Transformation and its types in translation

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная

лингвистика

и

лингводидактика

–

Foreign

Linguistics and Linguodidactics

Journal home page:

https://inscience.uz/index.php/foreign-linguistics

Translation transformations and its types

Gulcharos SOTIBOLDIYEVA

1

Uzbekistan State University of World Languages

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received December 2023
Received in revised form

10 December 2023
Accepted 25 January 2024

Available online

25 February 2024

This article is devoted to the issue of interpretation of

translation transformations in different ways. Different aspects

of language units are analyzed and their specific features are

explained. In the process of translation, pieces of text are found
that are suitable and equal to pieces of the original text. Finding

it begins with understanding the original pieces and ends with

creating exactly the right translation pieces. Translation

transformations mean the transformations used in the
transition from the original units to the corresponding

translation units. A conversion is not a full conversion of the

original. Under the concept of conversion, it is assumed that

additional lexical and grammatical tools are used to change the

same places in the original in the translated text. In the process
of translation, transformations are used by the translator not as

a means of analyzing original units and their lexical alternatives,

but when there is no lexical alternative dynamically, or when it

is not possible to use a lexical alternative word or combination
according to the context. considered as possible translation

methods. The article examines the interaction of translation

transformations with other modifications. The effect of complex
translation transformations in expressing the discursive form of
the original text in the translation is also considered.

2181-3663

/©

2024 in Science LLC.

DOI:

https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol2-iss1-pp19-27

This is an open-access article under the Attribution 4.0 International

(CC BY 4.0) license (

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru

)

Keywords:

translation,

translation transformations,
lexical substitutions,
analogical translation,

synonymous translation,
transcription and
transliteration,

conversional

transformation,

complex nature of
transformations.

1

Teacher, Department of English Translation Theory, Uzbekistan State University of World Languages.

E-mail: gulcharos.muratovna@gmail.com)

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

20

Tarjimada transformatsiya va uning turlari

ANNOTATSIYA

Kalit so‘zlar

:

tarjima,

tarjima transformatsiyalari,

leksik almashtirishlar,
analogik tarjima,

sinonimik tarjima,
transkripsiya va

transliteratsiya,

konversiv transformatsiya,
transformatsiyalarning

murakkab tabiati.

Ushbu maqola

tarjima transformatsiyalarini turli yoʻllar

bilan talqin qilish masalasiga bagʻishlangan. Muallif tomoniddan

til birliklarining har xil jihatlari tahlil qilinadi va ularning

oʻziga xos xususiyatlari izohlanadi. Maqolada tarjima
transformatsiyalarining boshqa modifikatsiyalar bilan oʻzaro

munosabati tadqiq qilinadi. Shuningdek, tarjimada asliyat

matnining diskursiv shaklini ifodalashda murakkab tarjima

transformatsiyalarining ta’siri koʻrib chiqilgan.

Переводческие трансформации и их виды

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова:

перевод,

переводческие

трансформации,
лексические замены,
аналогичный перевод,
синонимический перевод,

транскрипция и
транслитерация,
конверсионная

трансформация,
комплексный характер
трансформаций.

Данная статья посвящена анализу различных способов

интерпретации

переводческих

трансформаций.

Анализируются различные аспекты языковых единиц,

объясняются их специфические особенности. В процессе
перевода

находятся

текстовые

фрагменты,

соответствующие исходному тексту. Перевод начинается с

понимания оригинальных фрагментов и завершается

созданием адекватных переводных фрагментов. Под
переводческими

трансформациями

понимаются

изменения, применяемые при переводе от исходных

единиц к соответствующим единицам в переводе.

Конверсия не означает полное преобразование оригинала,

а

предполагает

использование

дополнительных

лексических и грамматических средств для передачи

смысла

оригинала.

Переводческие

трансформации

используются не только как средство анализа оригинала и

его лексических альтернатив, но и в случаях отсутствия
динамических

лексических

альтернатив

или

невозможности использовать альтернативные слова или

выражения по контексту. В статье также рассматривается

взаимодействие переводческих трансформаций с другими
видами модификаций и их влияние на передачу

дискурсивной формы исходного текста в переводе.

