№ 4 (77) (2020) Xorijiy filologiya: til, adabiyot, ta’lim

Статьи

• 

  Ҳиссий ақл ва унинг билиш жараёнлари билан алоқаси Ушбу мақолада ҳиссий ақл тушунчаси ва унинг когнитив жараёнлар билан алоқаси тасвирланган. Шунингдек, мақолада ҳиссий интеллест билан боғлиқ аниқланадиган сигналлар ҳамда ҳиссий отларни қайта ишлаш жараёнида билим тизимимиз фойдаланадиган канал турлари ҳақида маълумот берилган. Бундан ташқари, мақолада ижтимоий ақлнинг ҳиссий ақл ва идрок билан боғлиқлиги ко‟рсатиб о‟тилган

  Акмал Исмаилов

  78-81

  80   34

  • Batafsil o'qish
• 

  Англия ҳаётини тавсифловчи миллий фикрлар оламининг лисоний манзараси Ушбу мақолада таниқли инглиз сиёсатчилари, олимлари, бадиий ижод вакилларининг Британия ва инглизларнинг ўз ватанларининг ажралмас қисми сифатидаги ҳақидаги турли мулоҳазалари ва уларни ифодаловчи тил воситалари ҳақида сўз боради. Муайян шахснинг роли ҳақидаги энг кенг тарқалган стереотипларнинг мазмуни сиёсатчи ёки партия, Британия ҳаётидаги муайян ижтимоий синф ва уларни ифодалашнинг лингвистик воситалари. Британия ҳаётининг турли соҳалари ҳақидаги автостереотипик ғоялар тасвирланган ва инглизлар синфий тузумни барча камчиликлари билан қабул қилишлари ва аристократларни референт гуруҳ деб билишлари кўрсатилган

  Турғун Исмоилов

  142-147

  106   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Матн мазмунининг актуал бўлиниши Ушбу тадқиқотда нутқ композициясининг дуал коммуникатив тузилиши назарияси актуал артикуляцияни таҳлил қилиш учун энг оқилона ва истиқболли ҳисобланади. Коммуникатив қисм - мавзу ва қофия - хабарнинг шаклланиши ва узатилиши учун асос бўлган бузилмас бирликни ташкил қилади ва улар шу хусусиятга мувофиқ тасвирланиши керак. Мавзу ифода предмети сифатида қаралади

  Зумрад Гафарова

  137-141

  85   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Француз  фразеологиясида  ранг  ва  руҳият  оппозицияси Мақолада инсон психикаси тасвирини ифодаловчи ранг компонентли фразеологик бирликларнинг психолингвистик хусусиятлари таҳлил қилинади рангларнинг рамзий маʼнолари ва фразеологик маʼнолари, шунингдек уларнинг ҳукмрон маъноси ва тилдаги ҳис-туйғу турларини ифодалаш усуллари ўртасидаги номутаносиблик.

  Лайло Долиева

  129-136

  82   88

  • Batafsil o'qish
• 

  Бадиий асар таржимасида инсоннинг эмоционал ҳолатини тасвирлашнинг лексик-стилистик воситалари ишлатилиши Мақола бадиий асар таржимасида персонажнинг ички дунѐси ва эмоционал ҳолатини тасвирлаш мақсадида фойдаланиладиган лексик бирликлар ва стилистик воситалар таҳлилига бағишланган

  Дилноза Нарзуллаева

  124-128

  94   26

  • Batafsil o'qish
• 

  Бадиий матн нарратологияси соҳасининг асосий устувор йўналишлари Мақолада замонавий нарратологиянинг устувор йўналишлари: когнитив адабиѐтшунослик,когнитив нарратология, когнитив поэтика ва когнитив стилистика кўриб чиқилган. Тадқиқотнинг долзарблиги шундаки, нарратологиянинг замонавий йўналишлараро аниқ фарқловчи чизиқ ҳали тўлиқ шаклланмаган. Мақолада мазкур йўналишлар орасида шартли чегара тортишга ҳаракат қилинган. Тадқиқот натижалари бадиий матнни когнитивизм нуқтаи назаридан ўрганишда нарратология замонавий йўналишлари иерархияси келтирилган чизмалар кўринишида тақдим қилинган. Мазкур чизмалардан келиб чиқиб когнитив адабиѐтшунослик иерархиянинг энг юқори поғонасида жойлашишини таъкидлаш мумкин, чунки когнитив нарратология ва когнитив поэтика ўртасидаги чегара тадқиқот объектига кўра белгиланади. Назарий жиҳатдан уларга ѐндош тушунча бўлиб, когнитив адабиѐтшунослик келтирилиши мумкин. Айни пайтда нарратология ҳикоя назарияси сифатида адабиѐтшунослик ўзагида дунѐга келганини ҳам таъкидлаб ўтиш лозим. Шу тариқа тил ва адабиѐтнинг когнитив тадқиқида соҳалараро уч сегментни ажратишимиз мумкин бўлади, булар: когнитив-стилистика, когнитив-поэтика ва когнитив-нарратология.

