Barcha maqolalar - San'at

As it is known, the social status of occupation in the communication is determined, compared to the
participants-curry, relationship status, position and role in the family. Speech communication is an important tool for providing information about the social status of the participants. For example, the speech units selected by the owner, the speech etiquette forms can transport information about the social status of the speaker. In particular, the participants' concluding remarks in the life of society are received great attention in the communication culture of Uzbekistan. In this article deixis theory in linguistics, deixis of the social condition, its representatives are discussed. In communication gestural units they are mainly used to express participants' social condition. The social status of linguistics in the speech of the participants of the dialogue is pointed as social deixis, we used terminology of social condition deixis. After all, the social status (social further status) of speech participants is provided in terms of social deixis. The speech units that
express social status deixis not only explain speaker and social condition of other participants, but also inform about its subjective evaluation. Linguistic and also extralinguistic units are used to make deixis of social status in the Uzbek language. Language units of deixis of social status language include pronouns, contact units, social lexic units and some supplements. Personal pronoun organize complicated deictic character as a tool to form of social status and person's deixis. They indicate participants of the speech which makes clear individual's deixis and determine social status deixis via showing their relations and
social factors in the same time. Supplement -s which indicates grammar meaning of possession, personal
suffixes, respect does a task of clarifying social status deixis too. Also, one of active language units that could explain speech participants' social status is reference units. Reference units' have a special duty of not only grabbing attention of listener in the speech, but also defining social relationship between speech participants. Communication units are actively used as a tool of indicating speech participants' social status in our speech. Even spelling name incorrectly to the listener indicates disrespectfulness, lowness of listener's social status or using words that mean relativity with strangers’ services as a respect. In speech deictic points which have social symbol are used in lexical field too. This include socially specialized lexic units. In
the conversion of speech participants practicing certain field's representatives' special words, slangs indicate that they are in a one group and they are socially equal. Character (right) which was formed by human's job, position, adorenes identifies not only that person's duty (responsibility), but also his position along communicative act. Overall, in Uzbek language expression units of the social condition deixis are various, therefore when each of them are analysed deeply they could obviously give intriguing informations about not only pragmalinguistics, but also sociolinguistics of Uzbek linguistics' researches

Мақолада ўзбек миллий мақолларининг қўлланилиши, уларнинг илдизлари ва миллий қадриятларимиз билан узвий боғлиқлиги, ҳар бир сўзнинг маъно хилма-хиллиги, ибораларнинг турғунлиги, шаклий барқарорлигининг устунлик қилиши, қулланиш ўрнига қараб уларнинг маъно доираси доимий равишда кенгайиб бориши ва оиладаги,ёшлар тарбиясидаги ўрни қанчалик муҳим эканлиги бир неча мисоллар билан кўрсатилган

Ushbu maqola" Special holidays around the world "deb nomlanadi. Bu o'zbek tilida "Dunyo
mamlakatlarining maxsus bayramlari"deb tarjima qilinadi.Ushbu metodik qo'llanmada barcha ingliz tili
o'qituvchilari uchun foydalana oladigan interfaol usuldagi metodlardan foydalansa bo'ladi

Ulug‘ shoir va mutafakkir Alisher Navoiy “Xamsa”sida ijodiy konsepsiyaga oid qarashlar qanday aks etganligi, ular qanday badiiy-estetik mezonlarda asoslanayotganligi asoslanishini o‘rganish navigatsiya fanining muhim ilmiy muammolaridan biridir. Bu ilmiy muammoni o‘rganish, birinchidan, ulug‘ shoir dunyoqarashining kelib chiqishini aniqlashga asos bo‘lsa, ikkinchidan, ulug‘ mutafakkirning adabiy-estetik qarashlarini chuqurroq o‘rganish, nazariy umumlashmalarni amalga oshirish imkonini beradi. Tabiiyki, bu boradagi qisqacha kuzatishlarimiz muammo tahlilini to‘liq qamrab olgandek bo‘lmaydi. Biz bu masalaning bir qancha muhim jihatlarini yoritib berishga harakat qilamiz.