KIRISH

Tarjimani biz juda katta bilim va koʻp mehnat talab qiladigan koʻp qirrali bir

faoliyat deb bilamiz. Tarjimashunos olim I. Zinger

: “

Tarjimon sinchkov o

ʻ

quvchi, ajoyib

uslubchi, so

ʻ

z ustasi, psixolog, har tomonlama bilimdon bo

ʻ

lishi kerak

”,

deydi [17, 164 b.].

Ammo shuni ham e

’

tibordan qochirmaslik lozimki, bu ishga ixlos bilan

yondashishga shaylangan tarjimonlar uchun aniq ishlangan uslubiy yo

ʻ

riqnoma yohud

tarjimada aniqlikka erishish borasida qat

’

iy bir to

ʻ

xtamning o

ʻ

zi yo

ʻ

q. Tarjimada aniqlik

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

21

tarjima asarning asliyatga nechog

ʻ

li yaqinligida, ya

’

ni adekvat ekanligida namoyon

bo

ʻ

ladi. Tarjima

–

bu tillararo transformatsiyalar majmuasidir, chunki bir tildan ikkinchi

tilga biror parchani o

ʻ

girganda biz bevosita manba (source language) tilidagi matn

mazmunini tarjima tiliga (target language) ko

ʻ

chiramiz, ya

’

ni transformatsiya qilamiz.

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA

Shunday qilib, tarjimon turli-tuman

oʻzgartirishlardan (transformatsiyalar)

foydalanadi. Ularning eng muhimlari quyidagilar:

1.

Soʻz tartibini oʻzgartirish;

2. Turli leksik almashtirishlar:
A)

sinonim soʻzlar bilan almashtirish;

B)

antonim soʻzlar bilan almashtirish;

V)

bir soʻz turkumini boshqa soʻz turkumi bilan almashtirish;

D)

qisqartmali soʻzlarni toʻliq tarjimasini berish yoki aksi, chunki unday qisqartma

tarjima tilida yoʻq (UK

-

YUK deb boʻlmaydi yoki BK deb boʻlmaydi chunki bunday

qisqartma yoʻq shuning uchun UK Birlashgan Qirollik deb oʻgiriladi);

3.

Sintaktik oʻzgartishlar (transformatsiyalar):

A)

qoʻshma gapni sodda gap bilan tarjima qilish;

B)

sodda gapni qoʻshma gap bilan oʻgirish;

V) bosh gapni ergash gap bilan almashtirish;

G) ergash gapni qoʻshma gap bilan

berish;

D)

teng bogʻlangan qoʻshma gapni ergash gapli qoʻshma gap bilan oʻgirish;

E)

ergash gapli qoʻshma gapni teng bogʻlangan qoʻshma gap orqali oʻgirish.

4.

Analogik tarjimada sintaktik oʻzgartishlar (transformatsiyalar):

a)

sodda gapni sodda gap orqali oʻgirish;

b)

qoʻshma gapni qoʻshma gap orqali oʻgirish;

5.

Antonomik tarjimada sintaktik oʻzgartishlar:

A)

manba tildagi kesimni tarjima tilida antonimik shaklda berish (ya’ni boʻlishli

shaklni shaklsiz shakl orqali);

6.

Sinonimik tarjimada sintaktik oʻzgartishlar

a) manba tilidagi vositani birdan ortiq sinonimlik vositalar orqali berish;
7.

Kompensatsiya (oʻrnini qoplash);

8.

Qoʻshishlar (oʻrinli qoʻshishlar, oʻrinsiz qoʻshishlar);

9. Tushirib qoldirishlar (kerakli va keraksiz tushirib qoldirishlar);
10.

Kalka (uzib qoplash, oʻzini koʻchirib oʻtish, transkripsiya, transliteratsiya);

11.

“Hijja”lab tarjima qilish (буквальный

перевод): (“Qizil” burchak, red corner)

(agitbrigada, agitbrigade), (shanbalik, ,

субботник

,, subbotnik).

Yuqoridagi

oʻzgartishlar (transformatsiyalar)ni quyida alohida koʻrib oʻtamiz. Bu

transformatsiya turi bir tildagi qonuniyatlarga binoan qurilgan gaplarni ikkinchi bir tilga

oʻgirish paytida manba tilidagi soʻz tartibining oʻzgarishida yaqqol koʻzga tashlanadi.

