No. 4 (2022) Modern trends in the innovative development of science and education in the global world

Ushbu maqolada bo‘lajak pedagog-tarbiyachilarning kasbiy shakllanganlik darajasini nazorat qilishning pedagogik muammolari, ularda kasbiy faoliyat tajribasining shakllanganligini nazorat qilishning muhim jihatlari mutaxassislarni tayyorlash tizimi oldiga qo‘yilgan ijtimoiy buyurtma bilan belgilanishi, bu bo‘lajak mutaxassisning kasbiy topshiriqlarni bajarish faolligi, ushbu jarayonda қандай holatlarga e’tibor qaratganligi professor o‘qituvchilar tomonidan nazorat qilinishi va baholanishi, bo‘lajak pedagog-tarbiyachilarning amaliyot davridagi kasbiy-pedagogik faoliyati ham baholanishi, bunda bo‘lajak pedagog-tarbiyachilarda bolalarni rivojlantirish jarayonida psixologik-pedagogik tahlil qilish ko‘nikmasi shakllantirilishi masalalari yoritilgan.

Ushbu maqolada o‘quvchilarning ijtimoiy-axloqiy, tarbiyaviy tasavvurlarini rivojlantirishning pedagogik tizimining samarali usullari haqida fikr bildirilgan, o‘quvchilarning ijtimoiylashuvi jarayonining pedagogik nazariyalari yoritilgan.

Ushbu maqolada yosh o‘qituvchilarning bilish faoliyatini rivojlantirish, hamda ularda kasbiy malakalar asosida, kasbiy komprtentlikni shakllantirishning nazariy imkoniyatlari haqida mulohazalar bayon etilgan.

Ushbu maqola oliy ta’lim muassasalarida “Chizma geometriya” fanini o‘qitishda grafik dasturlardan foydalanish va shu vosita orqali talabalarning fazoviy tasavvurini, ijodkorlik qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan.

Ushbu maqolada ijtimoiy yosh avlodni erkin, demokratik, insonparvarlik tamoyillari asosida komil inson ruhida o‘stirish, ularni nafaqat o‘z huquq va erkinliklarini yaxshi biluvchi, balki ularni amalga oshira oladigan hamda o‘z burch va majburiyatlarini ham ongli ravishda bajaruvchi inson sifatida jamiyatning teng huquqli va faol subyekti qilib tarbiyalashning ayrim dolzarb masalalari o‘z ifodasini topgan.

Ushbu maqolada oliy ta’lim muassalarida jahon tarixi fanini o‘qitishning dolzarb masalalari, xususan, so‘nggi yillarda tarix fanini o‘qitish bo‘yicha asosiy yondashuvlar, zamonaviy qarashlar hamda ularning ta’lim sifatiga ta’siri bilan bog‘liq jihatlar ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, tarix ta’limi sifati va mazmuniga ta’sir qilayotgan holatlar tavsiflangan. Mazkur o‘zgarishlarning talabalarni tarixiy jarayonlarni o‘rganish, turlicha yondashuvlarni bilish va tushunishga yordam beradigan ko‘nikmalarini shakllantirishdagi o‘rni tahlil qilingan.

Ushbu maqolada mamlakatda huquqiy demokratik davlatni mustahkamlash va fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirish sharoitida ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot va ma’naviy-axloqiy tarbiyaning o‘zaro aloqadorligi, yaxlitligi, uning barkamol avlod tarbiyasi tizimida tutgan o‘rni, tarixiy ildizlari, qadimgi Sharq ma’naviy-axloqiy tarbiya taraqqiyoti, ma’naviy-axloqiy tarbiya mazmuni, maqsadi, vazifalari, ilmiy pedagogik asoslari va uni takomillashtirish yo‘llari yoritilgan. Milliy ta’lim-tarbiya ishlarining shakllari nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilingan. Bugungi kunda har bir milliy va ma’naviy meroslarimizni ko‘z qorachig‘imizdek asr-ab-avaylash, qayta tiklash va ta’mirlash bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Ertaga bizning o‘rnimizga keladigan, biz boshlagan olijanob ishlarni munosib davom ettirishga qodir bo‘lgan yoshlarimiz ana shu bebaho milliy va ma’naviy boyliklarmizdan bahramand bo‘lsin va o‘zining kimligi, қандай buyuk zotlarning avlodi ekanini anglab yetsinlar.

