Эпизоотология диплококкоза, профилактика, меры противодействия.

Аннотация

В данной статье описаны результаты исследований и анализа эпизоотологических данных, профилактики и борьбы с заражением овец диплококкозом, существующих в Кашкадарьинской области специализированных ферм и поголовья овец. На основании полученных результатов даны рекомендации домохозяйствам и владельцам домохозяйств по мерам профилактики и борьбы с заболеванием.

Тип источника: Журналы
Годы охвата с 2020
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
5-8
52

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Шералиева I. (2024). Эпизоотология диплококкоза, профилактика, меры противодействия. in Library, 2(2), 5–8. извлечено от https://www.inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/48866
Интизор Шералиева, Ветеринарный научно-исследовательский институт

Доктор философских ветеринарных наук, директор Научно-исследовательского ветеринарного института, лаборатории изучения болезней молодняка крупного рогатого скота

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье описаны результаты исследований и анализа эпизоотологических данных, профилактики и борьбы с заражением овец диплококкозом, существующих в Кашкадарьинской области специализированных ферм и поголовья овец. На основании полученных результатов даны рекомендации домохозяйствам и владельцам домохозяйств по мерам профилактики и борьбы с заболеванием.


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 2/24

10

5

1-noyabr 2024-yil.

UO‘K :619:616.98:615

DIPLOKOKKOZINING EPIZOOTOLOGIYASI, OLDINI OLISH, QARSHI

KURASH CHORA TADBIRLARI

Sheraliyeva I.D. -

v.f.f.d. katta ilmiy xodim.

Veterinariya ilmiy-tadqiqot instituti


Annotasiya:

Мазкур maqolada Qashqadaryo viloyati chorvachilikka

ixtissoslashgan fermer xo‘jaliklari va aholida mavjud diplokokkoz kasalligi bilan
spontan va eksperimental zararlangan qo‘y-qo‘zilarda olib borilgan tadqiqotlar va
epizootologik ma’lumotlarni tahlil qilish, oldini olish, qarshi kurashish natijalari
bayon qilingan. Olingan natijalar asosida xo‘jaliklargа va aholi xonadonlari egalariga
kasallikni oldini olish va qarshi kurash chora-tadbirlar bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

Kalit so‘zlar:

Mikrobiologiya, epizootologiya, qo‘zi, diplokokkoz, vaksina,

laboratoriya, davolash, oldini olish, qarshi kurash.

Mavzuning dolzarbligi:

Respublikamizda chorvachilikka ixtisoslashgan

fermer xo‘jaliklarida ayniqsa qo‘y-qo‘zilar orasida infeksion bakterial kasalliklar
uchrab turibdi. Shu sababli xo‘jaliklarga kasalliklar tufayli keladigan iqtisodiy zarar
kun sayin ortib bormoqda. Chunki yuqumli bakterial (diplokokkoz) kasalliklardan
zararlanish va o‘lim darajasi yuqori bo‘lib, juda oz vaqt ichida infeksiyaning tarqalish
darajasi, ko‘payib ketishi hamda oldini olish va davolash ishlarida juda ko‘p mablag‘
sarflanadi.

Diplokokkoz – yosh hayvonlarning infeksion kasalligi bo‘lib, o‘ta o‘tkir, o‘tkir

va yarim o‘tkir shakllarda kechadi. O‘tkir shakllarda kechganda septitsemiya va
artrit, yarim o‘tkir va surunkali shakllarda o‘pka va ichaklarning yallig‘lanishi, sepsis,
artrit,

limfa

tizimining

jarohatlanishi

bilan

xarakterlanadi.

Diplokokkoz

qo‘zg‘atuvchisi Streptococcus pneumoniae (sin Diplococcus lanceolatus) bo‘lib
hisoblanadi. Kasallikning o‘z vaqtida davolanmasligi yosh hayvonlarning o‘limiga
ko‘proq sababchi bo‘ladi.

