670
LOTIN TILIDA MAQOLLAR VA HIKMATLI SO’ZLARNING
ISHLATILISHI
Haydarova Farangiz, 106 -guruh Tibbiy pedagogika va davolash fakulteti
Ilmiy rahbar: Xamroqulova M.R.
ToshPTI, O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi
Mavzuning
dolzarbligi:
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “O’zbekiston
Respublikasida tibbiy ta’lim tizimini yanada isloh qilish chora-tadbirlari to’g’risida” 2017-yil 5-
maydagi PQ-2956 son qarorlari va tibbiyot hodimlarining uzluksiz kasbiy ta’lim tizimini yanada
takomillashtirish,sog’liqni saqlash tizimi organlari va muassalarining malakali tibbiyot kadrlariga
bo’lgan ehtiyojini qondirish to’g’risidagi farmoishlari tibbiyot sohasida kadrlarni tayyorlashda muhim
ahamiyat kasb etdi. Ma’lumki,kasbni egallash kasb tilini o’rganish,shu bilan birga tushunchalar va
ularni ifadalovchi atamalar tizimini o’zlashtirish bilan amalga oshiriladi. Hozirgi zamon tibbiy
atamashunosligi tom ma’noda keng va murakkab atamalar tizimi hisoblanib bir necha yuz ming so’z
va so’z birikmalarini o’z ichiga oladi.Tibbiy va biologik atamashunoslikning o’ziga xos xususiyati
ko’p asrlik “an’anaviy” lotin tilini qo’llashdadir.
Tadqiqot materiallari:
*Invia est in medicine via sine linqua Latina.
Tarjima;
Lotin tilisiz meditsinaga yo’l yo’q.
Shubxasiz, lotin tilini bilmagan kadr -mutaxassis tibbiyotni tushuna olmaydi.Zero, har bir
anatomik,klinik va farmaseftik terminlar lotin va yunon tillari asosida quriladi.
*Natura sanat,medicus curat.
Tarjima; Shifokor davolaydi,tabiat sog’aytiradi.
*Summum bonum medicinae sanitas.
Tarjima;Tibbiyotning oliy maqsadi -salomatlikdir.
*Dum spiro,spero.
Tarjima;nafas olishimga umid qilaman.
Omnium atrium medicina nobillissima est.
Tarjima;San’atlar orasida eng oliyjanobi tibbiyotdir.
*Repetitio est mater studiorun.
Tarjima;Takrorlash bu o’rganishning onasidir.
*Salus egroti suprema lex.
Tarjima ;Bemorning sog’ligi oliy qonun.
*Comple aegrotum bone spe.
Tarjima;Kasalni yaxshilikka umidvor qil.
Xulosa.
Lotin tili o’lik til bo’lishiga qaramasdan hozirgi kunda tibbiyot va farmakologiya asosi
hisoblanadi.Lotin maqollari-lotin tilidagi aforizmlarning muallifligi odatda mashxur qadimgi Rim
olimlariga tegishli.Lotin maqollari lotin tilida talaffuz qilinadi va yetarli ma’lumotli odam ularni
tushunishi kerak deb hisoblanadi.Ko’pgina lotin maqollari aslida yunon tilidan tarjima qilingan.
Аdabiyotlar ro'yxati:
1.
Шумахер, Г. И., Воробьёва, Е. Н., Нечунаева, Е. В., Хорева, М. А., Воробьёв, Р. И.,
Симонова, О. Г., & Батанина, И. А. (2008). Роль дисфункции эндотелия в запуске
иммунопатологических реакций при хронической ишемии головного мозга. Бюллетень
сибирской медицины, 7(5-2), 470-474.
