Тадқиқот объекта: Оҳангарон воҳаси афидофаунаси.
Ишнинг мақсади: Оҳангарон воҳаси афидофаунаси ва унинг трансформациям йўналишларини тадкиқ этиш.
Тадқиқот услублари: ишда энтомологик, афидологик, экологик ва математик-статистик таҳлилнинг замонавий услубларидан фойдаланилган.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Оҳангарон воҳаси афидофаунаси 6 оила, 75 уруғга мансуб 227 тур ва 3 та кснжа турдан иборат, улар 53 та оиланинг 144 авлодига мансуб 443 тур ўсимликларда озикланади. Brachyunguis azimovi Akhmedov et Tashmatova, 2005, Brachyunguis uzbekistanicus Akhmedov et Tashmatova, 2004, Dysaphis ertoshica Akhmedov et Tashmatova, 2005, Acyrthosiphon scariolae kuraminensis Akhmedov et Tashmatova, 2005 ширалари фан учун янги тур ва кенжа тур сифатида, Myzus langei Borner, 1933 Марказий Осиё фаунаси, ва Uroleucon jaceae reticulatum (Hille Ris Lambers, 1939) эса Узбекистан афидофаунасида, 147 тур ва кснжа тур воҳада илк марта қайд этилди. Воҳа афидокомплекслари типологик жиҳатдан 27 та ассоциация, 15 та формация ва 10 та тип афидокомплексларга ажратилди. Афидофауна трансформациясининг асосий йўналишлари, бирламчи ва кайта шаклланган афидокомплекслар ҳолатини баҳолаш, индикатор ҳамда субиндикатор турлар ўртасидаги чизиқли боғлиқлик изоҳлаб бсрилди. Антропоген босим таъсирида ширалар экологик токчалари чегараларининг бузилиши аниқланди, ассоциация коэффициента асосида экологик токчалар чегараларининг ажралиши ҳамда бузилиш даражаси ишончлилиги статистик таҳлил этилди. Ҳудуднинг пайҳонланиш ва чўлланиш ҳолатини баҳолаш ҳамда истикболини башорат қилиш мумкинлиги изоҳлаб бсрилди.
Амалий ахамияти: мавсумий кўпайиш суръати ва зарари юқори бўлган турлар арсалларининг кенгайиб боришини башорат қилиш, уларга қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш, афидофауна трансформациясининг асосий йўналишлари модел сифатида энтомофаунадаги ўзгаришларни талқин этиш, чўлланиш ҳолатини баҳолаш ҳамда башорат килиш, биологик хилма-хилликни саклаш амалиётида ахамиятга эга
Татбиқ этиш даражаси ва иктисодий самарадорлиги: тадқикот натижалари энтомофауна трансформацияси йўналишларини башорат килиш, чўлланиш ҳолатини баҳолашда қўлланилмокда.
Қўлланиш сохаси: табиатни муҳофаза килиш, ўсимликларни ҳимоя қилиш, таълим, илмий-тадкикотлар.
Koʻrishlar
Yuklashlar
hh-index
Iqtibos
inLibrary — ochiq fan (Open Science) paradigmasi asosida qurilgan ilmiy elektron kutubxona boʻlib, uning asosiy vazifalari ilm-fan va ilmiy faoliyatni ommalashtirish, ilmiy nashrlar sifatini jamoatchilik nazorati, fanlararo tadqiqotlarni rivojlantirish, zamonaviy ilmiy tadqiqot instituti hisoblanadi. qayta koʻrib chiqish, oʻzbek ilm-fanining iqtiboslarini oshirish va bilim infratuzilmasini shakllantirish.
Aloqalar:
O‘zbekiston Respublikasi, Toshkent sh., Parkent ko‘chasi 51-uy, 2-qavat