ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
International scientific-online conference
42
TALABA YOSHLAR O‘RTASIDA SURUNKALI GASTRIT
RIVOJLANISHINING OLDINI OLISH: PROFILAKTIK
YONDASHUVLAR
Maxkamov Mansurjon Maxmudjonovich
Namangan shaxar 1-shifoxonasi Gastroenterelogiya bo‘limi mudiri
+998943088710
https://doi.org/10.5281/zenodo.15245667
Annotatsiya:
Ushbu ilmiy ishda talaba yoshlar orasida surunkali
gastritning keng tarqalganligi, uning asosiy sabablari va profilaktik choralar
tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida oliy ta’lim muassasalarida tahsil olayotgan
talabalar o‘rtasida sog‘lom ovqatlanish odatlari, stress omillari va yomon
odatlarning gastrit rivojlanishiga ta’siri o‘rganildi. Shuningdek, kasallikning
oldini olishda ma’rifiy va sog‘lom turmush tarzini shakllantirishga qaratilgan
choralar taklif etildi.
Kalit so‘zlar:
surunkali gastrit, talabalar, profilaktika, sog‘lom ovqatlanish,
stress, sog‘lom turmush tarzi.
Abstract:
This scientific work analyzes the high prevalence of chronic
gastritis among university students, its main causes, and preventive measures.
During the study, the impact of healthy eating habits, stress factors, and harmful
habits on the development of gastritis in students was examined. In addition,
measures aimed at promoting a healthy lifestyle and educational awareness
were proposed for the prevention of the disease.
Keywords:
chronic gastritis, students, prevention, healthy eating, stress,
healthy lifestyle.
Аннотация:
В данной научной работе анализируется высокая
распространённость хронического гастрита среди студентов, его основные
причины и профилактические меры. В ходе исследования были изучены
влияние привычек здорового питания, стрессовых факторов и вредных
привычек на развитие гастрита у студентов. Кроме того, предложены
меры, направленные на формирование здорового образа жизни и
просветительскую работу для профилактики заболевания.
Ключевые слова:
хронический гастрит, студенты, профилактика,
здоровое питание, стресс, здоровый образ жизни.
So‘nggi yillarda yoshlar, ayniqsa talaba yoshlar orasida surunkali gastrit
holatlarining ko‘payib borayotgani kuzatilmoqda. Bu holat ularning hayot sifati
va o‘qishdagi samaradorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Ovqatlanish tartibining
buzilishi, ruhiy bosim, uyquning yetishmasligi va zararli odatlar surunkali gastrit
rivojlanishida muhim omillar hisoblanadi. Mazkur tadqiqotda aynan ushbu
ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
International scientific-online conference
43
omillar chuqur tahlil qilinib, ularni bartaraf etish orqali kasallikning oldini olish
yo‘llari ishlab chiqiladi.
Tadqiqot metodologiyasi:
Tadqiqot Toshkent shahridagi uchta oliy ta’lim
muassasasida tahsil olayotgan 18–25 yoshdagi 250 nafar talaba orasida
o‘tkazildi. So‘rovnoma, yarim strukturalangan intervyu va tibbiy ko‘riklar
asosida ma’lumotlar yig‘ildi. Respondentlarning ovqatlanish tartibi, stress
darajasi, jismoniy faollik va zararli odatlar mavjudligi baholandi. Statistik tahlil
SPSS dasturi orqali amalga oshirildi.
Tahlil va natijalar:
So‘rovnoma natijalariga ko‘ra, talabalar orasida
surunkali gastrit belgilari (qorin og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi, ishtahaning pasayishi)
42% holatda uchrashi aniqlandi. Ulardan 68% noto‘g‘ri ovqatlanish, 55% esa
muntazam stress holatida ekanliklarini bildirishdi. Shu bilan birga, jismoniy
faollik past bo‘lgan talabalarda gastrit simptomlari ko‘proq qayd etildi. Bunday
holatlar ko‘p hollarda nonushta qilmaslik, fastfud iste’moli va kechqurun
ovqatlanish bilan bog‘liq bo‘ldi.
Muhokama:
Tadqiqot
shuni
ko‘rsatdiki,
surunkali
gastritning
rivojlanishida talabalarning hayot tarzi va ruhiy salomatligi muhim rol o‘ynaydi.