Katta yoshli hayvonlarda asosan surinkali, ba’zan o‘tkir shakllarda kechib,

endometrit, abort, mastit kasalliklarining rivojlanishiga sababchi bo‘ladi. (Chepurov
K.P., Maxmatkulov M.A., Ibodullaev F.I., Elmurodov V.A, 2001).

Tadqiqot maqsadi va vazifalari.

Qashqadaryo viloyati Kitob tumani

“Qodirov Qayum bobo” chorvachilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaligida
diplokokkozning epizootologiyasi, patologoanatomik o‘zgarishlari va bakteriologik
tekshirishlari maqsad va vazifa qilib quyiladi.

Tadqiqot obekti va uslublari:

Ilmiy-amaliy tadqiqotlar

Qashqadaryo viloyati

Kitob tumani “Qodirov Qayum bobo” chorvachilikka ixtisoslashgan fermer
xo‘jaliklarida olib borildi. Qo‘zilarda diplokokkoz kasalligining epizootologiyasi
o‘rganildi hamda kasallikni oldini olish va davolash chora-tadbirlari olib borildi.

Tekshiruvlarni o‘tkazish va uning natijalari.

Ilmiy tadqiqot davomida

epizootologik, bakteriologik, eksperimental, mikroskopik va statistik usullardan
foydalanildi.


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 2/24

10

6

1-noyabr 2024-yil.

Olingan natijalar va ularning tahlili:

Yuqorida nomlari qayd etilgan viloyat

va aholida mavjud chorvachilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklarida jami 3276
bosh qo‘y-qo‘zilar klinik tekshirishdan o‘tkazilib, ulardan 236 bosh diplokokkoz va
pasterellyozga moyil qo‘y-qo‘zilar ajratib olinib, o‘lgan hayvonlardan patologik
namunalar bakteriologik usullarda tekshirildi. Olib borilgan tadqiqotlar natijasida
qo‘y-qo‘zilarning aksariyati diplokokkoz bilan kasallanishi hamda tarqalishi, ulardan
keladigan iqtisodiy zararlar aniqlandi.

Respublikamizda chorvachilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklarida ya’ni

Qashqadaryo viloyati Kitob tumani “Qodirov Qayum bobo” 837 tekshirilgan qo‘y-
qo‘zilardan 73 boshi infeksion kasallik bilan zararlangan bo‘lib, (8,72%) ni, kasallik
tufayli nobud bo‘lganlari 32 bosh (3,83%) ni tashkil etganligi aniqlandi.

Jami tekshirilgan chorvachilik fermer xo‘jaliklarda 3276 bosh hayvon klinik

tekshirishdan o‘tkazilib, shulardan 236 boshi kasallangan va (7,2%), kasallik tufayli
nobud bo‘lgan hayvonlar esa 87 ta, ya’ni (2,7%) ni tashkil etganligi aniqlandi. Ushbu
viloyatda uchragan diplokokkoz bilan kasallangan hayvonlardan patologik namunalar
olib kelindi va laboratoriya sharoitida bakteriologik tekshirishlar natijasida kasallik
qo‘zg‘atuvchilari ajratib olindi. Kasallikni oldini olish va qarshi kurashish chora
tadbirlari o‘tkazildi. Veterinariya ilmiy-tadqiqot instituti tomonidan ishlab
chiqarilgan qo‘zilarning diplokokkoz va pasterellyoz kasalliklariga qarshi
assotsiatsiyalangan vaksinadan qo‘llash va kasallikni oldini olish maqsadida tavsiya
etildi. Mazkur vaksina qo‘y-qo‘zilar uchun 1-marta 2 ml, 12-14 kundan so‘ng 2-
marta 3 ml miqdorida optimal dozasi aniqlandi va shu tartibda teri ostiga qullanildi.

Xulosa

1. Diplokokkoz qo‘zilar organizmida o‘ziga xos bo‘g‘imlarida shishlar

paydo bo‘lishi bilan birga shilimshiq sarg‘ish ekssudatning yig‘ilishi, homilaning
nobud bo‘lishi kabi patologik o‘zgarishlarni keltirib chiqaradi.

