360
TA’LIMDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN
FOYDALANISHNING AHAMIYATI
Najmiddinov Dilshod Rafiddin o‘g‘li
O‘zbekiston Milliy universitetining Jizzax filiali
Annotatsiya:
Ushbu maqolada innovatsion texnologiyalar pedagogik jarayon
hamda o`qituvchi va o`quvchi faoliyatiga yangilik, o‘zgarishlar kiritish, integratsiya
ta’riflari haqida ma`lumotlar berilgan.
Kalit so‘zlar:
innovatsion texnologiyalar, pedagogik jarayon, o‘zgarish,
yangilik, integratsiya ta’riflari.
Innovatsiya – (inglizcha) yangilik kiritish, yangilik degan ma’noni ifodalaydi,
texnologiya esa yunoncha “texnos” – san’at, mahorat va “logos” – fan so‘zlaridan
olinib, innovatsion texnologiya ta’lim-tarbiya shakllari, metodlari va usullariga
yangicha yondoshish degan ma’noni bildiradi. Innovatsion texnologiyalar pedagogik
jarayon hamda o`qituvchi va o`quvchi faoliyatiga yangilik, o‘zgarishlar kiritishdir.
Innovatsion texnologiyalardan foydalanishda o‘qituvchiga quyidagi bilimlarni
bilish taqazo etiladi:
-
AKT bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakaga ega bo‘lish;
-
yangi pedagogik texnologiya bo‘yicha xorijiy tajribalardan boxabar bo‘lish
(PISA,TIMSS);
-
ta’lim jarayonini tashkil etishda didaktik o‘yinlardan, interfaol usullardan
foydalanish mahorati;
-
ilg‘or pedagogik texnologiya bo‘yicha bilimlarni o‘zlashtirib borish;
-
bilimlarni ko‘nikma va malakalarga aylantirish texnologiyasi shakllangan
bo‘lishi;
-
dars jarayonida harakatli o‘yinlardan unumli foydalana bilishi;
-
imkoni bo‘lsa darsni internet tarmog‘iga bog‘lab o‘ta bilishi;
-
o‘z ustida tinmay ishlashi, har sohaga oid yangiliklarni kuzatib borishi va
boshqalar.
O‘qituvchi innovatsion texnologiyalarga asoslanib darsni tashkil etar ekan, turli
texnik vositalardan ham (kompyuter, proyektor, elektron doska va hokazo)
foydalanishi mumkin. O‘qituvchining faoliyatida innovatsiyalar qanchalik ko‘p bo‘lsa,
mazmun shunchalik oshadi. Ta’limda innovatsion texnologiyalar va interfaol metodlar
haqidagi tasavvurlar barqaror va mukammal shaklga ega emasligini ham e’tirof etish
kerak. Har bir o‘qituvchi ta’limga individual tarzda yangilik kiritishi mumkin.
Innovatsion texnologiyalar o‘qituvchi o‘z faoliyatidan qoniqmaslikdan kelib chiqadi.
“Faoliyatni yangilash 3 bosqichda, ya’ni tayyorgarlik, rejalashtirish va joriy etish
bosqichlarida amalga oshiriladi.”– degan edi mashhur pedagog A. Nikolskaya.
Innovatsion texnologiyalardan asosiy maqsad o‘qituvchi va o‘quvchi mushtarakligiga
erishish, o‘quvchilarni fanga qiziqtirish, ta’limga bo‘lgan munosabatni o‘zgartirish,
o‘rganilgan bilimlarni ijtimoiy sharoitlarda qo‘llay olish ko‘nikmasiga ega bo‘lish,
AKT va didaktik materiallarni mavzu bilan uyg‘unlashtirish kabilarni keltirish
361
mumkin.Darslarni tashkil etishda interfaol metodlardan foydalanishga doir ushbu
maqola bilan, darslarni samarali tashkil etish uchun foydalaniladagan metod va
o‘yinlardan har bir fan o`qituvchisi dars jarayonida foydalanish imkoniga ega.
O`qituvchi izlanuvchan,ijodkor,fanini puxta biladigan va shu fani orqali o`quvchilarga
bugungi kun davr talabi asosida innovatsion g`oyalarga tayanib bilim bersa, bu o`sha
o`qituvchining o`quvchilar hamda ota-onalarning e`tiborini qozonishiga sabab bo`ladi.
Yuqorida ko`rsatib o`tilgan fikrlar asosida barcha darslarda ham o`quvchilarga ko`plab
ma`lumotlarni singdirish orqali ularni bilim olishga,kasb-hunarga bo`lgan
qiziqishlarini ham orttirish mumkin.Buning uchun albatta o`quvchilarga fanga oid
zamonaviy
texnika
va
texnologiyalar
haqida
ko`proq
tushunchalarni
uyg`unlashtirish,singdirish lozim. O`qituvchi qanchalik mahoratli bo`lsa,kelajakda
o`quvchilarining yutuqlaridan shunchalik ko`p faxrlanib yuradi. Xulosa qilib aytganda,
innovatsion texnologiya – bu ilmiy izlanishlar, ishlanmalar yaratish, tajriba – sinov
ishlari olib borish yoki boshqa fan-texnika yutuqlaridan foydalangan holda
o‘quvchilarga yangi bilim berishdan iboratdir. Integratsiya ta’riflari "Integratsiya"—
bir nechta o`quv predmeti materiallarini, metodikaning vazifasi va yagona maqsadiga
tabiiy bo`ysundirish asosida tuzish usuli. N.S.Svetlovskaya. "Integratsiya"-fanlararo
aloqa, o‘rnatishning yangi sifati darajasiga ko‘taruvchi, bir butun bilimlar "monoliti"ni
yaratishga imkon beruvchi vosita. L.N.Bakareva. "Integratsiya" predmetlararo
bog`lanishning eng yuqori darajasi,u metodologik prinsiplar asosida muammoni
kompleks o`rganish yo‘li. LT.Tarasov. "Ingegratsiya"-atrof-muhitni, yahlit tasavvurni,
predmetlardagi bilimlarni yaqinlashtiruvchi umumiy platformani topuvchi vosita. Yu.
M.Kolyagin. Integrallash qomusiy ajdodlarimiz Zardo`shtiy, Aristotel, Muso al-
Xorazmiy, al-Farobiy, Axmad al-Farg`oniy, Abu Rayxon Beruniy, Ulug`bek kabi
o`nlab ma‘naviy yuksalish davrini daholarining g`oyalarida yuzaga kelgan.
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:
1.
Ishmuhamedov R., Abduqodirov A., Pardayev A muallifligidagi Ta‘limda
innovatsion texnologiyalar. -T.: O`qituvchi, 2003. -189 b.
2.
Internet materiallari.hunar. uz.Hunarmand uyshmasi
