https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/issue/feed 2022-05-27T10:27:53+08:00 Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti nkspi_info@edu.uz Open Journal Systems <p>The collection contains articles on theoretical and historical issues of linguistics and literary criticism, linguistics and folklore, as well as topical issues of philology and literary education. The conference proceedings can be used by scientists, researchers, undergraduates and students conducting research in these areas.</p> https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5407 2022-05-24T08:20:37+08:00 Gulmirza Kurboniyazov info@nlibrary.uz

Ўтган асрнинг етмишинчи йилларига келиб ўзбек тилшунослигида бир қанча тилшунос олимлар етишиб чиқди-ки, улар нафақат Ўзбекистонда, балки туркий тилшуносликда, ҳатто собиқ иттифоқ олимлари орасида ҳам улкан обрў-эътиборга, ҳурматга эга эдилар. Фаннинг бир ёки бир неча йўналишларида илмий тадқиқотлар олиб бориб, тилшунослигимизни юксак поғонага олиб чиқдилар, ўша даврдаги мавжуд илмий йўналишларни ривожлантирдилар

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Гулмирза Курбониёзов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5416 2022-05-24T09:59:56+08:00 Mukhabbat Khudayarova info@nlibrary.uz Pulat Urazbayev info@nlibrary.uz Азиза Saparova info@nlibrary.uz

Ҳар қандай тилда ўша тилда алоқа қилувчи тил эгаларининг– халқ, миллат ва этник бирликларнинг асрлар оша ўз бошидан кечирган ижтимоий ҳаёти, турмуш тарзи, ҳаётий тажрибалари акс этади. Шу сабабли ҳам тилни халқ ҳаёти, тарихий тараққиёти босқичларининг ягона гувоҳи, унинг ҳаётий тажрибаларини тўплаб аждодлардан авлодларга етказувчи, миллий ўзига хослигини тутиб турувчи, этник жипслигининг рамзи сифатида тан оладилар.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мухаббат Худаярова, Пулат Уразбаев, Азиза Сапарова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5429 2022-05-24T11:17:14+08:00 D Saydullayeva info@nlibrary.uz A Saydullayeva info@nlibrary.uz

Учрашув давомида қишлоқ хўжалиги ва мелиорация соҳасида икки томонлама ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинди. Хол файил хам ҳерекет номи Кайлининг огзида жойлашган Бунндаги файилли топламл исмидан фарқ қилади13.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Д Сейдуллаева, А Сейдуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5432 2022-05-24T11:23:22+08:00 S Shynazarova info@nlibrary.uz

Ўзбекистон Қаҳрамони, Қорақалпоғистон халқ ёзувчиси, аввалги уюшма миқёсида давлат мукофоти лауреати Тўлепберген Қайипбергенов ўзининг кўпгина асарлари билан китобхонларга танилган. Асарлари, фразеологизмларга бой. Фразеологизмларнинг қурилиши бўйича турларидан сўз бирикмаси шаклидаги фразеологизмлар унинг анчагина қисмини ташкил этади. Фразеологизмлар қурилиши (структураси) га кўра сўз бирикмаси, содда гап ва қўшма гап шаклида келади. Икки компонентли, шунингдек тенг икки компонентли, уч компонентли, тўрт компонентли бўлиб келади ва бундан ҳам кўп компонентлардан иборат бўлиши мумкин. Содда гап шаклидаги фразеологизмларнинг эса сўз бирикмаси шаклидаги фразеологизмлардан таркиби бошқачароқ, чунки содда гап шаклидаги фразеологизмлар предикативлик белгиларга эга бўлиши билан фарқ қилинади. Бу фразеологизмлар ҳам қурилиши жиҳатидан ҳар хил. Фразеологик бирикмалар маъно жиҳатдан қандай бой бўлса, қурилиши жиҳатидан ҳам катта хусусиятга эга.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 С Шынназарова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5435 2022-05-24T11:36:29+08:00 Umidjоn Yigitаliyеv info@nlibrary.uz

Jahon kognitiv lingvistikasi tajribasidan ma’lumki, konseptning assotsiativ tarzda verballashuv jarayoni, uning tabiati, harakatga keltiruvchi mexanizmlari turli tillarda o‘ziga xos tarzda namoyon bo‘ladi.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Умиджон Йигиталиев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5437 2022-05-24T11:43:44+08:00 D Saydullayeva info@nlibrary.uz A Saydullayeva info@nlibrary.uz

Ўш вилояти Ноокат туманидаги Н. Крупская ўрта мактабида бошланғич синф ўқитувчилари ва ўқув бўлими раҳбарлари учун ўқув семинари бўлиб ўтди.B. қурол билан арқонлар билан боғланган. Учрашув давомида таълим, маданият, санъат, маданият, санъат, маданият ва санъат соҳаларида икки томонлама ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинди. Бундай ҳолда, Араб тилида таълим беришда бўлгани каби, сўзлар ва сўзларни мисол қилиб келтириш мумкин.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Д Сейдуллаева, А Сейдуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5438 2022-05-24T11:50:42+08:00 Akmal Yuldashev akmal1909@mail.ru

Jahon tilshunosligida so‘z yasalishi muammosi turli tillar misolida chuqur o‘rganilgan. Biroq ta’kidlash joizki, ko‘chma ma’noli til birliklarining olam lisoniy tasvirini aks cttirishdagi o‘mi muammosi yctarli darajada tadqiq etilmagan.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Акмаль Юлдашев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5441 2022-05-24T11:57:14+08:00 Umida Mavlyanova mavlyanovaumida@mail.ru

This article provides information on the concept of numbers in Chinese. The fact that the number is known to be used in various tasks both in science and in everyday life, and the variety of mathematical quantities is also directly related to numbers is reflected in the article from the ancient Chinese example. At the same time, the ancient Chinese prophetic notes were also written about the "writing of the nest". In the article, the scientific research of many Russian and World Scientists on the number has been studied and examples of their views arc given.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Умида Мавлянова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5442 2022-05-24T12:22:57+08:00 U Yigitаliyеv info@nlibrary.uz Sh Umidjоnоv info@nlibrary.uz

O‘zbеk tilshunоsligidа tаsdiq vа inkоr mа’nоli gаplаr, ulаrni ifоdаlоvchi shаkliy-grаmmаtik vоsitаlаr tizimi, tаsdiq vа inkоr gаplаrning sеmаntik qаmrоvi bilаn bоg‘liq tоmоnlаri umumnаzаriy plаndа mоnоgrаfik yo‘sindа аtrоflichа o‘rgаnilgаn [2:152]. Birоq mаzkur hоdisа ilmiy-stilistik nuqtаyi nаzаrdаn, shuningdеk, bundаy gаplаr sеmаntikаsidа “shахs” lisоniy zаrrаsining ifоdаlаnish ko‘lаmlаri esа hаli tаdqiq etilmаgаn.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 У Йигиталиев, Ш Умиджонов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5443 2022-05-24T12:35:25+08:00 Nazarbay Kilichev info@nlibrary.uz

Ҳозирги туркий тилларда мавжуд бўлган жуфт сўзлар, умуман, сўзнинг морфологик шакли қадимги туркий тил давридаёқ морфологик жиҳатдан шаклланган. Қадимги туркий тил намуналарининг барчасида сўзларнинг жуфтлашган ҳолда янги ясама сўзларни ҳосил қилишини мисол сифатида келтиришимиз мумкин. Қадимги туркий тилда ҳам худди замонавий туркий тиллардаги каби жуфт сўзлар орқали айтилмоқчи бўлган фикр, мазмун, маъно таъкидланган, кучайтирилган, умумлаштирилган

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Назарбай Киличов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5444 2022-05-24T14:10:09+08:00 Sadaddin Jalilov info@nlibrary.uz

Ўзбек тили терминологик тизимларини тадқиқ этишга бағишланган ишларда сўз ясовчи элемент маҳсулдор эканлиги Р.Дониёров, А.Усмонов, А.Мадвалиев, Н.Қосимов, А.Қосимов каби терминшунос олимларнинг тадқиқотларида кўрсатиб ўтилган бўлса, қорақалпоқ тилшунослигида Е.Бердимуратов, А.Бекбергенов, Қ.Пирниязов, А.Пирниязова, П.Нажимов ва бошқа тилшуносларнинг ишларида ўз аксини топган. Сўз ясалишининг бундай фаоллиги ҳар иккала тил терминологик тизимларига таъсир қилмай қолмасди. Шунинг учун ўзбек ва қорақалпоқ тилларининг терминологияларини ўрганишга бағишланган ишларда ҳам морфологик усул билан термин ҳосил қилиш масаласига алоҳида эътибор берилган

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Сададдин Жалилов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5445 2022-05-24T14:17:53+08:00 Shakhnoza Yunusova info@nlibrary.uz

Реклама шундай жараёнки, унга ҳар куни, ҳар ерда ҳамма дуч келиши мумкин. Реклама оммавий коммуникациянинг барча соҳаларига кириб бормоқда. Реклама тили – бу замонавий илм-фан доирасида оммавий коммуникациянинг алоҳида ҳодисаси ва алоҳида тадқиқот соҳаси. Рекламадаги матн асосий ҳисобланади, кўп ҳолда эса маънонинг ягона эгаси сифатида келади – у реклама хабарининг асосий мазмунини ёритиб беради. Агар иллюстрация истеъмолчининг эмоционал таъсирланишларини фаоллаштириб, рекламанинг муҳим жиҳатларини ифодалаб берса, унда реклама хабарининг вербал қисми унинг интеллектуал фаоллигини фаоллаштириш ва реклама берувчининг қатъий муайян интенциялари ассоциатив оқимини йўналтиришга имкон беради. Реклама фаолиятининг умумий жиҳатларини таҳлил қилиб, муаллиф мазкур тизим белгиларини уларнинг ўзаротаъсирида кўриб чиқади: субъект-1 (дизайнер ёки реклама агентлиги), объект-1 (ижодий лойиҳа, реклама кампанияси режаси, оригинал-макет, қора ролик), объект-2 (стенд, брандмауэр, рўзномада босиб чиқариш, буклет, роликларнинг прокат нусхалари), субъект-2 (реципиент ёки, айрим ҳолларда, реклама берувчининг ўзи) [1]. Вербал матн муаллиф томонидан унга киритилган реклама хабарининг маъно салоҳияти қобилиятини намоён қилади. Мазкур мақолада реклама матнинг вербал реклама хабарлари тури ва типлари бўйича таснифини кўриб чиқамиз.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шахноза Юнусова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5446 2022-05-24T14:30:46+08:00 Zarina Fattoyeva info@nlibrary.uz

Ушбу мақолада ер тузишга оид қисқартма атамаларнинг инглиз ва ўзбек тилларида ифодаланиши, уларнинг ясалиш қоидалари, шунингдек, фарқли ва ўхшашлик жиҳатлари ёритилган.