  Гузал Юсупова

  113-123

  159   54

  • Batafsil o'qish
• 

  О‟збек, инглиз ва рус фольклорида демонологик образларнинг психолингвистик таҳлили Маълумки, психолингвистика психология ва лингвистика туташган жойда пайдо bo'lgan.Dastlabki вазифаси тилшуносликда ҳам, психологияда ҳам ўз жавобини топа олмаган илмий муаммоларга ечим топиш. Психолингвистиканинг вазифаси "нутқ ҳодисалари ёки нутқ вазиятларининг умумийлиги", объекти эса "шахснинг нутқ фаолиятит узилиши ва функциялари билан алоқаси, тил эса инсон дунёси қиёфасини, бошқа томондан асосий" шакллантирувчи «сифатида». Муҳим аҳамиятга эга. Мақолада о‟збек фольклорининг (эртаклардаги) демонологик образларини психолингвистик таҳлили ёритилган

  Сафия Садриддинзода

  105-112

  87   29

  • Batafsil o'qish
• 

  Япон иероглифларини ўқитиш методикаси ва ривожланиш тенденциялари Ҳар бир тилнинг ўзига хос хусусиятлари бор, улар чет тилларини ўрганишда муҳим аҳамиятга эга. Тилнинг тузилишидан келиб чиқиб, ўрганишга тўғри ёндашувни топиш, тилни самарали ўрганиш, замонавий мулоқот усулларидан фойдаланиш, тилдаги мавжуд қийинчиликларни бартараф этиш учун инновацион технологияларни жорий этиш зарур. Мақолада япон ҳарфларини ўргатиш методологияси таҳлил қилинади, уни қўллаш усуллари ва интеграциялашган тизим асосида самарали ўрганиш муҳокама қилинади.

  Фахринисо Лутфиллоева

  98-104

  99   42

  • Batafsil o'qish
• 

  Ўзбек достонларида аваз образининг психологик тасвири Халқ достонларидаги ҳар бир сўз, ҳар бир ҳаракат қаҳрамон психологиясини очиб беришга қаратилган. Ёзма адабиётдан фарқли ўлароқ, достон бахшичиликнинг яхши анъаналарига қатъий амал қилади. У қаҳрамон образини халқнинг орзу-умидларига мос равишда тасвирлайди. Бинобарин, эпик жанр ижодкори бош қаҳрамон образини тасвирлаб, психологияни тўлиқ очиб беришга бор кучи билан ҳаракат қилади. Ушбу мақолада Аваз образи таҳлили мисолида эпик матндаги қаҳрамоннинг психологик образи атрофлича муҳокама қилинади

  Жонмирза Мирзаев

  93-97

  79   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Семиотика – белги ва символларни ўрганадиган фан сифатида Ушбу илмий мақолада семиотиканинг келиб чиқиши, фандаги ўрни ва ривожланиши ҳақида сўз боради. Бу фаннинг ўрганиш объектлари - белги ва белгилар, уларнинг хоссалари ҳақидаги жаҳон олимларининг илмий назариялари таҳлил қилиниб, хулосалар чиқарилди.

  Садоқат Қўчқорова

  87-92

  65   30

  • Batafsil o'qish
• 

  Банк соҳаси атама тизимининг ижтимоий-прагматик таснифи Мақолада Буюк Британия ва Ўзбекистондаги банк сектори терминологик тизимининг сўз бирикмаларининг мавжудлиги сифатида белгиланган ижтимоий-прагматик таснифи келтирилган инвентаризация ва терминологик бирликларни ташкил қилиш имконияти. Ушбу ёндашув шахснинг хусусиятларига кўра атама бирликларининг асосий синфларини аниқлаш имконини беради атаманинг шаклланиши, қўлланиш частотаси, қўлланиш доираси, тармоқнинг тарихий хусусиятлари ва тузилиши

  Лутфулло Хамидов

  82-86

  86   48

  • Batafsil o'qish
• 

  Ҳалқаро ҳамкорлик доирасидаги миллий лингвистик мактаблар Мақола 2020 йил 5-7 октябрь кунлари Қозоғистонда ўтказилган «Горизонты современной лингвистики: тренды и научный диалог» номли конференция ҳамда олима, миллий лингвистик мактаб вакили, қозоқ социолингвистика мутахассиси, филология фанлари доктори, профессор Э.Д. Сулейменованинг илм-фан, филология фанлари доирасидаги халқаро алоқалар ривожига қўшган ҳиссасига бағишланган

  Дусмамат Кулмаматов, Джемма Аманжолова, Нурсулу Шаймерденова

  5-12

  76   32

  • Batafsil o'qish
• 

  Аффиксация усулида каузативликнинг воқеланиши Мақола тилшуносликдаги сабаб тушунчасини ўрганишга бағишланган. У, асосан, морфологик нуқтаи назардан сабаб боғланишини текширади.