Мумтоз бадиий асарлар матни тарихини чуқур ўрганмай туриб, матншунослик илмининг тараққий этиши ҳақида гап ҳам бўлиши мумкин эмас. Чунки матн тарихи тушунчаси матншуносликнинг таянч назарий асосларидандир. “Матн тарихи қўлёзма манбалар генеалогиясини текширишдан муаллифнинг ва манбани кўчирган котибнинг дунёқараши ва ғоясини ўрганишгача, асарнинг юзага келишида муаллиф ижодий ниятининг рўёбга чиқишидан унинг яратилишига у ёки бу даражада алоқадор бўлган бошқа адабий ёдгорликлар билан ўзаро боғлиқ жиҳатлари тадқиқигача бўлган барча жараёнларни ўз ичига олиши” [6,9] назарда тутилса, ушбу илмий муаммони ўрганиш нечоғлиқ муҳим экани янада ойдинлашади.

“Ҳиммат ва саботи бўлмаган миллатнинг ҳақи ҳаёти йўқдир”. Бундан роппароса бир юзу беш йил олдин “Ойна” журналида босилган мақоласига улуғ маърифатпарвар Абдурауф Фитрат ана шундай сарлавҳа қўйган эди. Ҳиммат – Ватан ва миллат учун, зарур бўлганда, молу жондан кеча олмоқ. Сабот – Ватан ва миллатнинг шаъни-шарафи, ор-номусини ҳимоя қилиш йўлида метин иродани намоён эта билмоқдир. Биз тарихий илдизлари қадимият булоқларидан сув ичган, дунё тамаддунининг, инсониятнинг илму ирфон бешигини тебратган миллатмиз. Башариятга маърифат ва ахлоқдан, ҳиммат ва саботдан дарс берган буюк мутафаккирлар ворисимиз. Лекин ворислик ҳақи бу ҳақда жар солиш, оғиз йиртиш билангина адо этилмас. Ворислик ҳуқуқига қуруқ даъволар билан эришилмас. Бунинг учун аждодларни мукаммал танимоқ, улар меросини қунт билан ўрганмоқ, тафаккур ва тадаббур этмоқ, илму ирфонда улар эришган оламшумул ютуқларни янгилари билан бойитмоқ зарур.

Буюк озарбайжон шоири шайх Низомий Ганжавий жаҳон адабиётидаги ноёб поэтик ҳодиса – хамсачиликни бошлаб берди. Гарчи форсийда битган бўлса ҳам, улуғ шоирнинг “Панж ганж”ида туркий тафаккур, туркий руҳ акс этгани маълум . Улуғ ўзбек мутафаккири ҳазрат Алишер Навоий эса “Хамса”си билан Низомий Ганжавий бошлаган поэтик анъанани янгилаш баробарида юксак тараққиёт босқичига кўтарди. Озарбайжонўзбек адабий алоқаларига доир эътиборга молик илмий тадқиқотлар муаллифи профессор Алмаз Улвийнинг ёзишича, Алишер Навоий Низомий анъаналарини изчил давом эттириш билан чекланмай, туркий адабиётнинг тараққиёт даражасини янада юксалтирди . Зеро, буюк салафига бўлган эҳтиром, унинг поэтик тафаккур такомилидаги беназир хизматлари эътирофи ҳазрат Алишер Навоий “Хамса”сининг ҳар бир достонида яққол сезилиб туради. “Хамса” достонларининг алоҳида боблари унинг васфига бағишлангани ҳам буни тасдиқлайди.

