ILM FAN YANGILIKLARI KONFERENSIYASI
IYUL
ANDIJON,2025
158
NOMUTAXASSIS YO‘NALISH TALABALARINING INGLIZ TILINI
O‘ZLASHTIRISHIDA INTERAKTIV-GEYMIFIKATSION METODLARNING
SAMARADORLIGI
Almamatova Manzura Shavkatovna
Guliston davlat universiteti doktoranti
Annotatsiya:
Mazkur maqolada ingliz tilini o‘rganishda nomutaxassis yo‘nalishda tahsil
olayotgan talabalar uchun interaktiv va geymifikatsiya elementlariga asoslangan metodlarning
ta’siri tahlil qilinadi. Ta’lim jarayonida darsni o‘yin shaklida tashkil etish orqali talabalar
faolligi, bilimni o‘zlashtirish darajasi va darsga bo‘lgan qiziqish o‘zgarishlari kuzatildi.
Tadqiqot natijalari interaktiv-geymifikatsion yondashuvning an’anaviy usullarga qaraganda
samaraliroq ekanini ko‘rsatdi. Ushbu metod orqali talabalar faol ishtirok etuvchi, mustaqil
fikrlovchi va tilni real kommunikativ vaziyatlarda qo‘llovchi subyektga aylanishadi.
Kalit so‘zlar:
nomutaxassis yo‘nalish, interaktiv metodlar, geymifikatsiya, chet tili, ingliz tili,
o‘zlashtirish, talaba, motivatsiya, o‘yinli ta’lim
Kirish
Zamonaviy ta’limda individual yondashuv, axborot texnologiyalari integratsiyasi va talaba
markazli metodlar asosiy o‘ringa chiqmoqda. Ayniqsa, chet tillarini o‘rgatishda yangi
metodlarni qo‘llash talabalarni faol va ongli ishtirokchi sifatida shakllantirishda muhim omil
hisoblanadi. Nomutaxassis yo‘nalishlarda tahsil olayotgan talabalar ingliz tilini o‘z kasbiy
faoliyatida qo‘llashi ehtimoldan yiroq bo‘lmagani holda, ularda ushbu tilga bo‘lgan ehtiyoj va
motivatsiya nisbatan sust bo‘lishi mumkin.
Shu sababli, o‘yin elementlariga asoslangan darslar orqali o‘rganish jarayonini jonlantirish,
rag‘batlantirish, hamkorlikni kuchaytirish va bilimlarni real kontekstda mustahkamlash
maqsadida geymifikatsion yondashuv dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Ushbu maqola aynan
interaktiv-geymifikatsion metodlarning samaradorligini tahlil qilishga qaratilgan.
Tadqiqot davomida sifatli va miqdoriy metodlar uyg‘unlashtirildi. Dastlab, nofilologik
yo‘nalishda tahsil olayotgan 60 nafar talaba tanlab olindi. Talabalar ikkita teng guruhga
ajratildi: biri an’anaviy darslar asosida, ikkinchisi esa interaktiv-geymifikatsion metodlar
asosida o‘qitildi.
Interaktiv-geymifikatsion guruhda darslar viktorinalar, topshiriqli raqobat o‘yinlari, QR-kodli
savollar, virtual mukofotlar, darajalarni oshirish va jamoaviy baholash elementlari asosida
tashkil etildi. Har bir darsda til o‘rganishning to‘rtta asosiy kompetensiyasi (tinglash, o‘qish,
yozish, gapirish) qamrab olinib, o‘yin shaklidagi topshiriqlar orqali mustahkamlab borildi.
O‘qitish jarayonidan so‘ng talabalar bilimini baholovchi test, so‘rovnoma va og‘zaki fikr-
mulohazalar yig‘ildi. Bu materiallar asosida interaktiv-geymifikatsion metodik yondashuvning
samaradorligi tahlil qilindi.