2. Diplokokkoz kasalligiga qarshi kurashishda asosan profilaktik chora-

tadbirlar va yuqori samaradorlikka ega antibiotiklar qo‘llash lozimligi aniqlandi.

3. Davolash ishlari olib borilgandan so‘ng chorvachilik fermer xo‘jaliklarida

mahalliy shtamlar asosida tayyorlangan diplokokkoz va pasterellyozga qarshi
assotsiatsiyalangan vaksina bilan emlash tavsiya etildi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1.

Elmurodov, B. A., Kh, A. S., Navruzov, N. I., & Sheraliyeva, I. D. (2016).

Diseases of cubs.
2.

Элмуродов, Б., Наврузов, Н., Шералиева, И., & Пўлатов, Ф. (2019).

Профилактическая эффективность официальной вакцины ГОА против
пастереллеза,

сальмонеллеза и

колибактериоза

сельскохозяйственных

животных.

in Library

,

19

(2), 312-315.

3.

Navruzov, N. I., Pulatov, F. S., Sheralieva, I. D., Nabieva, N. A., Sultonova, I.

Y., & Aktamov, U. B. (2022). The importance of chitozan suctinat in lamb
colibacteriosis.
4.

Наврузов, Н. И., Пулатов, Ф. С., Султанова, И. Ю., Шералиева, И. Д.,

Набиева, Н. А., & Актамов, У. Б. (2008). The importance of chitozan suctinat in
lamb colibacteriosis.

Scopus: Jundishapur Journal of Microbiology. ISSN

,

3645

.


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 2/24

10

7

1-noyabr 2024-yil.

5.

Элмуродов, Б. А., Абдалимов, С. Ҳ., Наврузов, Н. И., & Шералиева, И. Д.

Ёш

ҳайвонлар

касалликлари.

Монография.

Самарқанд-2016.“Зарафшон

нашриёти

.

6.

Saleh, R. O., Yuseran, H., Mansouri, S., Kareem, A. H., Shakir, M. N.,

Alasheqi, M. Q., ... & Alsalamy, A. (2024). Two effective factors in cancer:
investigating the effect of ncRNAs in cancer and also the effect of nanotherapy in its
treatment.

Pathology-Research and Practice

, 155218.

7.

Sheraliyeva, I. D. (2022). DIPLOCOCCOSIS AND PASTEURELLOSIS OF

SHEEP-LAMBS The CASALLIERS.

Conferencea

, 85-86.

8.

Шералиева, И. Д., & Абдусатторов, А. А. (2022, April). ЧОРВА

ҲАЙВОНЛАРИ

ОРАСИДА

УЧРАЙДИГАН

ДИПЛОКОККОЗ

ВА

ПАСТЕРЕЛЛЁЗНИ АНИҚЛАШ УСУЛЛАРИ. In

E Conference Zone

(pp. 93-95).

9.

Абдусатторов, А., & Шералиева, И. (2022). Меры по выявлению и

профилактике

бактериальных

заболеваний.

Перспективы

развития

ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности

,

1

(1), 28-32.

10.

Шералиева, И. Д. (2017). ПАТОМОРФОЛОГИЯ ПРИ СМЕШАННЫХ

(пастереллёза и диплококкоз) ИНФЕКЦИЯХ ЯГНЯТ. In

СОВРЕМЕННАЯ

НАУКА: ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ

(pp. 103-107).

11.

Sheralieva, I. D. Prevention of Mixed Diseases (Pasteurellosis and

Diplococcosis) That Occur in Young Animals.

International Journal on Integrated

Education

,

3

(8), 229-231.

12.

Наврузов, Н., Пулатов, Ф., Шералиева, И., Султонова, И., & Актамов, У.

(2024). Значение сукцината хитозана при колибактериозе ягнят.

in Library

,

2

(2),

5235-5241.
13.

Sheralieva, I. D. (2024). QO ‘ZILAR STREPTOKOKKOZINING

DIAGNOSTIKASI

VA

DAVOLAShDA

PREPARATLARNING

SAMARADORLIGI.

