STUDENTLERDI BIRLESTIRIW: XALÍQARALÍQ IZERTLEWLER HÁM PÁNLER BOYINSHA BIRGE
ISLESIW 1-XALÍQARALÍQ STUDENTLER KONFERENCIYASÍ. NÓKIS, 2025-JÍL 20-21-MAY
__
_____________________________________________________________________________________________
233
JASALMA INTELLEKTTIŃ TÁLIM BAǴDARÍNDAǴÍ ORNÍ
Abdrasulieva Barshinay Moyatdinovna
QMU Shet tiller fakulteti 1-kurs studenti,
Karimxojaeva Dilafruz Joldasbaevna
Stajyor oqıtıwshı
Zamanagóy tálim sistemasi texnologiyaliq rawajlaniw menen birdey bolip, jańa usillardi
sinawdan ótkerip atir. Jasalma intellekt bul processte zárúrli rol oynap atir. Búgingi kúnde IT
járdeminde individual tálim programmalardi jaratiw,virtual oqitiwshilar menen islew hám oqiw
procesin avtomatlastiriw múmkinshiligi boldi.Usiniń sebebinen ,’’Jasalma intellekt oqitiwshilar ornin
basadima?’’ degen soraw aktual bolip qalip atir.
1.
Demek jasalma intellekt degenimiz ne ?
Jasalma intellekt – bul jasalma intellekt tarmaqlariniń kognitiv funkciyalarin áshkar qiliw
qábileti: úyreniw ,óz tájiriybesinen berilgen parametrlerge maslasiw hám aldin tek adamlar ushin bar
bolǵan waziypalardi islew.
2019- jilda Evropa Komissiyasiniń Jasalma intellekt boyinsha ekspertler topari tárepinen
tayyarlanǵan hújjet boyinsha ,’’jasalma intellekt’’ atamasi aqil túsinigine aniq belgini óz ishine aladi
. Biraq óz isiniń mamanlari pikiri boyinsha ,aqil aniq emes túsinik bolǵanliǵi ushin ,oni psixologlar
,biologlar hám neyrofiziologlar úyrense de ,jasalma intellekt izzertlewshileri ásirese racionalliq
túsinikten paydalanadi.
2.
Jasalma intellekt járdeminde jekelestirilgen tálim .
Dásturiy tálim tarmaǵinda bárshe oqiwshilar birdey metodika arqali oqitiladi, bul bolsa olardiń
individual mútajliklerine tuwri kelmewi mumkin. Jasalma intellekt bolsa har bir oqiwshiniń bilim
dárejesi ,qiziǵiwshiliqlari hám ózlestiriw tezligin kórip shiǵip oǵan individual jantasadi.
Misali :
Google hám Microsoft IT járdeminde islewshi jeke oqitatuǵin dástúlerdi islep shiǵip atir
Misali: Googlediń ‘‘Read Along’’ dástúri balalarǵa interaktiv oqiwdi úyretedi.
Khan Academy óziniń ‘‘Khanmigó’ atli IT járdemshisinen paydalanip, oqiwshilarǵa óz betinshe
tapsirmalar beredi.
3.
Virtual repetitorlar hám chatbotlar arqali tálim aliw .
IT arqali isleytuǵin virtual repetitorlar hám chatbotlar oqiwshilarǵa qálegen waqitta úyreniw
imkánin beredi.
Misali :
•
Duolingo hám ChatGPT siyaqli tarmaqlar oqiwshilarǵa shet tillerin úyreniwge járdem beredi.
IT paydalaniwshisiniń juwaplarin kórip shiǵip ,oǵan mas másláhatler beredi.
Sokratic [Google IT] dástúri oqiwshilarǵa matematik hám ilimiy pánlerdi túsiniwge járdem
beriwshi IT járdemshisin usinadi.
Bunday tarmaqlar oqiwshilarǵa óz betinshe tálim aliw imkánin jaratip beredi. Biraq,
oqitiwshilardiń janli sáwbeti hám motivaciyasiniń toliq ornin basa almaydi.
4.AI tálim sapasin asirama yamasa túsirip jibereme ?
Bul haqqinda ITdiń abzalliqlari hám kemshiliklerin keltirsek:
Abzalliqlari:
1.
Individual jantasiw – hár bir oqiwshi ushin mas dástur islep shiǵadi.
2.
Hárdayim kiriw imkaniyati – IT tálim tarmaqlari 24/7 isleydi.