Tahlil qilingan natijalar interaktiv-geymifikatsion yondashuvning o‘zlashtirish darajasiga
sezilarli ta’sir ko‘rsatganini isbotladi. Eksperimental guruhda qatnashgan talabalar til
o‘zlashtirish testida an’anaviy guruhga nisbatan yuqori natijalar ko‘rsatdi. Ular dars jarayonida
faolroq bo‘lib, har bir vazifani bajarganida mukofot olish yoki daraja oshirish orqali
motivatsion rag‘batga ega bo‘lishdi.
ILM FAN YANGILIKLARI KONFERENSIYASI
IYUL
ANDIJON,2025
159
Bundan tashqari, dars oxirida o‘tkazilgan so‘rovnomalarda talabalar interaktiv metodlarning
darsni qiziqarli, jonli va mazmunli qilganini ta’kidlashdi. Ba’zilar bu metodni o‘zlarini “darsda
emas, balki o‘yinda qatnashayotgandek” his qilishlariga sabab bo‘lganini aytishdi. Bu esa
o‘rganishdagi psixologik yengillik va ochiqlik muhitini yaratishda muhim omil bo‘ldi.
Til ko‘nikmalarini baholash natijalarida ayniqsa og‘zaki nutq va faol so‘z boyligi jihatidan
o‘zgarishlar sezilarli bo‘ldi. Talabalar o‘yinlar asosida tez fikrlash, tanlov qilish, so‘z tanlash va
gap tuzish ko‘nikmalarini mustahkamladi
Olingan natijalar asosida aytish mumkinki, interaktiv-geymifikatsion metodlar ayniqsa
nofilolog yo‘nalish talabalari uchun muhim afzalliklarga ega. Bunday talabalar ko‘pincha ingliz
tilini majburiy fan sifatida qabul qilganligi sababli, ularning darslarga bo‘lgan munosabatini
ijobiy tomonga o‘zgartirish muhim vazifadir. O‘yinlar orqali o‘rgatish esa bu jarayonni
osonlashtiradi, zero o‘yinlar inson psixologiyasining qiziqish, muvaffaqiyatga erishish, raqobat,
rag‘bat kabi ehtiyojlariga bevosita ta’sir qiladi.
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, o‘yin elementlari nafaqat motivatsiyani oshiradi, balki
bilimni faol qo‘llash, jamoaviy ishlash, muammoni hal qilish kabi ko‘nikmalarni ham
rivojlantiradi. Bu esa zamonaviy ta’limda kompetensiyaviy yondashuvning asosiy
maqsadlariga uyg‘un keladi.
Xulosa
Interaktiv-geymifikatsion metodlar orqali darslarni tashkil etish ingliz tilini o‘rganayotgan
nomutaxassis yo‘nalish talabalari uchun yuqori samaradorlik ko‘rsatdi. O‘yin elementlarining
ta’limga integratsiyasi o‘quv jarayonini qiziqarli va samarali qilish, til ko‘nikmalarini
rivojlantirish va eng asosiysi, chet tilini o‘rganishga bo‘lgan ijobiy motivatsiyani
shakllantirishda muhim rol o‘ynadi. Bunday yondashuvlar kelajakda til o‘rgatishning asosiy
metodlaridan biriga aylanishi mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Gee, J. P. (2007). What Video Games Have to Teach Us About Learning and Literacy.
Palgrave Macmillan.
2.
Kapp, K. M. (2012). The Gamification of Learning and Instruction: Game-Based
Methods and Strategies for Training and Education. Pfeiffer.
3.
Anderson, T., & Dron, J. (2011). Three generations of distance education pedagogy.
The International Review of Research in Open and Distributed Learning.
4.
Xasanov A., (2021). Ingliz tilini o‘qitishda innovatsion yondashuvlar. Toshkent: Ilm
ziyo nashriyoti.
5.
Normurodova D. (2023). Geymifikatsiya asosida ta’lim samaradorligini oshirish
metodikasi. “Til va adabiyot” ilmiy jurnali.
