. Shuningdek, foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatishda rad etish  yoki  kutish  tushunchalari,  so‘rovlar  oqimi,  ularga  xizmat  ko‘rsatish  jarayoni sifat  ko‘rsatkichlarini  aniqlash  jarayonlari  batafsil  yoritib  o‘tilgan.  Shu  bilan  birga xizmat ko‘rsatish jarayoni modelini shakllantirish uchun zarur bo‘lgan kirish oqimi, xizmat  ko‘rsatish  tizimi,  tartibi  va  vaqti  kabi  ko‘rsatkichlarini  hisobga  olish  va hisoblash amalga oshirilgan. Hamda, so‘rovlarga xizmat ko‘rsatishning oshkora rad etish usuli uchun sifat ko‘rsatkichini aniqlash jarayonlari keltirib o‘tilgan.