Maqola buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkirining qarashlari tahliliga bag‘ishlangan Alisher Navoiy qomusiy olim, temuriylar hukmdori Mirzo Ulug‘bek davridagi adabiyot haqida. Muallif Navoiy ijodidagi bu mavzudagi g‘oya va talqinlarni quyidagi tasnif asosida o‘rgangan: 1) buyuk shoir ijodida Mirzo Ulug‘bekni madh etish; 2) Mirzo Ulug‘bek davrida vujudga kelgan adabiy muhit va uning namoyandalari ijodiga munosabat; 3) bu hukmdor davrida adabiy-estetik tafakkurning rivojlanishi. Alisher Navoiyning “Farhod va Shirin” dostonining yakuniy qismida hamda “Majolis un-nafois” (“Tozli majlislar”)da Mirzo Ulug‘bek Qur’oni Karimni yetti qiroat bilan yod olgan va o‘rgangan betakror hofiz sifatida ta’riflanadi va madh etiladi. , “Ziji jadidi Ko‘ragoniy”ni yozgan buyuk astronom, shuningdek, u zo‘r didga ega shoir sifatida tilga olingan. Abdullatif Mirzo misolida Mirzo Ulug‘bekning she’riyatga bo‘lgan tabiiy moyilligi uning farzandlariga ham o‘tganligi ko‘rsatilgan. Bundan tashqari, maqola muallifi o‘z fikrlarini isbotlash uchun Abdurazzoq Samarqandiyning “Matla’i sadayn va majmai bahrayn” va Davlatshoh Samarqandiyning “Tazkirat ush-shuaro” asarlaridagi ma’lumotlardan ham foydalangan. Bu manbalardagi ma’lumotlar Alisher Navoiyning “Majolis un-nafois”da keltirilgan fikr-mulohazalarini to‘ldirish, yangi fakt va dalillar bilan boyitish jihatidan qimmatli ekanligi ilmiy jihatdan isbotlangan. O‘z navbatida V.V.Bartoldning “Ulug‘bek va uning davri”, Ergash Rustamovning “XV asr birinchi yarmi o‘zbek she’riyati” monografiyalaridagi qarashlar ham tahlil qilindi.

Ushbu maqolada bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining o‘qish darsini tashkil etishda hikoya va ertaklarni sahnalashtirishda qo‘g‘irchoq teatrining muhim jihatlari haqida keng to‘xtalib o‘tilgan.

Мазкур мақолада Янги Ўзбекистонда Учинчи ренессанснинг пойдевори илм-маърифатга асосланиши, биринчи ва иккинчи Ренесссанс даврида етишиб чиққан буюк алломаларнинг қарашлари, бугунги кунда таълим соҳасига қаратилаётган эътибор ва амалга оширилаётган энг муҳим ислоҳотлар илгари сурилган. Илм-фан, маънавият-маърифатга йўналтирилган сармоя буюк келажак учун киритилган муҳим инвестиция эканлиги ёритилган.

Arxeologik izlanishlar natijalariga ko'ra, 0‘rta Osiyoning janubiy mintaqasi boTgan Janubiy Turkmanistonda mil.avv. 1V-HI ming yilliklardayoq oddiy mudofaa inshootlari paydo boTa boshlagan. Mudofaa dcvorlar mudofaa nuqtai nazaridan oddiy boTib, ko'proq paxsadan qilingan to'siqdck ko'rinsada, ular aholining xavfsizligini ta'minlash uchun aniq maqsadida qurilganiligini qayd etish joiz.

Mafkura va san’at insoniyat madaniyatining o‘zaro bog‘langan jabhalari bo‘lib, dunyo haqidagi tushunchamizga ta’sir ko‘rsatadi va uni shakllantiradi. Mafkura individual va jamoaviy dunyoqarashni boshqaradigan e'tiqodlar, qadriyatlar va tamoyillar majmuini ifodalaydi, san'at esa his-tuyg'ular, g‘oyalar va istiqbollarni etkazish uchun ishlatiladigan keng ko'lamli ijodiy ifodalarni o‘z ichiga oladi. Ushbu abstrakt mafkura va san’at o‘rtasidagi munosabatni o‘rganib, ularning aks etishi, bir-biriga qarshi kurashishi va ta’siriga e’tibor qaratadi.