Ustozlar uchun

,

1

(1), 220-222.

14.

Шералиева, И., & Абдусатторов, А. (2022). Меры по выявлению и

профилактике бактериальных заболеваний.

in Library

,

22

(3), 29-32.

15.

Шералиева, И. (2022). Заболевания диплококкоза и пастереллеза овец.

in

Library

,

22

(2), 85-86.

16.

Шералиева, И., & Наврузов, Н. (2021). Клинические признаки,

патологоанатомические изменения и меры профилактики диплококков телят.

in

Library

,

21

(2), 143-146.

17.

Шералиева, И. (2020). Сосуществование пастереллеза и диплококкоза у

овец и ягнят.

in Library

,

20

(3), 171-175.

18.

Шералиева, И., Элмуродов, Б., Наврузов, Н., & Набиева, Н. (2019).

Заболевания пастереллезом (Pasterella multocida), сальмонеллезом (Salmonella
abortus ovis) и колибактериозом овец и ягнят.

in Library

,

19

(2), 371-374.

19.

Шералиева, И. (2016). Эффективность профилактики заболеваний

пастереллезом и диплококкозом.

in Library

,

16

(1), 329-331.

20.

Шералиева, И., Элмуродов, Б., Наврузов, Н., & Султонова, И. (2015). О

выявлении, лечении и профилактике инфекционных болезней каракольских
овец.

in Library

,

1

(3), 56-59.


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 2/24

10

8

1-noyabr 2024-yil.

21.

Шералиева, И., Элмуродов, Б., Абдалимов, С., & Наврузов, Н. (2014).

Эффективность лечения смешанных бактериальных болезней телят.

in

Library

,

4

(4), 27-29.

22.

Шералиева, И. (2014). Определение оптимальной дозы вакцины против

пастереллеза и диплококкоза.

in Library

,

4

(4), 298-299.

23.

Шералиева, И. (2013). Эффективность вакцины против пастереллеза и

диплококкоза.

in Library

,

3

(3), 13-14.

24.

Шералиева, И. (2012). Заболевания пастереллезом и диплококкозом овец

и ягнят.

in Library

,

12

(4), 11-12.

25.

Шералиева, И. (2011). Передача смешанных бактериальных болезней

ягнят.

in Library

,

3

(3), 298-299.

26.

Хушназаров, А., Акрамова, М., & Телеманович, Ф. (2020). Аспекты

снижения

заболеваемости

тениаринхозом

на

современном

этапе.

in

Library

,

20

(3), 19-20.

27.

Хушназаров, А., Акрамов, К., & Кулманов, Б. (2024). Значение методов

хранения и детоксикации навоза при получении биогумуса из навоза.

in

Library

,

2

(2), 37-39.

28.

Хушназаров, А., & Джураев, О. (2024). Патоморфология атипичного

микобактериоза кроликов.

in Library

,

2

(2), 27-29.

29.

Хушназаров, А., & Мамасова, Ф. (2024). Научно-практические основы

инвазионных заболеваний.

in Library

,

2

(2), 15-18.

30.

Хушназаров, А., Мирзаев, Б., & Хакимов, Б. (2024). Ветеринарный

радиомониторинг в Нуротинском районе Навойской области.

in Library

,

2

(2),

190-194.
31.

Хушназаров, А., Акрамов, К., & Кулманов, Б. (2024). Влияние

ветеринарно-санитарных мероприятий на возникновение мастита у коров.

in

Library

,

2

(2), 34-36.

32.

Хушназаров, А., & Газнакулов, Т. (2024). Восприимчивость видов

животных к вирусу бешенства, современная диагностика и меры
противодействия.

in Library

,

2

(2), 11-14.

33.

Балиев, Ш., Урокова, Р., Сулайманова, Н., Хушназаров, А., & Ботирова, З.

(2024). Защитим рыбу от бронхиомикоза.

in Library

,

2

(2), 133-137.

