№ 3 (2022) Arxiv

Ушбу маколада мактабгача ёшдаги болалар билан жисмоний тарбия тадбирларни ташкил килиш бўйича маълумотлар келтирилган.

Заболевания сердца и сосудов, ассоциированные с атеросклерозом, на протяжении 20 лет являются лидерами среди причин смертности людей во всем мире. По официальным данным Глобальных оценок состояния здоровья ВОЗ из Информационного Бюллетеня ВОЗ от 09.12.2020, именно они занимают первую позицию в списке десяти ведущих причин смертности [1]. Что касается Узбекистана, вопросы заболеваемости и смертности от сердечно-сосудистых заболеваний были предметом рассмотрения Президентом Узбекистана Ш.М. Мирзиёевым на видеоселекторном совещании, прошедшем 9 ноября 2021 года и посвященном проблемам заболеваемости и смертности населения страны от этой патологии, которая достигла величины в 53% от общей смертности [2].

Оламнинг гултожи инсон бўлса, инсонларнинг буюги, аввало, ибратли ота-она,  сўнгра  устоз-мураббийлардир.  Инсон  борки,  ўзига  таълим  берган, қўлига дунёнинг маънавиймаърифий дурдоналари хазинасини очувчи билим калитини тутқазган зотни “устоз” деб улуғлайди.  Оламдаги барча яхшилик, илму маърифат, меҳр-саховат отадай улуғ зотлар туфайлидир.

The organization and holding of this complex is possible only in the conditions of a large specialized center. Of all the presented results of studies on the influence of groups of risk factors on the development of congenital cleft lip and palate  in  children  related  to  heredity,  lifestyle,  environment,  the  influence  of  the  organization  of  medical  care  remains unexplored.

The urgency of the problem of diagnostics and treatment of purulent-inflammatory  diseases  of  the  PMO  is  determined  by  the  need  for  further  study  and development of fundamentally new methods for predicting the nature of the course and increasing the effectiveness of treatment. Existing diagnostic methods, including clinical ones, do not always allow adequate monitoring of the pathological process, which does not give the doctor a timely, effective correction of the patient's treatment. The review describes the modern foundations of the complex treatment of inflammatory diseases of  the  maxillofacial  region.  The  question  is  raised  about  the  need  to  develop  new therapeutic measures to combat this disease

Ushbu maqolada O‘zbekistonda soliq va soliqqa tortishga ta’sir ko‘rsatayotgan joriy iqtisodiy islohotlar batafsil ko‘rib chiqiladi. Davlat va uning qonunlari soliq tizimidagi roli tahlil qilinadi. Soliqlarning yalpi ichki mahsulotga qo'shgan hissasi soliq turlari bo'yicha tekshiriladi. O'tgan besh yil davomida to'plangan ma'lumotlar solishtirilib, muhim xulosalar chiqariladi. Maqolada mamlakatimizda soliq stavkalari va majburiy to‘lovlarni pasaytirish hamda ularni undirish mexanizmlarini takomillashtirish ta’siri tahlil etilgan.

Odamning qalqonsimon bezi juft bo'lmagan organ bo'lib, istmus bilan bog'langan ikkita lobdan iborat. Odatda, qalqonsimon bez bo'yinning oldingi yuzasida joylashgan bo'lib, traxeya va halqumning oldingi va lateral yuzalariga biriktiruvchi to'qima bilan mahkamlanadi. Qalqonsimon bez hujayralari ikki xil kelib chiqishi bor.

Mitral qopqoq murakkab, murakkab anatomik tuzilish bo'lib, u 4 ta asosiy komponentdan iborat: FCMC, qopqoq varaqlarining o'zi, tendinous akkordlar va papiller mushaklar. Shunga ko'ra, valfning normal ishlashi har bir alohida komponentning to'g'ri ishlashiga bog'liq va tuzilmalardan birining disfunktsiyasi valfning buzilishiga va etishmovchilikning yanada rivojlanishiga olib kelishi mumkin.