Mustaqil yurtimizning bugungi rivojlanish davrida ta’lim sohasini rivojlantirish va yetuk, malakali kadrlarni tayyorlash borasida chuqur va samarali islohotlar olib borilmoqda. Bugungi kunda Oliy o’quv yurtlarida talabalarning ta’lim olishlari uchun barcha sharoitlar yaratib berilmoqda. Insoniyat tarixining rivojlanish davrlarini sar hisob qilganimizda butun dunyoga mashxur vatandoshimiz Abu Ali ibn Sino yashagan davrni alohida etirof etishimiz joiz. Hozirgi kunda ushbu vatandoshimizni bilmaydigan xalq butun dunyoda topilmasa kerak. Ammo o’z yurtdoshlarimiz orasida buyuk qomusiy olim tarixini bilmaydigan vatandoshlarimizning borligi Abu Ali ibn Sino tarixini yoritishimizni talab qiladi.

Ушбу мақолада Термиз археология музейининг саккизинчи кўргазма зали Амир Темур ва темурийлар даврида Термиз ва Чағониён маданиятига бағишланган бўлиб, ушбу кўргазма залида Қирққиз, Кокилдор ота, саййидлар, мақбара  Султон Саодат мажмуаси макетлари, сирланган уй-рўзғор буюмлари, Амир Темур давлати харитаси, мис тангалар, шахмат доналари ва ҳарбий анжомлар намойиш этиб келинмоқда. 1370 йилдан-ХVI аср бошларигача бўлган даврни ўз ичига қамраб олган ушбу зал кўргазмаларида намойиш этилаётган ашёвий манбалар Термиз ва Чағониён амалий санъатининг Амир Темур давлати бошқа марказий шаҳарлари маданияти билан ҳамоҳанг тараққий этганлигидан далолат беради.

Тадқиқот объекти: хориж йирик музейларида мавжуд тсмурийлар даврига оид тарихий ва маданий ёдгорликларнинг асосий хусусиятлари.
Ишнинг мақсади: XIV-XV асрларга оид асори атиқаларни тизимли каталоглаштириш, четга олиб чиқиб кстилган ашёларнинг тарихи ва такдирини таҳлил этиш.
Тадқиқот методлари: илмийлик, тарихий ёндашув, қиёсий таҳлил, даврий муаммолик, тўпланган маълумотларни холис баҳолаш.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилнги: хориж музейларида сақланаётган темурийлар даврига оид тарихий ва маданий ёдгорликлар илк бор турли хил бирламчи манбалар асоида тадқиқ этилди. Узбекистан ва хориж музейларида мавжуд XIV-XV аср асори атиқаларининг ягона руйхати тузилди ҳамда илмий муомалага киритилди.
Амалий ахамияти: дисссртацияда эътибор қаратилган тахлил ва мулохазалар музейшунослик ривожидаги ютуқлар, муаммолар ва имкониятларини ўрганиш ишига қўшимча маълумотлар олиб киришда, музей маркетингини тарихий, янги маълумотлар билан бойитишда муҳим аҳамиятга эта. Тадкикотнинг асосий хулоса ва тавсиялари музейлар фаолиятини такомиллаштириш йўлида қўшимча материал бўлиб хизмат қилиши мумкин.
Тадбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: дисссртациянинг асосий мазмуни эълон килинган 2 та илмий мақола ва 5 та илмий-амалий конференция матсриалларида ўз ифодасини топтан.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: тадқикот натижаларидан Узбекистан Рсспубликаси Ташқи ишлар вазирлиги, Узбекистан Рсспубликаси Маданият ва спорт ишлари вазирлиги, давлат ва нодавлат ташкилотларининг Узбекистан Рсспубликаси ва халқаро хамкорликни ривожлантириш соҳасида фаолият юритувчи таркибий бўлинмаларида, олий ва ўрта махсус ўқув юртлари учун ўқув-услубий қўлланмалар ёзишда фойдаланиш мумкин.