34.

Baliev, S. K., Uroqova, R., Sulaymanova, N. A., Xushnazarov, A. X., &

Botirova, Z. (2024). BALIQLARNI BRONXIOMIKOZDAN ASRAYLIK.

Ustozlar

uchun

,

1

(1), 133-137.

35.

Мирзаев, Б. Ш., Хакимов, Б. Н., & Хушназаров, А. Х. (2024).

ВЕТЕРИНАРНЫЙ РАДИОМОНИТОРИНГ В НУРАТИНСКОМ РАЙОНЕ
НАВОИЙСКОЙ ОБЛАСТИ.

Ustozlar uchun

,

1

(1), 190-194.


Библиографические ссылки

Elmurodov, В. A., Kh, A. S., Navruzov, N. I., & Shcraliycva, I. D. (2016). Diseases of cubs.

Элмуродов, Б., Наврузов, H., Шералиева, И., & Пўлатов, Ф. (2019). Профилактическая эффективность официальной вакцины ГОА против пастереллеза, сальмонеллеза и колибактериоза сельскохозяйственных животных, in Library, 19(2), 312-315.

Navruzov, N. I., Pulatov, F. S., Shcralieva, I. D., Nabieva, N. A., Sultonova, I. Y., & Aktamov, U. B. (2022). The importance of chitozan suctinat in lamb colibacteriosis.

Наврузов, H. И., Пулатов, Ф. С., Султанова, И. Ю., Шералиева, И. Д., Набиева, Н. А., & Актамов, У. Б. (2008). The importance of chitozan suctinat in lamb colibacteriosis. Scopus: Jundishapur Journal of Microbiology. ISSN, 3645.

Элмуродов, Б. А., Абдалимов, С. Ҳ., Наврузов, Н. И., & Шералиева, И. Д. Ёш ҳайвонлар касалликлари. Монография. Са.марқанд-2016. “Зарафшон нашриёти.

Saleh, R. О., Yuscran, Н., Mansouri, S., Kareem, А. Н., Shakir, М. N., Alasheqi, М. Q., ... & Alsalamy, А. (2024). Two effective factors in cancer: investigating the effect of ncRNAs in cancer and also the effect of nanotherapy in its treatment. Pathology-Research and Practice, 155218.

Sheraliyeva, I. D. (2022). DIPLOCOCCOSIS AND PASTEURELLOSIS OF SHEEP-LAMBS The CASALLIERS. Conferencea, 85-86.

Шералиева, И. Д., & Абдусатторов, А. А. (2022, April). ЧОРВА ҲАЙВОНЛАРИ ОРАСИДА УЧРАЙДИГАН ДИПЛОКОККОВ ВА ПАСТЕРЕЛЛЁЗНИ АНИҚЛАШ УСУЛЛАРИ. In Е Conference Zone (рр. 93-95).

Абдусатторов, А., & Шералиева, И. (2022). Меры по выявлению и профилактике бактериальных заболеваний. Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности, 7(1), 28-32.

Шералиева, И. Д. (2017). ПАТОМОРФОЛОГИЯ ПРИ СМЕШАННЫХ (пастереллёза и диплококкоз) ИНФЕКЦИЯХ ЯГНЯТ. In СОВРЕМЕННАЯ НАУКА: ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ (рр. 103-107).

Sheralieva, I. D. Prevention of Mixed Diseases (Pasteurellosis and Diplococcosis) That Occur in Young Animals. International Journal on Integrated Education, 3(8), 229-231.

Наврузов, H., Пулатов, Ф., Шералиева, И., Султонова, И., & Актамов, У. (2024). Значение сукцината хитозана при колибактериозе ягнят, in Library, 2(2), 5235-5241.

Sheralieva, I. D. (2024). QO ‘Z1LAR STREPTOKOKKOZINING DIAGNOSTIKASI VA DAVOLAShDA PREPARATLARNING SAMARADORLIGL Ustozlar uchun, 7(1), 220-222.