  Беҳзод Турниязов, Сайёра Саидова

  72-77

  63   34

  • Batafsil o'qish
• 

  Инглиз ва ўзбек халқ мақолларининг лингвопрагматик хусусиятлари Мақола мақолларнинг лингвопрагматик хусусиятларини ўрганишга бағишланган. Ушбу мақолада лингвопрагматиканинг предмети ва прагматиканинг акс этиши муҳокама қилинади мақоллардаги нутқ ҳаракати, муомала, импликатура, тушунтириш, ният, пресуппозиция ва дейхис каби ҳодисалар

  Наргиза Абдуллаева

  64-71

  200   107

  • Batafsil o'qish
• 

  Оламни лисоний концептуаллаштириш Ушбу мақолада инсон онгида дунёнинг концептуализацияси, шунингдек, инсон билимларининг сўзлашуви муҳокама қилинади дунё билими

  Акмал Юлдашев

  58-63

  82   48

  • Batafsil o'qish
• 

  Бадиий концепт ва унинг қайта тиклашнинг ўзига хос хусусиятлари Мақолада бадиий концепт ва уни таржима жараѐнида қайта тиклашнинг ўзига хос хусусиятлари ҳақида сўз юритилади. Муаллиф мазкур жараѐнда маданий ўзига хосликни сақлаш ва уни қайта акс эттирилишида таржимон ўрни ва аҳамияти ҳақида фикр юритади

  Камола Амануллаева

  53-57

  179   142

  • Batafsil o'qish
• 

  Аристотель ―поэтика си ва шарқ ва ғарбда филологик илмларнинг ривожланиши Термин поэтика исползуэтся с древних времен, начиная с «Поэтики» Аристотеля.В том, что эта книга дошла до наших дней, катта заслуга принадлежит ученйм из Мавераннаҳра. Статья приводит нове сведения по дефинисии данного понятия ва раскрйваэт тарихий изучения науки в странах Востока ва Запада

  Гулхумор Тўйчиева

  45-52

  89   71

  • Batafsil o'qish
• 

  Замонавий адабиѐтшуносликда жанр категорияси Замонавий адабиѐтшунослик фанида жанр туркумига оид масалалар долзарб бўлиб келмоқда. Замонавий адабиѐтшуносликда бадиий асарларни таснифлаш, тизимлар ва жанрларнинг тарихий ривожланиши муаммолари алоҳида аҳамият касб этади, чунки уларда жанр онги қай даражада ифода этилганлиги масаласи тубдан кўтарилган. Мақолада жанрни талқин қилишда ХХI аср бошидаги барча адабий стратегиялар келтирилган, жанр назарияси буйича замонавий илмий изланишлар таҳлил қилинган ва масаланинг ўзига хос қарашлари келтирилган

  Саодат Камилова

  36-44

  276   113

  • Batafsil o'qish
• 

  Прагматик адабиётшунослик фан соҳаси сифатида:мутолаа феноменологияси Ушбу мақола илмий нуқтаи назардан ёритилган фан сифатида прагматик адабий танқиднинг методологик асослари. Айниқса,прагматик адабий танқиднинг ажралмас қисми сифатида ўқиш феноменологиясининг предмети, ўрганиш объектига алоҳида эътибор қаратилиб, унинг матн прагматикасидан фарқлари назарий жиҳатдан асослаб берилган.

  Абдували Эшқобилов

  29-35

  91   31

  • Batafsil o'qish
• 

  Француз  фразеологиясида  редупликация   ҳодисасига  доир  айрим  мулоҳазалар Ушбу мақолада француз фразеологиясида такрорланувчи элементлар ўрнига асосий тил бирликлари бўлган редупликация ҳодисаси ва уларнинг ўзига хос лисоний хусусиятлари, шунингдек, фразеологиядаги симметрик редупликациянинг асосий моҳияти ва унинг от, сифат ва юкламалар орқали ифодаланиш шакллари муҳокама қилинади.

  Нигорабону Сувонова

  23-28

  76   40

  • Batafsil o'qish
• 

  Зебуннисобегим шеъриятида бадиий санъатлар Мақолада Бобурийлар сулоласидан бўлган малика, шоира Зебуннисобегим шеърий ижодида моҳирлик билан қўлланилган бадиий воситалар ва услубий воситалар таҳлил қилинган

  Сафия Каримова

  18-22

  67   52

  • Batafsil o'qish
• 

  Статистическое изучение фразеологии разговорной речи Типологическое изучение семантико-структурного и стилистико-функционального толкования разговорной фразеологии РР современной немецкой прозы и драмы методом сплошной выборки ФЕ различных типов позволяет выявить с достаточной степенью полноты объем его фонда.

  Ашур Яхшиев

  13-17

  65   26

  • Batafsil o'qish