3.
Oqiw barisin avtomatlastiradi – oqitiwshilar waqtin tejeydi hám bahalaw sapasin asiradi.
Kemshilikleri :
1.
Janli sáwbet jetispewshiligi – IT insan menen júzbe júz oqitiw tájiriybesin bere almaydi.
STUDENTLERDI BIRLESTIRIW: XALÍQARALÍQ IZERTLEWLER HÁM PÁNLER BOYINSHA BIRGE
ISLESIW 1-XALÍQARALÍQ STUDENTLER KONFERENCIYASÍ. NÓKIS, 2025-JÍL 20-21-MAY
__
_____________________________________________________________________________________________
234
2.
Sanaliq pikirlewge tásiri- IT oqiwshilardiń jeke hám sanaliq pikirlew qábiletin sheklep qoyiwi
múmkin .
3.
Maǵliwmat isenimsizligi – IT ayirim natuwri yamasa bir jaqlama maǵliwmat beredi
Uliwma aytqanda, IT tek qosimsha úyreniw predmeti boliwi kerek, biraq tiykarǵi tálim insan
tárepinen basqariliwi zárúr.
5.Jasalma intellekt oqitiwshilardiń isin jeńillestireme yamasa olardiń ornin iyeleyme?
AI oqitiwshilardiń isin jeńillestiretin kúshli zat bolip, tálim sapasin asiriwda úlken járdem beriwi
múmkin .Biraq, olardi toliq almastira almaydi. IT maǵliwmat izlewde hám úyreniwde járdem beriwi
múmkin ,biraq tájiriybeli oqtiwshilar isleytuǵin individual úyretiw hám qimbatli ustazliqti usinis ete
almaydi.
Juwmaqlap aytqanda, jasalma intellekt tálim sistemasina jańa imkaniyatlar kiritip atirǵan bolsa
da, ol oqitiwshilardiń ornin toliq basa almaydi. Sebebi, insan miyiniń dóretiwshilik ,sezim hám jeke
jantasiw siyaqli tárepleri jasalma intellekt ushin elege shekem erisip bolmaytuǵin dárejede.
Paydalanilǵan ádebiyatlar:
1.Filipova .I.A.Jasalma intellektti huquqiy tártipke saliw: lekciyalar kursi.Rus tilinen
awdarmalaǵan Z.O.Kuvandukov ,juwapker redaktor A.R.Axmatov –Samarqand :Samarqand
mámleketliklik mámleketlik universiteti, 2022.-179 bet
2.Luckin .R.2018. Artificial Intelligence and Education ;Promise and Implications for Teaching
and learning .London:UCL Institute of Education Press.
3. Uteshova Z. TESTS AS ONE OF THE WAYS OF ASSESSMENT IN LANGUAGE
TEACHING //InterConf.–2020.
4. Khodjaniyazova, U. K. . (2021). SIMILARITIES AND DIFFERENCES OF SPOKEN AND
WRITTEN LANGUAGE. CURRENT RESEARCH JOURNAL OF PEDAGOGICS, 2(08), 20–
23. https://doi.org/10.37547/pedagogics-crjp-02-08-06
HOW TO IMPROVE SPEAKING THROUGH PHONETICS (INTONATION, STRESS)
FOR SECOND LANGUAGE LEARNERS
Abdullaev Bayram
Doctoral Student of Jeonbuk National University
English Education department
Supervisor-Sherimbetova Nargiza
Abstract:
In contemporary society, more and more people are intending to enhance their
speaking skills through phonetics. However, there are numerous challenges that might hinder their
progress, such as difficulties in mastering pronunciation, a shortage of effective teaching techniques,
and limited access to phonetic resources. This paper explores how phonetics can enhance speaking
abilities by improving second language learners' stress patterns and intonation. Additionally, it focuses
on effective teaching strategies, including phonetic drills and technological tools, to help learners
overcome these obstacles and achieve oral proficiency.
Key words:
phonetics, words, intonation, pronunciations, strategies, stress, techniques, Tone,
communication.
Clear and confident speaking skills are essential in almost every aspect of life whether you're
giving a presentation, learning a new language, or simply trying to be better understood. One of the
most effective ways to improve your speaking abilities is by learning phonetics, the study of sounds
in speech. Phonetics helps bridge the gap between how words are written and how they are actually
spoken. Phonetics focuses on how speech sounds are produced, transmitted, and perceived. For