Masalan: I have read her letter
1 2 3 4

Ushbu gapni oʻzbekchalashtirganimizda uning mavjud soʻz tartibi oʻzgaradi, ya’ni

tarjima tili qonuniyatlariga koʻra soʻz tartibi tarjimada aks etishi kerak. Masalan: Men
uning xatini oʻqib boʻldim.

1 3 4 2

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

22

Shunday qilib manba tilda soʻz tartibi SVO boʻlsa, tarjima tilida soʻz tartibi SOV

ekanligini koʻrib turibmiz. Bu esa har ikki tilning turli tipologik guruhlarga mansub
ekanligini koʻrsatib turibdi.

Mabodo, manba til va tarjima tili bir tipologik guruhga qarashli (qarindosh) til

boʻlsa, unda soʻz tartibi oʻzgarmaydi.

Qiyoslang:
I have read her letter
1 2 3 4

Я

прочитал

ее

письмо

1 2 3 4

Demak, bu transformatsiya qarindosh yoki tipologik jihatdan yaqin boʻlgan tillar

bilan ish

koʻrilganda, amalda qoʻllanilmaydi, aksincha boshqa transformatsiyalar orqali

amalga oshiriladi.

2. Turli xil leksik almashtirishlar:
a)

sinonim soʻzlar bilan almashtirish

My parents are workers

–

Mening avlodlarim ishchilar.

I have seen the lass (pari, qiz)

–

Men bu qizni (parini, nozanin, goʻzal narsani,

parivash, goʻzal malikani, suluvni) koʻrganman.

b)

antonim soʻzlar bilan almashtirish:

He is young

–

U qari emas. He is no fool

–

U aqlli.

v) boshqa soʻz turkumlari bilan almashtirish:

He likes books. His hobby is boxing (noun) (gerund)

U kitob oʻqishni yaxshi koʻradi. (harakat nomi)

Uning qiziqqan sohasi -boks (noun)
3. Sintaktik transformatsiyalar:

A) qoʻshma gapni sodda gap bilan tarjima qilish: I came here so that (in order that)

I might study. (sub. clause of purpose)

Men bu erga oʻqigan (oʻqish uchun) (oʻqish maqsadida) keldim. (simple exterded

sentence)

B)

sodda gapni qoʻshma gap orqali berish:

I came in order to study here (simple ext. sentence)

Men bu erga oʻqiyman deb keldim. (subordinate clause o purpose)

V) bosh gapni ergash gap bilan almashtirish va aksincha: While I was eating my eggs

these two strangers came in. I was eating my eggs when these two strangers came in.

Ikki begona kishi ichkariga kirib kelganda men quymoq yeb oʻtirgandim. Men

quymoq yeb oʻtirganimda ikki begona kishi kirib keldi.

G) teng bogʻlangan qoʻshma gapni ergash gapli qoʻshma gap bilan almashtirish. The

girl was standing by the machine and the boy was playing in yard. Qiz mashina oldida

turgan paytda bola hovlida oʻynayotgan edi.

He was so busy and that kept him at home.
U juda band edi shu sababli uyda ushlanib qoldi.
Analogik tarjima:

4. Sodda gapni sodda gap orqali oʻgirish:

The man is very fond of hunting. Bu odam juda ham ovga ishqiboz.

5. Qoʻshma gapni qoʻshma gap bilan agʻdarish:

I have not seen him since I met him last

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

23

Men uni oxirgi marta uchratgan boʻlsam oʻshandan beri koʻrganim yoʻq. Hit the

iron while it`s hot

–

Temirni qizigʻida bos.

6. Antonomik tarjima
He is old

–

U yosh emas. He is young

–

U qari emas. He is no fool

–

U aqlli.

7. Sinonimik tarjima
I came to study here

–

Men bu yerga oʻqigani (oʻqish uchun, oʻqish maqsadida

oʻqish maqsadi bilan oʻqiyman deb, oʻqishni deb) keldim.

2. Kompensatsiya (oʻrnini qoplash):

This is where the shoe pinches

–

Вот

,

где

собака

зарыта

–

Mana gap qayerda (ekan).