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Зарина Фатоева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5447 2022-05-24T14:58:29+08:00 Ogultagan Gilishtaganova info@nlibrary.uz

Шаҳйрана тили артатйнлйкларй, Пикири, серишделик серишделик, аркалюняларинингзболушлиги у қуйидаги ҳолларда қўлланилади. Бадиий адабиёт еса, сўзлар, емотионалехпрессион, кўп - öзболуşлйлйгй, тäсир едижи сериşде ҳöкмüнде масмунйň paydalanylyar.ki

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Огултаган Гылиштаганова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5448 2022-05-24T15:11:23+08:00 Zamira Safarova info@nlibrary.uz

Annotation: This article is about the emergence of linguistics, in the process the philosophical views of the philosophers are stated. Of Greek scholars in linguistics views are illuminated. Aspects of the influence of philosophy on linguistics are in the process the importance of other disciplines is highlighted. As a science of general linguistics the formation process is reflected. Abstract: This article describes the emergence of linguistics and philosophical views of philosophers in this process. Greek views philosophers on linguistics are given in this article. Philosophical aspects of linguistics and the importance of other disciplines in this process.The process of formation of general linguistics as a science is presented

2022-05-24T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Замира Сафарова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5452 2022-05-25T05:56:45+08:00 Zuhra Jamalova info@nlibrary.uz

Fors tili gazcta matnlarida fe’lning barcha semantik guruhlari qo‘Hanadi. Mazkur maqolada nutq fe’llarining gazeta matnlarida qodlanishida o‘ziga xos xususiyatlari tahlil qilinadi. Binobarin, nutq fe’llari barcha tillarda bodgani kabi fors tilida ham axborot yetkazishda faol qo‘llanuvchi vositalardan biri sanaladi67.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Зухра Джамалова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5454 2022-05-25T06:06:26+08:00 Alfiya Sadullaeva info@nlibrary.uz

Hozirgi vaqtda madaniyat va tilning, xalqni tashkil etuvchi urf-odat va kishilar o‘rtasida axborot almashish quroli tilshunoslik fanida markaziy masalalardan biri hisoblanadi. Shuning uchun ham “til va madaniyat”, “til shaxsi” kabi tushunchalar alohida ahamiyat kasb ctadi.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Альфия Садулаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5456 2022-05-25T06:11:47+08:00 Sohiba Yangiboyeva info@nlibrary.uz

Onomastika tilshunoslikning bir tarmog‘i bo‘lib, u XX asrning I yarmidan boshlab, maxsus predmet sifatida shakllana boshladi. Bu soha xususiy nomlar, ularning vazifalari, rivojlanishi, paydo bo‘lish tarixini geografik, tarixiy, sotsiologik, filosofik, etnografik va psixologik aspektda o‘rganadi. Shuni ta’kidlash kerakki, xususiy nomlar juda qadimdan boshlab paydo bo‘lgan, ammo ularni o‘rganish yaqin o‘tmishda yuzaga kelgan

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Сохиба Янгибаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5458 2022-05-25T06:17:30+08:00 Khasanjon Olimov info@nlibrary.uz

Бугун халқаро муносабатлар тизимида ўз ўрнига, ўз сўзига эга бўлган, демократик бозор ислоҳотларини ва иқтисодиётни либераллаштиришни янада чуқурлаштириш, халқаро ҳамжамиятга тобора кўпроқ интеграциялашиш, кучли фуқаролик жамияти барпо этиш йўлидан бораётган Ўзбекистон учун глобаллашув жараёнининг қатор ижобий хусусиятлари мавжудлигини инкор этиб бўлмайди. Лекин мазкур жараённинг салбий хусусиятлари ҳам борлигига, айниқса, унинг тил ва маданиятимизга таъсири хусусида сўз юрутиш лозим. Аввало, глобаллашув кишининг маънавиятини бузади, уни маънавий қадриятларга беписанд муносабатда бўлишга ўргатади, бу эса, кишини ўзлигидан, миллийлигидан маҳрум қилади, унинг мафкуравий иммунитетини парчалаб ташлайди

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Хасанжон Олимов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5460 2022-05-25T06:26:46+08:00 Hilola Yunusova info@nlibrary.uz

It is well known that stylistic devices increase the expressiveness of speech. In this regard, a number of scientific researches have been carried out in world (Ts.Todorov) 84 , Russian (G.G.Khazagerov, V.P.Moskvin) 85 and Uzbek (A.Mamajonov, O.Mamaziyaev, S.Fazildinova) 86 linguistics. However, the process of visualization of tropes and figures can also be observed in visual poetic texts that is considered to be a “multisemiotic system” 87. In this article some examples of verbovisual figures and their features will be discussed.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Хилола Юнусова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5462 2022-05-25T06:37:00+08:00 Nargiza Satullaeva info@nlibrary.uz

Passiv nisbat shakllaridan foydalanish ularning turli nutq tuzilmalarida ishlashiga ham bog‘liq. Shunday qilib, L.A. Serebryakova tomonidan olib borilgan statistik tahlillarga ko‘ra passiv qo‘shma shakllar nasrda, she’riyatda, jurnalistikada ko‘proq qo‘llaniladi [Serebryakova 1974: 173]

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Наргиз Сатуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5463 2022-05-25T06:44:59+08:00 G Muradova info@nlibrary.uz G Danabayeva info@nlibrary.uz

Ҳар бир шоир ёки ёзувчи халқ тили бойлигидан ўзига хос тарзда фойдаланади. Бу билан бадиий асарнинг ғоявий-бадиий қимматини оширади, унинг мазмунли ва мукаммал бўлишини таъминлайди. Бадиий адабиёт тили умумхалқ тили тараққиётига бўйсунади, сўзлашув тили ҳисобланган жонли тилга ҳам, китоб ва матбуот тили ҳисобланган адабий тилга ҳам асосланади. Чунки, ёзувчи ҳаётий воқеа-ҳодисаларни тасвирлаганда, образ яратганда жонли тилдаги шева ва касб-ҳунарга оид луғавий бирликлардан ва адабий тил меъёрларидан кенг фойдаланилади. Шунинг учун ҳам бадиий асар тили адабий тилга қараганда ҳам кенг қамровлидир

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Г Муродова, Г Данабаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5465 2022-05-25T06:51:49+08:00 Sherali Matjanov info@nlibrary.uz Abdullo Isokulov info@nlibrary.uz

Tilimizda so‘zlarni chiroyli va ifodali qilib gapirish va ularni ta’sirchanligini oshirishda maqollarning ahamiyati nihoyatda yuqori. Maqollar ifodalagan ma’no va mazmun, undagi so‘zlarning ko‘p ma’noligi va majozga boyligi, eng asosiysi, chuqur mazmuni bilan boshqa janrlardan ajralib turadi. Maqolamizni davom ettirishdan avval O‘zbek tilining izohli lug‘atida maqol janriga berilgan ta’rifga to‘xtalib o‘tmoqchimiz

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шерали Матжанов, Абдула Исокулов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5469 2022-05-25T07:05:42+08:00 Zohida Mukimova info@nlibrary.uz

Метафора “Тафаккурнинг зарурий қуроли, илмий фикрнинг шакли”, “Ақлнинг қўлини узун қилувчи восита”, “Дунёни билишнинг энг қудратли қуролларидан бири” ҳамда оламни англашнинг калити бўлиб, у инсон тафаккурининг хусусиятларини ўзида акс эттиради. Метафорага Арасту давридан бошлаб катта эътибор қаратилган. Олим метафорани бир объектнинг хусусиятларини бошқа объектнинг хусусиятларига ўтказиш жараёнига асосланган тил ускунаси [2;686] деб таърифлайди.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Зохида Мукимова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5478 2022-05-25T08:14:16+08:00 Nigora Allambergenova info@nlibrary.uz

Frazеmalar tabiatan boshqa til birliklaridan ajralib turadi. Ular anglatadigan ma’nolari, qurilishi, yasalish usuli, uslubiy xususiyatlari, ba’zilarining kеlib chiqish tarixi va b. hammasi bir til birligida jamlanib kеlishi bilan tadqiqot ob’еkti sifatida tanlanadi. Frazеmalar barcha tillarda ham katta qiziqish uyg‘otadigan muammo hisoblanadi. Uni o‘rganishda, ilmiy tadqiq qilishda har xil tillarda turli yo‘nalishlar, ko‘rinishlar, usullar qo‘llanilmoqda

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Нигора Алламбергенова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5479 2022-05-25T08:20:44+08:00 Umida Sanoqulova info@nlibrary.uz

Kalomni shakllantirish, ma’no va mazmunni aniq va ochiq-oydin yetkazib berishda arab tili filologiyasidagi balog‘at ilmining o‘rni nihoyatda kattadir. “Balog‘at” atamasi so‘zlovchining o‘z fikrini nutq orqali grammatika, uslub va mantiq jihatidan mukammal va chiroyli ifodalay olishi bilan bog‘liq mahoratini anglatadi. Abu Yoqub Sakkokiyning“Miftohu-l-ulum” (“Ilmlar kaliti”) nomli asari balog‘at ilmida yaratilgan eng yetuk asar hisoblanadi. Bu asarda Sakkokiy o‘zigacha bo‘lgan balog‘at ilmiga oid barcha ma’lumotlarni qayta ko‘rib chiqib tartibga soldi va mazkur ilmning hamma masalalarini o‘zida jamlagan to‘liq bir asar yaratdi. Balog‘at ilmi uch yirik bo‘limni o‘z ichiga oladi. Bular: 1) bayon ilmi, 2) maoniy ilmi, 3) badi’ ilmi. Shulardan maoniy ilmida “kalomni vaziyat talab qilgan holatga moslashtirish usul va qoidalari 97 ” o‘rganiladi. Mazkur maqolada maoniy ilmining “Kalomning xabar va insho turlari” nomli bobidagi xabar jumlalar haqida so‘z yuritamiz, shuningdek, xabar jumlalarning Abu Homid G‘azzoliyning «Mukoshafatu-lqulub”ida qo‘llanishini asardan olingan misollar yordamida tahlil qilamiz.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Умида Санакулова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5480 2022-05-25T08:22:05+08:00 Nigora Allambergenova info@nlibrary.uz

“Nutq – inson faoliyati turlaridan biri, – deb yozadi akademik I.Qo‘chqortoyev. – Faoliyat substantsiya, holat yoki xususiyat emas, balki protsessdir. Shu ma’noda nutq fe’llari ma’nosining asosiy komponentlaridan biri protsess tushunchasi hisoblanadi. Semema strukturasida bu komponent aniq sezilmasa, mazkur semema ifodasi fe’ldan ko‘ra qobiliyat yoki xususiyat nomiga yaqinlashadi”. 114 Bu fikrlar faqat nutq fe’llarigagina emas, balki “nutq” ma’noli frazemalarga ham xosdir. Mohir yozuvchi, shoirlar frazemalarni juda ko‘p foydalanadilar, ba’zan ularning ma’nolarini chuqurlashtirib, o‘quvchining alohida diqqatini tortadi, ularning badiiyligi orttiradi.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Нигора Алламбергенова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5481 2022-05-25T08:36:39+08:00 Sherali Matjanov info@nlibrary.uz Otabek Qurbonboyev info@nlibrary.uz

Hayotimiz davomida biz duch kelgan cng sehrli va sirli narsalardan biri bu so‘zdir. So‘zning naqadar muqaddas ckanligini anglash uchun Alloh taolo tomonidan olamning yaratilishini eslashning o‘zi kifoya. Rivoyat qiladilarki, Tangri o‘zining qudrati va go‘zalligiga ko‘zgu boTadigan yaratiq barpo etishni istaydi-yu, kunlaming birida: “Yaral” degan so‘zni aytadi. Yaratgan amrining ifodasi boTmish ana shu birgina SO‘Zning kuchi bilan o‘n sakkiz ming olam va undagi jamiki narsalar dunyoga kcldi. Demak, so‘z olam va undagi narsalardan oldin paydo boTgan ekan. So‘zning cheksiz qudratini shundan ham bilsa boTadi. Allohning shu birgina so‘zidan keyin butun dunyo, butun borliq paydo boTdi, ya'ni yaraldi. Alloh bu so‘zni aytmaganida olam haliyam mitti zarraligicha qolgan boTarmidi, balki...