Maqola ingliz tilini o‘qitish samaradorligini oshirishda multimedia texnologiyalarining ahamiyatiga bag‘ishlangan. Muallif inson hayotining har bir ja-bhasini, jumladan, fan, axborot, texnologiyalarni muhokama qiladi. Hattoki ta’lim sohasida ham texnologik o‘zgarishlar yangi sahifani boshlagani borasida fikrlar ay-tiladi. An’anaviy o‘qitish usullari o‘quvchilarga katta ta’sir ko‘rsatmaydi. Bundan tashqari, ushbu maqolada baholash jarayonida multimedia texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlarining dolzarb muammosi yoritilgan. Maqolada ijtimoiy masofaning ahamiyati va www.kahoot.com saytining afzalliklari haqida ma’lumot berilgan.

Ushbu maqolada elektron ta’lim muhitida o‘quvchilarning refleksiv ko‘nikmalarini pedagogik dasturiy vositalar yordamida rivojlantirish to‘g‘risidagi ma’lumotlar keltirilgan.

Ushbu maqolada ilm-fan taraqqiyotining asosiy maqsad va vazifalari, bugungi kundagi ahamiyati, yuksak taraqqiyotga erishish uchun qo‘yilgan qadamlar, jamiyat ongida sog‘lom raqobatni yuzaga keltirish va mamlakatimizda olib borilayotgan ta’lim jarayonlaridagi kamchiliklar va ularni bartaraf etish usullari haqida so‘z boradi.

Ushbu maqolada XXI asr fan va texnika taraqqiyotining ilm fanga bo‘lgan talabning oshishiga sabab bo‘layotganligi xususida fikrlar keltirilgan. Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisining bilimi,mahorati , izlanuvchanligi, tashabbuskorligi rivojlanish cho‘qqisiga chiqishida kreativ ta’limning o‘ziga xos ahamiyati bor. Bundan tashqari, o‘qituvchining kreativ sifatlari, dars o‘tish ko‘nikmasi, pedagogik mahorati va darsdan tashqari faoliyatida ham o‘qituvchining ijodkorligi, shu boshlang‘ich ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha turli xil tushunchalar va mulohazalar keltirib o‘tilgan.

Maqolada ekologik ta’limni rivojlantirish – O‘zbekiston ekologik siyosatining ustuvor yo‘nalishi va ekologik ta’lim yo‘nalishida ilg‘or milliy va xorijiy tajribani o‘rganishi orqali yoshlarga ekologik ta’lim berish masalalari tahlil qilingan.

Ushbu maqolada imkoniyati cheklangan bolalarni o‘qitishda texnologiya fanining dolzarbligi aniqlandi, Texnologiya darslarida o‘quvchilarning xotirasini, nutqini, diqqatini, tafakkurini, dunyoqarashini rivojlantirish uchun amaliy mashg’ulotlar muhimligi ma’lum bo‘ldi. Imkoniyati cheklangan o‘quvchilarning shaxsiy bilim faollik darajasi yetarli emas va uni oshirish uchun o‘qituvchi ta’lim faoliyatini faollashtirishga yordam beradigan vositalardan foydalanishi kerakligi ma’lum bo‘ldi. Imkoniyati cheklangan o‘quvchilarning motivatsiyasi bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqotlar qiziqarli ma’lumotlarni aniqladi. Ma’’lum bo‘lishicha, muvaffaqiyatli o‘qish uchun motivatsiyaning qiymati o‘quvchining aql-zakovatidan yuqoriroqdir. O‘quvchining qobiliyatlari yetarli darajada yuqori bo‘lmagan taqdirda yuqori ijobiy motivatsiya kompensatsiya qiluvchi omil rolini o‘ynashi mumkin, ammo bu tamoyil teskari yo‘nalishda ishlamaydi - hech qanday qobiliyat o‘quv motivining yo‘qligini yoki uning past jiddiyligini qoplay olmaydi va muhim akademik ta’sirni ta’minlay olmasligi tavsiflandi hamda imkoniyati cheklangan bolalarga texnologiya fanini o‘qitish jarayonida ta’limning, pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishning o‘ziga xos jihatlari, yangi informatsion pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilishning muhim ahamiyatlari ko‘rib chiqilgan.