Ушбу илмий дастур муаллиф 15 йил ичида олиб бораётган тадқиқотлар асосида тузилган. Бу изланишлар натижалари ўзининг тўла ҳолдаги аксини қуйидаги иккита монография да топган:
1. - А Ҳакимов. Ўрта Осиё республикаларининг замонавий безак санъати. Тошкент. "Фан" нашряёти, 1988. 10 б.т.
2. - А Ҳакимов. Урта Осиё республикаларининг замонавий безак пластикаси. Тошкент. "Фан" нашриёти. 1992. 12 б.т.
Биринчи китоб кириш сўзи, 3 боб, хулоса ва адабиётлар руйхатидан иборат.
"Минтаканинг безак санъатини ўрганишдаги услубият масалалари" деб аталган I бобда асосий услубий йўналишлар белгиланади, муаммолар мавзуси кўриб чиқилади ва тадқиқотларнинг услубий негизи ишлаб чиқилади.
"Ўрта Осиёдаги халқ санъатида анъаналарнинг ривожланиши" деб номланган П бобда эса халқ санъатининг долзарб муаммолари кўриб чиқилади ва халқ усталарининг ижоди анъаналарни давом эттириш нуқтаи назаридан ўрганилади.
"Ўрта Осиё республикаларида профессионал безак санъатининг минтакавий ва миллий хусусиятлари нуқтаи назаридан шаклланиши ва ривожланиши" деб аталган Ш бобда 1960 - йилларнинг охири ва 1970 йилларда минтаканинг бадиий маданиятида пайдо бўлган янги жараёнлар тавсифи берилади.
Хул осада асосий натижалар баён этилади.
Иккинчи китоб биринчи китобнинг мантиқий давоми бўлиб, у хам кириш сўзи, 3 боб, хулоса ва адабиёт рўйхатидан иборатдир.
"Минтакадаги 1970 ва 1980 йиллар бошидаги нонументал ва безак пластикасининг усталари йўналишлари ва муаммолари" деб номланган I бобда Ўзбекистон, Тожикистон ва Туркманистондаги етакчи хайкалтарошлар ижодининг илмий тавсифи берилади, шу жараённинг асосий йўналишлари ва бу санъатнинг ҳар бир турлари Ўртасидаги ўзаро таъсири белгиланади, хар бир бадиий мактабга оид хусусиятлар аникланади.
"Минтака безак санъати - мустакил жараён сифатида: мавзулар ва услубият тавсифи" деб аталган П бобда ниҳоятда катта ва бой материаллар тарихий ва замонавий нуқтаи назардан тартибга солиниб, уларни тавсифлашга харакат килинади. Бу санъатнинг услубий ва мавзу йўналишлари туркумларга ажратиб берилади ва тавсифланади, безак пластикани ўзига хос фазилатлари белгилаб берилади.
"Безак пластккаси ва шаҳар меъморчилиги муҳити" деб номланган Ш бобда безак санъати билан шахар меъморчилиги муҳити ўзаро таъсирига алоҳида эътибор берилади.
Хулосада асосий натижалар баён этилада.
Шундай қилиб, ушбу тадқиқот иккита мустақил, лекин яхлит, бутун бир бадиий жараённи, яъни Ўрта Осиё замонавий санъатининг турли томонларини ўрганишга бағишланган китобларнинг мавзусидан иборат.
Илмий манбанинг асосини Ўрта Осиёнинг тўртта республикаси - Ўзбекистон, Тожикистон, Туркманистон ва Қирғизистон халқ санъати, бадиий саноати ва ноанъанавий безак санъатининг асарлари ташкил этади.
Илмий ишнинг асосий мақсади - минтақадаги 1970-1980 йилларга оид безак санъатининг ривожланишини таргиб этиш, умумийлаштирилган ва яхлит тавсифини беришдан иборат. Шу билан бирга, ишда анъаналарни давом зттириш ва бадиий жараённинг асосий хусусиятларини аниқлаш муаммосига алоҳида зътибор берилади. Шу мақсаддан келиб чиқиб, илмий тадқиқот қуйидаги йўналишларда олиб борилган.
- анъаналарни давом эттириш муаммосини ўрганиш учун назарий - услубий мезонларни ва тутилган йўлларни белгилаш;
- халк амалий санъатининг додзарб муаммоларини ва етакчи усталар ижодини тадқиқ қилиш;
- гайри анъанавий безак санъати ва бадиий санъатнинг асосий йўналишларини ва рассомлар ижодини ўрганиш;
- безак санъатининг ҳар ҳил турлари ва минтака шаҳарларининг муҳити ўртасидаги ўзаро таъсири масалаларини тадқик килиш;
- тадқик қилинаётган бадиий жараённи минтақавий ва миллий хусусиятларини белгилаб бериш;
Асосий илмий натижаларнинг долзарблиги ва янгилиги қуйидагилардан иборат.
- санъатшунослик фанида “минтака безак санъати" деган янги тушунча киритилиб, унга хар томонлама тавсиф берилади ва асосий турлари ўзаро таъсири белгилнади;
- анъанавийлик ва новаторлик муаммоларини ўрганиш услубияти ва йўналишлари белгиланган;
- анъанавий ва ғайри анънавий безак санъатида новаторлик хусусиятлари аникданган;
- фанда аввал ўрганилмаган кўп киррали бадиий жараён, яъни минтаканинг гайри анъанавий санъати хар тарафлама ўрганилади ва шу билан бирга санъатшуносликда янги илмий йўналиш ривож топишига йўл очилади;
- безак санъатининг бутун бир сохаларидаги йўналишлар тадкиқот қилинади, минтаканинг ижоди ўрганилмаган етакчи рассомларнинг асарларига хар томонлама тавсиф берилади;
- безак санъати турлари ва шаҳар меъморлик муҳити ўртасидаги ўзаро таъсири муаммоси бой материаллар асосида ўрганилади;
Илмий иш Х.Х.Ниёзий номидаги санъатшунослик илмий - тадкиқот институтининг амалий саньат бўлимида бажарилган ва илмгоҳнинг режаларига киритилган тадқиқотларнинг биридир. Илмий ишнинг мавзуси ва натижалари институтнинг илмий кенгаши йиғилишларида муҳокама қилиниб ҳимояга тавсия этилган.