Notekis ovqatlanish, stress va harakatsizlik – bu kasallikni keltirib chiqaruvchi
asosiy omillardir. Shuningdek, tibbiy madaniyatning past darajada bo‘lishi ham
kasallikni erta aniqlashga to‘sqinlik qiladi. Profilaktika choralariga talabalar
o‘rtasida ma’rifiy ishlarni olib borish, sog‘lom ovqatlanish madaniyatini targ‘ib
qilish va psixologik yordam ko‘rsatishni kengaytirish kiradi.
Xulosa:
Surunkali gastrit talaba yoshlar orasida keng tarqalgan muammo
bo‘lib, uni bartaraf etish uchun kompleks profilaktik yondashuv talab etiladi.
Sog‘lom turmush tarzini shakllantirish, muntazam ovqatlanishni yo‘lga qo‘yish
va stressni kamaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar ushbu kasallikning oldini
olishda muhim ahamiyatga ega. Mazkur tadqiqot asosida oliy ta’lim
muassasalarida sog‘lom turmush tarziga oid profilaktik dasturlar ishlab
chiqilishi lozim.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Fitri, R., Yusuf, L., & Yuliana. (2013). Deskripsi Pola Makan Penderita Maag
pada Mahasiswa Jurusan Kesejahteraan Keluarga Fakultas Teknik Universitas
Negeri Padang (Thesis). Universitas Negeri Padang, Padang, Indonesia.
http://ejournal.unp.ac.id/index.php/jhet/article/view/919
2.
Gustin, R. K. (2011). Faktor-Faktor Yang Berhubungan Dengan Kejadian
Gastritis Pada Pasien Yang Berobat Jalan di Puskesmas Gulai Bancah Kota
Bukittinggi Tahun 2011 (Master's thesis). Universitas Andalas, Padang,
Indonesia. http://repository.unand.ac.id/17045/
ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
International scientific-online conference
44
3.
Hartati, S., Utomo, W., & Jumaini. (2014). Hubungan Pola Makan Dengan
Resiko Gastritis pada Mahasiswa yang Menjalani Sistem KBK. Jurnal Online
Mahasiswa
Bidang
Ilmu
Keperawatan,
1(2),
1-8.
https://jom.unri.ac.id/index.php/JOMPSIK/article/view/3405
4.
Kakerissa, N., Sihotang, R. U., & Harianja, S. (2019). Hubungan Pola Makan
Dengan Timbulnya Gastritis Pada Mahasiswa Angkatan 2017 di Salah Satu
Fakultas Keperawatan Swasta Indonesia (Thesis). Universitas Pelita Harapan,
Tangerang, Indonesia.
5.
Dusmuxamedova A.F., Yarmuxamedova N.F., Salomova F.I., Bakieva Sh.X. /
Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarning salomatlik holati va haqiqiy
ovqatlanishi. Tashkent medical academy «medical journal of young scientists. N-
8(11), 2023
6.
Nurarif, A. H., & Kusuma, H. (2016). Aplikasi Asuhan Keperawatan
Berdasarkan Diagnosa Medis & NANDA NIC-NOC Jilid 2. Tasikmalaya, Indonesia:
Mediaction Publishing.
7.
Haqberdiyev H.R. / Aholi orasida allergik reaktsiyalar keltirib chaqaruvchi
zamburug‘larga gigiyenik baho berish... Tashkent medical academy «medical
journal of young scientists. N-8(11), 2023
8.
Rika. (2016). Hubungan Antara Pengetahuan dan Perilaku Pencegahan
Gastritis Pada Mahasiswa Jurusan Keperawatan (Thesis). UIN Alauddin,
Makassar,
Indonesia.
http://repositori.uin-
alauddin.ac.id/2616/1/SKRIPSI%20RIKA.PDF
9.
Sugiyono. (2019). Statistika untuk penelitian. Bandung, Indonesia:
Alfabeta.
10.
Toshmatova G.A., Axmadaliyeva N.O. / O‘smir yoshidagi maktab
o‘quvchilarining shahar va qishloq sharoitida ovqatlanishini qiyosiy tahlili.
Tashkent medical academy «medical journal of young scientists. N-8(11), 2023
11.
Sujarweni, V. W. (2015). SPSS Untuk Penelitian. Yogyakarta, Indonesia:
Pustaka Baru Press.
12.
Xojiqulova D. N., Toshmatova G.A. / Shahar va qishloq sharoitida ta’lim
olayotgan o‘quvchilarni darslarni o‘zlashtirishda mikroelementlarni ahamiyati
(yod preparati misolida). Tashkent medical academy «medical journal of young
scientists. N-8(11), 2023