Maqolada Abdulhamid Sulaymon o‘g‘li Cho‘lpon she’riyatida milliy istiqlol gʻoyasining  poetik  ramzlar  vositasida  ifodalanishi  masalasi  tadqiq  qilingan. Shoir lirikasida xayol, kishan, bulut, yulduz, tong singari ramzlarning poetik vazifasi yuzasidan tahliliy fikrlar bildirilgan. Tahlillar natijasida ushbu poetik ramzlar istibdod iskanjasidagi yurt timsolini,  shoirning  millat  ozodligi, Vatan mustaqilligi haqidagi orzularini, armonlarini ifodalaganiga doir ilmiy umumlashmalar chiqarilgan.

Ma'lumki, operatsiyadan keyingi analjeziya bolalar kardiojarrohligida intensiv terapiyaning asosiy qismidir. So'nggi yillarda ko'plab olimlar va amaliyotchilar jarrohlik aralashuvlardan keyin behushlik va sedasyonning xavfsiz usullariga e'tibor berishdi, shu bilan birga opioid bo'lmagan analjeziklar va anksiyolitiklar muhim rol o'ynaydi.

Илм йўлидан юриш ҳамма замонларда ҳам осон бўлган эмас. Буюк шоир Муҳаммадризо Огаҳий таърифича, бу йўлнинг “нўши бир бўлса, ниши минг, роҳати бир бўлса, ташвиши минг”. Лекин йўлчи собитқадам бўлса, охироқибатда кўзланган манзилга етмоғи ҳам айни ҳақиқатдир. Замонамизнинг машҳур адабиётшуноси академик Наим Каримов илм заҳматидан лаззат олиб, шараф топиб келаётган олимлардан.

Qalqonsimon bez funktsiyasining buzilishi endokrin bezlarning eng keng tarqalgan patologiyasi bo'lib, bu bolalarning jismoniy va aqliy rivojlanishiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Yangi tug'ilgan chaqaloqlarda va chaqaloqlarda qalqonsimon bez patologiyasini tashxislash juda qiyin. Ular yangi tug'ilgan chaqaloqlarda va chaqaloqlarda qalqonsimon bezning funktsional faolligining o'ziga xos xususiyatlari, gipofiz-qalqonsimon bez tizimining postnatal modifikatsiyalari, shuningdek, qalqonsimon bez patologiyasi yashirishi mumkin bo'lgan boshqa patologik jarayonlarning ko'plab "niqoblari" tufayli yuzaga keladi. Bundan tashqari, bolaning qalqonsimon bezining shakllanishi va funktsional faolligi onaning salomatligi va homiladorlik jarayoni bilan chambarchas bog'liq. Vaqtinchalik neonatal hipotiroidizm (TNH) qayta tiklanadi va qalqonsimon bezning funktsiyasi keyinchalik tiklanadi, ammo intellektual rivojlanish buzilishlari umr bo'yi qoladi. Afsuski, neonatal vaqtinchalik hipotiroidizmning oqibatlari to'g'risidagi ma'lumotlar juda parchalangan va qarama-qarshidir.

Maqsad. Ushbu tadqiqotning maqsadi neonatal davrda tug'ma vaqtinchalik hipotiroidizmi bo'lgan bolalarda aqliy rivojlanish xususiyatlarini o'rganish edi.

Material va usullar: klinik-psixopatologik, klinik katamnestik, eksperimental-psixologik va statistik tadqiqot usullari.

Natijalar. Tadqiqot usullarini o'rganish va qo'llash asosida birinchi navbatda 11 yoshgacha bo'lgan yangi tug'ilgan chaqaloqlarda hipotiroidizmning vaqtinchalik shaklining uzoq muddatli natijalari o'rganildi. Qalqonsimon preparatlarni neyroprotektiv bilan birgalikda o'z vaqtida qo'llash samaradorligini ko'rsatdi. Xulosa. Bolalarda asab tizimining shakllanishi va kamolotida qalqonsimon bez gormonlarining muhim rolini hisobga olgan holda, yangi tug'ilgan chaqaloqlar va bolalarning boshqa endokrinopatiyalari orasida vaqtinchalik hipotiroidizmning alohida ahamiyati aniq bo'ladi, bu esa uni keyingi o'rganishni talab qiladi.

Hozirgi vaqtda talabalarda tanqidiy fikrlashni rivojlantirish chet tili o'qituvchilarining vazifalaridan biri sifatida qaralmoqda. Tanqidiy fikrlash nima? Bu vaziyat yoki hodisani ob'ektiv baholash, insonning kiruvchi ma'lumotlarga va hatto o'z e'tiqodlari va xulosalariga shubha qilish qobiliyatidir. Ushbu maqolada tanqidiy fikrlash texnologiyasi usullaridan foydalanish muhokama qilinadi.