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шерали Матжанов, Отабек Курбанбаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5483 2022-05-25T08:37:09+08:00 Sanat Yusupov info@nlibrary.uz

Har bir inson o‘z ajdodlari, o‘zining kimlar avlodidan ekanligini bilmog‘i lozim. Har bir millat vakili tarixga nazar solar ekan o‘zi va millatininmg kelib chiqishi va ushbu millatdan kimlar yetishib chiqganligini bilib oladi desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Har bir yosh avlod o‘z millati tarixini bilmog‘i lozim. “Tarix odam zodning hayot uchun kurashini, bu jarayonda uning takomillashuvini, yuksalishini, kam olotga intilishini aks ettiruvchi xotira daftaridir” degan ma’noli so‘zlar bejizga aytilmagan. Biz ham ushbu maqolamizda xotira daftarini o‘rganishga harakat qilamiz. Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi hududidagi nekronimlarni, ularning nomlanish tarixini o‘rganar ekanmiz, islom dini kirib kelgandan keyin bu hududdagi nekronimlar asosan islom diniga aloqador insonlar ya’ni, shu yerlik xalqga islom dinini targ‘ib qilgan insonlar nomiga qo‘yilganligini ko‘rishimiz mumkin. Masalan, Chimboy tumanining “Qamis ariq” APJda joylashgan Besim eshon qabristoni, Ellikqa’la tumanining “Sarabiy” OFYda joylashgan Muso eshon Bobo qabristoni. Bu ma’lumotlar asosida shuni anglashimiz mumkinki, Qoraqalpog‘iston hududida diniy ulamolar va ularning din yo‘lida qilgan ishlarini qadrlashgan va dafn qilingan qabristonga nomini berishgan

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Санат Юсупов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5484 2022-05-25T08:38:41+08:00 M Abatova info@nlibrary.uz

Этнографизмлер - халыктын урп-эдетлерин, салт-дэстурлери менен байланыслы угым. Каракалпак халкы эсирлер дауамында миллий санмызда жасап киятырган бийтэкирар кэдириятларга бай. Бердак шайыр ез косыкларында халкымыздын езге халыклардан белекленип, айрыкшаланып турагугы н урп-эдет, дэстурлик белгилерин шебер сууретлеген.

2022-05-25T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Анастасия Кушнеренко https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5485 2022-05-25T08:39:54+08:00 Dilfuza Mamasodiqova info@nlibrary.uz

Barcha sohalar singari ona tilimiz va u bilan bog‘liq muammolar ham asta sekin yechimini topmoqda. Xususan, muloqot xulqiga doir masalalarni hal qilishda tilshunos olimlarimizning mehnatlari, izlanishlari tahsinga loyiqdir. Bu sohada olib borilgan tadqiqotlarda muloqot xulqiga doir bir qancha masalalar tahlilga tortilgan. Professorlar R.Qo‘ng‘urov, E.Begmatov, Y.Tojievlarning «Nutq madaniyati va uslubiyat asoslari», Nizomiddin Mahmudovning «Til», «Ma‘rifat manzillari», «O‘qituvchining nutq madaniyati» nomli, Y.Tojiev, M.Mallaboevlarning «O‘zbek nutqi madaniyati va uslubiyat asoslari», R.Rasulovning «Nutq madaniyati va notiqlik» nomli, N.Jumaxo‘jaevning «Istiqlol va ona tilimiz» kabi risolalari ana shu sohadagi izlanishlarning yorqin misolidir. Biroq muloqot bosqichlarida muomala etiketlari kabi masalalar alohida tadqiqot obyekti bo‘lgan emas

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Дильфуза Мамасодикова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5492 2022-05-25T09:13:34+08:00 Mexriban – Qaypanova info@nlibrary.uz

Tildiń sózlik sostavındaǵı hárbir sózdiń leksika – semantikalıq ózgesheligi sol sózdiń obyektivlik leksikalıq mánisi arqalı konkretlesedi. Máselen, atlıqlardıń leksikalıq mánisi zat yamasa zatlıq mánidegi uǵımlardı, kelbetliktiń leksikası zattıń túr-túsi, reńi, tulǵa, sapa t.b belgilerin, sanlıq zattıń muǵdarın, ráwish is-hárekettiń isleniw ornın, waqtın t.b belgilerin, feyiller zatlardıń is-háreketin bildiredi. Demek, tildıń leksikalıq birlikleri semantikalıq jaqtan bir-birinen ajıralıp turadı. Sózlerdiń bul sıyaqlı leksika-semantikalıq ózgeshelikleri leksikalıq birliklerdi sóz shaqaplarına klassifikaciyalawda tiykarǵı belgilerdiń biri retinde qaraladı

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мехрибон Кайпанова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5493 2022-05-25T09:14:51+08:00 Munira Nazarova info@nlibrary.uz

Mazkur ilmiy maqolada yangiliklarga oid lavhalar mediamatnlarning o'ziga xos jihatlarini qamrab olib, unda sarlavha va rukn tanlashda qo‘yiladigan asosiy talablar, yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar va yutuqlar qiyosiy tahlil qilingan. Davlat va nodavlat telekanllarida efirga uzatiladigan informatsion dasturlarining ruknlari, yangiliklarning sarlavhalari tahlili natijasida television matnlar tahririda, aynan sarlavha tanlash va ruknlarga ajratishda nimalarga e ’tibor qaratilishi lozimligi, jurnalistikaning yetakchi mutaxassislarining ilmiy ishlari va fikrlari bilan tahlil qilingan. Muammo obyektiga yechim sifatida bir nechta tavsiyalar keltirib о ‘tilgan. Ushbu ilmiy maqoladan ко ‘zlangan asosiy maqsad: OA Vda televizion matnlar tahririning zamonaviy muammolarini va yechimini o'rganishga bag‘ishlangan. Ilmiy ishda deduktiv va induktiv mantiqiy tahlil usullaridan, tavsif usuli, mazmun tahlili, qiyosiy tahlillardan foydalanilgan holda ко ‘zlangan maqsadga erishilgan. Tadqiqot materiali “O‘zbekiston-24” telekanalining “Yangiliklar-24”, “Fakt-24”, “Maxsus reportaj”, “Tqfsilot”, “Reportaj-24” informatsion dasturlari, shu bilan birga “Zo‘r TV” telekanalining “Bu kun”, “Sevimli” telekanalining “Zamon” axborot dasturlarining media matnlarida ruknlar va sarlavhalarni qamrab oladi. Maqolada ommaviy axborot vositalarining televizion sarlavhalarini tahrirlash muammosiga e ’tibor qaratilgan bo ‘lib, unda yo ‘I qo ‘yilgan kamchiliklar va erishilgan yutuqlar qiyosiy tahlil asosida о ‘rganilgan. Tadqiqot usullari sifatida televizion ko‘rsatuvlar sarlavhasi ekranda aks ettirilgan matn elementlari, ularning ahamiyati va joylashuv o'rnini kuzatish, tasniflash, tavsiflash, komponent tahlil, olimlarning fikrlari, faktik materiallarning qiyosiy tahlili, statistik tahlillardan foydalanilgan.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мунира Назарова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5494 2022-05-25T09:16:29+08:00 P Kómekbaeva info@nlibrary.uz

Qaraqalpaq folklorında pátiya janrınıń “aq pátiya” (alǵıs) hám “teris pátiya” (ǵarǵıs ) túri óz aldına salmaqlı orın iyelewi menen birge tiyisli izertlew jumısın talap etedi. Xalıqta gáp bar: “Ǵarǵıs alma, alǵıs al” – dep jasúlkenler óz tárbiyasında aqılnásiyat túrinde kóplep qollanadı. Alǵıs penen ǵarǵıstıń parqı júdá úlken. Kópti kórgen jası úlkenler de, jası kishiler de pátiyanı keńnen paydalanadı. Kimge bolsa da qattı kewlimiz tolıp, múshkilimizdi ańsatlastırsa ol insanǵa raxmet sıpatında “Bereket tap”, “Quday siylasın” hám basqa da alǵıslardı paydalanamız. Alǵıstıń da bir neshe túrleri bar. Toy jıyınǵa, jol tilegi, kóship-qonıwda tilek, shańaraq iyelerine tilek, jas jubaylarǵa tilek, ata-anaǵa tilek, jas kelinge arnalǵan tilek hám basqa da kóplegen túrlerge bólinedi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 П Көмекбаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5495 2022-05-25T09:17:52+08:00 Elmira Djumaniyazova info@nlibrary.uz

Joylarga qo‘yilgan har qanday nom o‘tmish hayotda ham bugungi kunda ham biz uchun ma’naviy meros bo‘lib kelgan. Nafaqat ma’naviy meros, balki madaniy boyligimiz, dcsak mubolag‘a emas. Zotan, tariximizni o‘zida jamlagan bu meros ko‘hna yodgorliklar safidan joy oladi. Joy nomlari o‘zida ma’naviy, madaniy, ijtimoiy hayotni, urf-odat va an’anani, qadriyatlarni, insonlar turmush tarzini ifoda ctadi: “Albatta, har qaysi xalq yoki millatning ma’naviyatini uning tarixi, o‘ziga xos urf-odat va an’analari, hayotiy qadriyatlaridan ayri holda tasavvur etib bo‘lmaydi. Bu borada, tabiiyki, ma’naviy meros, madaniy boyliklar, ko‘hna tarixiy yodgorliklar eng muhim omillardan biri bo‘lib xizmat qiladi”118.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Эльмира Джуманиозова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5500 2022-05-25T09:45:40+08:00 Kamilla Nadyojkina camillan17082103@gmail.com

Literary criticism is one of the two philological sciences - the science of literature. Another philological science, the science of language, is linguistics, or linguistics (lat. lingua - language). These sciences have much in common: both of them, each in its own way, study the phenomena of literature. In essence, literary criticism and linguistics are different sciences, since they set themselves different cognitive tasks. Linguistics studies all kinds of phenomena of literature, more precisely, the phenomena of people's verbal activity, in order to establish in them the features of the regular development of those languages spoken and written by various peoples around the world.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Камилла Надежкина https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5503 2022-05-25T10:08:30+08:00 Azizbek Zhanaubayev info@nlibrary.uz

Қарақалпақ тилиниң лексикалық қурамын этимологиялық жақтан изертлеў– қарақалпақ тилиниң алдында турған әҳмийетли мәселелеринен бири. Бул мақаламызда қарақалпақ тилиндеги ийт, көпек, төбет ҳәм күшик сөзлерине этимологиялық тәрептен қатнас жасадық. Бул сөзлердиң түркий тиллердеги лексикалық мәнисин, олардың қолланылыўын үйрениўге ҳәрекет еттик.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Азизбек Жанабаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5506 2022-05-25T10:23:59+08:00 Azizjon Elmurodov info@nlibrary.uz

Ushbu maqolada “Badoyi al-lug‘at” asarining tuzilishi va hozirgi zamon lug‘atchiligining rivojlanishi hamda ushbu asarning ahamiyati haqida so‘z yuritilgan bo‘lib, so‘zlarning kelib chiqish tarixi va qadimda qo‘llanish darajasi yoritib berilgan. Maqolada asar yuzasidan izohlar keltirilib o‘tilgan

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Азизжон Эльмуродов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5511 2022-05-25T11:04:26+08:00 Feruza Sapayeva info@nlibrary.uz