Тадқиқот объектлари: Марказий Осиё ҳудудидаги зардуштийлик, буддавийлик ва ислом динлари қадриятлари билан боғлиқ тасвирий санъат асарлари.
Ишнинг мақсади: шахс маънавиятининг юксалишида диний қадриятлар ва тасвирий санъат интеграциясининг назарий-фалсафий асосларини тадқиқ этиш, уларнинг ижтимоий-маданий ҳаётда узвий алоқадорлик қонуниятлари ва механизмларини илмий асослашдан иборат.
Тадқиқотнинг методлари: илмий билишнинг объективлик, тизимлилик, ворислик, қиёсий тахлил, анализ ва синтез, умумлаштириш, тарихийлик ва мантиқийлик каби тамойил ва методларидан фойдаланилди.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилнги: диний кадрият ва тасвирий санъат интеграциясининг субстанционал компонентлари ва ривожланиш қонуниятлари илмий асосланди; миллий ғояни сингдиришда ислом санъатининг ўрни ва аҳамияти очиб берилди; ислом кадриятлари ва тасвирий санъат интеграциясининг хозирги кунда комил инсонни шакллантиришнинг илмий-фалсафий хамда методологии асослари тадқиқ этилди.
Амалий ахамняти: ғоявий-тарбиявий ишларда дин ва санъат, айникса, ислом кадриятлари ва тасвирий санъат узвийлигини тўғри талкин этиш, мафкуравий ишда “оммавий маданият”нинг асл мохияти, акидапарастлик ва маънавий қадриятларни менсимаслик (нигилизм) зарарини тўғри тушунтириш, глобаллашув даврининг маънавий тахдидларига иммунитет ҳосил килишда фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот натижасида олинган хулосалар, диний кадриятлар ва тасвирий санъат интеграциясига оид илмий назарий тушунчалар тарихни диалектик маданий тушуниш концепцияси билан тўлдиради. Бу хулосалар диний кадриятлар ва тасвирий санъат интеграциясининг жамият ва шахе маънавий ҳаётига тадбик килиш жараёнини фалсафий тахлил килишга имкон беради.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: Тадкикот материалларидан “Миллий гоя”, “Маънавият асослари”, “Диншунослик”, “Санъатшунослик” фанларининг ’’Диний кадриятлар ва тасвирий санъат интеграцияси”га оид мавзуларида фойдаланиш мумкин.