This article provides information on the development of innovative pedagogy at present time, the implementation of the process of higher pedagogical education on a new basis and the training of personnel who have mastered new technologies.

Ushbu maqolada erta yoshli bolalar so‘z boyligini oshirishning ahamiyati, kichik yoshdagi bolalarga so‘zlarni tushunishni o‘rgatish usullari, kichik maktab yoshidagi bolalarda nutqiy aloqani tarbiyalashda o’qituvchi va ota onalarning roli, kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarning so‘z boyligini o‘stirish yo‘llari va uning pedagogik psixologik asoslari o‘rganilgan

Ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining evristik fikrlashini rivojlantirishda samarali interfaol metod va vositalardan foydalanish va ta’lim sohasida qo‘llanilishining ijobiy natijalari haqida ma’lumot berilgan. Shuningdek, maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida evristik fikrlashni shakllantirishda sinfdan tashqari ishlarni to‘g‘ri tashkil etish va jahon tajribalarida samarali hisoblangan topshiriqlar berish sezilarli darajada natija berishi ilmiy asosda ko‘rsatib o‘tilgan. Ta’lim mazmuniga tayangan nazariya va amaliyotning birligi ilmiy jihatdan tadqiq etilgan mazkur maqolada sinfdan tashqari ishlarda integratsiyalashgan ta’limdan foydalanishning samarasi va uni mashg‘ulotlarda qo‘llash bo‘yicha ham ayrim tavsiyalar berib o‘tilgan.

Maqolada tarbiya inson hayotida muntazam amalga oshib boradigan jarayon ekanligi alohida yoritilgan. Tarbiyaning samarali bo‘lishi tarbiyachi va tarbiyalanuvchining faoliyatiga xohish – irodasiga, қандай sharoit va vositalarning ta’sirida ruyobga chiqishga bog‘liqligi ko‘rsatilgan. Ayniqsa tarbiya қандай usullar bilan amalga oshirilganligi, uni berishda қандай yo‘l tutilganligi nihoyatda muhimdir.

Ushbu maqolada ilm-fan taraqqiyotining asosiy maqsad va vazifalari, bugungi kundagi ahamiyati, yuksak taraqqiyotga erishish uchun qo‘yilgan qadamlar, jamiyat ongida sog‘lom raqobatni yuzaga keltirish va mamlakatimizda olib borilayotgan ta’lim jarayonlaridagi kamchiliklar va ularni bartaraf etish usullari haqida so‘z boradi.

Maqola talabalarning uzluksiz pedagogik amaliyoti samaradorligini oshirish muammosini o‘rganishga bag‘ishlangan. Muallif bo‘lajak pedagogning kompetensiyalarini rivojlantirish uchun ishlab chiqilgan strukturaviy va mazmunli modelga asoslangan pedagogik universitetning zamonaviy ta’lim muhitida talabalarning o‘quv amaliyotini tashkil etishga innovatsion yondashuvni taklif qiladi. Uzluksiz pedagogik amaliyotni 4+2 tartibida tashkil etishga qo‘yiladigan talablar, uni tashkil etish tamoyillari o‘rganiladi. Bo‘lajak o‘qituvchining rivojlanishini samarali boshqarish uchun pedagogik amaliyot davridagi talabalar faoliyati turlarining maxsus texnologik xaritalari ishlab chiqilgan. Muallif tomonidan o‘tkazilgan izlanish pedagogik amaliyotning joriy etilgan innovatsion modeli samaradorligini tasdiqlash imkonini berdi.