Paddle your own cance

–

Oʻz aravangni tort.

I hate movies

–

Men kinoni oʻlguday yomon koʻraman.

3. Qoʻshishlar (oʻrinli qoʻshishlar):

It is the means of Livelihood (S. Maugham)

–

Ha endi, (nima ham derdingiz)

tirikchilikda.

Look, you haven't seen him as yet?

–

Hoy, menga qara (bu deyman) sen uni

koʻrmadingmi?

4. Tushirib qoldirishlar:
He put his hands into his pockets

–

U qoʻllarini choʻntaklariga soldi.

The city of London is any of oldest one in Great Britain

–

London Angliyadagi eng

qadimgi shaharlaridan biri.

5. Kalka (oʻzini koʻchirib olib oʻtish):

There was held the brifing of the visit of the president to Europe

–

Keyin

prezidentning Yevropaga qilgan safari boʻyicha tafsilotlar (brifing) berildi

–

Там

состоялся

брифинг

по

визиту

президента

в

Европу

.

There was held a ammonth meeting

Состоялся

большой

митинг

.

Antifreeze

–

antifriz Speedo-meter-spidometr Machine

–

mashina Pilaff (pilou)

–

plov

Peasant -dehqon

–

dexkan Collective farm

–

kolxoz Paranjan -paranji

–

parandji

Conference- konferensiya

Izohli tarjima: Bu tarjimani turi tarjima tiliga manba tildagi vositani toʻgʻridan

-

toʻgʻri oʻgirish imkoniyati boʻlmaganda qoʻllaniladi, ya’ni izohli tarjima (tushuntirish)

beriladi.

NATIJALAR

The Nato general gave a greenlight to the military actions in Afganistan

–

Nato

generali Afgʻonistondagi harbiy harakatlarga katta yoʻl ochib berdi.

Asl

nusxaning til birliklaridan tarjima birliklariga oʻtishni oʻzgartirish

yordamida

amalga oshirish jarayoni tarjimonlik (tillararo) transformatsiyasi deyiladi.

Transformatsiya soʻziga e’tibor beradigan boʻlsak, bu soʻz lotincha soʻzdan olingan boʻlib

transformatio-

oʻzgartirish,

almashtirish

degan

ma’noni

anglatadi.

Tarjima

transformatsiyalari mazmun va ifoda rejasiga ega boʻlgan til birliklari bilan amalga
oshirilishi tufayli ham shakl, ham dastlabki birliklar ma’nosini oʻzgartirib,shakliy

-

semantik xarakter kasb etadi.

Tarjima transformatsiyalari tarjimada lugʻat muvofiqligi boʻlmaganda yoki ushbu

kontekst shartlarida qoʻllanilmaslik holatlarida, turli matnlarni tarjima qilishda tarjimon
ishlatadigan tarjima usullari sifatida koʻrib chiqiladi.

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

24

Oʻzgartirish jarayonida dastlabki birliklar sifatida qaraladigan til

birliklari xarakteriga

qarab tarjima transformatsiyalarini leksik, grammatik va leksik- grammatik

transformatsiyalarga boʻlish mumkin. Ularda oʻzgartirish jarayonlari bir vaqtning oʻzida asl
nusxaning leksik va grammatik birliklarini qamrab oladi, ya’ni leksik birliklardan grammatik
birliklarga oʻtadi yoki aksincha. Tarjima jarayonida eng koʻp qoʻllaniladigan leksik

transformatsiyalarga quyidagilar kiradi: transkripsiya va transliteratsiya (bir alifbo

harflarini boshqa alifbo harflari bilan yozish), kalkalash (boshqa tildagi soʻzni aynan tarjima
qilib yoki unga taqlidan soʻz yaratish) va leksik

-

semantik oʻzgarishlar: konkretlashtirish,

generalizatsiya va modulyatsiya. Xulosa qilib aytganda,tarjimaning mantiqan
barkamolligi,uning fonetik,leksik va grammatik qonun-qoidalar doirasida me`yoriy va

madaniy jaranglashi, sogʻlom aql

-zakovat va chuqur tafakkur zaminida yaratilgan fikrlarning

jonli nutq an’analari bilan chambarchas bogʻliqligidadir. Ba’zan tarjimonlar zaruriy uslubiy

samaradorlikni yanada aniqroq yaratib berish maqsadida birliklarning moddiy jihatdan aniq

tarjimasi tarkibiga ma’noni oydinlashtiradigan, toʻldiradigan soʻzlar qoʻshadigan, ayrim
komponentlarni boshqa soʻzlar bilan almashtiradilar. Bunday qoʻshish oʻzgartirishlar hosil
boʻlgan birikma mikrokontekstida yopishsagina,ifodaning mantiqiy xulosasi toʻla saqlangani

holda, adekvatlik yuzaga keladi.