Fake equivalents, "scam words" carried out a number of studies on the problems of translation127. In particular, the false equivalents in the translation of Makhtumquli poems are also called J.Sharipov was studied by an example of translation. Even in the translations of the works of the lckin poet made by other translators, shuncck, in general, all translations made and made from close languages, many of the errors and Omissions associated with the translation of false equivalents, putting this issue back on the agenda, necessitates a serious study. J.The main factor ensuring the success of Sharipov's translations is, in fact, mutual cooperation between the Uzbek and Turkmen languages.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Феруза Сапаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5512 2022-05-25T11:07:05+08:00 K Tashanov info@nlibrary.uz M Ergashev info@nlibrary.uz

Maqolada Yozuvchi Isajon Sultonning “Ozod” romanida badiiy so ‘zning buyukligi, asardagi timsollar mohiyatiga singdirilgan inson umrining qadr-qimmati, bu g'oyalarni ifoda etishda ijodkorningpoetik mahorati tahlil etiladi.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 К Ташанов, М Ергашев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5514 2022-05-25T11:19:58+08:00 Sadulla Matyakupov info@nlibrary.uz

Шеърий идрокда диалог тушунча поэтик моҳиятини очиб берадиган асосий эстетик восита сифатида бадиий коммуникация сўз-ғоя-матнни англаш учун таянч вазифасини ўтайди. Қолаверса, ундаги муносабат ҳамда талқин лирик ифода табиатини белгилаб беради. Шу маънода муаллиф, қаҳрамон, тасаввур ва таассурот бир-бирига уйғунлашади. Шу боис “буюк рус мунаққиди М.Бахтин ҳаётда ҳам ижодда ҳам монолог ва диалогни кескин тафовутламайди. Инсонлараро мавжуд мулоқот шакллари, танқидчи таъбирича шартли тарзда намоён бўлади” [1, 74]. Шеърда туйғунинг моддийлашуви, оламни идрок этиш жараёни ҳамда фалсафий мушоҳада яхлитлиги масалани ойдинлаштиради. Тасвир субъекти таҳлил ва талқин мувофиқлиги айни мунозарани тавсифлайди. Зеро, ҳаётнинг эстетик идроки назмда руҳий ҳолат ва туйғуларни намоён қилишга хизмат қилади

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Саъдулла Матякупов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5515 2022-05-25T11:20:29+08:00 Shukria Nazirova doston088@mail.ru

This article discusses the essence of the concept of "women's literature ”, comments on the existing points of view on this concept. It also clarifies such issues as the prelude to women's creativity in Uzbek and Chinese literature, the formation of "women's literature” in China. Through historical sources, the literary environment of the Khan period in Uzbek literature and the role of women in them, socio-political events that led to the creation of a woman in Chinese literature are studied.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шукрия Назирова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5516 2022-05-25T11:21:15+08:00 Manzura Pirnazarova noreply@inlibrary.uz

Omon Matjonning oltmish yillik to‘xtovsiz, qizg‘in adabiy-ijodiy faoliyati davomida uning dostonnavis, dramaturg, shoir, tarjimon sifatidagi serqirra qiyofasi namoyon bo‘ldi. Shoir so‘nggi yillarda tragediya va nasriy tarixiy qissa janrida ham o‘z qalamini sinab ko‘rdi. Ijodkor asarlarini ko‘zdan kechirar ekanmiz, shoir ijodi davomida buyuk qomusiy olimlarimiz va shoirlarimiz Al Beruniy, Al Xorazmiy, Al Ma’mun, Ahmad Yassaviy, Pahlavon Mahmudlarning obrazi yaratilganini ko‘rishimiz mumkin. Umuman olganda, Omon Matjon asarlarida Xorazm milliy koloriti yetakchilik qiladi. Ijodkorning “Diydor aziz” kitobiga ikki buyuk xorazmlik insonlar Najmiddin Kubro haqidagi tragediya va Xorazm malikasi To‘rabekaxonim haqidagi qissa, shuningdek, so‘nggi yillarda yaratilgan va oldingi she’riy namunalaridan kiritilgan. Biz Omon Matjonning “Najmiddin Kubro” 135 tragediyasi haqida fikr yuritishni ma’qul ko‘rdik

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Манзура Пирназарова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5517 2022-05-25T11:26:49+08:00 Ilhombek Qurbanbayev info@nlibrary.uz

She’riyatda tuyg‘u, idrok va ifoda so‘z andozasiga sig‘maydi. Ma’no qirrasi tushuncha va g‘oyani birlashtiradigan rishta, integrativ munosabat izchil semantik maydonni hosil qiladi. Lug‘aviy konstruksiya tashbeh va obrazga tenglashuvi tafakkur mexanizmini shakllantiradi. Muqoyasa asosida so‘z ma’no ko‘chish usuli va yondosh poetik tafakkur tipi sifatida metafora badiiy nutqqa mansub hodisa hisoblanadi. To‘g‘rirog‘i, tushuncha estetik muddaoga yo‘naltirilishi uning ma’nomohiyatini belgilaydi. Ifoda malakasi she’r ruhiyatida tasavvur miqyoslarini kengaytirish barobarida rivoya texnikasini takomillashtiradi. Qayta kashf qilingan imkoniyat adabiy talqin jozibasini ta’minlaydi. Til materialidan estetik baholash mezoniga ko‘chadigan istiloh inson ongosti qatlamlarini harakatga keltiradi. Vaholanki, "shoir so‘z tanlovi va ma’noni g‘oyada uyushtirish darajasi hissiy idrokni shakllantiradi. Maqsadga yo‘naltirilgan jarayonda voqelikka munosabat o‘zgaruvi asnosida tasavvur yangilanadi. Poetik illyuziya aslida ifodani teranlashtirishga xizmat qiladi. Unda nisbat va muqobillik jipslashadi" [2, 281]. Ingliz olimi Kristofer Koduell nazariy mushohadasida tasvir emotsional bo‘yoqdorligi hamda so‘z estetik quvvathofizasiga urg‘u berilsa-da, obraz tayanch markazini belgilaydigan metaforani nazarda tutadi. Keng ma’noda majoz shakli nisbat va muqoyasa yordamida o‘quvchi didini yuksaltiradi. Anglangan haqiqatdan anglanmagan mohiyat sari borish uning tabiatini belgilaydi. E’tiborli jihati shunda, metaforizm umumnazariy muammo sanalsa-da, she’rda ijodkor fitratiga mansub shaxsiy xarakter kasb etadi. Aynan istiora badiiy nutqqa bezak berish barobarida muttasil ravishda estetik predmet yig‘iqligini ifoda mustaqilligi qadar yo‘naltiradi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Ильмбеков Курбанбаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5521 2022-05-25T12:23:50+08:00 Hamza Allambergenov info@nlibrary.uz Dilshod Shamsiyev info@nlibrary.uz

Turkiy adabiyot taraqqiyotida Mir Alisher Navoiy dahosining oʻrni beqiyos. Donishmand adib yaratgan turfa mavzulardagi asarlar va obrazlar galereyasi kishi tafakkurini hayratga solmay qolmaydi. Unda oshiq ham, ma’shuq ham, dehqon-u kosib ham, shoh-u gado ham oʻzining betakror badiiy portreti, qirralari bilan namoyon boʻladi. Oʻzigacha boʻlgan davrda yaratilgan deyarli barcha diniy-ma’rifiy mavzulardagi manbalar bilan tanishgan shoir asarlarida biz paygʻambarlar, avliyolar, shayton-u farishtalarning oʻziga xos obrazlari bilan tanishishimiz mumkin. Ana shunday ijodiy yaratiqlardan biri Navoiy me’rojnomalarida asosiy obrazlardan biri sifatida koʻrinadigan elchi timsoli hisoblanadi. Allohning o‘zining suyumli bandasi – Muhammad (s.a.v.) oldilariga elchi qiyofasida yuborilgan bu farishta Jabroil alayhissalomdir. „Jabroil – islomdagi to‘rt bosh farishtalardan biridir. Diniy aqidaga ko‘ra, Alloh irodasini payg‘ambarlarga yetkazib, vahiy keltiruvchi (xabar beruvchi), samoviy ofatlarni yer yuzida ijro qiluvchi farishta; barcha payg‘ambarlarga xudo tarafidan keladigan vahiylar farishtalar ulug‘i Jabroil (as) orqali keladi. Jabroil Allohning irodasi bilan Muhammad (sav)ga Qur’on oyatlarini yetkazib bergan. Qur’oni karimda Jabroil „muqaddas ruh“, „olijanob elchi“ nomi bilan tilga olinadi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Хамза Алламбергенов, Дильшод Шамсиев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5522 2022-05-25T12:25:22+08:00 Marat Yesenbayev info@nlibrary.uz

Улкен эдебияттын бир тарауы болган каракалпак эдебияты езинин барлык тарийхый дэуиринде баска тууыскан халыклары мэденияты менен ез-ара байланыста, бир-бирине тэсир етиу аркалы есип хэм рауажлана отырып, путкил адамзат мэдениятына езинин пайдалы тэсирин тийгизди. Бул тарауда тийкаргы орынды каракалпак фольклоры, эдебият тарийхы ийелейди. Жэмийеттин алга карай рауажланыуына байланыслы, керкем сез тэжирийбесинин есиуи, эстетикалык зауыктын жетилисиуи эдебият хэм керкем енерде хэр кыйлы жанрлардын пайда болыуына алып келди. Эстетикалык зауыктын кушейиуи менен ауыз эдебияты пайда болып, ол жазба эдебиятын кэлиплесиуине хэм рауажланыуына жол таярлады.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Марат Есебаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5524 2022-05-25T12:29:44+08:00 Dilnoza Sulaymanova info@nlibrary.uz

This article provides information on the characteristics of English Romanticism, the emergence of Romantic literature, and the creation of genres in this period, as well as English writers who wrote during the Romanticism period.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Дилноза Сулейманова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5525 2022-05-25T12:31:08+08:00 Nabiya Abdullayeva info@nlibrary.uz

The prose of the Anglo-American University became one of the most brilliant literary events of the early XX and XXI centuries. Although the study of its origin and evolution has previously attracted the attention of literary critics, including Russian critics, university prose has become one of the intellectual hits of recent decades. David Lodge, a well-known British novelist and practitioner of the university novel, points out that the campus novel genre arose in the United States in the early 1950s with the publication of Mary Macrthy's “The Groves of Academe” (1952), a controversial response to Raymond Jarrell's “Pictures from an Institution”in 1954. At the same time, V. Nabokov, Russian immigrant was working on a book about a teacher at the American “Pnin” University (1956). Given the uncertainty of a particular genre in this book (it’s hard to say it’s a seven-chapter novel or a general theme - a collection of stories combined with a home search), we find all the key features of university prose that flourished in our time in the early 20th century. The twentieth century is primarily a kind of intellectual hero who is unfit and unfamiliar to the university environment. The protagonist’s more or less fierce opposition to the university community is reflected in modem examples of university prose, such as “Muu” (Moo, 1995) by J.W. Smiley, like the tendency to diary entries, is characterized by the feature of chronicles. The desire to uncover the internally conflicting nature of the university community’s existence and the self-determination of its members predominate - for example, Francis Prous’s “Blue Angel”in 2000 or Philip Roth’s “Human Stain” in 2000. The severity of the conflict in Nabokov’s work largely depends on the position of the professor - the immigrant in a foreign cultural environment - and is metaphorically portrayed as a hero “sitting on the wrong train”. The beginning of this book is undoubtedly full of symbolism. For Nabokov’s protagonist, the whole life is a “continuous struggle with inanimate objects,” which also emphasizes the protagonist’s unstable, unstable character in the world in which he was cast.fl] It is no coincidence that in Nabokov's narrations the emergence of this kind of maxima: "Man can exist only wrapped around himself."