Тадқиқот объектлари: ҳанафийлик мазҳаби тамойиллари; мазҳаб вакилларининг қарашлари; Абу-л-Муайяд ал-Маккий ал-Хоразмийнинг ҳаёти, ижоди, илмий мороси ва унинг «Манокиб Аби Ҳанифа» асари.
Ишнинг мақсади: Абу-л-Муайяд ал-Маккий ал-Хоразмийнинг «Манокиб Аби Ҳанифа» асарини ханафийлик мазҳаби бўйича манба сифатида тадкиқ килиш.
Тадқиқот методлари: тарихий ва киёсий-таҳлилий.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Илк маротаба ал-Хоразмийнинг «Маноқиб Аби Ҳанифа» асари Сулаймония кутубхонаси қўлёзмалар фондида 1631 рақами остида сакланадиган нусхаси асосида ҳар томонлама илмий тадқик қилинди; асарнинг ислом оламида, хусусан, Мовароуннаҳрда ҳанафийлик мазҳаби тарихи бўйича муҳим манба экани ишончли далиллар асосида кўрсатиб бсрилди. Қўлёзма ҳамда нашр нусхаларининг илмий-киёсий тахлили натижасида қўлёзмада сақланган Абу Ҳанифанинг шогирдларига бағишланган тўкқиз (32-40) бобдан иборат қисмининг нашрда тушиб колгани аниқланди, бу кисмда мавжуд янги маълумотлар илмий муомалага киритилди.
Амалий аҳамияти: Тадқикот натижалари диний бағрикснглик ва миллатлараро тотувликни мустаҳкамлаш, диний экстремизм, терроризм ва акидапарастликка карши кураш борасида олиб борилаётган ишларининг самарадорлигини ошириш, улар учун илмий асосли замин тайёрлашга хизмат қилади.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: мавзу бўйича 7 та илмий макола чоп этилди, илмий анжуманларда 2 маъруза ва ТИУда махсус курслар ўқилди.
Қўлланиш (фойдаланиш) соҳаси: диссертация матсриалларидан ўқув жараёнида диншунослик, исломшунослик, фалсафа, ислом тарихи ва ҳоказо курслар бўйича, махсус малака ошириш курсларида, дастур, дарслик, маъруза матнларини тайёрлашда, маънавий-маърифий тадбирларни ўтказишда, телскўрсатув ва радиоэшиттиришларни уюштиришда унумли фойдаланиш мумкин.