MUHOKAMA

Har qanday soʻz, ya’ni leksik birlik bu tilning lugʻat tizimi boʻlagidir. Bu bilan turli

tillarda soʻz semantik strukturalarining oʻziga xosligi tushuntiriladi. Turli tillarda soʻz
mazmunida koʻpincha shu til tashuvchilariga xos boʻlgan dunyoni his qilishi oʻz ifodasini

topgan bir xildagi hodisa yoki tushunchalarning turlicha belgilari ajralib turadi. Bu esa

tarjimada qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi Har bir tilning oʻziga xos xususiyatlarga ega
ekanligi asliyatda foydalanilgan grammatik shakllarni tarjima tiliga koʻr

-

koʻrona

koʻchirishni emas,balki ular vositasida ifoda etilgan fikrlarni muqobil shakllar yordamida

vazifaviy qayta tiklashni taqozo

etadi. Tarjima amaliyotiga shu nuqtai

nazardan yondashilgandagina tarjima tilida asliyatdagi grammatik shakllarga mos

qurilishli vositalarning yoʻqligi oʻz ahamiyatini yoʻqotadi. Binobarin, ikki til shakllarining
oʻxshashligi tarjimada rasmiy xususiyat kasb etadi. Ushbu jarayonda tarjimonning
qilayotgan tarjimasining beoʻxshovligiga leksik, grammatik, stilistik va shu kabi
muammolar asos boʻladi. Masalan, grammatik tushirib qoldirish, qoʻshish, oʻrin

almashtirish-

bu tarjimonning mahoratidan dalolat beradi. Agar tarjimon oʻz kasbining

yetuk mutaxassisi, shoir, yozuvchi boʻlsa, tarjima jarayonida hech qanday qiyinchilik
unga muammo tugʻdirmaydi. Tarjima pragmatikasi muammosi alohida yondashuvni

talab qiladigan soha hisoblanadi. Shuning uchun tarjima jarayonida matnning pragmatik
xususiyatlarini inobatga olish muhim. Shu bilan birga, matnning mazmuniy-uslubiy

boʻyoqdorligini, syujetning ifoda darajasini hisobga olgan holda, leksikaning stilistik
jihatdan oʻziga xosligini, frazeologik birliklarning milliy

-madaniy xususiyatlarini

e'tibordan chetda qoldirmaslik zarur.

XULOSA

Pragmatika insonlar va belgilar oʻrtasidagi aloqadir. Tarjimada bu tushuncha asl

matn oʻquvchiga qanday ta’sir qilsa tarjima matni oʻquvchiga shunday ta’sir qilish
qobiliyatini anglatadi. Koʻplab olimlar oʻz asarlarida pragmatika masalasini koʻrib

chiqqan. Xususan A.

Neubert, KatrinaRays, Barxudarov, Komissarov; oʻzbek

tarjimashunos olimlaridan G„. Rahimovlar shular jumlasidandir. Tarjimon muvaffaqiyatli

ishlashi uchun chet tilida ham, ona tilida ham yuqori malakaga, shuningdek, mintaqaviy

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

25

geografik kompetensiyaga ega boʻlishi kerak, bu esa tarjimaning yuqori sifatli boʻlishini

belgilaydi.

Bugungi kunda respublikamiz mustaqillikka erishganidan soʻng tarjimon

mutaxassislari tayyorlash masalasi alohida ahamiyat kasb etmoqda. Tarjimonning

sermashaqqat mehnati tufayli xalqimiz jahon xalqlari bilan doʻstlik aloqalarini

mustahkamlamoqda. Tarjimon mehnati tufayli kitobxonlar jahon adabiyoti

durdonalaridan bahramand boʻlmoqdalar. Bu bilan oʻzbek kitobxonining estetik
tuygʻulari, didlari, tushunchalari kengaymoqda. Tarjimon mehnati tufayli tilimizning
lugʻat boyligi oshirilmoqda, ona tilimizning badiiy ifoda vositalari kengaytirilmoqda.