Шералиева, И., & Абдусатторов, А. (2022). Меры по выявлению и профилактике бактериальных заболеваний, in Library, 22(3), 29-32.

Шералиева, И. (2022). Заболевания диплококкоза и пастереллеза овец, in Library, 22(2), 85-86.

Шералиева, И., & Наврузов, Н. (2021). Клинические признаки, патологоанатомичсскис изменения и меры профилактики диплококков телят, in Library, 21(2), 143-146.

Шералиева, И. (2020). Сосуществование пастереллеза и диплококкоза у овец и ягнят, in Library, 20(3), 171-175.

Шералиева, И., Элмуродов, Б., Наврузов, Н., & Набиева, Н. (2019). Заболевания пастереллезом (Pasterella multocida), сальмонеллезом (Salmonella abortus ovis) и колибактсриозом овец и ягнят, in Library, 19(2), 371-374.

Шералиева, И. (2016). Эффективность профилактики заболеваний пастереллезом и диплококкозом. in Library, /6(1), 329-331.

Шералиева, И., Элмуродов, Б., Наврузов, Н., & Султонова, И. (2015). О выявлении, лечении и профилактике инфекционных болезней каракольских овец, in Library, 1(3), 56-59.

Шералиева, И., Элмуродов, Б., Абдалимов, С., & Наврузов, Н. (2014). Эффективность лечения смешанных бактериальных болезней телят, in Library, 4(4), 27-29.

Шералиева, И. (2014). Определение оптимальной дозы вакцины против пастереллеза и диплококкоза. in Library, 4(4), 298-299.

Шералиева, И. (2013). Эффективность вакцины против пастереллеза и диплококкоза. in Library, 3(3), 13-14.

Шералиева, И. (2012). Заболевания пастереллезом и диплококкозом овец и ягнят, in Library, 12(4), 11-12.

Шералиева, И. (2011). Передача смешанных бактериальных болезней ягнят, in Library, 3(3), 298-299.

Хушиазаров, А., Акрамова, М., & Телеманович, Ф. (2020). Аспекты снижения заболеваемости тениаринхозом на современном этапе, in Library, 20(3), 19-20.

Хушназаров, А., Акрамов, К., & Кулманов, Б. (2024). Значение методов хранения и детоксикации навоза при получении биогумуса из навоза, in Library, 2(2), 37-39.

Хушназаров, А., & Джураев, О. (2024). Патоморфология атипичного микобактериоза кроликов, in Library, 2(2), 27-29.

Хушназаров, А., & Мамасова, Ф. (2024). Научно-практические основы инвазионных заболеваний, in Library, 2(2), 15-18.

Хушназаров, А., Мирзаев, Б., & Хакимов, Б. (2024). Ветеринарный радиомониторинг в Нуротинском районе Навойской области, in Library, 2(2), 190-194.

Хушназаров, А., Акрамов, К., & Кулманов, Б. (2024). Влияние ветеринарно-санитарных мероприятий на возникновение мастита у коров, in Library, 2(2), 34-36.

Хушназаров, А., & Газнакулов, Т. (2024). Восприимчивость видов животных к вирусу бешенства, современная диагностика и меры противодействия, in Library, 2(2), 11-14.

Балиев, Ш., Урокова, Р., Сулайманова, Н., Хушназаров, А., & Ботирова, 3. (2024). Защитим рыбу от бронхиомикоза. in Library, 2(2), 133-137.

Baliev, S. К., Uroqova, R., Sulaymanova, N. A., Xushnazarov, A. X., & Botirova, Z. (2024). BALIQLARNI BRONXIOMIKOZDAN ASRAYLIK. Ustozlar uchun, 7(1), 133-137.

Мирзаев, Б. Ill., Хакимов, Б. H., & Хушназаров, A. X. (2024). ВЕТЕРИНАРНЫЙ РАДИОМОНИТОРИНГ В НУРАТИНСКОМ РАЙОНЕ НАВОИЙСКОЙ ОБЛАСТИ. Ustozlar uchun, 7(1), 190-194.