Тадқиқот объектлари: халқ оғзаки ижодининг турли жанрлари, диний-фалсафий манбалар, мумтоз ҳамда жадид адабиёти намояндалари, С.Аҳмад, О.Ёқубов, П.Қодиров, М.Али, Ў.Ҳошимов, Э.Самандаров, М.Мансуров, М.М.Дўст, Ш.Бўтаев, Н.Норкобилов каби адибларнинг асарлари.
Ишнинг мақсадн: ўтган асрнинг сўнгги чораги ва XXI аср бошларида яратилган ўзбек насрининг тарихий ва замонавий мавзулардаги намуналарида оталар ва болалар муаммоси талқинини илмий-назарий жихатдан тадқиқ этиш.
Тадқиқот методлари: диссертацияда киёсий-типологик тадкиқ усулидан фойдаланилди.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: ишда бадиий адабиётда муҳим ўрин тутган оталар ва болалар муаммосининг ўзига хос хусусиятлари, генезиси, омиллари ғоявий-эстетик тизимнинг таркибий қисми сифатида монографии йўналишда илк марта тадқик қилинди: а) ижтимоий-эстетик онг такомили ва турли даврлар характерига кўра оталар ва болалар муаммосининг вужудга келиш жараёни кўрсатиб берилди; б) адабий жараёнга диний-фалсафий мафкуранинг таъсири ва ундан келиб чиқадиган маънавий-маърифий томонлар тахлил этилди; в) ижтимоий таракқиётнинг кўзгуси бўлмиш адабий жараён мазкур муаммони ифодалар экан, кандай ғоявий, тарбиявий мақсадларга йўналтирилганлиги тахдил қилинди; г) оталар ва болалар муаммоси умумбашарий мавзу эканлиги нуктаи назаридан рус ва жаҳон адабиёти намуналарига қиёсий-типологик аспектда ёндашилди.
Амалий ахамияти: диссертациянинг натижалари ва илмий-назарий хулосаларидан ўзбек адабиётининг айрим назарий масалаларини ёритиш, олий ўқув юртларининг филология факультетларида, академик лицей, касб-ҳунар коллежлари, умумтаълим мактабларида адабиёт фанидан дарс машғулотлар олиб бориш, танланма дарслар ташкил этиш, дарслик ва қўлланмалар яратишда ҳамда миллий хусусиятлар билан боғлиқ турли маданий-маърифий тадбирлар ўтказишда кенг фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: тадқикот натижаларидан олий ўкув юрти, академик лицей, касб-ҳунар коллежлари, умумтаълим мактабларида ўзбек адабиёти тарихи, адабиёт назариясига оид машғулотларни ўтиш ҳамда ўкув кўлланмалар яратишда фойдаланиш мумкин. Тадқиқот натижалари муаллифнинг мақола ҳамда рисолаларида оммалаштирилган.
Қўлланилиш сохаси: ҳозирги миллий адабиёт, адабиёт назарияси, адабий танкид, эстетика, ижтимоий-гуманитар фанлар, маънавият соҳалари.

Тадқиқот объекти - Сурхондарё вилояти ўзбек халқ қўшиқчилик ижодиётига оид оилавий маросим, меҳнат, мавсум ва турли мавзулардаги айтим ҳамда фольклор-этнографик ансамблларининг “саҳнавий чикишлари”да намоён бўлаётган “иккиламчи фольклор” намуналари.
Тадқиқотнинг мақсади - Сурхондарё вилояти халқ қўшикчилик ижодиёти намуналарини тизимлаштириш, айтимларнинг ички тузилиш қонуниятларини илмий асослаш ҳамда уларнинг халқ маънавий ҳаётида тутган ўрнини ёритиб беришдан иборат.
Тадқиқот усули: мавзу юзасидан жамланган барча манбалар Истиқлол мафкураси нуқтаи назаридан баҳоланди; халқ қўшиқчилик намуналари замонавий этномусиқашуносликда шаклланган илмий усуллар асосида тадқиқ қилинди.
Тадқиқот натижалари ва уларнинг янгилиги: Сурхондарё вилояти ўзбек халқ қўшикчилик ижодиёти илк бор яхлит тадқиқот мавзуи сифатида ўрганилди. Қўшиқларнинг ўзига хос хусусиятлари ва ички конуниятлари илмий асослаб берилди.
Амалий ахамияти: тадкиқот натижаларидан ўзбек халқ мусиқасига оид масалаларни илмий ўрганишда, шунингдек, фольклоршунослик, этнография ва филология соҳаларида ҳам фойдаланиш мумкин.
Тадбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: диссертация мавзуси бўйича 9 та илмий макола эълон қилинган бўлиб, уларда тадкиқот мазмуни ўз аксини топган.
Фойдаланиш сохаси: Мазкур тадқиқот материалларидан олий ва ўрта махсус таълим муассасаларининг “Анъанавий ўзбек мусикаси асослари”, “Шарқ халқлари мусиқа маданияти”, “Ўзбекистон мусиқа санъати” каби курслари маърузаларида фойдаланиш мумкин.