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Набия Абдуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5526 2022-05-26T05:09:39+08:00 Mahbuba Ashirova info@nlibrary.uz Lilo Khasanova info@nlibrary.uz

Ушбу мақолада француз адабиёти вакили Антуан де Сент Экзюперининг “Кичкина шаҳзода” асари таҳлил қилинган. Асардаги жамият муаммоларнинг бола нигоҳи билан акс эттирилган эса-да, унинг талқини барча замонлар учун аҳамиятини бирдек сақлайдиган масалаларнинг ёритилиши билан алоҳида ўрин топган. Асар шу нуқтаи назардан таҳлил қилинади

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Махбуба Аширова, Лайло Хасанова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5527 2022-05-26T05:10:20+08:00 Arofatoy Muidinova info@nlibrary.uz

The article talks about poetic arts, muwashshah works in Uzbek literature, as well as muwashshah in Persian-Tajik language dedicated to Alisher Navoi. Muwashshah is one of the most common poetic arts in Uzbek classical poetry. The literary circle of the poet whose creativity is being studied, the muwashshahs can be an important resource in studying who their close friends are.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Арофатой Муйдинова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5528 2022-05-26T05:34:20+08:00 Latophat Tazhibaeva info@nlibrary.uz

Биламизки, бадиий адабиётда рамз кенг фойдаланиладиган тасвир усулларидан бири ҳисобланади, рамз – аниқ тасаввур этиш қийин бўлган ҳодиса ёки тушунчаларни одамларнинг кўз олдида яққол келтирадиган нарсалар орқали ифодалашни билдиради. “Рамз атамасига адабиётшунослик луғатларида қуйидагича изоҳ берилади: Рамз (ар. сўз бўлиб – имо, ишора, имлаш) – символ; кўчим турларидан бири, фақат шартли равишда ва шу матн доирасида кўчма маьно касб этувчи сўз ёки сўз бирикмаси; образлилик тури. Рамз моҳиятан аллегорияга яқин, ундан фарқи шуки, рамз контекст доирасида ҳам ўз маьносида, ҳам кўчма маьнода қўлланади. Рамзнинг маьноси контекст доирасида ва шартдан хабардорлик бўлганда реаллашади”[2]. Ўзбек адабиёти ўзининг неча минг йиллик тарихи давомида рамзийлик асосига қурилган бетакрор асарлари билан жаҳон адабиёти хазинасидан муносиб жой эгаллаб келмоқда. Халқ оғзаки ижодидан тортиб Навоийгача ва ундан кейинги адиблар ижодидан ҳам рамзийликнинг гўзал намуналарини учратишимиз мумкин. “…бадиий адабиётда сўзнинг маъноси кутилмаган тарзда кенгайиб, ўзгача гўзаллик ва жозиба касб этади. Бошқача айтганда сўз шоирнинг қалб қудрати билан образ деб аталадиган бутунлай бошқа сўзга, нозик кечинма ва хаёллар, фикрлар мажмуасига, шартли белги – аломатга айланади. Аслида ҳар қандай сўз аввал-бошда худди шундай белги – аломат, рамз сифатида яралган

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Латофат Тажибаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5529 2022-05-26T05:35:00+08:00 Zuhra Azilova info@nlibrary.uz

Alisher Navoiy – avlodlarga bebaho, ulkan meros qoldirgan shoir. U Sharq mumtoz adabiyotining barcha janrlari bo‘yicha dunyo adabiyotining oltin xazinasiga kiradigan ajoyib asarlar yaratgan. Ularning orasida g‘azal janri shoir ijodining uchdan bir qismini tashkil etadi. Navoiy g‘azallari XX asrning 70-yillaridan buyon qoraqalpoq tiliga tarjima qilinib kelmoqda. Uning g‘azallari qoraqalpoq tilida, dastlab 1977-yili Dawlen Aytmuratov tarjimasida „Qaraqalpaqstan“ nashriyotida kitob holida bosilgan. 1991-yilda Navoiyining 550 yilligi munosabati bilan uning g‘azallarining to‘liqroq varianti D.Aytmuratov tarjimasida qayta bosildi. Unda Navoiy 132 g‘azali, hikmatlari, „Hayrat ul-abror“ va „Layli va Majnun“ dostonidan tarjimalar berilgan. 2020-yilda Navoiy g‘azallari Sag‘inbay Ibragimov va Dawlen Aytmuratov tarjimasida nashr ettirildi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Зухра Азилова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5530 2022-05-26T05:48:49+08:00 R Saparniyazov info@nlibrary.uz

This article deals with the mythological concept cult of the tree Bayterek. Including the comparative study of the views and opinions of world scientists of the tree Baiterek as the concept of “tree of life”. As a result, it is determined that the understanding, perception of the Bayterek tree as a thing that embodied a strong life potential, considered sacred as an object with supernatural qualities, led to its interpretation at the level of a cult.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Р Сапарниязов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5531 2022-05-26T05:49:14+08:00 G Doszhanova info@nlibrary.uz

Ушбу мақолада шоира Фарида Афрўз ижодидаги учликлар ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари, шеърий жанр сифатида такомиллашиши, учликларни ёзишда шоиранинг услуб маҳорати, учликлар поэтикаси масалалари қиёсий таҳлил қилинади

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Г Досжанова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5532 2022-05-26T06:15:17+08:00 Alfiya Sadullaeva info@nlibrary.uz

MUHABBAT túsinigi, sonday joqarı kúshli ruwxıy abstraksiyalar qatarına kiredi, shayɪr R.Rojdestvenskiyning pikrine qaraǵanda, “Insan kewilinde ólik, hawasız mákan baslanadı” dep súwretlegen Bul izertlew sheńberinde MUHABBAT degende tereń, shın júrektegi sezim, shın júrekten beyimlilik túsiniledi. MUHABBAT sezimi quramalı, qarama-qarsılıqlı tábiyatına iye bolɪp, eki keri sezimdi, yaǵnɪy unamlı hám unamsız sezimlerdi sáwlelendiriwi múmkinligin kóriwge boladı. MUHABBAT unamlı sezim bolsa, ol baxɪt; quwanɪsh; mexr; qɪzɪǵɪwshɪlɪq; zawɪq; ǵamxorlɪq; qáweterleniw sɪyaqlɪ sózler menen sáwlelenedi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Альфия Садуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5533 2022-05-26T06:15:45+08:00 Marhabo Kuchkarova info@nlibrary.uz

Бугунги ХХI асрда ҳам башарият Алишер Навоийга қараб интиляпти, бутун дунё Навоий ҳаёти ва ижодини ўрганиш ва кенг тарғиб этишига бош-қош қўшмоқда. Негаки, Алишер Навоий ҳаёти ва адабий мероси, халқ учун астойдил чин юракдан қилинган жамоатчилик ободончилик ишлари, давлат бошқарувидаги ақлли тадбирлари инсоният учун кундан-кунга Катта маънодаги Катта шахс, буюк эстетик идеал эканини исботламоқда.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мархабо Кучкорова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5534 2022-05-26T06:17:11+08:00 Nigora Ashurova info@nlibrary.uz

Тарихий ходисалар ҳақидаги билимни ўзлаштиришда адабиёт асарлари алоҳида рол ўйнайди. Чунки адабиёт асарлари – роман, қисса, ҳикоя, драма, достон ва шеърларда олис замонларда бўлиб ўтган воқеалар, у пайтларда яшаган кишилар қиёфаси жонли ва таъсирчан гавдалантирилади.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Нигора Ашурова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5535 2022-05-26T06:17:49+08:00 Elnura Qurbonova elnura.qurbonova@mail.ru

Maqolada Ahmad Yassaviyning hayoti yoritilgan tarixiy, ilmiy, manoqibiy va tazkiraviy xarakterdagi manbalar tadqiq qilindi. Turk olimlarining bu haqidagi tadqiqotlari borasida fikr-mulohazalar bildirildi.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Элнура Курбонова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5536 2022-05-26T06:18:14+08:00 Albina Jaqsılıqova info@nlibrary.uz

Satira insan kewil keshirmelerine kóz júgirtip, adamzatqa jaqpas hár qıylı qılwalardı barınsha kórsetip beretuǵın janr. Satira-bir qaraǵanda ápiwayı sózler menen oqırmandı kúlkige bóleytuǵınday bolıp kórinesede, tiykarınan, kerisinshe salmaǵı bar, sózi de awır túsinik. Satira janrında dóretiwshilik etken hár bir jazıwshı aq qaǵaz betin qaralaǵanda satıranıń barlıq elementlerine tán bolǵan xarakterdi ashıp beredi, avtordıń ózi de sol ortalıqqa, sol mazmunǵa iykemlese kelewi kerek. Satira adamzat boyındaǵı xarakterdi barınsha súwretlep beriwshi qural. Satira negizinen xalıqtıń ǵamın oylaydı, adalatlıq ushın gúresedi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Альбина Жаксиликова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5538 2022-05-26T07:21:21+08:00 Mehrangiz G‘aniyeva mehrangizganiyeva@gmail.com

Abdulla Qodiriyning “Bizda teatr ishining borishi” maqolasida yosh avlodning ongini maorif orqali rivojlantirish mumkinligini, katta avlodning dunyoqarashi teatr orqali oshishi haqida gapirib oʻtgan. Ammo teatrda sahnalashtirilayotgan pyesalar saviya jihatdan ancha sayozligi, bu yo‘nalishda yosh va iqtidorli dramaturglar kerakligi ta’kidlagan

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мехрангиз Ганиева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5539 2022-05-26T07:22:37+08:00 Farrukh Khushbakov info@nlibrary.uz

She’r shoir qalbidagi orzu-istaklar bilan real hayot voqeligi orasidagi ziddiyat yoxud uyg‘unlik ham turli mazmundagi kechinma-hislar, ifodalangan she’rlar tug‘ilishiga sabab bo‘lishi mumkin. Lirikaning birinchi belgisi kechinmadir

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Фаррух Хушбоков https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5540 2022-05-26T07:23:13+08:00 Mehrangiz Ganieva mehrangizganiyeva@gmail.com

Abdulla Qodiriyning “Yig‘indi gaplar” maqolasida jamiyatdagi juda ko‘p muammolar, jumladan iqtisodiyot, ma’orif, san’at va madaniyatning rivojlanishdan ancha orqada qolganligi aytib o‘tilgan. Bu kamchiliklarni bartaraf etish hukumat rahbarlarining qo‘lida ekanligini ta’kidlangan. Ushbu maqolasi orqali hukumat rahbarlari Yo‘ldosh Ohunboboyev va Akmal Ikromovni qattiq tanqid qilib, ularni tartibga chaqiradi. “Yig‘indi gaplar” maqolasida muammo faqat ma’orifda emas, balki mamlakat boshqaruv tizimining o‘zi xato ekanligini qayta-qayta ta’kidlagan

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мехрангиз Ганиева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5556 2022-05-26T09:52:07+08:00 Jamiyla Azatova info@nlibrary.uz