Ushbu maqolada huquqiy madaniyat va uning tarkibiy qismi hisoblangan inson huquqlari madaniyati, demokratik, huquqiy davlatni qurish va uni yana-da mustahkamlash ko‘p jihatdan, fuqaroviy-huquqiy ta’limni, shu jumladan inson huquqlari bo‘yicha ta’lim jarayonining o‘rni masalasiga e’tibor qaratilgan. Jumladan, yuksak huquqiy madaniyat demokratik jamiyat poydevori hamda huquqiy tizim yetukligining ifodasidir. Ujamiyatdagi turli xil hayotiy jarayonlarga faol ta’sir ko‘rsatuvchi, fuqarolarning, barcha ijtimoiy guruhlarning jipslashuviga ko‘maklashuvchi, jamiyatning yaxlitligi hamda batartibliginita’minlovchi va qonunni hurmat qilish huquqiy jamiyatning, siyosiy va huquqiy tizimlar samarali faoliyat ko‘rsatishining asosiy talablaridan biri hisoblanadi.
Huquqiy madaniyat — umumiy madaniyatning ajralmas tarkibiy qismi. Insonlar ongida shunday ishonch qaror topishi kerakki, huquqiy bilimlarga ega bo‘lgan va ularni amaliyotda tatbiq eta oladigan kishigina madaniyatli va bilimli deb hisoblanishi mumkin. Jamiyat va davlat taraqqiyotining hozirgi holati huquqiy munosabatlar barcha ishtirokchilarininghuquqiy madaniyatini, huquqiy savodxonligini har tomonlama oshirishni talab qilmoqda. Huquqiy madaniyat huquqiy bilim, huquqiy e’tiqod va izchil amaliy faoliyat majmui sifatida jamiyat va davlat oldida turgan vazifalarning muvaffaqiyatli hal etilishini ta’minlaydi.

Ushbu maqolada har bir pedagog-tarbiyachi pedagogik mahoratga ega bo‘lishi, o‘z faoliyatida pedagogik texnologiyalarni qo‘llay olishi, o‘zining kasbiy odobi va bilimi bilan tarbiyalanuvchilar, ota-onalar va hamkasblarining hurmatiga sazovor bo‘lishi, pedagogik ijodkorlikning asosiy mohiyati, pedagog-tarbiyachi faoliyatining maqsadi va xarakteri bilan bog‘liqligi masalalari asoslab berilgan.

Maqolada talabalarning dizaynerlik kasbiy tayyorgarligini shakllantirishda pedagogik kompetentsiyaning roli va innovatsion ta’lim texnologiyalarining mohiyatiga muallif tomonidan ta’rifi berilgan.

The aim of this article is to highlight the advantages of the use of the individual approach in teaching a foreign language to students of non-linguistic specialties, to draw the examples, directions, according to which this approach is used in the learning process is implemented.

Maqolada Yoshlar ishlari agentligining yoshlar hayotidagi o‘rni, yoshlarga yaratilayotgan imkoniyatlardan unumli foydalanish hamda “Yoshlar daftari”ga qaysi toifadagi yoshlar kiritilishi masalalari va takliflari, jumladan, yoshlarga yaratilayotgan imkoniyatlardan unumli foydalanish masalalari tadqiq etilgan.

An important task of the modern higher education system is teaching reading. This has led to an increase in educators’ motivation for the target language as materials and technology have been chosen properly. The following article emphasizes the importance of authentic materials in teaching English during the lesson. Using authentic materials during the lesson gives several opportunities to achieve success in learning a foreign language. Authentic materials are basic sources of information to develop learners’ interest. Opinions which are used in this article will be useful for the teachers and students who are used authentic materials during the lesson.