Рду тилидаги инглизча ҳарбий терминлар ва уларни семантик гуруҳларга ажратиш тажрибасидан

Lola Nishanova

Ушбу  мақолада  замонавий  урду  тилида  ҳарбий  терминология  соҳасига  тегишли инглизчадан  ўзлашган  сўзларнинг  ишлатилиши  кўриб  чиқилади.  Мақола  Покистонда  нашр  этиладиган  Daily  Pakistan,  Daily  Jang  газеталари  ва  Покистон  Мудофаа  вазирлигининг  расмий  “Hilal” журналидан  тўпланган  ашёвий  материалларга  асосланган.  Инглизча  ўзлашмаларни  тавсифлаш асосини дефиниция тушунчаси ташкил қилади.  Бу  ишда  замонавий  урду  тилида  ҳарбий  терминологиянинг  асосий  хусусиятларини  ўрганишга ҳаракат  қилинди.  Тўпланган  ашёвий  материаллар  ҳарбий  лавозимларни  билдирувчи,  ҳарбий ташкилотларни  билдирувчи  атамалар, ҳарбий  соҳага  оид  қисқартмалар,  ҳарбий қурол-аслаҳалар, ҳарбий  кийимлар,  ҳарбий  ҳаракатларга  оид  сўзлар  ва  ҳарбий  техника-жиҳозлар  каби  семантик гуруҳларга ажратиб таҳлил қилинди. Инглизчадан ўзлашган ҳарбий атамаларга оид сўзлар нафақат ҳарбий соҳада, балки адабий тилда ҳам қўлланилади. Бундай сўзлар ҳарбий соҳада қўлланилганида алоҳида  мазмунга  эга  бўлади.  Семантик  гуруҳлардаги  инглизча  ўзлашма  сўзларни  таҳлил  қилиш натижасида  аён  бўлдики,  Покистоннинг  ҳарбий  соҳасига  инглиз  тилидан  ҳарбий  лавозимларни билдирувчи атамалар, ҳарбий ташкилотларнинг номлари ва у билан боғлиқ қисқартмалар гуруҳига жуда кўп сўзлар ўзлашган. Ҳарбий ҳаракатларга оид ва ҳарбий кийимларга оид инглизча ўзлашмалар семантик  гуруҳига  нисбатан  камроқ  сўзлар  кириб  келганини  сезиш  мумкин.  Покистон  ҳарбий соҳасида  қўлланиладиган  инглизча  ўзлашмалар  ҳам  фонетик,  ҳам  график  жиҳатдан  урду  тилига мослаштирилгани алоҳида аҳамият касб этади. Бир қарашда, бундай инглизча сўзларни урдуча сўз деб ўйлаш ҳам мумкин. Демак, инглизча ўзлашмалар Покистоннинг ҳарбий соҳасида маҳаллийлашиш жараёнини юқори даражада амалга оширмоқда дейиш муболаға бўлмайди. Aшёвий  материалнинг  ҳар  бир  таҳлили  урду  тилида  нашр  этиладиган  замонавий  матбуотдан олинган мисоллар билан тасдиқланган. Таҳлилларга асосланиб, инглиз тилидан ўзлашган сўзлар матбуотда кенг қўлланилиши тасодифий ҳодиса эмас деган хулосага келинди. Мисолларда учраган инглиз ўзлашмалари бир тилли ва икки тилли луғатларда мавжуд бўлиб, уларнинг урду тилидаги эквиваленти йўқ.

54

Koʻrishlar

21

Yuklashlar

hh-index

0

Iqtibos