Ullı talant iyesi, belgili sóz sheberleriniń biri K.Karimov óziniń bir qatar lirikalıq shıǵarmaları menen xalqımız arasında óz ornına iye ustazlardıń biri sanaladı. Shayırshılıq jolında óz soqpaǵına iye bolǵan kórkem sóz ustazı ǵárezsizlik jıllarına kelip prozalıq dóretpeler dóretiwde de belsendilik etti. Lirikadan romanshılıqqa bel baylaǵan jazıwshı K.Karimov kóbirek tariyxıy temada shıǵarmalar jazıp aq qaǵaz betin qaralawǵa kiristi. Onıń kólemli táriyxiy shıǵarması “Aǵabiy” romanı dep atalıp, eki kitapdan ibarat bul dóretpe eki márte( 2013, 2017) baspada járiyalandı. Bunnan soń táriyx álemine tereń názer awdarǵan jazıwshı bul romannıń dawamı sıpatında “Aqqapshıq”, “Qısıwmet” romanlarında oqırman xalqına usındı. Bul dóretpelerde táriyxıy shınlıqtıń keń bayanlanıwı, syujet hám kompaziciyasınıń sheber qurılıwı, obrazlar dúnyasınıń isenimligi, kórkem tiliniń ózgesheligi menen ǵárezsilik dáwirinde dóretilgen eń kórkem tariyxıy romanlar sıpatında tán alındı. Avtordıń romanları óz aldına tanlanıwı talap etetuǵın bir okean bolǵanlıqtan, biz bul maqalamızda tek ǵana jazıwshınıń “Aǵabiy” romanın talqıǵa alıwdı maqul kórdik.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Джамиля Азатова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5557 2022-05-26T09:53:28+08:00 Otabek Qurbonboyev info@nlibrary.uz

Musulmon dinida yangi tug‘ilgan farzandga chiroyli va ma’noli ism qo‘yish otaonaning majburiyati, burchidir [1.50]. Albatta, har birimiz farzandlarimizga go‘zal ism qo‘yishga intilamiz. Bu ism uning siyrati va shaxsiyatiga to‘g‘ri kelishiga harakat qilamiz.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Отабек Курбанбаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5558 2022-05-26T09:55:09+08:00 Mavluda Rakhmanova info@nlibrary.uz

ХХ аср бошларида ўлкада дастлабки миллий матбуот нашрлари чоп этилиши билан жадидлар айнан матбуот ва адабиёт орқали ўз ғояларини тарғиб этиш учун йўл топди ҳамда халқ онгида ўзгариш ясашга эриша олди. Халқни жамият ишларида фаол бўлишга, замонавий билимларни ўрганишга даъват эта олди. Президентимиз Ш.М.Мирзиёев жадидлар фаолиятига алоҳида урғу бериб: “...Бу улуғ зотларнинг мақсади – жаҳолат ва қолоқлик гирдобида қолиб кетаётган Туркистон халқини дунёвий илм-фан, илғор касб-ҳунарлар билан қуроллантириб, умумбашарий ривожланиш йўлига олиб чиқишдан иборат эди. Жадидлар томонидан ташкил этилган янги усулдаги мактаблар, театр, кутубхона ва музейлар, газета ва журналлар, Туркистон фарзандларини чет элларга ўқишга юбориш мақсадида тузилган ҳайрия жамиятлари халқимизни неча асрлик ғафлат уйқусидан уйғотди, миллий озодлик ҳаракати учун беқиёс куч берди” – дея таъкидлаган эдилар

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мавлуда Рахманова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5565 2022-05-26T10:22:55+08:00 Malika Ergasheva info@nlibrary.uz

Ушбу мақолада Ўзбекистон халқ ёзувчиси Пиримқул Қодировнинг “Юлдузли тунлар” романининг сўнгги нашри, роман воқеалари учун асос бўлган тарихий воқеалар ҳақида маълумот берилган.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Малика Эргашева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5566 2022-05-26T10:23:41+08:00 Mahliyo Raximboyeva info@nlibrary.uz

Rauf Parfi – o‘zbek she’riyatida o‘z nomi va mavqeyiga ega iste’dodli ijodkor. Shoir o‘zining poetik fikrini ifodalashda turli badiiy tasvir vositalari va timsollarga murojaat qiladi. Obrazlar o‘z va ko‘chma ma’nolarda qo‘llanilib, badiiylik va hayotiylikka asoslangan. Taniqli adabiyotshunos D.Quronov badiiy obraz haqida shunday yozadi: ”Badiiy obraz – adabiyot va san’atning fikrlash shakli, olam va odamni badiiy idrok etish vositasi, badiiyatning umumiy kategoriyasi”190. Jumladan, ijodkor osmon jismi bo‘lmish oy timsolidan turli xil manzaralarni va turfa ma’nolarni shoirona tasvirlashda unumli va o‘rinli foydalanadi. Quyida biz shoir ijodida yomg‘ir obrazi masalasini tahlilga tortishga jazm qildik

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Махлиё Рахимбаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5568 2022-05-26T10:26:16+08:00 Kimyoxon Andaqulova info@nlibrary.uz

Maqolada Amir Temur timsolining badiiy adabiyotda yaratilish tarixiga nazar solinib, A.Oripov “Sohibqiron” she’riy dramasida buyuk hukmdor siymosining yoritilishi, uning ma’naviy-insoniy qiyofasining tasviri, oddiy insonlarga, farzand va nabiralariga mehri va g‘amxo‘rligi bilan birga qattiqqo‘lligi, adolatparvarligi aks etgan sahnalar misolida shoir mahorati tahlil etiladi.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Кимёхон Андакулова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5569 2022-05-26T10:27:27+08:00 Salomat Matkarimova info@nlibrary.uz Munisa Matkarimova info@nlibrary.uz

Hazrat Alisher Navoiyning gazallarida tariqat maqomlari mohiyatan chuqur talqin qilinadi. Shulardan biri – Tavbadir. “Tavba – qaytish demak, ya’ni kamolotga, oliy axloqiy sifatlarga qaytish. Tavbani bob ul-abvob – eshiklarning eshigi ham deydilar, chunki tariqatga qadam qo‘ygan odamning niyati va mohiyati avvalo shu tavbasida ayonlashadi” deydi Najmiddin Komilov199. Ko‘rinadiki, tavba – tariqatga kirish eshigidir. Tavba maqomi shoir ga‘zallarida ikki xil mazmunda sharhlanadi: oddiy odamlarga xos qo‘rquv tavbasi hamda so‘fiylar tavbasi.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Саломат Маткаримова, Муниса Маткаримова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5570 2022-05-26T10:28:43+08:00 Nodirbek Bozorboyev info@nlibrary.uz

This article analyzes the artistic aspects of the depiction of nature in the poems of the People's Poet of Uzbekistan Abdulla Aripov. Conclusions are made about the secrets of the harmony of image and poetic content.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Нодирбек Бозорбаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5577 2022-05-26T11:14:20+08:00 Dinora Karimboyeva info@nlibrary.uz

Zamonaviy o‘zbek adabiyotida iste’dodli qalam egalari tomonidan yaratilayotgan har bir ijod namunasi o‘ziga xos usul va uslubi, betakror badiiy tasviriy ifodalarning qo‘llanilishi bilan alohida qimmatga ega. Zero yangilanayotgan adabiy jarayon o‘zida mumtoz adabiyotimizning shoh an’analari va jahon adabiyotining eng sara yo‘nalish va oqimlarining badiiy ta’sirini aks ettirmasligi mumkin emas. Albatta, badiiy ijod o‘zining turfa ifoda tasvir vositalari, ramz va talqinlari bilan kitobxon qalbi va shuurini egallaydi. Bunda ijodkor qo‘llagan o‘xshatish-u jonlantirishlar, sifatlash singari an’anaviy, lekin yangi shakl va mazmunga ega bo‘lgan timsollar ulkan ahamiyat kasb etadi. Jumladan, „dunyo“ timsolining turfa ijodkorlar qalamida mansub manbalarda har xil ma’no-mohiyatni ifodalashining guvohi bo‘lamiz.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Динора Каримбаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5579 2022-05-26T11:15:24+08:00 Javohir Ibragimov info@nlibrary.uz

Eng qadimgi davrdan tortib shu kungacha bo‘lgan davr oralig‘idagi insonlar, ayniqsa, Markaziy Osiyoda yetishib chiqqan olim-u fuzolalarining ilm va ma’rifat ishlari va ularning jahon ilm faniga qo‘shgan hissalarining ta’rifi yuz kitobga sig‘arlik darajada emas, undan ham ortiqdir. Qaysi jabhada bo‘lmasin ko‘pchilik Markaziy Osiyolik olimlarning ilmiy ijodi ularning bilimlaridan hozirga kelib ham qaytadan ilm sifatida o‘rganilib kelinmoqda. Ularning zamon og‘irliklariga qaramay davrning qiyinchiliklarini chin bardosh bilan yecha olganliklari shunday muhitda ijod eta olganliklarining o‘zi ham ularning hayotini o‘rganilishini taqozo etadii.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Джавохир Ибрагимов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5580 2022-05-26T11:16:04+08:00 Mohichehra Rustamova mohichehrarustamova7771@gmail.com

Inson zoti baxtli bo‘lish uchun yaratilgan. Tirik ekan, nafas olar ekan u baxtli. Buni anglay olish esa yana bir o‘zgacha baxt nafasidir. Baxtni tushunish, uni boshqalarga tushuntirish, so‘z bilan ta’riflash qiyin. Shoir Matnazar Abdulhakim she’riyatida ijodkorning uslub va badiiyat uyg‘un ekanligi yaqqol ko‘zga tashlanadi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Мохичехра Рустамова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5581 2022-05-26T11:17:30+08:00 Shodiya Otanazarova arhideya10809@gmail.com

“Tashbeh – Sharq adabiyotida keng tarqalgan san’atlardan biri bo‘lib, ”o‘xshatish” ma’nosini ifodalaydi. Bu ikki narsa yoki tushunchani ular o‘rtasidagi haqiqiy (real) yoki majoziy munosabatlarga ko‘ra o‘xshatish san’atidir. Tashbih san’ati tasvirlanayotgan shaxs, buyum yoki tushunchani o‘quvchi ko‘z o‘ngida aniqroq, jozibaliroq gavdalantirishga xizmat qilib, asar timsollari ma’naviy qiyofasini yorqinroq ochish, binobarin, shoir g‘oyasini o‘quvchi ongiga to‘laroq yetkazishga imkon beradi

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шодия Отаназарова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5588 2022-05-26T12:03:19+08:00 M Xudayarova info@nlibrary.uz A Saparova info@nlibrary.uz G Danabayeva info@nlibrary.uz

Til jamiyat taraqqiyotini harakatga keltiruvchi asosiy kuchdir. Insonning o‘zligini anglashi, unda milliy g‘urur, iftixor kabi oliy tuyg‘ularning qaror topishida tilning o‘rni nihoyatda beqiyos. O‘zbek xalqining moddiy madaniyati uzoq o‘tmishga borib taqaladi. U otabobolarimizning o‘sha vaqtdagi ijtimoiy-siyosiy, madaniy-iqtisodiy, maishiy xususiyatlarini aks ettiradi. Kiyimlar moddiy madaniyatning asosiy qismlaridan bo‘lib, ularda shu xalqning milliy xususiyatlari va madaniy qadriyatlari namoyon bo‘ladi. Har bir xalqning an’anaviy mashg‘ulot turi (dehqonchilik, chorvachilik, ovchilik va h.k.), fasl va yoshdagi o‘zgarishlar, hatto o‘sha xalqning fe’l-atvoridagi nozik tomonlari ham kiyimlarda mujassamlashgan. Kiyimlar tarixning turli davrlarida bo‘lgan o‘zgarishlar barobarida o‘zgarib borgan va o‘sha zamonning in’ikosini o‘zida aks ettirib turgan

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 М Худярова, А Сапарова, Г Данабаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5589 2022-05-26T12:04:37+08:00 Hamza Allambergenov info@nlibrary.uz

Ғайритабиий тимсоллар рамзий образлар ёки мифологик образлар терминлари остида қараладиган тушунчалардир. Ғайритабиий тимсоллар вербал хусусиятга эга бўлгани ҳолда, зоҳирий қиёфага ҳам эга бўлган. Шунингдек, қадимги тасвирий ва амалий санъатда ғайритабиий тимсолларнинг қиёфаси инсоният томонидан ўйлаб чиқарилган хаёлий образларни, нарса, буюмлар ва жонзотларнинг қўрқинчли тимсолини ўзида ифода этган.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Хамза Алламбергенов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5591 2022-05-26T12:05:24+08:00 Malohat Shamuratova info@nlibrary.uz

Frаzеоlоgizm tildа ibоrа, turg‘un so‘z birikmаsi, frаzеоlоgik birikmа, frаzеоlоgik birlik dеb yuritilаdi. Frаzеоlоgizm dеgаndа ko‘chmа mа’nо аnglаtаdigаn, ibоrа yoki turg‘un so‘z birikmаlаri tushunilаdi. Ibоrаlаr tаrkibidаgi so‘zlаrning mа’nоlаrigа emаs, ulаr аsоsidаgi ko‘chmа mа’nо хususiyatigа egа. Ulаr оbrаzli mа’nо ifоdаlаshi bilаn fаrqlаnаdi. Sh.Rаhmаtullаyеv bu hоdisаlаrning fаqаt bir turini, ya’ni so‘zlаrning turg‘un birlаshmаlаrini til birligi sifаtidа bаhоlаydi.i.