Bugungi kunda mamlakatimizda ilmiy tadqiqot institutlariga ham alohida e’tibor berilmoqda. Shu maqsadda ularning bugungi ahvoli va salohiyatini bilish, kelajak rejasini tuzishning muhim jihati hisoblanadi. Biz bu tadqiqot ishimizda Akademik M.Mirzayev nomli bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy tadqiqot institutiga qarashli Charxin ilmiy-tajriba stansiyasining oxirgi uch yilda ko‘chatchilik sohasida amalga oshirilgan ishlarini statistik tahlil qildik. Qilingan tahlil natijasiga ko‘ra, bu tajriba stansiyasida asosan uzum ko‘chatlari yetishtirilib bundan tashqari olma, o‘rik, olxo‘ri va shaftoli ko‘chatlarining ham salmog‘i biroz yuqoriligi kuzatildi. Uzum ko‘chatlari 2019 yilgiga nisbatan 2021 yilda qisman o‘sganligini kuzatdik. Olma ko‘chatlarida esa 2020 va 2021 yillarda Fudji, Pink Ledi va Flamingo kabi navlarning ko‘chatlari ham yetishtiriliayotganli ma’lum bo‘ldi.

Ушбу тадқиқот Ишида шафтолининг турли навларини фенологик кузатувлари касалликлар кенг тарқалган даврларда 2018 йилдан 2020-йилгача кузатилган. Олинган натижалар шуни кўрсатадики шафтолининг Фесей ва Окосухи навларидан ҳосилдорлик яхши бўлиб унда мос равишда 11.6 кг/д ва 14.6 кг/д бўлганлиги кузатилган.

Uzumning xalq xo‘jaligida tutgan o‘rni alohida ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada Samarqand viloyatida jami ishlab chiqarilgan uzum miqdorini 2015-2021 yillardagi statistik kuzatuvlarini tumanlar kesimida tahlildan o‘tkazdik. Kuzatilgan
tahlil natijalari shuni ko‘rsatdiki ilk boshda Bulung‘ur tumani uzum yetishtirish bo‘yicha peshqadam tuman hisoblangan bo‘lsa, Urgut tumani 2018-yildan buyon uzum yetishtirish bo‘yicha oldingi o‘rinlarda kelmoqda. Samarqand viloyatida 2021-yilda 387 910 tonna uzum ishlab chiqarilgan.

Sog'lom organizmda tabiiy ауtoATlarning sintezi muayyan tartibga solish funktsiyalarini bajarish uchun zarur bo'lgan ma'lum chegaralarda saqlanadi va ularning ortiqcha, shuningdek, yetarli darajada ishlab chiqarilmasligi patologik holatlarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Immun holatni aks ettiruvchi antitanachalarni o'rganish - hozirgi vaqtda tananing molekulyar to'qimalari transkriptomiya va metabolomika o'rtasidagioraliq darajadagi xulosalarni chiqarishga imkon beradi, ya'ni hali klinikagacha bosqichda, o'ziga xos "biokimyoviy biopsiya" adabiyotda keltirilgan ma'lumotlar bilvosita shuni ko'rsatadiki, zardobdagi antitanachalar tarkibidagi o'zgarishlarni chuqur tahlil qilish, bugungi kunda tibbiy amaliyotga kiritilishi kerak bo'lgan ko'pgina kasalliklarni klinikadan oldingi diagnostika qilish uchun eng samarali vositadir.

Мақолада фақат кўкрак сути билан боқиш, ҳаётининг биринчи йилида антиоксидант ва метаболик препаратларни эрта тавсия қилиш ва ҳаётнинг 1-3 йилида нутқни ривожлантиришга қаратилган, машғулотлар ўтказиш ва масаж қилиш билан реабилитацияга шахсий ёндашиш, жисмоний ва мотор ривожланишни яхшиланишига ва соматик патология кўрсаткичларни яхшиланишшига, яъни анемия, рахит, функционал диарея ва ЎРИ ни 2-2,5 баробар камайиши ҳақида таҳлилий маълумотлар келтирилган.