Shunday ekan tarjimon mutaxassislar tayyorlash va ularning sifatini yanada oshirish
bugungi kunning dolzarb muammolaridan ekanligi shubhasizdir.

Tarjima mutaxassisligiga oʻrgatishda talabalar nafaqat asliyatdagi til birliklarining

lugʻaviy ma’nolari bilan, balki ularning turli soʻz birikmalari bilan turlicha munosabatlarga
kirishuvidagi turli lisoniy ekvivalentlari bilan ham ishlashlariga toʻgʻri keladi. Qolaversa
tarjimaning asosiy lisoniy ob’yektlari boʻlmish tarjima transformatsiyalari haqidagi nazariy
bilimlar ham rus tilidagi tadqiqotlarda bayon qilinganligi, yoki oʻzbek tilida nashr qilingan
ilmiy tadqiqotlarda masalaning ruscha va oʻzbekcha tahlili oʻrganilganligi bu masalani oʻzbek
tilida atroflicha bayon qiliga turtki boʻldi.

Nazariy bilimlarga tayanilgan misollardan ma’lum boʻlyaptiki, asliyat matnidagi

kommunikativ maqsad, kommunikativ vaziyat darajasidagi ekvivalentlar tarjimaning

badiiy qimmatini, estetik ta’sir kuchini belgilaydigan eng muhim aspektlaridir. Bu oʻrinda
koʻpincha ingliz tilidan rus tiliga oʻgirilgan misollardan foydalandik va ruscha
tarjimalardagi kommunikativ maqsad va vaziyatga bogʻlik ekvivalentlik va ularning
oʻzbek tilida qayta yaratilishiga oid xulosalarimizni bayon qildik. Shu bilan birgalikda,

tarjimaning mantiqan barkamolligi,uning fonetik, leksik va grammatik qonun-qoidalar

doirasida me’yoriy va madaniy jaranglashi, sogʻlom aql

-zakovat va chuqur tafakkur

zaminida yaratilgan fikrlarning jonli nutq an`analari bilan chambarchas bogʻliqligidadir.

Ba’zan tarjimonlar zaruriy uslubiy samaradorlikni yanada aniqroq yaratib berish

maqsadida birliklarning moddiy jihatdan aniq tarjimasi tarkibiga ma’noni
oydinlashtiradigan,toʻldiradigan soʻzlar qoʻshadigan, ayrim komponentlarni boshqa
soʻzlar bilan almashtiradilar. Bunday qoʻshish oʻzgartirishlar hosil boʻlgan birikma
mikrokontekstida yopishsagina, ifodaning mantiqiy xulosasi toʻla saqlangani holda

adekvatlik yuzaga keladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:

1. Sh.Mirziyoyev

–

Milliy taraqqiyot yoʻlimizni qatʼiyat bilan davom ettirib, yangi

bosqichga koʻtaramiz. –Toshkent, “Oʻzbekiston”, 2017y 592

-bet

2. P.Abrahams “Chaqmoqli yoʻllar”1966

-yil 140-bet.

3. P.Abrahams “Chaqmoqli yoʻllar” 1966

-yil 146-bet.

4. Q.Musayev. “Tarjima nazariyasi” Toshkent 2005

-yil 352 bet.

5. Oxford Dictionary of English, Revised Edition. © Oxford University Press 2005 652 p

6. G. Salomov “Tarjima nazariyasi asoslari” Toshkent “Oʻqituvchi” 1983

-y -218b.

7. G .Salomov . “Tarjima nazariyasiga kirish ” –

Toshkent, 1978 -280b.

8. G.Salomov . “Til va tarjima” T.1966

–

58b

9. G.Salomov “Adabiy an’ana va badiiy tarjima”. T., “Fan” 1980;

10. G.Salomov „ “Tarjimon mahorati”,T., “Fan”.1979

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

26

11. S.Sirojiddinov, G.Odilova, Badiiy tarjima asoslari. 2012 -321-bet

12. Sh.Safarov, T.Bushuy “Til va madaniyat” Samarqand 2006

-255 bet

13. “Tarjima nazariyasi va amaliyoti” ma’ruzalar matni 2018

-yil 302 bet.