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Малахат Шамуратова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5592 2022-05-26T12:06:09+08:00 Nasiba Sabirova info@nlibrary.uz

Ushbu maqoladi so‘z baxshi ijrochiligining paydo bo‘lishi doston janrining shakllanishi bilan bog‘liq ekanligi, qadimgi madaniyat o‘choqlaridan biri bo‘lgan Xorazmda san’atning shakllanishi va taraqqiy etishi haqida so‘z boradi. Shuningdek, Xorazm vohasida eng qadimgi baxshi, o‘z navbatida baxshilar piri Oshiq Oydin haqida ancha ishonarli ma’lumotlar saqlanib qolganligi va bu bilan bog‘liq dostonlar, ularning tarixi haqida ilmiy ma’lumotlar keltirilgan..

2022-05-26T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Насиба Сабирова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5607 2022-05-27T03:20:55+08:00 N Musayeva info@nlibrary.uz

This article describes the role of vocabulary connecting hunting, pottery, embroidery, jewelry, blacksmithing in the society progress, the expression, of the allegorical meanings, the expension in any positions and any moments, the reasons of being no longer in use.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Н Мусаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5608 2022-05-27T03:23:15+08:00 A Yangiboyeva info@nlibrary.uz

O‘zbek tilida hozirgi zamon fe’li yasovchi affiksining chiqib kelishi haqida bir necha ilmiy maqola va ishlarning maydonga kelganiga qaramay, shu vaqtga qadar mazkur affiksning qaysi fe’ldan kelib chiqqanligi to‘la isbotlanmagan. Shuningdek, o‘zbek tiliga oid grammatik adabiyotlarda hozirgi zamon fe’li ikki gruppaga bo‘lib ko‘rsatilsa, ayrimlarida uch gruppaga ajratadi. Hozirgi zamon fe’lini uch turga ajratib ko‘rsatuvchilar -moqda affiksi bilan yasalgan fe’l formasini hozirgi zamon fe’lining alohida bir turi deb qaraydilar. Lekin prof. A.Xojiyev -moqda affiksi bilan yasalgan fe’llar hozirgi zamon fe’lining alohida bir turi bo‘la olmasligini ta’kidlaydi. Aslida - moqda affiksi bilan yasalgan forma aniq hozirgi zamon fe’lining affiksial formasidir. Harakatning davomiyligini bildiradi

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 А Янгибаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5609 2022-05-27T03:23:42+08:00 Ergash Abduvalitov info@nlibrary.uz Ulzhalgas Abdullayeva info@nlibrary.uz

The article is about of teaching the the-oretical-literaru understading in the classes of literature at the notional Schools

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Эргаш Абдувалитов, Улжалгас Абдуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5610 2022-05-27T03:24:06+08:00 Sh Yuldasheva info@nlibrary.uz D Urazbayeva info@nlibrary.uz

Xalqaro ona tili kuni alohida sana sifatida nishonlanayotganiga ko‘p muddat bo‘lmadi. YUNESKOning 1999-yilda bo‘lib o‘tgan 30-sessiyasi qarori bilan 21-fevral – “Xalqaro ona tili kuni” deb e’lon qilingan. Bu sana 2000-yildan boshlab dunyo miqyosida keng nishonlanmoqda. Yana shuni ma’lumot sifatida keltirish o‘rinliki, BMT Bosh Assambleyasining 2007-yil 16-maydagi qarori bilan 2008-yil “Xalqaro ona tili yili” deb e’lon qilingan. Bular milliy tillarni saqlab qolishga qaratilgan xalqaro tadbirlar bo‘lib, statistik ma’lumotlarga ko‘ra yer yuzida yoqolish arafasida turgan tillar soni oy sayin ortmoqda. Binobarin, til xalqning taqdiri, yashash tarzi, ma’naviy boyligi sanaladi. Har bir tilda shu til egasi bo‘lgan millatning sa’jiyasi, ruhiyati aks etadi. Shu sababli har bir xalq o‘z ona tilining sofligi, kamoloti va rivoji uchun tinmay qayg‘uradi. Zotan, Prezidentimiz I.A.Karimov “O‘zlikni anglash, milliy ong va tafakkurning ifodasini, avlodlar o‘rtasidagi ruhiyma’naviy bog‘liqlik til orqali namoyon bo‘ladi. Ona tili – bu millatning ruhidir” deb bejiz ta’kidlamaydi. Darhaqiqat, “ona tilining mavjudligi o‘z sohib-u sohibalarining globallashuv deb atalayotgan murakkab davrda sobit tura olishidan, tarix sahnasidan o‘chib ketmasligidan dalolatdir”.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Ш Юлдашева, Д Уразбаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5611 2022-05-27T03:24:29+08:00 Shaxista Buranova info@nlibrary.uz

Maqolada oily ta’limning o‘zbek tili va adabiyoti bakalavr tizimida tahsil olayotgan talaba yoshlarga metodik bilim berishning zamonaviy shakllarini tanlash davr talabi ekanligi, metodlarni tasniflashga o‘rgatishning ahamiyati xususida fikr mulohazalar berilgan.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шахиста Буранова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5612 2022-05-27T03:24:57+08:00 A Sultanova info@nlibrary.uz

Таълим қорақалпоқ тилидаги мактабларнинг ўзбек тили дарсларида ўқувчиларнинг оғзаки ва ёзма нутқини ўстиришда, асосан, уларнинг сўз бойлигини ошириш, грамматик воситалар ҳамда мавжуд сўз захирасидан фойдаланиб гап тузиш, ўз фикрини диалогик ва монологик шаклларда баён этиш кўникма ва малакаларини шакллантириш тушунилади. Нутқ ўстириш жараёни гап тузиб айтиш ёки ёзиш тарзида, гапларни боғланишли қилиб бирбирига бириктириш тариқасида кечади. Бунда сўзларни ўзаро боғловчи, гапларнинг формал шаклларини юзага келтирувчи, модал муносабат ифодаловчи тил ҳодисаларини изчил ўргатиб бориш муҳим ўрин тутади. Муаммо шундаки, ўқувчиларни ўзбек тилининг грамматик воситалари билан таништиришда уларнинг амалий нутқ савияси, билим даражаси, тил ўрганиш имкониятлари ва эҳтиёжларини ҳисобга олиш қай йўсинда рўёбга чиқарилиши, ўргатиш метод ва усуллари қандай бўлиши, машқ турлари нималардан иборат этиб танланиши кераклиги ўқитувчини қийин вазиятларга солади. Маълумки, нутқ ўстириш учун тегишли сўз бойлигини, грамматик воситалар заҳирасини ҳосил қилишнинг ўзи сира ҳам кифоя қилмайди. Ўқувчилар олган билимларидан амалда фойдаланиб турсаларгина, яъни ўзбек тилида кўпроқ гапириб, ўз фикрларини кўпроқ ёзма тарзда ифодалашни машқ қилсаларгина нутқ ўсади, нутқ маданияти ривожланади

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 А Султанова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5613 2022-05-27T03:25:22+08:00 Gulara Yusupova info@nlibrary.uz Shaxnoza Saburova info@nlibrary.uz

So‘nggi yillarda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida ulkan iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga erishilayotganligi barcha sohalarda malakali kadrlar va yetuk mutaxassislarga bo‘lgan talabni yanada oshirmoqda. Bu o‘z-o‘zidan o‘quvchilarning ta’lim-tarbiyasi har tomonlama e’tiborni kuchaytiradi. Mamlakatimiz innovatsion taraqqiyot yo‘lida shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir davrda kelajagimiz davomchilari bo‘lmish yoshlarni ijodiy g‘oyalari va ijodkorligini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ularning bilim, ko‘nikma va malakalarini shakllantirish hamda ilg‘or xorijiy tajribalar, xalqaro mezon va talablar asosida baholash tizimini takomillashtirish, shu yo‘lda xalqaro tajribalarni o‘rganish, mavjud tizimni har tomonlama qiyosiy tahlil qilish, tegishli yo‘nalishdagi xalqaro va xorijiy tashkilotlar, agentliklar, ilmiy-tadqiqot muassasalari bilan yaqindan hamkorlik qilish muhim ahamiyatga egadir. Shu maqsadda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish choratadbirlari to‘g‘risida” 2018-yil 8-dekabrdagi 997-sonli qarori bilan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi huzurida Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish Milliy markazi tashkil etildi. Shu bilan birga, ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarda ishtirok etish vazifalari belgilandi:

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Гулара Юсупова, Шахноза Сабурова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5614 2022-05-27T05:33:27+08:00 Saparbay Atiyazov info@nlibrary.uz

Insonning ma’naviy kamolotga erishuvida, jamiyatning madaniy-ma’rifiy rivojida ona tilining o‘rni favqulodda muhimdir. Til milliy ma’naviyat, ma’rifat va madaniyatning eng xolis va xira tortmas ko‘zgusidir. Hadisi shariflarda “Kishining zeb-u ziynati, go‘zalligi uning tilidadir” deyiladi. Qadim-qadim zamonlardan beri har bir millat, har bir qavm o‘z tiliga buyuk hurmat bilan qaraydi. Chunki til millat degan birlikning tamal toshi, u boy berilsa, millat ham boy beriladi. Birinchi Prezidentimiz I.Karimovning quyidagi so‘zlarida ulkan ma’no bor: “Jamiki ezgu fazilatlar inson qalbiga, avvalo, ona allasi, ona tilining betakror jozibasi bilan singadi... Ona tili – bu millatning ruhidir. O‘z tilini yo‘qotgan har qanday millat o‘zligidan judo bo‘lishi muqarrar.” Demakki, millatning borligi va birligining bosh belgisi tildir

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Сапарбай Атиязов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5615 2022-05-27T05:39:30+08:00 Shahlo Sharopova info@nlibrary.uz

The article investigates different classroom tasks and activities related to communicative approach in teaching foreign languages. There presented a number of communicative methods which help teachers to organize the teaching process in an interesting, effective and easy way, shown advantages of their usage.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шахло Шарапова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5616 2022-05-27T05:48:47+08:00 Saparbay Atiyazov info@nlibrary.uz Dilbar Xalmuratova info@nlibrary.uz