14. P.A.Turaboyeva Ingliz tilidan oʻzbek tiliga tarjimalarda pragmatikaning

lingvistik ahamiyati “Oʻzbek tili va adabiyoti” Toshkent 1979 N 5 64

-65 b

15. Vinay J R Dabrelmet. “Stylistique compares du francaiset de langlais methode at

traduction Paris” 1958 37 bet

16. Xalliday M.A.K.»Pattern sof languages»London.1966.29

-30-bet

17. I .Zinger “Tarjimon ustasi” –

М

., 1985. -164b

18. Акукленко

В.В "Англо

-

русский и русско

-

английский словарь" "ложных

друзей переводчика " M. 1969 17 c

19. Бархударов Л. С. Язык и перевод. (Вопросы общей и частной теории

перевода) –

М.: Международные отношения, 1975,

–

324с.

20. Белинский В. «Сочинения Белинского», изд. Солдатекова, М.,1859.

21. Бреус Е.В. Основы теории и практики перевода с русского языка на

английский. –

М.: УРАО, 2000. –

207с.

22. Иванова И. П. Вид и время в современном английском языке. М., 1961, –

280с.

23. К.А. Пигин. Прагматическая обусловленность использования лексических

трансформаций при переводе художественного произведения (на материале
перевода произведения г. Роббинса «пират» с английского языка на русский)
выпускная валификационная работа. 2017 63c

24. Комиссаров В. Н. Теория перевода. –

М.: Высшая школа, 1990, –

80с,188

- 189c

25. Комиссаров В.Н. Лингвистика перевода.

-

М., 1980,

–

207с.

26. Комиссаров В.Н. «Слово о переводе», М. 1973

-

211с.

27. Латышев Л. К. Курс перевода. Эквивалентность перевода и способы её

достижения.

–

М.: Межд. отн., 1981,

–

198c.

28. Латышев Л.К. Межъязыковые трансформации как средство достижения

переводческой эквивалентности.Семантико

-

синтаксические проблемы теории

языка и перевода. –

М., 1986. 107с.

29. Лещенко М.И. Виртуальный и актуальный аспекты предложения.

–

Минск, 1988,

–

189с.

30. Линн Виссон. Синхронный перевод с русского на английский.

–

М.Р.Валент, 1999.

–

335 с.

31. Львовская З.Д. Теоретические проблемы перевода.

–

М., 1985,

–

214с.

Микушевич В. «Вопросы теории художественного перевода».

32. Миньяр

-

Белоручев Р.К. Как стать переводчиком?

–

М.: Стелла, 1994.

–

144с. 33. Миньяр

-

Белоручев Р.К.

Теория и методы перевода. –

М.: Московский

лицей, 1996. –190 с.

34. П. К. Миньяр

-

Белоручев Общая теория перевода и общий перевод М. 1980 ,99 b.

35. Черняховская Л. А. Перевод и смысловая структура.

–

М. международные

отношения, 1976,

–

298c.

36. Чужакин А. П., Палажченко П. Мир перевода –

2000.

–

М.: Валент, 2000, –

184 с.

37. Шведова Н. Ю. Грамматика.Языкознание: Большой энцикл.сл. Под ред.

В.Н.Ярцева. –

М., 1998.

–

315c.

38. Швейцер А.Д. К проблеме

лингвистического изучения процесса перевода.

Вопросы языкознания.1970.

–

№ 4. –

216с.

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

–

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

–

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

–

2

№

1 (2024) / ISSN 2181-3701

27

39. Швейцер А.Д. Перевод и лингвистика,

–

М., 1973,

–

310с.

40. Швейцер А.Д. Теория перевода. Статус, проблемы, аспекты –

М.: Наука,

1988.

–

364 с.

41. Шевякова В. Е. Современный английский язык.

–

М.Наука, 1980. –

381с

42. Шендельс Е. И. О грамматической полисемии.

–

ВЯ, 1962, №3,

–

258c.