O‘quvchilarni ish qog‘ozlaridan to‘g‘ri va unumli foydalana olishga o‘rgatish hayotiy zaruriyatdir. Zero, “O‘zbekiston Respublikasining Davlat tili haqida”gi qonunining 7-moddasida: “O‘zbekistonda muassasa, korxona, tashkilot birlashmalarida ish respublika davlat tilida yuritiladi”, – deb qayd qilinadi. Dars jarayonida ish qog‘ozlaridan foydalanishga o‘rgatish til sathlarini o‘qitish bilan chambarchas aloqadorlikda amalga oshiriladi. Ona tilining deyarli barcha bo‘limlarini o‘qitishda o‘quvchilar hujjatlarning u yoki bu turi bilan tanishadilar, uni yozishni o‘rganadilar.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Сапарбай Атиязов, Дилбар Халмуратова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5617 2022-05-27T05:55:51+08:00 Inobat Ibodullayeva info@nlibrary.uz

O‘zbekistondagi strategik rivojlanish jarayonlari yuqori malakali kadrlarni tayyorlashni taqozo qilmoqda. Zamonaviy o‘qitish texnologiyalari, ular bilan bog‘liq metodik yondashuvlar esa bo‘lajak o‘qituvchilarda zaruriy bilimlar, muhim qonuniyatlar, ko‘plab fundamental tushunchalarni nisbatan yengil, chuqur va mustahkam shakllantirish uchun qulay sharoit yaratishi shubhasiz. Zero, Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev “Biz ta’lim va tarbiya tizimining barcha bo‘g‘inlari faoliyatini bugungi zamon talablari asosida takomillashtirishni o‘zimizning birinchi darajali vazifamiz deb bilamiz”, 243 – deya haqqoniy ravishda ta’kidlaydilar. Ayniqsa, bo‘lajak o‘qituvchilarning nazariy masalalar bilan bir vaqtda, metodikaga xos fanlarni chuqur o‘rganishi alohida ahamiyat kasb etadi.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Инбат Ибодуллаева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5618 2022-05-27T06:02:06+08:00 Saparbay Atiyazov arhideya10809@gmail.com Sevara Jumamuratova sjumamuratova@list.ru

Innovatsion til ta’limi sharoitida ham o‘zgarishlar ro‘y bermoqda. Xususan, yangi tilshunoslik sohalari kirib kelmoqda. Jumladan, lingvopragmatika, lingvodidaktika, psixolingvistika kabi fanlar. Shular orasidan lingvodidaktika yo‘nalishini atroflicha izohlasak va o‘zbek til ta’limida lingvodidaktikaning tutgan o‘rnini belgilab o‘tsak maqsadga muvofiq bo‘lardi. Lingvodidaktika – bu ta’lim nazariyasi va tillarni o‘rganish va o‘zlashtirish jarayonlarini o‘rganish bilan bir qatorda ta’lim maqsadida tilni lingvistik tavsiflash bilan shug‘ullanadigan ilmiy fan. Lingvodidaktika – bu tilni o‘qitishni ham, o‘zlashtirishni ham hisobga oladigan amaliy fan. Lingvodidaktikaning til o‘qitishga oid qator ilmiy fanlar bilan o‘zaro aloqasi ko‘rib chiqiladi. Ular orasida tilshunoslik, psixologiya, sotsiologiya, aloqa nazariyasi, aloqa etnologiyasi, didaktika kabi fanlar mavjud.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Сапарбай Атиязов, Севара Джумамуратова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5619 2022-05-27T06:11:04+08:00 Қонысбай Сәрсенбаев info@nlibrary.uz

Келешек әўлад тәрбиясында көркем әдебиятты терең аңғарыў, ғәрезсизлик қәбилетлерин қәлиплестириў ҳәм өз бетинше китап пенен ислесиў көнликпелерин пайда етиў, турмыста ушырайтуғын ўақыя-қубылыслардың мәнисин тез түсинип жететуғын тапқыр ҳәм билгир балаларды тәрбиялаў әйне мектеп тәлимнен басланады. Бундай мақсетлерди әмелге асырыў МТС программаларында нәзерде тутылған болып, пәнлерди оқытыўда олар арасындағы байланыслылықтың тәмийинлениўи менен әмелге асырылып барылады

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Конысбай Сарсенбаев https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5620 2022-05-27T06:18:02+08:00 Dilfusa Tukhlieva info@nlibrary.uz

ХХI аср техника ва технологияларнинг ривожланган даври сифатида намоён бўлди, бугунги кунда замонавий технологиялар жамиятнинг барча соҳаларига кириб борди. Бу тенденция бошқа соҳалар қатори таълимга ҳам таъсир кўрсатди. Ушбу техника ва технологиялар таълим сифатини оширди, имкониятларни янада кенгайтирди, шу билан бирга, таълим беришнинг янги уфқларини очди. “ХХI асрда технологияларни қўллаш кўплаб соҳалар, жумладан, таълим соҳасида муҳим масала саналади. Бунинг сабаби шундаки, технология аксарият мамлакатларда билимларни узатиш магистралига айланди” [1, p. 175]. Замонавий технологияларнинг жамиятнинг турли соҳаларида келтирган улкан фойдалари ва қулайликлари, шубҳасиз, таълимда ҳам худди шундай самараларга эришиш мумкинлигини англатади. “Саноат давридан рақамли асрга ўтиш жараёни амалга ошаётган вақтда таълим муассасалари ушбу ўзгаришга қандай уйғунлашиши ва зарур мослашишни қандай таъминлаши кераклиги масаласи тобора муҳим аҳамият касб этмоқда

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Дилфуза Тухлиева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5623 2022-05-27T06:29:34+08:00 Dilora Suleymanova info@nlibrary.uz

Процесс глобализации предполагает необходимость представителей разных народов в активном познании друг друга. Непосредственное ознакомление с другими культурами осуществляется, прежде всего посредством языка.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Дилора Сулаймонова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5627 2022-05-27T07:26:58+08:00 Shamshetbay Tanirbergenov info@nlibrary.uz

Akademiyalıq liceylerde 1-kurs oqıwshılarına teoriyalıq bilim beriwde tirkewishler, olardıń mánilik túrlerin «Insert» usılı arqalı da úyretiw múmkin

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шамшетбаи Танирбергенов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5628 2022-05-27T07:44:08+08:00 Shohida Karimboyeva info@nlibrary.uz

Ijtimoiy hayot rivojlanish tendensiyalarining asosiy tamoyillardan biri – bu tobora kengayib borayotgan madaniyatlararo munosabatlar jarayonidir. Muayyan bir jamiyat tarkibidagi etnomadaniy jamoalarning o‘xshash tomonlari va farqlarining psixologik jihati zamonning dolzarb masalalaridan biri bo‘lib qolmoqda. Ko‘pgina olimlarning fikricha, globalizatsiya natijasida o‘z davlatchiligiga ega bo‘lmagan elatlar madaniy o‘ziga xosligini yo‘qotishi mumkin. Ma’lumki bunday elatlarning soni 1200 dan ziyodni tashkil etadi. Ko‘p millatli mamlakatlar jumlasiga kiruvchi O‘zbekiston Respublikasida o‘zga millatlarning madaniy boyliklarini asrab avaylash va yoshlarni ham shu yo‘sinda tarbiyalash asosiy vazifamizdir. O‘zga madaniyatlar bilan munosabatlarda insoniylikning barcha namunalarini namoyon qilish madaniyatlararo kompetentlik deb ataladi. Madaniyatlararo kompetentlik – muloqotning samarali shaklini ifodalash bilan bir qatorda chuqur bilimlilik, savodxonlikni anglatadi

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Шохда Каримбоева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5629 2022-05-27T07:52:17+08:00 G‘olib Norbekov golibnorbekov4@gmail.com

Ta’lim jarayonida ijodkor hayoti va ijodini o‘qitishda adabiyjarayonlarni badiiy asarda aks etgan konsepsiyasini his qilish. O‘.Hoshimov ijodidagi umuminsoniy tuyg‘ularni bugungi zamonaviy yondashuvlar va ta’lim metodlari orqali “milliy dastur”da ko‘zda tutilgan talablar orqali o‘quvchilarda yetkazish.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Голиб Норбеков https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5630 2022-05-27T08:06:14+08:00 Xosiyat Xamrayeva info@nlibrary.uz

This article discusses digital education and its importance, as well as the specifics of digitalization in language learning, especially mother tongue teaching. Explains the role and effectiveness of digital education in global education.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Хосият Хамраева https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5631 2022-05-27T08:17:53+08:00 Farida Zamonova info@nlibrary.uz

This article discusses the importance of studying the poems of Alisher Navoi, the positive aspects for schoolchildren. The role of modern information technologies in teaching Navoi gazelles is substantiated.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Фарида Замонова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5633 2022-05-27T08:30:07+08:00 Yulduz Shamuratova info@nlibrary.uz Hamza Allambergenov info@nlibrary.uz

Ushbu maqolada umumiy o‘rta ta’lim maktablarida darslarni multimedia vositalari asosida olib borishning ahamiyati, shuningdek, o‘quvchilarning ma’lumotlarni tezroq qabul qilishi, xotirada saqlashi hamda to‘g‘ri anglay olishlaridagi roli ko‘rsatib berilgan

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Юлдуз Шамуратова, Хамза Алламбергенов https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5635 2022-05-27T08:39:36+08:00 Manzura Xojiyazova info@nlibrary.uz

Maqolada ona tili darsliklaridagi berilgan o‘quv topshiriqlarining o‘quvchilarning mustaqil fikrlashdagi, kommunikativ savodxonligini oshirishdagi ahamiyati, o‘quvchilarning ijodkorlik salohiyatini oshirishdagi o‘rni haqida so‘z boradi.

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Манзура Хожиязова https://www.inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5636 2022-05-27T08:47:07+08:00 Javlonbek Yuldashev info@nlibrary.uz

Jek London – jahon adabiy nasrida oʻz oʻrniga ega boʻlgan ajoyib realist ijodkordir. Xalq ommasining oʻz huquqlari uchun kurashishini, mavjud jamiyat illatlarini, inson va tabiat munosabatlarini mohirona yoritib bera olgan ushbu amerikalik adib XX asrning buyuk soʻz san’atkorlaridan boʻlib qoldi. Oʻzbek tilida „Martin Idеn“, „Qish haqida“, „Hayotga muhabbat“ asarlari chop etilgan yozuvchining hayoti va ijodi bilan oʻquvchilar bugungi kunda umumiy oʻrta ta’lim bosqichidanoq tanishib boradilar. Oʻrta ta’lim muassasalarining 10-sinfi va oʻrta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarining oʻquvchilari uchun chop etilgan „Adabiyot“ darslik-majmuadan yozuvchining qisqa tarjimai holi hamda „Hayotga muhabbat“ hikoyasi oʻrin olgan. Jek London hayoti va ijodini oʻrgatishga bagʻishlangan adabiyot darslarida oʻqituvchi Davlat ta’lim standarti va oʻquv dasturidan kelib chiqib, belgilangan 2 soat davomida „Jek Londonning XX asr Amerika adabiyotining yirik namoyandasi ekanligi; yozuvchi asarlarida chuqur badiiy tahlillar orqali betakror obrazlarning yaratilganligi; „Hayotga muhabbat“ hikoyasi inson irodasi va ishonchiga bag‘ishlangan asar ekanligi“ masalalarini yoritib berishi, shu orqali oʻquvchilarni jahon adabiyoti an’analari bilan hamda tanishtirishga, ularda sabr-matonat, ertangi kunga ishonch kabi ijobiy sifatlarni rivojlantirishga erishmogʻi lozim boʻladi

2022-05-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2022 Жавлонбек Юлдашев